Сенин жаш курагыңа жана үй-бүлө шартыңа, дене менен жан дүйнө абалыңа көз карандысыз, мындан, көптөн бери ишенген адамсыңбы же такыр андай болуп эсептелбейсиңби, — мунун баарына карабай, эгер сен аял болсоң, анда бул китеп сен үчүн. Мен берилгендик менен Теңирдин артынан 30 жылдан ашуун ээрчийм, ушуга чейин бул жолдон оогон жокмун, ошентсе да, бул китеп мага да керек. Чындыкты айта турган болсом, мен муну сен үчүн жазгандай эле, так өзүм үчүн да жаздым, анткени биз сен экөөбүз окшошпуз. Менин жашоом жеңил сейилдөөгө караганда, көп ирет оор сыноодо болот; ал бейкапар жана шапар тепкенге караганда, кооптуу жана чарчатарлык. Ал жумшак, салкын, тазарткан желаргы эмес, а бетке ургулаган, кайнак жана кургак шамалдай.

Антсе да, эгер мен Андан жашоомдогу кыйынчылыктарымды Өзүнө алышын сурансам Кудай өңгүл-дөңгүл жолдорумду жылмактай алаарын, толкунду моюн сундура турганын, мени жана мага кымбат болгондордун баарын сактаарын, ал тургай жүгүмдү жеңилдете турганын билем. Бирок бул сыйынуусуз, өзүнөн өзү эле болуп калбайт.

Жашоо түйшүктөрүнүн топонунда биз жетишерлик көп сыйына албайбыз. Же артыкча ашып турган көйгөйлөрдүн чечилишин гана сурайбыз да, Кудайга жакындоо үчүн, Аны терең таанып билүүгө жана Ага бардык өзүбүздүн муктаждыктарыбызды айтып берүүгө убакыт таппайбыз. Күн сайын «шашкан сыйынууда» иш жүргүзө, биздин жашообузга Кудайдын баталары келе турган ошол булакка бөгөт коебуз. Мындай учурда биз бир күн боштукта аңырайып эле дүрбөлөңгө түшө, бут таянган жерибиз кумга айланып баратканын сезе, а биздин коргоочу катмар жумуртка кабыгындай, морт экен деген үрөй учурган ойдо, көзүбүз чайыттай ачылаар коркунучунда турабыз. Бир нече жыл мени менен так ошондой болду.

Анда мен үй-жумуштары, өзүмдүн өспүрүм балдарымдын тарбиясы менен абдан алек элем, жакшы жар, жакшы кожейке болууга тырыштым, өз китептеримдин бет ачарлары менен өлкөлөрдү кыдыра ушунча көп сапарладым, ушунчалык көп жыйын чогулуштарына каттадым, жашоодогу эң башкысы — Кудай менен жеке мамиле тууралуу унутуп да калдым. Мен Анын жолу менен жүргөндү унутуп калган деле жокмун — тескерисинче, Теңирсиз бир да күн жашай албай калдым. Мен сыйынбай калган деле жокмун — тескерисинче, жер бетинде жашап өткөн, кимдир бирөөдөн көбүрөөк сыйындым. Кудай Сөзүн окубай деле калган жокмун — ал кездеги өзүм үстүнөн иштеген ар кайсы проекттер үчүн сөз камдай, ал кезде мен өткөрүүчү Библия окуу сабактарына даярдык көрө, баш көтөрбөй окудум. Бирок Кудайга мени менен жеке сүйлөшкөнгө убакыт калтырбадым. Мен ушунчалык жакшы иштер менен алек элем, мыктысын жоготуп алдым. Муну түшүнбөй туруп эле, Мария болгондун ордуна, Марта болуп калдым (Лк. 10,38–42).

Теңир менен болгон жеке баарлашуу убактысын кыскартып, аягында эмнеге жетиштим, жөн эле түйшүктүн жаргылчак ташына жанчылдым, алдыга жыла албай да калдым. Сырткы алсыз таасирден эле жарака кетчү, морт хрусталл кумурасына окшошуп калдым. Түшүнүп эле турам, Кудайга болгон муктаждыгым курчураак, башка бардык муктаждыктардан олуттуураак. Андан башка эч ким жанымдын өзөргөн өзөгүн тойгуза албайт. Анан мен сыйынуудагы Кудай менен жеке мамилемди коргоп, бапестөө мен үчүн канчалык маанилүүлүгүн моюнга алдым.

Мен түшүп калган абалдан чыгуу жолу — менин жашоомдогу жагдайлардын ар кайсысы жөнүндө, менин руханий өсүүм жана Кудайдын убадаларын унутпоо тууралуу сыйынууда эле. Ушундай сыйынуу гана жеке өзүбүздүн эмес, а Кудайга жана Анын ниетине кунт коюп кароого, Анын жолдору менен жүрүүгө жардам берет; бул сыйынуу бизге өз көз карашыбызды өтүп кете турган нерседен тартып алып, аны түбөлүктүү нерсеге бурууга жардам берет, мына ошондо биз чындыгында олуттуу нерсени көрүү жөндөмдүүлүгүнө ээ болобуз. Ал бизге чындыкты жалгандан айырмалап билүүгө үйрөтөт, ишенимибизди бекемдейт, колдон келбес нерсеге ишенүүгө жардам берет. Мына ушундай сыйынуу аркылуу биз өзүбүз ошондой болууну эңсеген, Кудайдын балдары боло алабыз, мунун мүмкүн экендигине да ишенебиз. Кандай аял буга муктаж эмес?

Алдыңкы китептеримде, күйөө-аял кантип бири-бири үчүн, ата-эне — өз балдары, а атуулдар — өз өлкөлөрү үчүн сыйына алары тууралуу жазгам[1]. Бул китепте сага, кантип сен ӨЗҮҢ үчүн сыйына ала тургандыгың тууралуу ачып берүүгө аракет кылып көрөм. Мен сага Асмандагы Атаңа жакындоого, Анын кучагын сезүүгө, Анын алдында жүрөктү тазартууну, Анын сен үчүн сонун тагдырды камдаганына ынанууга, чындыгында Ал сени ким кылып жаратканын билүүгө, анан Ал сенин алдыңа койгон максатка кол жетиш үчүн, Андагы толуктукка жана бүтүрүүгө ээ болушуңа жардам бергим келет. Башкача сөз менен айтканда, сенин Кудай менен тыгыз баарлашууну жана өзүң үчүн натыйжалуу сыйынууну үйрөнүшүңдү каалайм.

Сенин каалаганыңды Мен билем

Өз окурмандарыма кездешүү үчүн акыркы үч-төрт жылда Кошмо Штаттарын көп кыдырдым. Мен болгон бүт жерде, аялдар арасында алардын негизги муктаждыктарын жана каалоолорун аныкташ үчүн, демек, алар баарынан көп кандай сыйынуу көмөгүнө муктаж экендигин аныктоо үчүн сурапбилүү иликтөөсүн жүргүздүм. Ошол учурда, өзүмдүн «Сыйынуучу күйөөнүн күчү» китебиме маалымат жыйнап жүргөн элем. Суралгандардын жообу мени таң калтырган жок, бирок мени аялдардын өз каалоолорундагы бир тилдүү болгондугу ооз ачырды. Иликтөөдө катышкан бардык аялдардын эң башкы мүдөөсү болуп руханий өсүү жана олуттуу, бүт жашоону өзгөртөөр Кудай жолунда жүрүү. Жооптор бардык жерде бирдей болгондуктан, сурамжылоону токтоттум. Сүрөт мага айкын эле!

Мен ишенем, сен да мендей жана башка аялдардай эле Кудай менен сүйүүгө толгон, терең, жакын мамилелерди издеп келесиң. Башкача жагдайда, сен бул китепти окуп коймок эмессиң. Сенин жаның жакындыкты, мамилени жана сен кандай болсоң, ошол бойдон сүйүшөөрүнө, сени ардакташаарына толук ишенимге чаңкап турат. Бирок, бул жакшылыктардын бардыгынын соолубас булагы бир гана Кудайда жашырылган. Жүрөгүңдүн түпкүрүндөгү терең катылган каалоолор бир гана Теңир менен тыгыз баарлашуу жүрүшүндө орундалат, анткени Андан бөлөк эч ким жүрөгүңдүн түпкүрүн көрбөйт да, билбейт жана Андан артыкча сени сүйбөйт. Бир нерседен чоңураак сезимдериңден жана туюмдарыңдан ашып түшкөн бул канбас чаңкоо, сен жакындарыңдан толтурууну издеген бул ички боштук, — мунун баарын Кудай Ал Өзү сенин руханий чаңкооңду кандырыш жана жаныңдагы боштукту толтуруш үчүн сага салып койгон.

Биздин Ага чаңкашыбыз Кудайга жагат. Биз тараптан бул муктаждыкты моюнга алуу бизди эркин кылат. Биздин эркиндик мындан көрүнөт — биз өзүбүздүн каалоолорубузду, жалгыздыкты, жан дүйнө ойронун туура баалоону жана алардан Кудайга жакын болуунун курч муктаждыктын белгисин көрүп, кучак жая Ага асылуу менен Андан бизди Өзү менен толтурушун үчүн сурануунун курч муктаждыгын көрүүнү үйрөнөбүз. Антсе да, биз дилгирлене ээ болууну каалаган Кудай менен бекем байланыш өзүнөн өзү болуп калбайт. Ал жөнүндө сыйыныш, аны бапестеш жана ага кам көрүш керек. Ошондуктан биз ал жөнүндө ар убак сыйынууга жана көз карегиндей сактоого милдеттүүбүз.

Өзүңдүн күнөөкөр экениңди чын жүрөктөн моюнга алуу

Эгерде, сен тасыккан киши өлтүргүч болбосоң же банк тоноодо эч качан катышпасаң, сага тобо кылар нерсе жок деп ойлобо. Эгерде бир нече жылдардан бери Кудай жолунда жүрсөң, жыйынга жекшембиде эрте менен, шаршембидеги кечинде барып, бардык сыйынуу жыйналыштарында болсоң, анда сага тобо кылар нерсе жок деп ойлобо. Күнөө дайым эле айкын эмес. Мисалы, Кудайдын Өз убадаларын аткара тургандыгына шектенген учурларың болду беле? Кудайга шектенүү — күнөө. Кимдир бирөө тууралуу кеп-сөз тараткан учурларың болду беле? Ушактоо — күнөө. Сен бөлүшкүң келбеген бир нерсени сурайт деп коркуп, ал адам менен сүйлөшүүдөн качып кеткиң келген беле? Өзүмчүлдүк — күнөө. Башка бир адамды көңүлүң сүйбөй турган чакты баштан өткөрүп көрдүң беле? Сүйүүдөн башканын баары, күнөө.

Күнөө кылуудан жүз пайыз кепилдик берүү мүмкүн эмес. Ошондуктан тобо кылуу абдан маанилүү. Эгер биз өз күнөөлөрүбүздү, катачылыктарыбызды жана мүчүлүштүктөрдү моюнга албасак, биз Кудайдан алыстап калабыз жана өз сыйынууларыбызга жооп ала албайбыз, «...силердин мыйзамсыздыгыңар силерди Кудайыңардан бөлүп салды. Ал силерди укпаш үчүн, силердин күнөөңөр Анын жүзүн силерден буруп жатат» (Ыш.59,2).

Өз күнөөлөрүбүздү моюнга албай, биз Анын жүзүнө түз жүз бага албагандыктан, Эдем багындагы Адам менен Обону жолуна түшүп, Кудайдан жашына баштайбыз. Бирок Кудайдан жашырынуу мүмкүн эмес. Ыйык Китепте биздин жашыруун иштерибиз эле эмес, жашыруун сөздөрүбүз менен ойлорубуз да ачыкка чыгаары айтылган. «Ачылбай кала турган жашыруун нерсе болбойт, билинбей кала турган сыр болбойт. Ошондуктан караңгыда айтканыңар жарыкта угулат. Үйдүн ичинде кулакка шыбырап айтканыңар үйдүн төбөсүндө жарыяланат» (Лк.12,2–3). «Андан жашыруун эч бир жан жок. Анын көз алдында баары ачык-айкын. Анын алдында жооп беребиз» (Эвр.4,13).

Кандай үрөй учурган ой! Эгер ар кимибиз кылган иштерибиздин ар бирине жооп бере турган болсок, анда Кудай алдында болгон нерсенин баарын канчалык эрте ачсак, бизге ошончолук жакшы. Чындыгында эле, биз өзүбүз көрүнгөн күнөөлөрүбүздү канчалык эрте мойнубузга алсак, Кудай бизге көрүнбөгөн күнөөлөрүбүздү ошончолук тез ачып берет. Бирок ар кимибизде дагы канча күнөө калганын бир гана Кудай билет.

Күнөөнүн артында дайыма кесепет турат. Бул тууралу өз күнөөсүн моюнга алып жатып, Дөөт падыша өтө таамай айтат. «Мен унчукпай койгондуктан, ар күнү кыйнала берип, денем алсырап калды. Анткени менин үстүмдөгү колуң күндүр-түндүр кыйнады. Кургакчылык убагындагыдай, өң-түстөн кеттим» (Заб.31,3–4).

Мага терең жараат алып келген сөздөрдү, көп ирет бетке чапкан күйөөмдү көрөргө көзүм калбаган учурларымды эстейм. Өзүм көтөрүп жүргөн ачуу менен таарыныч менин жүрөгүмдү өтө сыздатты. Күйөөм гана күнөөлүү да, мен актана алам деп эсептегендиктен, өзүмдүн күнөөлүү сезимдеримди мойнума алгым келген жок. Бирок акыр аягы мен түшүндүм, бул кимдир бирөөгө кек сактоо — күнөө экенин түшүндүм, күйөөмдү көргүм келбегендигин моюнга алдым. Мына ошол замат денемден оорунун чыгып кеткенин сездим. «Сенин каарыңдан денемдин бир да соо жери жок. Күнөөлөрүмдүн айынан сөөктөрүмдө тынчтык жок. Анткени мыйзамсыз иштерим башымдан ашып, оор жүк сыяктуу мага салмагын салып турат. Акылсыздыгымдан жараларым ириңдеп, сасып жатат» (Заб.37,4–6). Бар болгон көйгөйлөргө кошумча кылып денедеги оорудан азап тартуунун кереги жок, жашоо ансыз деле оор.

Күнөөдөн оор эч нерсе жок. Биз анын оордугун, анын бизди алсыратып, жаныбызды жутуп жаткан бардык күчүн сезип көрмөйүнчө түшүнбөйбүз. Биз анын талкалоочу күчүн, Кудай менен биздин ортобузга коюлган дубалга башыбыз жарылмайын, акыл калчап баалай албайбыз. Ошондуктан бизге белгилүү болгон ар бир күнөөлөрдү моюнга алып, өз жүрөктөрүбүздү тазалап, ошончолук тез Кудай алдында туура турганыбыз жакшы. Тобо кылуу күнөөнү Кудай алдында көрсөтүп, ачык таанытат. Кудай биздин жардамсыз эле бардыгын биле алгандыктан, өз күнөөбүздү моюнга алып, Кудайды жаңы эч нерсе менен кабардар кылган жокпуз. Болгону, Ал сенин өз күнөөңдү өзүң мойнуңа алышыңды каалайт.

