Сторми  Омартиан  
ҚУДРАТИ  ЗАВҶАИ  ДУОГЎЙ




# САРСУХАН 


Дар бораи никоҳи бисёрсолаам бо Сторми гуфта истода, ман баъзан ҳазл мекунам: «Ин 25 сол аз ҳама солҳои хушбахттарин барои ман ва бадбахттарин барои ў буданд». Баъд аз чоряк асри ҳаёти оилавии мо дар гумон аст, ки ягон паҳлўи шахсияти мураккаби ман барои Сторми ниҳон монда бошад. Ў ҳама чизро: тантанаи маро, афтиданҳои маро, мубориза, тарс ва рўҳафтодагиҳои маро медид. Ў тамоми далелҳоро дошт, ки ба мукаммал будани ман ҳамчун шавҳар, ҳамчун падар ва ҳамчун навозанда шубҳа орад. Ў медид, ки чи тавр ман аз Худо хафа мешудам, вақте ки Ў ҳама хоҳишҳои маро бо талаби аввал иҷро намекард; ў мўъҷизаи Худоро, вақте ки Ў аз сари нав аз хокистар чизи тилло ба вуҷуд меовард, медид. Ҳар як қадам дар ин роҳ бо дуоҳои ў монда мешуд. Ин китоб дар асоси таҷрибаҳои таи чанд сол ҷамъовардаи Сторми навишта шудааст. Ман ба худ тасаввур карда наметавонам, ки бе дуоҳои ў барои ман, ҳаёти ман чӣ гуна мебуд. Дуои ў ба ман тасалло ва ҳисси бехатарӣ мебахшад, инчунин ба иҷро кардани аҳди Худо — барои якдигар дуо кардан, ёрӣ мерасонад. Ман ба худ, ғайр аз доимо барои ў дуо кардан, роҳи дигареро барои дарк намудани муҳаббати ҳақиқӣ нисбати шавҳар, тасаввур карда наметавонам. Ин бахшоиши беҳамто ба ў ёрӣ медиҳад, ки хуш будани баракат ва файзи Худоро эҳсос намояд.

Сторми, ман туро дўст медорам.

*Шавҳари ту Майкл, ки иқтидор ва баракати дуои туро ҳис намудааст*



 

 




*Ин китобро ман бо муҳаббат ба шавҳари худ Майкл, ки ба ман, аз талабҳои дар дуо кардаам, нисбатан зиёд додааст, мебахшам. Мо ҳар ду иқтидори дуоро дарк намудем.*



# МИННАТДОРӢ 


Сипосгузории махсуси ман:

· Ба котиба ва ёрдамчии беҳамтои ман Сюзан Мартинес, ки қисми зиёди корҳоро барои тайёр намудани ин китоб ба зиммаи худ гирифт. Муҳаббати хоҳарона, дўстии садоқатмандона ва дуоггузориҳои ту, дар ҳамбастӣ бо салоҳиятнокӣ ва фидокории пурра ба кори умумии мо, барои ман мукофоти бебаҳо шуданд.
 

· Ба дугонаҳоям, ки ҳамроҳи ман дуо мекарданд, ва мисли ман фаҳмиданд, ки аз баҳри худ гузашта барои шавҳар дар назди Худо дуоҳои ашколуд намудан, чӣ қадар заҳматро талаб мекунад. Бе дуоҳои самимии шумо ба Худованд ин китоб мумкин тамоман ба вуҷуд намеомад. Ман абадӣ шуморо дар дили худ чун ганҷи бебаҳо нигоҳ медорам.
 
· Ба духтарам Менди ва писарам Крис барои муҳаббаташон нисбати мо, волидайни шумо, ба он нигоҳ накарда, ки муносибатҳои мо на ҳама вақт хуб буданд. Ман аз муноқишаҳои мо, ки дар ҳузури шумо рўй медод, ва ин то он вақте буд, ки мо бо Майкл бартарии дуо карданро, пеш аз мустақилона ҳал намудани мушкилиҳо, дарк намудем, афсўс мехўрам. Ман барои он дуо мекунам, ки шумо ҳар он чизҳои хуберо, ки мо омўхтем, дар муносибатҳои оилавиатон истифода баред.
 
· Ба писари нави мо Ҷон Дейвид Кендрик барои он, ки ту маро мисли модари аслии худ қабул намудӣ, вақте ки волидайни ту аллакай аз дунё гузашта буданд. Ту барои мо он чизе шудӣ, ки мо ҳама солҳои гузашта мўҳтоҷ будем, вале инро то он вақте, ки ту ба ҳаёти мо ворид нашудӣ, намедонистем.
 
· Ба шўбон Ҷек Хейфорд ва зани ў Анна, ба шўбон Дейл Эврист ва зани ў Ҷоан, барои он, ки шумо дуокуниро ба ман омўхтед ва сирри никоҳи ҳақиқиро ошкор намудед.
 