Бирок моюнга алуу — бул кадимки кичи пейилдик эмес, анткени ар бирибиз муну кыла алабыз. Көпчүлүк адамдар бул чебердикти жакшы үйрөнүп алышкан. Аларда муну кылуу бул аймактагы бай тажрыйбанын эсебинен турган кеп болуп калган. Алар өздөрүнүн «кечирип коюңузун» оңго да, солго да оңой эле ыргыта беришет, анткени өз жолдорун өзгөртпөйт. Алар «кечирип коюңузун» эч кандай айыпты туйбай туруп айтышат. Булар сөздөрү эч кандай маңызга ээ болбогон, өзүнчө бир адистер. Чыныгы тобо кылуу болсо кылганына толук өкүнүү келе турган күнөөнү моюнга алууну билдирет.

Туура чечим кылуу

Биз «жек көрүү» деген сөздү, анын таасиринин күчүн билебиз, адатта аны колдонбогонго тырышабыз. Бизге чындыгында башка адамды жек көрө алабыз деген ойдун өзү эле жагымсыз. Бирок чындыгында, кекчилдик бул — жек көрүүнүн тамыры. Эгерде биз өз таарынычтарыбыздан бошонууну жана кечирүүнү каалабасак, бул эмоциялар жек көрүүгө айланат. Ыйса бул суроого өтө олуттуу караган. Ал айткан: «Бир тууганын жек көргөн адам — киши өлтүрүүчү. Киши өлтүрүүчү адам өзүндө бар болуп турган түбөлүк өмүргө ээ эмес экендигин силер билесиңер» (1 Жкн. 3,15). «Кимдир бирөөгө каршы бир нерсеңер бар болсо, сыйынып жатканыңарда, аны кечирип койгула. Ошондо асмандагы Атаңар да силердин күнөөлөрүңөрдү кечирип коет» (Мк. 11,25).

Кел, биздин ой жүгүртүүбүзгө бир нече тактыкты киргизели. Кимде ким кечирбесе, алар түбөлүк өмүргө жана күнөөлөрүнөн Кудайда кечиримге үмүтү жок киши өлтүргүчтөр деп аталат. Мен мындай деп айтмакмын: эгерде кечирим менен кекчилдиктин экөөнүн бирин тандоо болсо, анда мыкты жолду тандоого болот, демек, кечирим.

Кекчилдикти тандоо менен, биз өзүбүздү караңгыда жүрүүгө кириптер кылабыз (1 Жкн.2,9–11). Жашообузда айкын аянга ээ болбой туруп, чалынып, багытты жоготобуз. Бул бизди жолдон чыгарат да, каталарды кетиребиз. Ошондо алсыздыктарыбыз үстүбүздөн көтөрүп түшөт, оорулар каптайт, жүрөккө ызалык сойлоп кирет. Бул, эмоцияларыбызды жашыруу колубуздан келбей жаткандыктан, айлана-чөйрөдөгүлөрүбүзгө да байкалат. Ал тургай болуп жаткандардын өзөгүн түшүнбөсө да, айланабыздагы адамдар катылган таарынычыбызды сезишип, жанында турганыбыз аларгаың гайсыз болот. Эгер эле кечирүүнү чечсек, мындан бир эле биз эмес, бирок айланабыздагы адамдар да утушат.

Туура аракеттерди жасоо

Кудайдын эркин, качан гана Анын Сөзүнө терең түшүнгөн учурда билүүгө мүмкүн. Эгер кайсыл аракеттер туура экендигин билбесек, биз туура аракеттерди жасай албайбыз. Кудайдын Сөзү болгон жашоонун ыйык окуу куралынан биз эмнеге муктаж болсок, ошонун баарын билип, бизден талап кылынган нерселердин баарына үйрөнө алабыз. Бирок мунун баарына карабай, кээде бизге «сууга ыргууга» туура келип калат. Биздин ак ниеттигибиздин далилине биздин эмне туура экендигин билген билимибиз эмес, кылган иштерибиз кызмат кылат. Эмнени кылуу жана эмнени кылбоо тизмегин түзүү — бир иш, Кудайдын жолдорун сүйүү жана аларды ээрчүүнү жан дилден каалоого ээ болуу — таптакыр башка иш. Туура жашоо жөнүндө окуу — бир иш, а туура жашоо — таптакыр башка иш. Тил алчаактык сенин кылган иштериңден көрүнөт; тил алчак болуу каалоосу болсо сенин сыйынууңда көрүнөт.

Адам баласынын душманынан кутулуунун беш натыйжалуу куралы

Кудай бизди душмандын ниеттерин талкалоо үчүн ар кандай куралдардын түрү менен камсыздандырган. Негизги бешөөнү атайбыз:

1. Кудай Сөзү — душманга каршы күчтүү курал. Ыйса Өзү аны, Ыйык Рух аркылуу чөлгө алынып барып, ал жерде шайтан Аны азгырууга аракеттенгенде колдонгон (Мт. 4,1кара). Көптөр Өзүн азгырууга шайтанга жол бербөө үчүн, Кудайдын Уулуна чөлгө бет алгандын кереги жок эле деп эсептешет. Бирок, ар бирибизге кандай келсе эле, так ошондой «азгыруучу Ага келди», душманга каршы тура алышы үчүн Ыйса Кудай Сөзүн колдонду. Ал шайтанга айтты: «Адам нан менен гана эмес, Кудайдын оозунан чыккан ар бир сөз менен да жашайт» (Мт.4,4). Эгер душман жашооңду бузууга аракеттенип жатса, Кудай Сөзүнүн жардамы менен аны талкала. «Акылдуу адам кырсыкты көрүп жашынат, ал эми тажрыйбасыздар түз барып кырсыкка учурашат» (Накыл. 27,12). Жашооңдо жамандыктын ордун байкаар замат, дароо Кудай Сөзүнө кайрыл.

2. Кудайды даңктоо — душманга каршы күчтүү курал. Кудайга табынганыбызда, шайтан чыдай албайт. А бул анын өзүнө табынбаган адамдарды көрөргө көзү жоктугу менен түшүндүрүлөт. Бул ага ушунчалык жийиркеничтүү, Кудайга даңктоо ырдаган ар кимди ал жек көрөт. Кудайды урматтап, биз Ага жашообузда эшик ачабыз жана Анын катышуусун сезе баштайбыз. А шайтан болсо, ары жоголгонго аргасыз.

3. Кудайга тил алуу — душманга каршы күчтүү курал. Эгер биз күнөөдө жашап жана Кудайга тил албас болсок, үйүбүзгө бекем орношуп алыш үчүн, ага сойлоп кирүүгө жөндөмдүү шайтанды жашообузга чакырган болобуз. Биз менен болуп жаткан жамандыктардын көбү душмандын иштеринин кесепети болуп саналат. Бирок, күнөө кыла, биз өзүбүз ибилиске жашообузда өз сепилдерин курганга орун беребиз. Душман үстүбүздөн эч кандай бийлиги жок болсо да, Кудайдын осуяттарына баш ийбегендигибиз анын жашообузга киришине жол ачат, ал тургай анын алдына «жол килем» төшөйт. А мына бул күнөөнү моюнга алуубуз менен андан тобо кылуубуз анын нак тумшугунун алдында эшикти тарс жабат.

4. Ишеним — душманга каршы күчтүү курал. Төмөнкү нерсени, душман ар дайым жолдоруңа сен көрбөгөн, адам көзүнө көрүнбөс торлорун жаярын эсиңден чыгарба. Аларга түшүп калбас үчүн, мүмкүн болушунча Кудайга жакын келип, буттарыңды Анын багытташына жол беришиң керек. Бул үчүн болсо ишеним керек. «Эстүү жана сергек болгула. Силердин душманыңар шайтан кимди жутуп жиберсем деп, айкырган арстан сыяктуу тегеренип жүрөт. Ага бекем ишенимиңер менен каршы тургула, дүйнөнүн ар тарабындагы бир туугандарыңар да силер сыяктуу эле азап тартып жатышканын билгиле» (1 Пет.5,8–9 ). Бекем ишеним — душмандын капкандарынан бекем коргонуч.

5. Сыйынуу жана орозо — душманга каршы күчтүү курал. Сыйынуу — орозонун коштоосунда алда канча натыйжалуу боло алган күчтүү курал. Душмандын толгоосунан сыйынуу менен орозодон кийин бошонууга боло тургандыгы сейрек эмес. Бул таң каларлык, ушундай сыйынуу менен орозо сыяктуу адаттагы куралды колдонуп, өтө көп нерсеге жетишсе болот, бирок бул чындыгында ошондой. Сыртынан эч нерсе болбогондой сыяктанат, бирок рухий дүйнөдө душманга олуттуу жеңилүүнү алып келет. Адатта 24 сааттык орозо жашооңду чулгап алган душмандын чынжырын үзүүгө жетиштүү. Дайыма орозо тутуп, жамандыкты жүгөндөп кармоого жана душман ниеттерин талкалоого болот. Мына ошону менен сен: «Мен өз каалоолорумдан баш тартып, жашоомдо Кудайды биринчи орунга коем» деп жаткандай болосуң. Душманга бул жек көрөрлүк, анткени ал анын үстүнөн жеңишке ээ болуу үчүн, сен колдоно алган орозонун күчүн билет.

Өз ойлорумду башкаруу

Жаныбыздын коопсуздугун камсыздандырууда жана аларды душмандан коргоодо өз ойлорубузду башкара билүүбүз негизги ролду ойнойт. Библияда жазылган, биз ар кандай ой жүгүртүүлөрдү Машайакка тил алдыруу үчүн туткундоону үйрөнүшүбүз керек (2 Кор.10,5).

Ар бир жаңы кайрылгандар үчүн болгондой эле, мен үчүн башыма келген ар кандай ойдун шек туудурганга укугум бар экендиги, аны угамбы же жокпу, менде тандоо бар экендиги жөнүндөгү кабар эң сонун ачылыш болду. Сандаган кишилерди өлтүрүүчүлөрдүн көптөрү, аларга өлтүрүүгө буйрук берген үндөрдү угушаарын, а алар болгону бул көрсөтмөлөрдү ээрчишерин тастыкташат. Баштарында угулган үндөрдү ажырата албоочу адамдар алардын ичинен аларга уурданып кирип, аларга өз ойлорун таңуулап жаткан митаам жалганчынын — ибилистин үнүн ажырата алышпайт.

Теңирим, Сен буйрук кылгандын бардыгын

Эски тасмаларда жакшы жигит (көп учурда, ак көйнөкчөн) адатта жаман жигитти (кара көйнөкчөн) колго түшүрөт да, тапанчасын ага такап: «Колуңду көтөр!» — деп буйрук кылат («Колуңду көтөр!» деген бул сөздөр анча деле коркунучтуу угулбайт).

Жаман жигит куралын жерге ыргытат, колун көтөрүп: «Багынам», — деп айтат.

Так ушуга окшогон «багынууну» Кудай сенден күтөт. Болгону сен — тасмадагы жаман жигит эмессиң, а Кудай болсо көкүрөгүңө тапанча менен сайбайт. Ал сага Өз сөөмөйү менен көрсөтөт, бирок күнөөлөй же ашкерелеп эмес — Ал сени Өз тобунун мүчөсүндөй тандагандыктан, сага сүйүү менен көрсөтөт. Теңир сага мындай дейт: «Сен! Мен сени тандайм! Мен сен үчүн даярдаганымды сага бере алышым үчүн, Мага багын».

Эгер биз: «Теңир, мен багынам. Менде болгондун баарын ал. Сен эмнени буйрук кылсаң, бардыгын аткарам», — деген жооп кыла алсак, жашообуз бардык тарабынан жакшы тарапка өзгөрмөк.

Эмне үчүн: «Теңир, Сен буйрук бергендин бардыгын... Мен Сага жаккандын бардыгын аткарам», — деп айтыш ушунчалык кыйын. Мунун себеби, өз каалоолорубуздун аткарылышын каалагандыктан, Кудайдын бизге айтар буйруктарынан корккондуктан. Бул кандайдыр бизге зыян алып келиши мүмкүн деп кооптонобуз. Анткени эң татаалы, «Ыйса Эгедер», деп айтууда эмес, а Ал кандай айтса, ошондой кылууда турат. Ыйса сурады: «Эмнеге силер Мени: «Теңир! Теңир!» деп чакырасыңар да, айтканымды кылбайсыңар?» (Лк.6,46). Кудайдын буйруктары, чын эле бизге батага айланарына күмөн кылабыз. Бекер кылабыз. Кудай биздин жеңүүчүлөрдүн тобуна мүчө болуп калышыбызды каалайт.

Эгер жашооңдо рухий өсүш жок болсо, текшер, Кудайга толук ишенесиңби, өз каалоолоруңдан баш тартып, жашооңдо Ыйсага Кожоюндун ордун бердиңби. Эгер жок болсо, колуңду көтөрүп, биринчи бул кадамды жаса.

Ыйса айткан: «Ким Менин артымдан өз айкаш жыгачын көтөрбөй ээрчисе, ал Менин шакиртим боло албайт» (Лк. 14,27). Сен Анын айкаш жыгачын көтөрө албайсың, эгер Ага өмүрүңдү тапшырбасаң. Кудайга калдыксыз берилген, Ага толугу менен тил алган өмүр гана, Анын Падышачылыгынын даңкы үчүн жемиштүү колдонула алат. Кудайга жарым бөлүгүң керек эмес. Ал бүтүнгө ээ болууну каалайт. Кудай сенден эмнени күтсө, ошонун барын Ага бере алышың үчүн сыйын.

Жаныбыздын күндөлүк азыгы

Кудай Сөзү — жаныбыздын наны. Ансыз жашай албайбыз. Мындай деп жазылган: «Адам нан менен гана эмес, Кудайдын оозунан чыккан ар бир сөз менен да жашайт» (Мт. 4,4). Эгер Кудай Сөзү менен үзгүлтүксүз азыктанбасак, анда бизди рухий ачкалык жеңе баштайт.

Ооруканада жатып, буга таң калдым, Ыйык Жазуунун ушунчалык көп аяттары эсимден чыгып кетти. Албетте, буга ошондогу мен кабыл алган, ооруну басаңдатуучу чоң сандагы дары-дармектер таасирин тийгизди, ошентсе да бул далил мени катуу таң калтырды. Библияны ошончо көп жыл окуп жүргөндөн кийин, ушунча көп жана бат унутуп калууга кантип мүмкүн болсун? Антсе да кээ бир аяттар аң-сезимимде ушунчалык катуу орногон, ал тургай түшүмдө да аларды жатка таптак келтире айта алмакмын. Мына ошондо түшүндүм, ар бирибиз үчүн жан-дилибизде мөөрлөнгөн Кудай Сөзүн сактоо канчалык маанилүү. «Ошондуктан ишенимден тайбаш үчүн, уккан сөзүбүзгө өзгөчө маани беришибиз керек» (Эвр.2,1).

Жогорку артыкчылык

Эгер жашоо артыкчылыктар туура эмес жайгаштырылган болсо, жашообуз ийгиликтүү боло албайт. А артыкчылыктарды орунга коюуштуруу менен күн сайын алектенебиз. Бирок жашообузду өз алдынча тартипке келтирүүгө жөндөмсүзбүз. Бул үчүн бизге Ыйык Рухтун жетекчилиги жана Кудай Сөзүндө жакшы билим керек. Бул эки эң башкы артыкчылыктарыбыз жөнүндө Жазууда Ыйса Өзү айткан: «Кудай-Теңириңди чын жүрөгүң менен, жан-дилиң менен, бүт акылың менен сүй. Экинчиси ушуга эле окшош: «Өзүңдү кандай сүйсөң, жакыныңды ошондой сүй» (Мт.23,37–39). Таамайыраак айтуу мүмкүн эмес. Эгер сен бул эки осуятты — Кудайды сүйүү жана жакыныңды сүйүү — жогорку артыкчылыктар деп кабыл алсаң, анда жашооңдогу калган адепаклах сабактарын туура коюштура аласың.

Жашооңдун эң башкысы Теңир менен болгон мамилең болушу керек. Кудай айткан: «...Менден башка кудайларың болбосун» (Чыг.20,3). Бул чындыгында ушундай. Кудайга сенин бөлүнбөс көңүл бөлүүң керек. Эгер сен Анын жүзүн күн сайын издесең, жашооңду тартипке салышыңа Анын жардамын сурасаң, анда Ал сага жооп берет. Мен жеке тажрыйбамдан билем, эгер Теңирди биринчи орунда издебесек, жашообуз тизгинден чыгып кетет. Натыйжада жагдай биз аны башкарганыбыздын ордуна, бизди башкара баштайт.

Теңир — тартиптин Кудайы. Мунун далили болуп, эч кандай баш аламандыгы же кокустугу жок, ааламдын түзүлүшү кызмат кылат. Жашообуз дагы ушундай курулушу керек, анткени бул Кудайга жагат: «...баары өз орду, өз тартиби менен болсун» (1 Кор.14,40). Эгер ушул жөнүндө сыйынсак, Ал бизге жардам берет. Ал бизге кантип күчтүү канат жана ишенимдүү бийлик алдында, башкача айтканда, Анын коргоочу күчү алдына кирүүнү көрсөтөт. Бул Кудайдагы баталарга бараткан жолдогу иштерибиз үчүн өтө маанилүү.

Теңирге табынуунун кескин жыйырма себеби

1. Ал менин бардык күнөөлөрүмдү кечирет.

2. Ал мени ооруларымдан айыктырат.

3. Ал менин өмүрүмдү көрдөн куткарат.

4. Ал мени ырайым жана марттык менен башымды байлайт.

5. Ал менин каалоомду жакшылыкка толтурат.

6. Ал кордолгондорго чындыкты жана сотту жаратат.

7. Ал Өз жолун көрсөтөт.

8. Ал жакшы.

9. Ал берешен.

10. Ал аягына чейин ачууланбайт.

11. Ал ыраймга мол.

12. Ал түбөлүк каарданбайт.

13. Ал күнөөлөрүбүзгө жараша жазалаган жок.

14. Ал Андан корккондорго мээрман.

15. Ал бизден мыйзамсыздыктарыбызды алып салат.

16. Ал бизди кечирет.

17. Ал биздин топурак экенибизди билет.

18. Анын ырайымы кылымдан кылымдарга.

19. Ал Анын мыйзамдарын сактоочу балдарыбыз менен неберелерибизди баталайт.

20. Ал асманга Өз тактысын орнотту, Анын Падышачылыгы бардыгын башкарат.

Ар ким үчүн жумуш бар

Сенин ким экендигиң андай деле маанилүү эмес — күндүзгү бөлүмдүн студентисиңби; ири бирикме кызматчысысыңбы; жалгыз бой аялсыңбы, өзүн өзү камсыздандырган аялсыңбы; үй-аялсыңбы; ишкер аялсыңбы; майыпсыңбы; киши баккан аялсыңбы; жалгыз бой энесиңби; кайрымдуулук уюмунун кызматкерисиңби, — ким болсоң да, сен өз жумушуңду аткарып жатасың. Сенин ким экендигиң чоң мааниге эмес — шоу-бизнесинин жылдызысыңбы же Кудай гана көргөн «кичинекей» адамсыңбы. Сен аткарып жаткан жумуш Кудай үчүн маанилүү болгондуктан, сенин канча акча иштеп тапканың мааниге ээ эмес. А сен Ал эмгегиңе батасын берерине үмүттөнөсүң.

Эмне иш кылбайлы, өз ишибизди жакшы кылгыбыз келет. Эгер иш жүрүшүп турса, бул бизди кубанычка батырат. Айланадагыларыбызга, үй-бүлө мүчөлөрүнө, өзүбүзгө пайдалуу бир жакшы иш жасап, канааттангандыкты туябыз. Эгерде эмгегибиз Теңирден баталанбаса, көңүл калуу менен канааттанбагандыкты сезебиз.

Библия жеткилең аялдын үлгүсүн улуу мээнеткеч катары сүрөттөйт (Накыл. 31). Ал аял менчик алып жана сатат (кыймылсыз мүлк агент?); ал аял жүзүм зар багат (бакчы-декоратор?), кийим тигет (модельер?) жана аны сатат (кийим дүкөнүнүн башчысы?). Бул аял күчтүү, кубаттуу, жасап жаткан ишинин жакшы экенине толук ишенип, жарым түнгө чейин эмгектенет. Кудай биздин ийгиликке кубанып, канааттанышыбызды каалайт. Бирок бул сыйынуусуз мүмкүн эмес.

Сыйынуу бул өмүрүбүздөн ажыраткан «бирөөнүн байлыгына көз артуу» (пайдага сугалактык) менен (Накыл.1,19 кара) бизди жарды кылган «эринчээк колдун» ортосунда тең салмактуулукту орнотууга жардам (Накыл.10,4 кара) берет. Сыйынуу «байлык жыйнаш» каалоосунан бизди сактайт (Накыл.23,4–5 кара), бирок ак эмгек болсо аягында бизге материалдык сыйлык алып келет (Накыл.10,4 кара). Сыйынуу жалкоолук менен көр эмгекчилдиктин ортосундагы тең салмактуулукту тапканга бизге жардам берет жана бүт дүйнөгө ээ болуп, а өз жанына зыян келтирип алуудан коргойт (Мт.16,26 кара).

Библияда мындай деп жазылган: «Эмгектенген адам эмгек акысын алууга татыктуу» (1 Тим.5,18). Буга ылайык, сен өз эмгегиңе жараша сыйлыкка татыктуусуң. Кээде эмгектин өзү сыйлык болуп саналат. Мисалы, үй-оокатын башкарганың үчүн, бекер түшкү тамак таратканың үчүн, же баланын бут кийиминин боосун байлаганың үчүн сен маяна албайсың. Бирок кандай гана болбосун, эмгегиң үчүн баа жеткис сыйлык болуп анын үзүрүн көрүү мүмкүнчүлүгү саналат. «Адил адамдын эмгеги өмүргө ээ кылат...» (Накыл.10,16).

Эгер маянасы чоң жумушуң бар болсо, эмгегиң мындан ары да марттык менен сыйланышы тууралуу сөзсүз сыйын. Өзүңдүн жумуш берген адамың, ал өз жумушчуларына жакшы төлөп бергенге мүмкүнчүлүгү болуш үчүн, анын бизнеси туурасында сыйын. Жумушуңдун башкалар тарабынан ардакталышы жана алардын алдында баалуу болушу туурасында сыйын. Сыйынууңда өзүңдүн карьера тепкичинде көтөрүлүшүң жөнүндө, бирок Кудайдын эрки менен гана болушун сура. Мындай деп айт: «Теңирим, мен жогорку кызматка көтөрүлүүнү жана ошого ылайык маянамдын жогорулашын абдан каалайм. Эгер ушуга Сенин эркиң болсо, албетте, болсун». Эгер сен ушундай сыйынсаң жана ошону менен бирге жумушуңду Теңирге арнасаң, Ал аны баталайт.

Материалдык абалың кандай гана болбосун — дуруспу же жокпу, — сенин эмгегиң Кудай үчүн маанилүү, адамдар үчүн маанилүү, сен үчүн маанилүү. Сен бул сыйынууну барк албай койбошуң керек. Эмгегиңди Теңирге арна жана ага бата беришин сура.

Мол түшүм алуунун ишенимдүү тогуз ыкмасы

1. Сүйүүнүн уругун себүү. Сен Кудайдан жан-дилиңе Анын сүйүүсүнүн катышуусун бүтүндөй толук туя алышың үчүн, ушунчалык күчөтө себишин суран. Теңирден Анын сүйүүсү сен аркылуу башкаларга төгүлүп турушун суран. Ыйса айткан: «Мен Атамдын осуяттарын аткаргандыктан, Менде Анын сүйүүсү бар. Ошол сыяктуу эле Менин осуяттарымды аткарсаңар, силерде Менин сүйүүм болот» (Жкн.15,10). Анын сүйүүсү сенин жан-дилиңде ар дайыма жыпар жыт аңкытып туруш үчүн, ушунчалык Кудайга тил алчаак болгонго Анын үйрөтүшүн суран.

2. Кубанычтын уругун себүү. Теңирден болгон кубаныч жашооңдогу абалдар менен эч кандай катышы жок. Сен кубанычты, сенде пайда болуучу татаал жана жүрөк ооруткан көйгөйлөргө карабастан сезе аласың, анткени кубаныч Теңир менен болгон баарлашуудан гана туулат. Кубаныч өзүн Кудайдан алыстаткан же Анын убадаларына ишенбеген адамдарга берилбейт. «Силерде Менин кубанычым болсун деп, силерде толук кубаныч болсун деп, Мен силерге ушул сөздөрдү айттым» (Жкн.15,11). Эгер жашооңдо Теңирден болгон кубаныч бар болсо, Теңир сенин тагдырыңда улуу нерсени аткараарына үмүтүң бар. Теңирден кубаныч уругу сенин жан-дилиңе себилишин жана бул кубанычты сен айланаңдагы адамдарга бере алышың тууралуу сыйын.

3. Тынчтыктын уругун себүү. Кудайдын жашооңдогу катышуусу сенин жан-дилиңде акыл жеткис болгон тынчтыгын орнотушу үчүн, бул тынчтык эч нерсеге карабай, жүрөгүңдө өкүм сүрүшү тууралуу сыйын. «Ошондо Кудайдын акыл жеткис тынчтыгы силердин жүрөгүңөрдү жана ойлоруңарды Машайак Ыйса аркылуу сактайт» (Флп.4,7). Кудай тынчтыгы мындай бир шартта бизде болот: эгер бизде Кудай менен бекем мамиле курулган болсо. Аны терең таанып билиш үчүн, айланаңдагы адамдарга тынчтыктын булагы болушуң үчүн, Кудайдын жардамын сура.

4. Чыдамдуулуктун уругун себүү. Кандай ойлойсуң, эмне үчүн Кудай, биздин чыдамдуулуктун жемишин алып келишибизди каалайт? Балким, Кудайдын Өз убактысы болгондуктан чыгаар. Ал дайыма бизге белгилүү болгондон көптү кылат, ошондуктан, Ал бул же тиги ишти орундоого белгилүү мөөнөттү белгилегенде, Ага ишенүүгө бизде толук негиз бар. Бизге карата Өз ниетин жүзөгө ашыруу алдында, Кудай бизди жеткилең кылат жана тазалайт, бул белгилүү бир убакытты талап кылат. «Жалкоолонбогула, убадаланганды ишеними жана чыдамдуулугу менен мурастагандардан үлгү алгыла» (Эвр.6,12). «Бардык жагынан жеткилең, эч кемчиликсиз болушуңар үчүн, чыдамкайлык жеткилең аракетке ээ болушу керек» (Жкп.1,4). «Чыдамдуулук менен жаныңарды сактап кала аласыңар» (Лк.21,19). «Сен көп нерсени башыңдан өткөрдүң, сенде чыдамкайлык бар...» (Аян 2,3). Мына сөз калган жок. Ар кандай чыдамдуулукта бекемделишиң үчүн жана эч кайсы сыноо бул чыдамды жан-дилиңден тамыры менен үзүп кете албашы үчүн сыйын.

5. Кайрымдуулуктун уругун себүү. Сенде бакчаңа себүү үчүн, уруктун кайсы сортун артык көрүү тандоосу бар. Сен керектүү урукту тандайсың да, аларды айдоого таштайсың, а Кудай аларды өстүрөт. Кайрымдуулуктун уругу — мына сага биринчи кезекте себе турган нерсе. Башкача айтсак, кийимди кийген сымал, аны кийиш үчүн, сен ак көңүлдүүлүктү тандайсың (Кол.3,12). Кайрымдуулуктун эң жогорку көрүнүшү, Ыйсанын айкаш жыгачта Өз өмүрүн биз үчүн берип, курман болгондугу болуп калды. Жүрөгүңдө Анын кайрымдуу уругу өсүшү үчүн жана сени өзүн курмандык кылгандай, чындыгында ушудай кайрымдуу ишке даярдашы тууралуу сыйын.

6. Боорукердиктин уругун себүү. Ыйсанын боорукердиги жан-дилиңе олтургузулганда, жакшылык иш жаратууга сенде каалоо пайда болот. «Жакшы адам жакшы казынасынан жакшылык алып чыгат. Жаман адам жаман казынасынан жамандык алып чыгат» (Мт.12,35). «Ар бир жакшы дарак жакшы жемиш берет, жаман дарак болсо жаман жемиш берет» (Мт.12,35). Анын боорукердиги сенде өсүп-өнүгүшү үчүн, Анын ичинде болууга, Кудай сага жардам беришин сура. Жүрөгүңдө ал канчалык тамыр жайганына жараша, айланадагыларга көбүрөк жакшылык кыласың.

7. Ишенимдин уругун себүү. Эгер Андан көз карандылыгыбызды түшүнсөк, эгер ишенимдүү, берилген жана ишенимге татыктуу болсок, Теңирге болгон өз ишенимдүүлүгүбүздү көрсөтө алабыз. «Аз нерседе ишенимдүү адам көп нерседе да ишенимдүү. Аз нерседе ишенимсиз адам көп нерседе да ишенимсиз» (Лк16,10). Кудайга ар качан ишенимдүү болушуң үчүн сыйын. Сыйынууда мамиле кылган адамыңа жакшы үлгү болуп, Теңирге ишенимдүүлүктү сактай алгыдай болушуң тууралуу сыйын.

8. Кичи пейилдиктин уругун себүү. Эгер бой көтөрүп, орой мамиле кылсак, анда бул адамдарды капа кылат жана аларды бизден качырат. Кичи пейил болуу — бул айланаңдагылар менен бейпил, сылык жана момун мамиле кылуу, мамиледе жагымдуу болуу. Библияда айтылган: «Теңирдин кулуна урушуп-талашууга болбойт, тескерисинче, ал бардыгына кичи пейилдик менен мамиле кылуусу, үйрөтүүгө жөндөмдүү жана сабырдуу болуусу зарыл» (2 Тим.2,24). «Ал эми асмандан келген акылмандык баарынан мурун таза, андан кийин тынчтыкты сүйүүчү, момун, тил алчаак, боорукер, жакшы жемиштүү, калыс, эки жүздүү эмес» (Жкп.3,17). Адамдарга кичи пейил мамиле кылып, башкалардын сезимдери менен муктаждыктарына көңүл бөлүшүң Кудайдын Рухуна тил алчаак экениңди, а Ал аркылуу сага себилген урук өнгөнүн күбөлөндүрөт. Сыйынууда сенин мүнөзүңдө Ыйсанын момундугу жана кичи пейилдиги чагылсын деп сура.

9. Өзүн өзү кармай билүү уругун себүү. Өзүн өзү кармай билүү бат сына турган кызылгаттын бир кичине түбүн эмес, а зор жана бекем алма сөңгөктү элестетет. Жан-дилиңде ушундай күчтүү, татыктуу жемиш алып келе алган өсүмдүктү жалгыз Кудай гана олтургуза алат. Өзүн башкара албаган адам, кылыгынын кетирер кесепетине көз салбай, өзүнө эмне жакса, ошону кылат. Башыңа түшкөн азгырыктарга каршы туруштук бере алышың үчүн, Кудайдан күч сура. «...Силер да бүт аракетиңерди жумшап, ишенимиңерде жакшылык кылуучулукту, жакшылык кылууда эстүүлүктү, эстүүлүктө өзүн өзү токтото билүүнү, өзүн өзү токтото билүүдө чыдамкайлыкты, чыдамкайлыкта такыбаалыкты... көрсөткүлө» (2 Пет.1,5–6). Кудайдан сура, жан-дилиңе бекем дарак болуп өсүп чыга турган, өзүн өзү кармай билүүнүн уругун олтургузсун. Андан сенин каалоолоруң менен эмоцияларыңды Өзүнүн Рухуна баш ийдирип, башкарышын өтүн. Теңир талашсыз сага өзүн-өзү тартипке салууну үйрөтөт.

Эгер сенде көңүлүң каалаган Ыйык Рухтун жемиштерин алып келүү колдон келбей жатса, Кудайдан жан-дилиңе жакшы урук олтургузушун жана анда өндүрүлгөн бардык отоо чөптөрдү жулуп салышын өтүн. Жүрөгүңдүн талаасын Кудай Сөзүнүн азыгы менен семирт жана аны Ыйык Рухтун Кудай суусу менен күн сайын сугарышын сура. Эгер сен Теңирге ишенимдүү, чыныгы Сабак ичинде болсоң, жан-дилиңде Асмандагы Атаң ыраазы болгон рухий жемиш сөзсүз өнүп чыгат.

Ыйыктыкта жүрүүнүн жети мүнөздүү белгилери

1. Ыйыктыкта жүрүү дүйнөдөн өзүн бөлүүнү билдирет. Бул муну, мисалы, бардык ишенбегендерден бөлүнүп, тоого чыгып кетиш керек дегенди билдирбейт. Мында сен бул дүйнөнүн баалуулук тармактарын четке кагасың, анын ордуна Кудай бардыгынан жогору баалаганды кабыл аласың дегенди билдирет. Болбосо, кесепети жүрөк үшүн аларлык болот: «Бузуктук кылуучулар, бул дүйнө менен болгон достук Кудайга каршы кастык экенин билбейсиңерби? Бул дүйнө менен дос болууну каалаган адам Кудайдын душманы болуп калат» (Жкп.4,4). А кимдин Кудайга душман болгусу келет?

Жашап жаткан дүйнөңдөн бөлүнүү кандай кыйын экенин мен түшүнөм. Бирок эгер сенде ушундай каалоо бар болсо, анда Кудайдан жардам сура. Ырас, сенде тандоо бар: кээ бир телеберүүлөрдү көрүү же көрбөй коюу, белгилүү бир тасмаларга баруу же барбоо, кээ бир журналдарды окуу же окубай коюу, же кээ бир жерлерге баруу же барбоо. «Бул дүйнөнү жана бул дүйнөдөгүнү сүйбөгүлө. Ким бул дүйнөнү сүйсө, ал адамда Атага болгон сүйүү жок. Анткени бул дүйнөдө болгон нерсенин баары: дене кумары, көз кумары жана турмуш-тиричиликтеги текебердик. Булар Атадан эмес, бул дүйнөнүкү» (1 Жкн.2,15–16). Кудайдан сени дүйнөлүк иштерден бөлүнүшүңө жардам беришин сура жана дүйнөдөн артык Аны сүйүүгө үйрөтүшүн Андан өтүнүп сыйын.

2. Ыйыктыкта жүрүү өз жүрөгүн тазартууну билдирет. Жүрөктү тазалоо — бул кемчиликтерди бүтүндөй жашыруучу ак кийимге кийинүүнү билдирбейт. Чынында бул Ыйык болгон Кудайдан жүрөгүңдү тазартышын өтүнүүнү билдирет. Башынан эле жүрөктө күнөө жашайт. Тазалоонун мааниси мында, жашооңду, ойлоруңду, кылыктарыңды, кызмат байланыштарыңды изилдеп чыгып, ар кандай арамдыктан тазаланууга чыгынууда турат. Биз адеп-алках жана таалим-тарбия (этика) мамилелерде таза болууга чечим алып, жигердүү аракетти башташыбыз керек. «Машайактан ушундай үмүт кылган адам Машайактай таза болуу үчүн, өзүн тазалайт» (1 Жкн.3,3).

«Ыйык болгула» (Леб.19,2) деген сөздү айта, Кудай бизге осуят берди: уурдаба, жалган айтпа, митаамдык кылба, ушактаба, өч алба, жасалма кудай жасаба. Мындан — биз ыймансыздыктан тазаланганыбызды далилдөөчү, белгилүү иш аракет кылыш керектигибиз келип чыгат. Биз бузулган татыксыз жашоо жолуна үгүттөгөндүн бардыгына түшүнүп туруп, андан жийиркенинишибиз керек. «...Бардык жүрүш-турушуңар ыйык болсун, анткени силерди чакырып алган Кудай ыйык. Себеби Ыйык Жазууда: «Ыйык болгула, анткени Мен ыйыкмын», — деп жазылган» (1 Пет.1,15–16). Өз жолдоруңду кылдаттык менен изилдегенди үйрөнүп, Теңирге кайрылуу туурасында сыйын (Жер.ый.3,40 кара).

3. Ыйыктыкта жүрүү дене боюнча эмес, а рух боюнча жашоону билдирет. Денелик ой жүгүртүүбүз кылган иштерибизден кем эмес, биздин чыныгы табиятыбызды ачып берет. Кимдир бирөөгө көз артабызбы? Кимдир бирөө менен кастыктабызбы? Жашообузга түшүнүп билип эле күнөөнү киргизебизби? Эгер мындай болсо, анда дененики боюнча жашап жатабыз. «Анткени күнөөкөр табияттын каалоосу боюнча жашагандар күнөөкөр табияттын каалоосу жөнүндө, ал эми Рухтун каалоосу боюнча жашагандар Рухтун каалоосу жөнүндө ойлошот. Күнөөкөр табияттын каалоосу жөнүндө ойлоо өлүмгө дуушар кылат, Рухтун каалоосу жөнүндө ойлоо өмүр жана тынчтык берет. Анткени күнөөкөр табияттын каалоосу жөнүндө ойлоо — Кудайга каршы кастык, себеби ал Кудайдын мыйзамына баш ийбейт, баш ие да албайт. Ошондуктан күнөөкөр табияттын каалоосу боюнча жашагандар Кудайга жага алышпайт» (Рим.8,5–8).

Эгер сен өз жашооңо туура баа бере алсаң, оруп алган жемишиңе жараша, эгиниң кандай болгонун, кайда сепкениңди — денегеби же рухкабы, көрөсүң. «Алданбагыла: Кудай шылдың болбойт, анткени адам эмнени сепсе, ошону орот. Себеби өзүнүн күнөөкөр табиятына сепкен адам күнөөкөр табиятынан чирий турган нерсени алат, ал эми Рухка сепкен адам Рухтан түбөлүк өмүрдү алат» (Гал.6,7–8).

4. Ыйыктыкта жүрүү сексуалдык күнөөдөн тазаланууну билдирет. Cексуалдык күнөөгө жеңил ой мамиле кылуу коомубуздун эбегейсиз чоң адашуусу болуп саналат. Мына буга окшогон, өздөрүн Кудайдын баталарынан ажырата, ибилистин жалганына ишенишкен, денесин саткан аялдарда, Ыйык Рухтун кандай капа болорун элестетип көрсө болот. Дагы бир мисал: өзүн өзү алдоону тандап алган азыркы муун сенин жубайың болуп саналбаган адам менен болгон оралдык сексти, деги эле секс болуп саналбайт деп ишенишет. Демек, мына ушундай жол менен өз денеңди, кандайдыр- бир кесепеттерден кооптонбой тамшандырасың. «Өзүнүн ыпыластыгынан жуулбай туруп, өзүн тазамын деп эсептеген адамдар бар» (Накыл.30,12). Бойго бүтүүдөн гана сактанганы менен, бул адамдар өз жандарын жок кылат, а кийин жубайы менен болгон катнаштан келген кубаныч кайда кетти деп аң-таң болушат. Ыйыктыкта жүрүү — бул кайсы бир жаңы заман бап ойдун же бүтүмдүн артынан ээрчүү эмес (Фес.4,3–5 кара). Кудайдан акылыңды, жан-дилиңди жана денеңди тазалыкта сакташын суран.

5. Ыйыктыкта жүрүү Ыйсанын аты менен ыйыкталууну билдирет. Ыйсаны жашообузга чакыргандан кийин, эми мурдагы күнөөкөр табиятыбызда жашай албайбыз. Азыр Ал ичибизде жашап, Ыйык Рух бизди толтуруп, өзгөртүп жатканда, өзүбүздүн татыксыз жүрүм-турумубузду актай албайбыз. «Биз Кудайдын ушул эрки боюнча Ыйса Машайактын бир ирет курмандыкка алып келген денеси аркылуу ыйыкталдык» (Эвр.10,10). «Анткени Ал ыйыкталып жаткандарды бир ирет курмандык алып келүү аркылуу түбөлүккө жеткилең кылды» (Эвр.10,14). Бул Машайак бизге кам көргөндүктөн, күнөөдөн толугу менен корголгонбуз, каалаган эркибизди кылганга эрктүүбүз дегенди билдирбейт. Бул мындай эмес. Бул болгону Ыйсанын ичинде болууну улантышыбыз жана Кудайдын бизге ыйыктыкта жүрүүгө жардам сурашыбыз керек дегенди билдирет.

6. Ыйыктыкта жүрүү Кудайга жакындоону билдирет. Эгер биз тазалыкта жана тынчтыкта жашап, Кудайдын жолдорунда жүрүшүбүзгө, Кудайга жакын болуубузга кам көрбөсөк, эч качан Теңирди көрбөйбүз. «Бардык адамдар менен тынчтыкта болууга жана ыйык болууга умтулгула, ыйык болмоюнча, эч ким Теңирди көрбөйт» (Эвр.12,14). Кудайдын ыйыктыгын туюп билип, тазалыкта жашоо — мына Ага жакын болуунун жалгыз жолу (Заб.23,3–4 кара). «...Мен Өзүмө жакындагандардын арасында Өзүмдүн ыйыктыгымды көрсөтөм, бардык элдин алдында даңкталам» (Леб.10,3). Кудайга жакындоодон артык эч нерсе жок.

Ар кимибиздин жашообузда, Кудай жаныбызда экенин, Ал сыйынууларыбызды угуп жатканын түшүнө баштаган учурлар келет. Кудай менен келишим түзө калганга убактыбыз болбойт, бирок Анын алдында жооп бергенге туура келет. «Теңир Өзү үчүн Өзүнүн ыйыгын бөлүп койгонун билип койгула. Мен Теңирди чакырганда, Ал мени угат» (Заб.4,4). Азыр адил жашоону баштап, жашообузду тазалап, ыйыктай турган убак, анткени келечекте сыйынууларыбызга жооп алууну каалайбыз.

7. Ыйыктыкта жүрүү Кудайга толугу менен ишенүүнү билдирет. Ыйыктык — ийинге илип же чечер кийим эмес. Биз ыйыктыкта жашашыбыз керек — эң башынан эле Кудай эрки ушундай. «Биз Кудайдын алдында сүйүүдө ыйык жана кемчиликсиз болушубуз үчүн, Ал бизди дүйнө жарала электен мурун Машайак аркылуу тандап алып, Өз каалоосу жана жакшы тилеги боюнча Ыйса Машайак аркылуу Өзүнө бала кылып алууну алдын ала белгилеп койгон» (Эф.1,4–5). Кудай бизге ыйык жашоого жол көрсөттү, Ал бизди тазалыкта сактайт. Эгер жүрөктөрүбүз адил өмүр сүрүүнү эңсесе, Кудай бизди күнөө жасоодон сактайт.

Ыбрайым Аби-Мелек падышага Саараны аялым эмес, а карындашым дегенде, тиги аны өзүнүн үйүнө алдырат. Бирок Кудай Аби-Мелекке түшүндө ал бирөөнүн аялын алып олтургандыктан жакында өлө турганын ачып берди. Аби-Мелек айтты: «Мен муну таза жүрөк, таза кол менен кылгам»» (Баш.20,5).

Кудай Аби-Мелекке жооп берди: «Сен муну таза жүрөк менен кылганыңды Мен билемин, ошондуктан сени ага тийгизбей, Мага каршы күнөө кылуудан сактап калдым...» (Баш.20,6).

Эгер адил жашасак, Кудай бизди күнөөдөн сактайт.

Эгер, ал тургай ыйыктыкта жүрүүнү жашоо жолубуз кылып тандап алсак да, аны Кудайдын жардамысыз жүргүзө албайбыз. Мунун себеби мында — Кудай бизге Ал Өзү эмнени кылууга чакырса, ошону орундоого гана күч берет. Бирок биз ар убак Теңирден бул тууралуу суранышыбыз керек, анткени Ал биз Анын ыйыктыгын баалай турганыбызды жана издей турганыбызды билгиси келет. Ыйыктыкта жүрүү адамдардын сейрек эмес бул жашоо жолун четке какканына карабастан, аларга жагымдуу. Өзүнүн ыйыктык ажайыбына сени кошуп алып, жашооңду тазалашын Кудайдан сура.

Максат ар кимде бар

Ар бир аялдын өз дайындалган орду бар, бирок ар кимиси эле муну түшүнө бербейт. А эгер бизде чакырыгыбыздын так аяны болбосо, кимдир бирөөнү туурап баштайбыз, же чындыгында ким болбосок, ошолбуз деп элестетип алабыз. Өзүбүздү башкаларга салыштырабыз да, өзүбүздү жолу жок неме эсептейбиз.

Эгер өзүбүздүн жеке ойлоп алганыбызга ылайык келбесек, анда өзүбүзгө өзүбүз нааразычылык билдире, өзүбүздү бечара жана коргоосуз туя баштайбыз. Өзүбүздү жемелейбиз, бизге жөн гана боштуктай сезилген жашоодон көңүлүбүз калат, өзүбүзгө туюк кулпуланабыз, биз кандай болушубуз кереги тууралуу ойлой берип, тынымсыз өзүбүздү каза беребиз. Мунун баары бизди, өз жашообузду элестетип алганыбызга ылайык оюп-жоно башташыбызга түртөт. Эң болбоду дегенде, өзүбүздү өзүбүз алдай баштайбыз, аягы келип өзүбүз жөнүндө тескери ойду калыптандырабыз. Жашоо максатын жана багытын жоготкон адамдарды оңой таанууга болот, анткени алар тегерегинде кооптонгондук, канааттанбагандык жана тынчсыздануучу чөйрөсүн түзүшөт.

Кудай сага мындай тагдырды каалабайт. Ал сенин жашооңдун максатын так билишиңди каалайт; Ал сага берген таланттарды ачып бергиси жана аларды Кудайдын даңкынын урматына өстүрүүгө сени үйрөткүсү келет.

Рухий үй-бүлөгө ээ болуу кандай маанилүү

Кудай — биздин Атабыз. Биз — Анын балдарыбыз. Демек, ишенегендердин бардыгы — Ыйса Машайакта бир туугандар. Биз ушунчалык көппүз, бардыгыбызды бир жерге батырууга болбойт, ошондуктан Кудай бизди жыйын деп аталган ар башка үйлөргө жайгаштырат. Жыйын үй-бүлөлөрүндөгү бири-бирибизге болгон мамилелерден биздин ишибиздин оңунан болушу, аман-эсендигибиз көз каранды. Жыйындагы адамдар менен мамилебизди кандай курганыбыз биздин руханий өсүшүбүзгө таасир этет. Кудай жашообузга киргизген адамдардан обочолонуп алыс турсак, эч качан максатыбызга жетпейбиз. Бул, мына бул адамдар максатыбызга жетүүгө кандай бир жардам берет дегенди билдирбейт. Бирок алар менен болгон мамиле ийгилигибизге талашсыз көмөк берет.

Теңир менен бирге бараткан өмүр жолундагы адамдар менен тыгыз мамиледе болуу бизге маанилүү. Биздин терең ишенүүчүлөр менен болгон мамилебиздин жүрүшүндө бизде алардын алдында жоопкерчилик сезимдери калыптанат, а аларда, өз кезегинде, ушундай эле жоопкерчилик сезими алар мамилелешкен, рухий жактан алда канча күчтүү жетекчилер алдында калыптанат. Руханий жеткилеңирээк адамдын карамагында болуу биздин ар бирибиз үчүн абдан маанилүү, анткени биз баарыбыз алданып калышыбыз мүмкүн. Ар бирибизде алсыздыктар бар, ошондуктан бизди жана жашообузду чындыктын жарыгында көрүүгө жөндөмдүү адамдарга муктажбыз. Адил сын-пикир сындыра албаган мамилелерге муктажбыз.

Бул, сенде жыйын жетекчилери жана келгиндери менен мамиледе көйгөйлөр болбойт дегенди билдирбейт. Бирок ар бир келишпестиктерди сен туура эмес жерде турганың катары кабылдай берүүгө болбойт. Өз ара мамилелердин ар кайсысы жеткилеңдикке өстүрүүгө жана тазалоого муктаж. Мамиледеги кыйынчылыктарды жеңүү достукту байытып гана турат. Бирок баары бир рухий үй-бүлө ичиндеги өз ара мамилелерибиз сыйынуу колдоосуна муктаж болуп турат.

Сенин душманың сени рухий үй-бүлө ичинде же Кудайдын адамдары арасында көргүсү келбейт, анткени ал бул достук сага канчалык жакшы таасир этерин билет. Ал сенин рухий үй-бүлөнүн колдоосу жок ишенимде өсө албашыңды да билет. Ал сенин муну каалайсыңбы же жокпу, андан көз карандысыз эле, рухий үй-бүлө менен жуурулушмайынча, өзүңдү ага арнамайынча, күңкүлдөп, наалыгандардын катарында болуп калганыңды билет. Эгер сен рухий үй-бүлө мүчөлөрү менен мамиледе болбосоң, сени Кудай кандай кылып жаратса, ошондой эч качан боло албастыгыңды ал билет. Ошондуктан ал бардык болгон күчү менен сени бул мамиледен буруп кетүүгө тырышат, мына ошондуктан сен жеткилең ишенген адамдар менен мамилелериң бекемделиши жөнүндө сыйынышың керек.

Кудайдын эрки жөнүндөгү төрт чындык

1. Кудайдын эркин аткаруу көйгөйлөрдөн толук кутулууга кепилдик бербейт. Кайгы жашоо тиричилигибиздин бөлүгүн түзөт. Өмүр толуктугун жана тынчтыкты кырсыктар арасында туюу — мына Кудай биз үчүн эмнени караштырат. Кудайдын эрки боюнча жасап жана Теңирге жагып жатканыңа болгон толук ишеним, жашоо сага алып келген кыйынчылыктар менен ийгиликтүү күрөшүүгө сага күч берет. Бил, өмүрүңдөгү кырсык жана кайгы — бул дегинкиси, Теңир азаптарды жеткилеңдикке жетишибизде колдоно турган нерсе, ал Кудай сени унутуп калганынын белгиси эмес. Булардын, Кудай жиберген сыноолорду баштан өткөрүү менен, Кудай тарабынан калтырылгандын ортосунда чоң айырма бар. Эки жагдайда тең ыңгайсыздыкты сезсең деле, бири өмүргө, а экинчиси — өлүмгө алып барат; биринде сен бардык ыңгайсыздыктарга карабай тынчтыкка ээсиң, а экинчисинде — жок.

2. Кудайдын эркин аткаруу — жеңил иш эмес. Ыйсанын өмүрү муну далилдейт, Кудайга тил алуу — оюн-тамаша менен жеңилдиктен алыс турган маселе. Ыйса айкаш жыгачка баратканда, Кудайдын эркин орундаган. Ал айткан: «Анткени Мен Өз каалоомду эмес, Мени жиберген Атамдын каалоосун аткарыш үчүн, асмандан түштүм» (Жкн. 6,38). Жалгыз Ал гана ошондо: «Мен бүгүн Кудайдын эркине баш ийүүнү каалабайм» деген укукка ээ эле, бирок Ал бул сөздөрдү айткан жок, Кудайдын эркин аткарды. Азыр ал бизге ушундай кылууга жардам берет.

3. Кудайдын эркин аткаруу толгон ыңгайсыздыктар менен курчалган. Ачыгын айтсак, эгер Теңир менен жүрүүңдө эч кандай күч келгендикти, эч кандай ыңгайсыздыктарды туйбай жатсаң, анда мен сенин чындыгында эле Кудайдын эркин аткарып жатканыңа шектенгенге бардык негизге ээмин. Мен өзүмдүн жеке тажрыйбамдан, чындыгында Кудайга баш ийип жүргөндөрдө кайгы менен кырсык өзгөрбөс жолдошу болуп калганына толук ынандым.

4. Кудайдын эркин аткаруу толук түшүнүү менен орундалат. Кудай бизге тандоо укугун сунуштайт: Анын эркине баш ийүү же жок. Бул чечимди биз күн сайын чыгарабыз. Анын эркин издеп жатабызбы? Акылмандыкты Андан сурайбызбы? Ал кандай буйруса, ошондой кылууну каалайбызбы? «...Акылсыз болбогула, тескерисинче, Кудайдын каалоосу эмне экендигин таанып билгиле» (Эф.5,17). Күн сайын чечим чыгарып жатып, Анын эрки менен жеке өзүбүздүкүнүн бирин тандайбыз.

Сен өз денеңдин каалоолорун канааттандырыш үчүн жашаганың Кудайга жакпайт, Ал «Кудайдын эрки менен» жашашыңды каалайт (1 Пет.4,2). Анын тилеги: «Өзүнүн эрки аткарылышы үчүн», «ар кандай жакшы ишке» биздин жеткилең болушубуз, «Өзүнө жага турганды жаратып» турушубуз (Эвр.13,21). «Анткени Кудай силердеги тилекти да, аракетти да Өзүнүн жакшы ниети боюнча жаратат» (Фил.2,13). Мен сенин «жеткилең болушуң үчүн, Кудайдын эркин таанып билишиң үчүн» (Кол.4,12) сыйынам.

Кудайдын эркин таанып билүүнүн баарынан жакшысы — Теңирге ыраазчылык келтирүүдөн баштоо: «Бардыгы үчүн ыраазычылык билдиргиле, анткени Кудайдын Машайак Ыйса аркылуу силерге ачылган эрки ушундай» (1 Тес.5,18). Теңирге Ал сага кам көрүп жатканына ыраазычылык айт, андан кийин Андан сенин ар бир кадамыңды багытташын суран. Сен туура жолдо турганыңа жана Ага жакканды жасап жатканыңа толук ишенип туруу — канчалык сонун, бул сезимдин урматына бардык ыңгайсыздыктарга макул болуу арзыйт.

Сыйынуу

Акылмандыкта жүрүүнүн он ишенимдүү жолу

1. Кудай Сөзүндө болуу. «Уулум! Эгерде менин сөздөрүмдү кабыл алсаң, менин акыл-насааттарымды сактасаң, кулагыңды акылмандыкка төшөсөң, жүрөгүңдү ой жүгүртүүгө бурсаң... Теңирден коркуу деген эмне экенин түшүнөсүң, Кудай жөнүндөгү билимге жетесиң» (Накыл.2,1–5).

2. Акылмандыкты белек кылсын деп сыйынуу. «Кимиңерге акылмандык жетишпей жатса, баарына берешендик менен, жемелебестен берген Кудайдан сурасын, ага берилет» (Жкп.1,5)

3. Кудайды бардык нерседе таанып билүү. «Бардык жолдоруңда Кудайды таанып бил, ошондо Ал сенин жолдоруңду багыттайт» (Накыл.3,6).

4. Кудай алдында коркуу менен кастарлап, урматтап жана ыраазы болуп жүрүү. «Акылмандыктын башталышы — Теңирден коркуу, ыйык Кудайды таанып билүү — акыл» (Накыл.9,10).

5. Акылдуу адамдарга кулак салуу. «Кулагыңды төшөп, акылдуу адамдардын сөздөрүн ук, жүрөгүңдү менин билимиме бур»(Накыл.22,17).

6. Акылмандыкты баарынан жогору баалоо. «Даанышмандыкка ээ бол, акылмандуулукка ээ бол. Муну эсиңден чыгарба, менин айткандарымдан четтебе. Менин сөзүмдү таштаба, ошондо ал сени сактап жүрөт; аны сүй, ошондо ал сени коргоп жүрөт» (Накыл.4,5–6).

7. Тил алчаактыкта жүрүү. «Ал адил адамдар үчүн куткарылуу сактайт. Ал — түз жүргөндөрдүн калканычы» (Накыл.2,7).

8. Момун болуу. «Текебердик келгенде, маскаралык да келет, ал эми момундарда акылмандык» (Накыл.11,2).

9. Жакыныңды сүйүү. «Кем акыл жакынына жек көрөрүн айтат, ал эми акылдуу адам унчукпайт» (Накыл.11,12).

10. Дүйнөнүн эмес, а Кудайдын акылмандыгын издөө. «Ал аркылуу силер Машайак Ыйсанын ичиндесиңер. Машайак биз үчүн Кудайдан келген акылмандуулук, адилеттик, ыйыктык жана куткарылуу болуп калды» (1 Кор.1,30). «Даанышман кайда? Мыйзамды окутуучу кайда? Бул дүйнөнүн акылдуусу кайда? Бул дүйнөнүн акылмандуулугун Кудай акылсыздыкка айландырган жокпу? Өзүн акылман санаган бул дүйнө Кудайды кудайлык акылмандуулук боюнча тааныбай койгондуктан, Кудай ишенгендерди акылга сыйбаган сөз аркылуу куткарып алууну туура тапты» (1 Кор.1,20–21).

Кудайдын сени бошоткусу келет

Сенде оор финасылык кризистер болуп, мына ошону сен аларды эч качан жеңип кете албоочудай көрүнө баштаган учурлар болобу? Сени бир эле кырсык, эч бир тастыкталбаган, айыкпаган, бир эле оору кайра-кайра куугунтуктап алабы? Сенде ушундай бир сезимдер, жетишкендиктериң эч нерсеге арзыбагандай көрүнгөн учурлар болуп турабы? Жеңе алгыс тартып турган күчтү же ашыкча берилүүнү буга окшогон арак, баңги заттар, бузуктук тасмалар же кумар оюндар сыяктуу нерселерге азгырылып турганыңды сезесиңби? Аморалдык жашоо жолу сени өзүнө тартып турбайбы? Балким, сен, бардык аракетиңе карабай, кайсы бир адамга өзүңдүн кастык мамилеңди өзгөртүүгө алың жок? Же жашооңдо негизги роль ойноочу адам менен мамилең оор болуп турат?

Кээде сага, Кудай сенден алыста тургандай сезилеби? Сага сыйынууларыңды эч ким укпагандай, эч ким жооп бербегендей көрүнөбү? Жашооңдо Теңирден келген кубаныч эмес, а көңүл калуу менен көңүл чөгүү ээлеп алабы? Сага бир эле, ошол эле көйгөйгө же адатка, кайра-кайра кайтуу, бир эле ошол каталыкты кайталай берүү болобу? Сени өзүңө болгон нааразычылык башкарып алабы? Эгерде бул суроолордун жок дегенде бирөөсүнө тастыктуу жооп берген болсоң, менде сен үчүн жакшы кабар бар: Кудай сени бошоткусу келет. Ал сенин Куткаруучуң болгусу келет (Рим.11,26 кара) жана «өлүмгө өкүм кылынгандарды куткарууга» убада берет (Накыл.24,11кара).

Сен душмандын ар кайсы алсыздыгыңды колдоно алаарын жана бул алсыздыкты сага каршы куралга айландырарын билесиңби? Биз көп учурда шайтандын пландары менен макулдашабыз да, баарын өзгөртүү колубузда экенин билбейбиз. Биз жөн эле жолубуз оңунан чыкпай жатат, бактысыздык пешенеге жазылган ойлойбуз, а чындыгында душман бизге каршы чыгып жатат. Бирок Ыйса мына ушул үчүн жерге келген — бизди мунун баарынан бошотуш үчүн. Ал бизди өлтүрүүгө аракет кылуучу душманды жеңгенге жардам бериш үчүн келген. Теңир туткундардын жана камалгандардын онтогон үнүн угат (Заб.101,20–21 кара). Эгер сен Ага боздоп ыйлап кайрылсаң, Ал сени бошотот. Анткени айтылган, «силерди Уул эркин кылса, анда чындап эркин болосуңар» (Жкн.8,36). Душман кандай гана күчкө ээ болбосун, Кудай сени бошотуучу, чексиз чоң күчкө ээ.

Кудай сени, сени сүйгөндүктөн жана сага боор ооругандыктан эле бошоткусу келген жок, бирок сен Ага «[өмүрүң] өткөнчө Анын алдында, Ага ыйыктык жана адилеттүүлүк менен, коркпостон» (Лк.1,74–75) кызмат кылышың үчүн» бошотту. Ырас, биз жамандыктан оолак болууга милдеттүүбүз. Библияда айтылган: «Адил адамдардын жолу — жамандыктан оолак болуу. Өз жолун сактаган адам өз жанын сактайт» (Накыл.16,17). Биз жашообузда болуп жаткандарга жоопкерчиликтүү экенибиз талашсыз, бирок унутпашыбыз керек, бийлигинен биз бошонушубуз керек болгон душман дагы анда таасир кылат.

Терс эмоциялардан арылуунун жети ишенимдүү жолу

1. Тынчсыздануудан баш тарт. Турмуш жолдорубузда кезикчү канча олуттуу тоскоолдуктар болушу маанилүү эмес, Ыйсанын аларды жеңгендигин эсиңе түй. «Бул дүйнөдө азап тартасыңар, бирок кайраттуу болгула, анткени Мен бул дүйнөнү жеңдим» (Жкн.16,33). Кудайдын катышуусунда болуп туруп эле тынчсыздануудан арылабыз. «Менин жүрөгүмдө кайгы көбөйгөндө, Сенин сооротууларың жанымды жыргатат» (Заб.93,19).

Кабатырланып, тынчсызданып жатып, биз үчүн кам көрө алган Машайакка таянбай калабыз. Бирок эгер сен Ага кайрылсаң, Ал сөзсүз Өзүнүн ишенимдүүлүгүн далилдейт. «Ошондуктан силер: «Эмне жейбиз же эмне ичебиз?» — деп ойлонуп, тынчсызданбагыла. Бул дүйнөнүн адамдары ушунун баары үчүн түйшүк тартышат. Ал эми силердин бул нерселерге муктаж экениңерди Атаңар билет. Кудайдын Падышачылыгын бардыгынан көбүрөөк издегиле, ошондо мунун баары силерге кошулуп берилет» (Лк.12,29–31). Кудай бизге эч нерсе тууралуу кабатырланбашыбыз, бирок бардыгы тууралуу сыйынышыбыз керектигин айтып жатат.

2. Ачуудан баш тарт. Ачууланганга жол берүү менен, Кудайдын баталарынын жашообузга жетишине бөгөт койобуз. Көп жолу буга, адамдар кандай ачууланып, Кудайдын жашоолоруна киришине тоскоол болгондоруна күбө болдум. «Ачууланганыңарда күнөө кетирбегиле: күн батканча, ачууңарды баскыла, шайтанга орун бербегиле» (Эф.4,16–17).

Каарданып турган адам айланасындагынын баарын курутат жана натыйжасында олуттуу каталарды кетирет. «Каардуу адам чыр-чатак чыгарат, ачуусу чукул адам көп күнөө кылат» (Накыл.29,22). Канча көптөгөн эркектер ачууга алдырып, аялдарын токмоктойт, өз өмүрлөрүнө өлгөнчө балта чаба, жада калса, аларды өлтүрүп да алат! Нечен ачууланып алган аялдар, Кудай аларга бергенди курмандыкка чала, адамдар менен мамилесин жана үй бүлөсүн бузуп алат! Акылсыз адам гана ачууга чукул, акылдуу адам болсо, бирөөгө каарын чачып алып, өмүрү менен төлөп бергиси келбейт. «Ачууланганга шашпа, анткени ачуу акылсыздардын жүрөгүндө уялайт.» (Нас.7,9). Ал сага убада кылган жакшыны ала алышың үчүн, Кудайдын сени кыжырдан сакташын суран.

3. Нааразычылыктан баш тарт. Терс жактарга ыкталып, жашооңдогу кемчиликтерди чукуп табуу канчалык жеңил! Бирок андагы бейкуттук менен тынчтыктын жоктугу, адамдын өзүн, курчап турган адамдардын бардыгын бирдей бактысыз кылат. Жашоодо маанилүү жана керектүү өзгөрүүлөрдү каалоонун эч бир жаман жагы жок, бирок эгер бул ой жадатма болуп баратса, анда ички дүйнөбүздү курмандыкка алып келебиз. Ар качан наалып киргенде, элчи Пабылдын сөздөрүн эсте: «Муну муктаж болгонумдан улам айтып жаткан жокмун, себеби болгонуна ыраазы болууга үйрөнгөм: жокчулукта да, молчулукта да жашай алам. Мен бардыгына үйрөнгөм: ачкачылыкка да, токчулукка да, барга да, жокко да көнгөм. Мага күч-кубат берген Ыйса Машайак аркылуу бардыгын кыла алам» (Флп.4,11–13).

Кудай сага эс алууну убада кылат: «Демек, Кудайдын эли үчүн ишемби күн али алдыда» (Эвр.4,9). Ар кандай жагдайда тынчтык, бейкуттук жана кубаныч тапса болот. Кудайга айт, бул тапшырманы өзүңдүн алдыңа койдуң, Ал жардам берсин.

4. Көрө албастыктан баш тарт. Көз карегиңди Теңирге када, Анын эмнеге ээ экенине эмес; башка адамга, анын колундагысына кадаганда, көрө албастыктын руху сага үстөмдүк кыла баштайт. «Анткени кайсы жерде ичи тарлык жана менменсинген өзүмчүлдүк бар болсо, ал жерде тартипсиздик жана ар кандай жаман нерселер бар. Ал эми асмандан келген акылмандык баарынан мурун таза, андан кийин тынчтыкты сүйүүчү, момун, тил алчаак, боорукер, жакшы жемиштүү, калыс, эки жүздүү эмес» (Жкп.3,16–17). Өзүңдүн мындай ойлошуңа жол бербе: «Эгерде менин, чачтарым... жүзүм аныкындай... дене келбетим аныкындай... кийимим аныкындай болсо!.. Эгерде менде анын таланты, анын жөндөмү, анын байлыгы, анын батасы болсо!.. Эгерде аныкындай күйөөм, аныкындай балдарым болгондо!..» Мунун ордуна көз карегиңди Машайакка бур. Анын сулуу-лугу, Анын байлыгы, Анын таланттары, Анын мүнөзү, Анын жардамы, Анын күчү туурасында ойлон. Ал сага калтырып кеткен мол мурасына ыраазычылык билдир, Ага аны аларыңа чамынып, чыдабай турганыңды айт.

Көрө албастык Кабыл Абылдын колундагысын алгысы келгенде туулган, мына ошонун айынан өз агасын өлтүрдү. Бирок кийин Кабыл өз кылмышынын айынан өмүр бою азап тартты. «...Ортоңордо көрө албастык, уруш-талаш, келишпестик бар болсо, дененин каалоосун аткарып жашаган адам эмей кимсиңер? Силер адамдык кылып жаткан жоксуңарбы?» (1 Кор. 3,3) Өзүбүзгө таандык болбогон нерсеге ээ болуу, тойбос каалообуздун айынан, калган өмүрдү кыйналып өткөргүбүз келбейт. Көрө албастык үчүн биз төлөй турган баа өтө бийик. «Момун жүрөк — денеге өмүр, ал эми көрө албастык — сөөккө ириң» (Накыл.14,30). Кудайдын сүйүүсү тууралуу адамдарга күбөлөндүрө алышың жана аны көрсөтө алышың үчүн сыйын. «Сүйүү чыдамдуу, боорукер, сүйүү көрө албастык кылбайт, мактанбайт, текеберденбейт...» (1 Кор.13,4).

5. Депрессиядан баш тарт. Адам жанынын бардык терс абалдарынын ичинен, депрессия эң кеңири жайылгандарынын бири болуп эсептелет. Арабыздагылардын көбү депрессияны түшүнбөй эле, анда жашай берет. Жанчылган жан абалы бардыгына тамгадай тааныш, мына ошондуктан, анын ичинде болуу табигый нерсе эсептелет. Бирок Кудай сенин кысылып турганыңды каалабайт.

Депрессия абалы көптөгөн библиялык каармандарга да тааныш болгон. «Үшкүрө берип, аябай чарчадым. Жаткан жеримди ар түнү көз жашым менен жууйм, төшөгүмдү көз жашка чылайм. Кайгыдан көздөрүм соолуду, бүт душмандарымдын айынан көздөрүм тунарып калды» (Заб.6,7–8). «Шылдың сөздөрү жүрөгүмдү оорутту, алсырап калдым. Бирөө кайгыма ортоктош болор бекен деп күттүм, бирок андай болбоду; сооротуучуларды күттүм, бирок таба албадым» (Заб.68,21). «Менин жаным кайгыдан алсырап бара жатат, мага Өзүңдүн сөзүң менен күч бер» (Заб.118,28). Бирок жакшы жаңылык мына мында, биздин ушундай кысталган көңүлдө көрүү Кудайга жакпайт. Ал, Анын кубанычы ичибизде болуп, депрессия рухтарын сыртка кубаланышын каалайт. «Теңир жалынуумду укту, Теңир сыйынуумду кабыл кылат» (Заб.6,10). Кудай бизди өйдө көтөрүп, депрессиядан чыгарып алыш үчүн боздоп, ыйлап Ага кайрылышыбызды уккусу келет.

6. Ызадан баш тарт. Терини жегичтер ириткендей эле, ыза денебиз менен жаныбызды иритет. Эгер ызакордук сага үстөмдүк кылып алса, анда Кудайдын баталарынан куру жалак каласың. «Анткени мен сенин көрө албастык кылып жатканыңды жана күнөөнүн кишенинде экендигиңди көрүп турам» (Эл.иш.8,23). Эгер сен күн сайын, забурчуга окшоп, өзүңө собол салсаң: «Качанга чейин мен өз жаным менен өзүм кеңешем, күнү-түнү кайгырып азап тартам? Качанга чейин душманым мага үстөмдүк кылат?» (Заб.12,3), анда демек, ызакордук жан-дүйнөңдө тамыр жайып, залалдуу шишик сыңары, өсүп чыгып алган. Антсе да, буга окшогон ойлордон баш тартып, башыбыздан ыргыта алабыз. Аларга каршылык көрсөтүүгө Кудайдан жардам сурай алабыз. «Эч ким Кудайдын ырайымынан ажырап калбашы үчүн, кандайдыр бир ачуу тамыр өсүп чыгып, зыян келтирбеши үчүн жана ал аркылуу көптөр булганбашы үчүн сак болгула» (Эвр.12,15).

Кудайга сыйын, сени ар кандай ызадан бошотуп, Анын сени ыраазычылык, даңктоо жана табынуу рухуна толтурушун сура.

7. Үмүтсүздүктөн баш тарт. Үмүтсүздүк — дароо эмес, а акырындап денең менен жаныңа таасир кыла, өлтүрө турган душман. Бирок эгер сен бардык таянычыңды Теңирге артуу чечимин кабыл алсаң, Ал сенин бардык муктаждыктарыңды толтурат жана үмүтсүздүктөн сени куткарат. Буга окшош эле, турмуштагы тиги же башка көрүнүштөргө кандай мамиле кылууну кандай чече алсак, бүгүн биз Теңирге бардык таянычыбызды тапшырууну да ошондой чече алабыз. Бизде жаныбызды сактоочу каражат бар. «...Тикенек менен тузак бузукунун жолунда, ким жанын сактагысы келсе, алардан оолак болсун» (Накыл.22,5). Үмүт үзүлгөндүк — жан үчүн өлүм. Аны четке какканга чечим чыгар. Жашооң сага кандай караңгы болбосун, сен дайыма Теңирде бекем ишене аласың. Кудайдын сага келечекке үмүт беришин жана жүрөгүңдү ыраазычылыкка толтурушун сура.

Терс эмоциялардын артында шектенүү турат. Толугу менен Теңирге таянгандардарда дүрбөлөңгө түшүүгө себеп барбы? Аларда ачууга, муңга түшүүгө, көрө албастыкка, кайгырууга жана үмүтсүздүккө негиз барбы? Албетте, биз баарыбыз турмуштун тиги же башка кыр мезгилдеринде терс көңүлдөргө чалдыгабыз, ошондуктан алар пайда болгондо уялуунун кереги жок. Бирок алар узак убактытка сага үстөмдүк кылбашы керек. Бул терс эмоциялардан баш тарт, аларды жашооңо киргизбе. Аларга кыйратуучу таасирин сага жайылтып, натыйжада Кудай сага даярдаган нерсенин көркүн кетиришине жол бербе.

Жашообуздагы кыйынчылыктардын пайда болушуну чыныгы төрт себеби

1. Кээде кыйынчылыктар Кудайдын даңкы бизге көрүнүп, биздин ичибизде ачылышы үчүн пайда болот. Ыйса тубаса сокур адамдын жанына өтүп баратканда, Андан окуучулары сурашты, бул кишинин сокур болуп төрөлүшү кимдин күнөөсүнүн айынан болду, өзүнүкүбү же ата-энесиникиби. Ыйса жооп берди: «Өзүнүкү да, ата-энесиники да себеп болгон жок. Анын жашоосунда Кудайдын кудурети көрсөтүлүшү үчүн ушундай болду» (Жкн.9,3). Биз турмушубузда андай же башка окуялардын эмнеге болуп өткөнүн дайыма эле биле бербейбиз. Балким, эгер Теңирге келбесек, эч качан билбей калабыз. Бирок эгер оор күн ириминен Кудайга жалынсаң, Анын даңкы сага көрүнүп, сенде ачылат.

2. Кудай кыйынчылыктарды сени тазалаш үчүн колдонот. «Машайак биз үчүн денеси менен азап тарткандыктан, силер да ошол ой менен куралдангыла. Анткени денеси менен азап тарткан адам күнөө кылганын коет» (1 Пет.4,1). Мындан чыкты, азап тарткандык менен күнөөлөрүбүз жана өзүмчүлдүгүбүз «күйүп кетет». Кудай бизге сыноолорду, бизди өзүбүз үчүн эмес, а Ал үчүн жашаганды үйрөнүшүбүз үчүн, өзүбүздүн эркибизди эмес, а Анын эркин аткаруучулардан болушубуз үчүн жиберет. Кез-кез бул таптакыр жеңил эмес жана жагымсыз, бирок Кудай, «Өзү ыйык болгонундай, биздин да ыйык» болушубузду каалайт (Эвр.12,10). Дененин кумарларынан бошонуп, эң керектүүгө, демек Ага жабышканыбыз, Теңирге жагат.

3. Кудай бизди тарбиялаш үчүн, жашообузда кыйынчылыктардын пайда болушуна жол берет. «Убагында ар бир жаза кубанычтай эмес, кайгыдай туюлат. Бирок ал аркылуу тарбиялангандан кийин, ал адилеттиктин тынчтык берүүчү жемишин берет» (Эвр.12,11). Кудайдын ушундай сабагынан кийин биз алып келген жемиш, чындыгында эле буга, ал үчүн азапка чыдоого татыктуу, анан тоскоолдук кылбай, андан бетер бул Кудайдын жазасына каршылык көрсөтпөй, бардыгын кылышыбыз керек. «Теңирдин жазасын четке какпа, Ал сенин айыбыңды ашкерелегенде, көңүлүңдү чөгөрбө. Анткени Теңир кимди сүйсө, ошону жазалайт. Кабыл алган ар бир уулун уруп-сабайт деп айтылган насаатты да унутуп койдуңар» (Эвр.12,5–6).

4. Кээде биз душман торуна түшүп калабыз. Сен бактысыз болуп турганда, душман тойлойт, анткени анын максаты сенин жашооңду жок кылууда турат. Сенин ушундай терс сезимдерди, ачуу, кайгы, сар-санааны кечип жатканыңа ал жоопкерчиликте экендиги сейрек эмес. Бирок мында азырынча сенин да, кимдир бирөөнүн да айыбы жок. Сенин сооронучуң, эгер сен азап тартуу ичинде Кудайга даңктоо ырларын арнасаң, Ал душманды талкалайт жана жашооңду сен элестете да албагандай кылып өзгөртө турганына бекем ишенгениңде жашырылган. Кудай сенин ошондой азаптуу мезгилдерде Анын артынан ээрчишиңди каалайт, Ал сени Ага толук таянууга үйрөтөт.

Эч кимге азап тартуу бизге жакшылыкка жибериле турганы, башыбызга түшкөн оору, каран түн, жоготуу жана көңүл калуу акыр аягы бизге пайдалуу экендиги тууралу угуу жага бербейт. Азаптуу күндөрүбүздө биз эч бир башыбыздан кечип турган ооруларды ойлобой кое албайбыз. Антсе да бизге ар дайыма жардам берүүгө даяр турган Ыйык Рух бар. Библиянын кээ бир котормолорунда Ал Жардамчы деп аталган. Ыйса айтты: «Мен Атамдан өтүнүп сурайм, Атам силерге башка Сооротуучуну, чындык Рухун берет: Ал түбөлүк силер менен болот» (Жкн.14,16–17). Ыйык Рухка жардам, сооронуч сурап кайрылганыбызда, Ал бизге жардам эле бербестен, бирок бизди Өзүнө жакындатат. «Ыйлагандар» катары биз бактылуу болобуз, анткени Сооротуучу бизди сооротот (Мт. 5,4 кара).

Бир нече жыл илгери дос кызым көкүрөктүн залалдуу шишик оорусунан көз жумганда, мен кайгыга жанчылып эле калдым. Биз мектеп партасынан бери курдаш болуп келдик, бул жоготууну мен кантип көтөрө турганымды элестете да албадым. Баарынан оору мага жерге койгондун биринчи күнү болду. Мен эч бир ачуу чындык менен бой суна албай койдум, көзүмдөн жаш жаандай төгүлүп турду. Буга кошумча, колумда багып өстүрө турган анын сегиз жашар баласы калды (ошол учурда өзүмдүн да эки — алты жана жети жаштагы балдарым бар эле). Мен бул оор жүктү көтөрүп кетип, өз кезегинде баланын кайгыга алдырбашына жардам бере алышыма Кудайдын жардамын сурадым. Ар убак Кудайга колдоо, сооронуч бериши үчүн кайрылган сайын, Ал сыйынуума жооп берип турду. А муну мен күн сайын кылып турдум.

Ар качан сен оор жүгүңдөн көтөрүлгөн сайын, Теңирдин жакшылыгына, тынчтыгына жана жарыгына бөлөнөсүң, ишенимиң өсөт. Кудай сени бардык азап-кайгыда сооротуп, бата эле бербестен, дагы башкалардын кайгысын бөлүшүүнү да үйрөтөт. Эгер сен Теңирдин катышуусунда жашап жатсаң, Анын даңкы сага ачылып берилет.

Эске тутуп жүрүүбүз керек болгон азгырык жөнүндөгү алты чындык

1. Ким: өздөрүнүн машайакчылык жакшылыктары менен сыймыктанган, рухийлиги жана күчтүүлүгү менен мактанган адамдардын өзгөчө кандай оор кулаганын көрдүм. Буга карабай, алар төмөн кетишти, бирок тобо да кылышкан жок. Биздин текебердигибиз кулашыбызга түрткү беришине жол кое албайбыз.

2. Эмне: эмне гана болбосун күнөө кылууга түртүшү мүмкүн. Бөтөнчө сексуалдык азгырыктын торуна түшүү коркунучу жогору. Азгырылуунун дагы башка түрлөрү бар, мисалы, акча, бийлик. «Тескерисинче, ар ким өзүнүн кумарына берилип, алданып азгырылат. Кумар түйүлүп, күнөө туулат. Ал эми кылынган күнөө өлүмгө дуушар кылат. Сүйүктүү бир туугандарым, алданбагыла!» (Жкп.1,14–16). Душман алсыздыгыңды сени азгырыкка киргизиш үчүн колдонот. Дененин каалоолоруна каршы күрөшө алышың үчүн Кудайдан күч сура.

3. Качан: эрежеге ылайык, азгырык сен көптөн көп күтпөгөн кезде жана ачык турганыңда, кокустан сени басып калат. Эгер сен, азгырыктан өз алдымча чыгып кете алам деп ойлоп алсаң, алданып калуу коркунучу бар. Эң жакшысы бул көйгөй тууралуу Кудайга айтып бер, а ошондон кийин ишенүүгө боло турган жана сен үчүн бирге сыйына турган адамды тапканга аракет кыл. Азгырык көз ирмемде эле жоголуп кетет деп үмүттөнбө. Бул качан гана болбосун, ар дайым коркунуч өтө жогору жана башыңдын үстүндө асылып турчу опуза анык.

4. Кайда: кай жерде гана болбосун азгырыкка түшүү мүмкүн: жыйында, жумушта, үйдө, автобуста, учакта. Ал сага, сен көптөн көп күтпөгөн жерде жетиши мүмкүн. Бул кайсы гана жерде болбосун, күчүңдү жыйып, сени азгырган нерседен алыс тур. Эгер сени таттуу азгырса, кондитер мекемесине жакындаба, анткени андан чыккан, буркураган жыт сени акылыңдан алдырат, сен болсо калчылдай баштайсың. Эгер сени кайсы бир эркек азгырса, ага такыр жолобо. А эгер бул мүмкүн болбосо, аны менен жалгыз калба. Сени азгырган ар кимден бөлүн, ар кайсыл адепсиз каалоого каршы турганга Кудайдан күч сура.

5. Эмнеге: душман сени азгырат, анткени Кудай жашооңдо улуу өзгөрүүлөрдү аткарууну каалай турганын билет. Ибилис сенде бир нече көз ирмемдик ырахат үчүн, бардыгын таштаганга жетиштүү акылсыздык бар деп үмүттөнөт. Ал сен кылган күнөө, сага эле зыян алып келбестен, башкаларга да тиерин билет, демек душман бир эле убакта бир нечесин өлтүргүсү келет. Анын тузагын көрөрүң менен, дароо ага өмүрүңө балта чаптырганга жана башка адамдарга кыянат кылганга жол бербей турганыңды айт.

6. Кантип: азгырыктар кандай гана болбосун, эсиңден чыгарба, бул сени өлтүргүсү келген ибилистин колундагы иш. Ал алсыз жериңди табат, муктаждыктарыңды караштырат, коргоочусу жоктугуңду колдонуп, жеңил эле сени күнөөгө түртүүгө, бардык күчүн жумшайт. Так мына ошондуктан алсыздыктарыбыздан арылып, толук кандуу инсандардан болушубуз ушунчалык маанилүү, мунубуз менен душмандын жашообузга колу жете турган жолдордун бирин тосуп кое алабыз.

Баарынан жакшысы, азгырыкка кирерден мурун сыйына баштоо, болбосо, ал сага кирип келгенде, ага күчүңдүн жетүүсү алда канча оор. Ыйса бизге, биз колдоно ала турган сыйынуу үлгүсүн берди: «...азгырылышыбызга жол бербе, бизди жамандыктан сакта» (Мт.6,13 кара). Ыйсанын көрсөткөн үлгүсүн кайталап, Ал кандай душманды Кудайдын сөзү менен ашкерелегендей, биз да кыла алабыз. Биз «Машайак бизге тартуулаган эркиндикте жашап, кайрадан кулчулуктун моюнтуругун кийбей» (Гал.5,1) кое алабыз. Биз «Өзү сыналып азап чеккендиктен, сыналып жаткандарга да жардам бере алган» (Эвр.2,18) Теңирдин атынан сурана алабыз.

Азгырык башыма эми келе албайт деп эч качан ойлобо. Канчалык жашың өткөн сайын, ошончолук шайтандын бутасы болуу мүмкүнчүлүгүң чоң. Көптөгөн адамдар так ушу жеткилең курагында, азгырыкка дайыма күрөшө ала алчудай эсептей баштаганда, Кудайдан кайтып кетишет. Убактылуу гана ишенип, сыноо убагында ишенимден четтеп кеткен адам болбошубуз керек (Лк.8,13 кара). Ыйса Өз шакриттерин «азгырылып кетпеш үчүн» сыйынууга чакырган. Бул чакырык бизге да таандык.

Азгырык Ыйсанын башына тикеден-тике Анын өмүрү жана жашоосу кескин бурум алдында келди. Буга ылайык, ал сенин да башыңа — так өмүрүңдүн улуу окуясы болор алдында келет. Буга даяр бол да, муну эсиңден чыгарба, азгырык кандай гана күчтүү болбосун, « ...[сенин] ичиңдеги Рух бул дүйнөдөгү рухтан чоң» (1 Жкн.4,4). Сенде душманды жеңе ала турган күч бар.

Көйгөйдүн эки жагдайы

Айыгуу жана денеге кам көрүү — эки башка нерсе. Кудайга айыгуу тууралуу өтүнүч менен кайрылып жатып, биз бул — Анын иши экенин билебиз, а денеге кам көрүү — биздин милдет.

Биздин кулаган пенде экенибизди, эч нерсени жеткилең кыла албашыбызды Кудай билет. Ошондуктан, Ал бизге Айыктыруучубуз катары Ыйсаны жиберген. Антсе да, буга катар Ал бизди Анын бардык жаратуусуна, анын ичинде өз денебизге татыктуу башкаруучулар болушубузга чакырды. Ал биздин чың денеде жашап, денебизге кам көрүп, өзүбүзгө зыян келтирбешибизди каалайт. Ага денебизге туура кам көрүп, Аны даңкташыбыз жагат, анткени ал Ыйык Рухтун ийбадатканасы.

Биздин көпчүлүгүбүз мындай ой жүгүртөбүз: «Менде болгон нерсенин бардыгы, азыктануу менен дене жүгүнөн башкасы, Теңирдики. Бул менин карамагыма берилген». Же: «Өмүрүм Теңирге таандык, а денем мага карайт, ошондуктан аны менен эмне кааласам, ошону кыла алам». Бирок эгер Теңирге таандык болсок, анда денебиз дагы, башка бардык нерселердей, Ага таандык. Дене камы — жашообуздун Теңирге көз карандысыз, өзүнчө аймак эмес.

Бул иште туура ниет чоң ролду ойнойт, демек, денебизди жаш жана сымбаттуу сактоого умтулууда эмне түрткү берип турат. Ийгилик биздин жеке ниетибизден көп жагынан көз каранды. Эгер биз кооз кийимде сулуу көрүнүшүбүз үчүн эле туура азыктанып, дене көнүгүүлөрдү жасасак, анда жаш өткөн сайын бул ниет өзүнүнү жүйөлүүлүгүн жоготот. Бирок эгер Теңирдин чыйрак, тени сак, толук кандуу кызматчысы болушубуз үчүн, туура тамактанып, спорт менен машыксак, анда кылган иштерибиздин жыйынтыгы түбөлүктүүлүктө чирибес болот, чындыгында, мындан ары дагы келбеттүү калууга дайыма колдоо көрсөтө алабыз.

Элдердин мындай: «Мен денемдин чыңдыгына кам санабайм, анткени Теңир дартка чалдыкканда айыктырат», — дегендерин сейрек эмес угуп жүрөм. Мындай ойлоо кооптуу жана дагы бул кырсыкка алып келиши мүмкүн. Шайтан бизге болушунча катуурак зыян келтиргиси келет, а биз өзүбүзгө болгон ушундай мамиле менен анын чырагына май тамызып гана турабыз. Сага зыян алып келгендин бардыгынан качып, сага пайда алып келгендин бардыгын аткаруунун тартипке салынышына Кудайдын жадамын сура.

Жалган коркунуч

Адамга жарашкан бир гана коркунуч бар, бул — Теңирден коркуу. Калган бардыгы — жалган. Биз Кудайдын алдында кастарлаган коркунучта, бизге азап чегүү алып келген башка коркунучтарга алдырбай жашоо үчүн сыйынышыбыз керек. Өтө кеңири таралган коркунучтардын бири болуп адамдын алдындагы четке кагылып калуу саналат. Бул сыйыртмакка көп учурда түшүнбөй туруп, илинип калабыз. Бул тууралуу бирөөнүн айтканын эмес, а Кудай эмне айтканын көп ирет эстеп турууга туура келет. Кабыл алуу менен кубаттоодо адамдарга эмес, а Кудайга кайрылышыбыз керек. Эгер жүрөгүбүздө Кудай биринчи орунда турбаса, биз дайыма адамдардан корко беребиз. «Адамдардан коркуу тузак коет, ал эми Теңирден үмүттөнгөн адам коопсуз болот» (Накыл.29,25).

Дүйнөдө коркконго көп шылтоолор бар. Кээде жандүйнөңдүн үшүн алдырууга бир жаңылыктар түрмөгүн көрүү эле жетиштүү. Жада калса өзүбүздүн жеке апыртмаларыбыз деле бизди коркута алат. Бирок Кудай бизди ар кандай коркунучтан бир ирет жана түбөлүккө бошоткусу келет.

Сыйынуу жөндөмдүүлүгү

Көптөгөн адамдар мага китебим алардын үй-бүлөлөрүн кандай сактаганы, балдарын же өздөрүн коргоп калганы тууралу жазышты. Алар менден сурашат, кантип биз сизге ыраазычылыгыбызды көрсөтө алабыз, эмне менен көрсөтө алабыз деп, мен дайыма бирдей жооп берем: «Силер мага кылып бере ала тургандын эң мыктысы — мен үчүн сыйынуу. Эмгегимдин убайы, ден-соолугумдун абалы, үй-бүлө жана никем тууралу сыйынып туруңуз. Мен дагы башка адамдарды Теңирге алып келе алган, Ал алардын өмүрүн жаңыланткан китептерди жазышым тууралу сыйынып туруңуз». Мен үчүн кимдир бирөөнүн сыйынуусунан артык белек жок. Мен ишенем, ошондо ооруканада жатканымда миңдеген адамдардын сыйынуусу өмүрүмдү сактап калды. Эгер сен алардын бири болсоң, мен сага чексиз ыраазычылыгымды билдирем. Мен силердин сыйынууңарды сезип жаттым, мына ошонун аркасынан бүгүн тирүү жүрөм.

Сыйынуу — улуу касиет, аны башкалар менен бөлүшө алабыз. Албете, эгер кимдир бирөө нанга, кийимге жана баш паанага муктаж болуп турса, жардам берүүгө милдеттүүбүз, бирок ошол учурда бул адамдар үчүн сыйынууну четке какпашыбыз керек. Каражат каржысы убактылуу, а сыйынууларыбыз алардын өмүрүн түпкүрүнөн өзгөртө алат.

Эгер башкалар үчүн арачылык кылып сыйынууга үйрөнбөгөн болсок, биз Кудайдын мурасын эч качан ала албайбыз. Мында биздин жалпы чакырыгыбыздын маанилүү бөлүгү камтылган, анткени биз баарыбыз бири-бирибиз үчүн сыйынууга чакырылганбыз. Бири-бирибиз үчүн сыйынууда өз жанын берип коюуга даяр турганыбыз Кудайга жагат.

11-сентябрь 2001-жылы ошондо Нью-Йоркто, Пенсильванияда жана Вашингтондо калган, адамдар үчүн арачылык сыйынуулар токтоосуз угула баштады. Андан кийин адамдар Кошмо Штаттардын бардык чет жакаларынан Нью-Йоркко жардам көрсөтүш үчүн агылып келишти. Алар кан тапшырыш үчүн кезектерде турушту, алар жакындарынан ажырап калган үй-бүлөлөргө акчалай курмандык кылышты. Ар ким колунан келгенин кылды, бирок мунун бардыгын сыйынуу алып келди. «...сөзүбүз же тилибиз менен эмес, ишибиз менен, чын жүрөгүбүз менен сүйөлү» (1 Жкн.3,18). Эгер сен Кудайды сүйсөң, сен адамдарды сүйөсүң, бул сүйүү аларга жардам бериш үчүн, сени бардыгын жасоого шык берет. Сыйынуу — бул сапардын байсалдуу башталышы.

Берген Кудайга жагат. Ал айткан: эгер башкаларга жардам бербей жатсак, Аны сүйбөй жатабыз. «Колунда бар болгонуна карабастан, бир тууганынын муктаждыгын көрүп туруп жардам бербеген адамда кантип Кудайдын сүйүүсү болсун» (1 Жкн.3,17). «Ар бир адам өзүн эле эмес, өзгөнү да ойлосун» (1 Кор.10,24). Сен Кудайдын сага кызматың менен адамдардын жүрөгүнө жетишине жардам беришин сурай баштаганыңда, улуу кол жеткис баталар сага төгүлөт.

Эмне жөнүндө күн сайын ойлонушубуз керек (Флп.4,8 кара)

1. Эмне чындык болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен, эмне чындык, эмне туура, эмне чындыкка жакын, эмне чын жүрөктөн жана так болсо, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен жалган, туура эмес, ката, алдамчы же чындык эмес болгон нерселер жөнүндө сүйлөбөйсүң.

2. Эмне туура болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен эмне сонун, жогору, кынтыксыз, керемет, такыбаа болсо, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен төмөн, кир, наадандык, майда-чүйдө же ыймансыз болгондор жөнүндө кеп салбайсың.

3. Эмне адилеттүү болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен эмне адилеттүү, акылга бап, анык, мыйзамдуу, туптуура жана асыл болсо, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен негизсиз, кемсинткен, ойлонбогон, мыйзамсыз жана адилетсиз болгон нерселер жөнүндө сүйлөбөйсүң.

4. Эмне таза болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен эмне таза, ачык, кемчиликсиз, таксыз, булганычсыз болсо, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен арам ой, кара ниет, жийиркеничтүү, күнөөкөр болгон нерселер жөнүндө сүйлөбөйсүң.

5. Эмне адептүүлүк болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен эмне жагымдуу, кичи пейил, суктанарлык жана сонун болсо, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен жагымсыз, маскара, кастык, мерездик жана адепсиз болгон нерселер жөнүндө сүйлөбөйсүң.

6. Эмне мактоого татыктуу болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен эмне ашкере жакшы, татыктуу, оң, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен терс, обу жок, ылайыксыз, жаман кабарларга толгон, ушак-айың болгон нерселер жөнүндө сүйлөбөйсүң.

7. Эмне жакшы болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен эмне жогорку адеп-алхактуу, түз жана мыкты болсо, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен бузук, сыпайгерчиликсиз, жаман жана кулк-мүнөздөн чыккандык болгон нерселер жөнүндө сүйлөбөйсүң.

8. Эмне сыймыктуу болсо, ошол жөнүндө ойлогула. Эгер сен эмне кичи пейил, суктанарлык, сыйлоого татыктуу, баалуу, даңктуу, көкөлөгөн, такыбаа жана колдоого татыктуу болсо, ошол жөнүндө ойлой турган болсоң, анда сен сөгүшкө татыктуу, колго алынгыс, кордук болгон нерселер жөнүндө сүйлөбөйсүң.

Сыйынуу

Машайактын негизги жети мүнөзү

1. Ыйса өзү сүйүү болгон. Ыйсанын жүрөгү адамдын акылынан жогору турган сүйүүгө толгон эле. Бизге эч качан Ага кылууга туура келгендей, дүйнөнүн күнөөсүн алуу берилбейт, бирок Ал өз жаныбызды башкалар үчүн башкача курмандыкка берүүгө даяр болушубузду каалайт. «Ал биз үчүн Өз жанын бергендиктен, сүйүүнүн кандай болорун билдик. Ошондуктан, биз да бир туугандарыбыз үчүн өз жаныбызды беришибиз керек» (1 Жкн.3,16). Анын сүйүүсү сенин, сен мамилелешкен адамдардын жашоосунда кереметтерди кыла алат. Кудайдын сүйүүсү сенде, сен башкалар менен аны бөлүшкөнүңө жараша өсөт. «Силерге жаңы осуят берем: бири-бириңерди сүйгүлө! Мен силерди сүйгөндөй, силер да бири-бириңерди сүйгүлө!» (Жкн.13,34). Башкалар менен болгон баарлашуу убагыңда аларга Кудайдын сүйүүсүн көрсөтө алышың тууралу сыйын.

2. Ыйса момун болгон. Ыйса — ааламдын Теңири, ошого карабастан Ал «Өлгөнгө чейин, айкаш жыгачта өлгөнгө чейин тил алчаак болуп, Өзүн басынтты» (Флп.2,8). Анын момундугунун жок дегенде бүртүгүнө ээ боло, азыркы күндө момундук — сейректен-сейрек сапат болгондуктан, бул дүйнөдө көптү кыла алабыз. Бирок ал бизге абдан керек, анткени текебердик үчүн кымбат баа төлөп калабыз. «Жүрөгү текебер адам Теңирдин алдында жийиркеничтүү, ал жазасыз калбайт деп, кепилге өтсө болот» (Накыл.16,5). «Кыйроонун алдында текебердик келет, кулардын алдында менменсингендик келет» (Накыл.16,18). Момундукту көрсөтө, сенин жүрүм-турумуң жалпыга таандык адаттан болуп көрбөгөн чегинүүнү көрсөткөндүктөн, сен тегерегиңдеги адамдарга терең таасир тийгизе аласың. Кудайдын сенде момун жүрөк жаратышын өтүн.

3. Ыйса ишенимдүү болгон. Ыйса эч качан өз ынанымынан баш тартып, Өзүнүн жердеги алдын ала дайындалган кадыр-ордунан шектенген эмес: «Жол, чындык жана өмүр Менмин» (Жкн.14,6). Эч нерсе, жада калса, шайтан азгырыгы да, Аны солкулдата албаган. Бүгүнкү күндө Ал биз үчүн Ким, анан буга ылайык түшүнүп, биз кимбиз анык билгенге милдеттүүбүз. Мындай учурда гана жерде бекем тура алабыз. Ал кандай болсо, ошондой ишенимдүү боло алышың үчүн, ички адамыңда бекемделишиңде Кудайдын сага жардамын сура.

4. Ыйса жоомарт болгон. Шакирттерин тарбиялаш үчүн, кийин алар аркылуу адамдардын жүрөктөрүнө жетиш үчүн, Ыйса аларга Өзүн берди. Ал Өзүнүн күчүн айыгууга, бошотууга жана кайра жаратууга берди. «Мен Теңир жана Устат болуп туруп, бутуңарды жуудум. Демек, силер да бири-бириңердин бутуңарды жуушуңар керек. Анткени Мен силерге үлгү көрсөттүм, Мен силерге эмне кылсам, силер да ошону кылгыла» (Жкн.13,14–15). Анын эң чоң белеги Анын өмүрү эле: «...Машайак да биз үчүн азап тарткан. Анын изи менен басышыбыз үчүн, Ал бизге үлгү калтырып кеткен» (1 Пет.2,21). Эгер башкаларга бере турган эч нерсебиз жок калса, Кудай камсыз кылат: «Ар дайым бардык нерсеңер жетиштүү болуп, жакшы иштерге бай болушуңар үчүн, силерди ар кандай жакшы нерселерге байытууга Кудайдын кудурети жетет» (2 Кор.9,8). Кудайдан сени Ал өмүрүңө алып келген адамдар менен бөлүшө алган, Анын белектерине толтурушун сура.

5. Ыйса Өзүн дүйнөдөн бөлгөн. Ыйса дүйнөдө жашады, бирок Ал бул дүйнөнүн бөлүгү болгон эмес. Ал дүйнөгө таасир бериш үчүн келген, бирок Ал дүйнөгө эч бир окшош болгон эмес. Ал дүйнөдөн бөлүнүп турган, ошого карабастан Ал Өзүнүн айланасындагыларды өзгөрткөн. Жашообузда ушундай тең салмактуулукту табышыбыз үчүн сыйынышыбыз керек. Бир жагынан бул дүйнөдөн бөлүнүп жашай албайбыз, бирок, экинчи тараптан, бул дүйнөнүн эрежеси менен жашап, ага окшошо албайбыз, болбосо адамдар дүйнө менен биздин ортобуздагы эч кандай айырманы көрө албайт. Ыйса эч качан Өз максат изин жоготкон эмес, эч качан түбөлүктүк келечегин көрбөй калган эмес. Биз да ушуну кылууга чакырылганбыз. Ким экениңди, эмнеге чакырылганыңды жана түбөлүктүктү кайда өткөргөнү жатканыңды унутпашың тууралуу сыйын.

6. Ыйса тил алчаак болгон. Ыйсанын эң таң калыштуу мүнөздөрүнүн бири, Ал Өзү Теңир болуп туруп, ошого карабай эч нерсени Өз эрки менен кылган жок. Ал Кудайга сыйынды, Анын буйругусуз эч нерсеге кадам жасаган жок. Биз дагы ушундай кылышыбыз керек: ««Машайактын ичиндемин» деген адам Машайак кандай жашаса, ошондой жашашы керек» (1 Жкн.2,6). Ыйса өлгөнгө чейин тил алчаак болду. Мындан жогорку деңгээлдеги тил алчаактык болушу мүмкүнбү? Ал Өзүнө алдын ала дайындалганды орундады, анткени Анын өлүмү менен тирилүүсүнөн кийин аткарыла турган улуу иштер тууралуу билген. Биз Аны туурашыбыз керек: «Ишенимибиздин баштоочусу жана бүтүрүүчүсү болгон Ыйсаны карайлы. Ал алдыда күтүп турган кубанычтын ордуна, шылдың болгонуна карабай, айкаш жыгачка керилип, азапка чыдады, андан кийин Кудайдын тактысынын оң жагына отурду. Алдан тайып, кайратыңардан жазбашыңар үчүн, күнөөкөрлөрдөн ушундай кордук көргөн Ыйса жөнүндө ойлогула» (Эвр.12,2–3). Кудайдан өзүңдөн баш тартып, Ал үчүн жашаганга үйрөтүшүн сура.

7. Ыйса жарык болгон. Адамдар жарыкка умтулат, а биз каалайбыз, алардын бизде жанып турган, Теңирдин жарыгына умтулушун. «Мен дүйнөнүн жарыгымын. Мени ээрчиген адам караңгыда жүрбөй, өмүр жарыгына ээ болот» (Жкн.8,12). Биз караңгыда жүргөндү каалабайбыз; Ал жарыкта болгон сыяктуу, биз жарыкта жүрүүнү каалайбыз. Кудайдан сени Машайакка окшош кылышын сура, кайда гана барып көрүнбөгүн, адамдар токтой калышып: «Бизге билгениңди ачып берчи. Сенде кандай өзгөчө нерсе бар? Сендегиге ээ болуш үчүн, биз эмне кылышыбыз керек?» — деп сурагандай болушсун. Мына ошондо сен ичиңдеги жарыктын булагы жөнүндөгү чындыкты айтып бере аласың.

Келечектеги жакшылыктын урматына

Кудай эскерүүлөрүңдү өчүрүп салбаган себеби мына мында, Ал өткөнүң сага дайындалган кызматты өтөгөнгө сага көмөктөшүн каалаганында турат. Ал сенин өткөн күнүңдөн эң жамандарынын бардыгын алып, келечекте сага бере турган улуу баталарга айландыра алат. Ал Ага кылган кызматыңдын пайдубалын бекемдейт, ошондо сен Анын жарыгын башка адамдарга алып барасың.

Мына ошондуктан Кудай өз каталарыңда үйрөнүшүңдү, Ал сени жүрөк ооруткан эскермелерден кандай кутултканын күбөлөндүрө алышыңды каалайт. Бирок Теңир өткөн күн менен жашай беришиңди каалабайт. Өткөндү келечегиңдин пайгамбарчылыгындай эмес, китептей окуганың Кудайга жагат. Арттагынын баарын унутуп, алдыга умтулганың Кудайга жагат (Фил.3,13 кара).

Көптөгөн адамдар Кудай аларга даярдаган келечекке ээ болушпайт, анткени өткөн күнгө байланып калышат. Буга качандыр бир четке кагылган адамдардын жашоосу ачык мисал болот, а азыр болсо, бул дагы кайталанат деп коркушат. Алар сырттагы адамдардан өздөрүнө жаман мамилени күтүшүп, алардын сөздөрүнөн, жүрүм-турумунан кастыкты гана көрүшөт. Ошондуктан алар коркок, дайыма кыжырлуу, бирдемеге кайгырган жана айланасындагылардын пикирине жүрөкзаада болот. Башкача айтканда, алардын четке кагылып калуу коркунучу, алар баарынан көп корккон, аларга ошол эле кастык мамилени туудурат. Туңгуюк чөйрө болуп калат.

Сен өзүңө асып алып жүргөн өткөн күндүн ар кайсы жүгү айланадагыларга көрүнүп турат. Биз менен болгон жаман нерсе жана болбой калган жакшы нерсе, бизге сөзсүз так калтырат, ошондуктан адамдар майда-чүйдөсүнө чейин билбей туруп эле, бир нерсеге кыжаалат экенибизди көрүп калышат. Бирок эгер сен Андан бул тууралу сурай турган болсоң, Кудай сени өткөн күнүңдөн бошотуп, аны Өзүнүн даңкы үчүн колдонот.

Сыйынуу