· Ба тамоми кормандони нашриёти «Харвест Хаус»: Боб Хокинси калонӣ, Боб Хокинси хурдӣ, Билл Ҷенсен, Ҷули Маккинни, Тереза Эвенсон, Бетти Флетчер ва Лари Уэйкерт — барои иштироки фаъолона ва саҳми бузурги шумо барои тайёр намудани ин китоб. Ҳамаи шумо шодии қалби ман мебошед, вале ман миннатдории махсуси худро ба роҳбари ин нашр — Кэролин Маккриди баён мекунам. Барои ёрӣ ва дастгирӣ аз шумо миннатдорам.
 
· Ба ношири худ Холи Хэлверсон, ки ўро ман барои маҳорати касбӣ ва зеҳни тезаш мепазирам.
 
· Ба Том ва Пэтти Бруссо, Майкл ва Терри Хериттон, Ян ва Дейв Уиллиамсон, ва инчунин ба Дейв ва Приссилла Наварро барои саҳми шумо, барои он, ки бо таҷрибаи ҳаётии худ ба ман кўмак расондед ва дар амал нишон додед, ки қудрати завҷаи дуогўй дар чӣ мебошад.

 


*Зани солеҳаро кист, ки тавонад биёбад? Баҳои вай аз ҷавоҳир гаронтар аст. Шавҳари вай аз вай дилпур аст ва ғанимати ў камӣ нахоҳад кард. Вай тамоми айёми умри худ ба ў некӣ мекунад, ва на бадӣ. (Мас. 31:10-12)*



## ҚУДРАТИ ДУО 


Пеш аз ҳама ман мехоҳам иброз дорам, ки қудрати дуои занро ҳамчун воситаи барқарорсозии назорат аз болои мард дида баромадан мумкин нест, ва мехоҳам туро огоҳ кунам, ки бо умеди бардурўғ худро фирефта насозӣ! Дар асл ҳама чӣ баръакс аст. Қудрати дуо аз он иборат аст, ки ту бояд аз баҳри худ гузарӣ, аз ҳар гуна эътирозҳо ва имкониятҳои худ даст кашӣ, бояд пурра ба тавоноии Худо, ки қодир аст туро, шавҳари туро, тамоми ҳаёти шумо ва, албатта заношўии шуморо дигаргун созад, таслим шавӣ. Ин қудрат барои он дода намешавад, ки оқибат барои ҳайвони беҷила қамчини ромкунӣ шавӣ. Балки барои он дода мешавад, ки воситаи мунтазам эҳёшавии никоҳ гардад, ки танҳо метавонад ба шарофати дуои зане ба амал ояд, ки ҷаҳд мекунад дуруст рафтор намояд, ва на балки танҳо ҳақ бошад, ва нисбат аз гирифтан, бештар фидо кунад. Танҳо ҳамин тавр аз Худо хоҳиш карда метавонӣ, ки ба хотири файзу баракаташ, ки дар оқибат бар манфиати ту хоҳад буд, ба ҳаёти шавҳарат ворид шавад.
 
Вақте ки мо бо Майкл хонадор шудем ва байни мо муноқишаҳо ба амал меомаданд, дуо дар фикри ман дар ҷои охир меистод. Беш аз ин, дар он ман умеди охирини худро медидам. Ман усулҳои аз ҳама гуногунро истифода бурдам: ман ҷанҷол мекардам, баҳс мекардам, илтиҷо менамудам, ғамамро пинҳон мекардам ва, албатта, воситаи аз ҳама маълум — лаб фурў бастанро истифода бурдам. Барои фаҳмидани он, ки маҳз ба шарофати дуо мо метавонем аз ҳар гуна роҳҳои нохуш даст кашем, вақт лозим буд.
 
Имрўз, вақте ки ту ин китобро мехонӣ, мо бо Майкл аллакай беш аз чоряк аср хонадор ҳастем. Ин ҷуз аз мўъҷиза чизи дигаре нест, ва дар ин ягон зарра хизмати мо нест — ҳамаи ин ба шарофати Худо мебошад, ки ба дуоҳо ҷавоб медиҳад. Метавонам иқрор шавам, ки ҳатто баъди солҳои зиёд ман омўхтани инро давом медиҳам, ва ин тамоман осон нест. Бигзор ман имрўз низ, мисли пеш, хато мекунам, вале ман бо боварӣ гуфта метавонам, ки дуо амал мекунад.
 
Мутассифона, ман то он лаҳзае, ки барои кўдакони худ дуо карданро сар накардам, барои шавҳари худ дуруст дуо карда наметавонистам. Вақте ки ман аз Худо барои дуоҳои нисбати онҳо кардаам ҷавобҳои ҷиддӣ ва аниқро гирифтам, қарор додам, ки бо ҷидду ҷаҳд ва гарму ҷўшон барои ў низ дуо мекунам. Вале ман зуд дарёфтам, ки дуо кардан барои фарзандон хеле осонтар аст. Аз рўзи таваллуд инҷониб мо дар ҳаёти онҳо иштирок мекунем, ва аз дилу ҷон баҳри онҳо тамоми хушиҳоро орзў менамоем. Вале дуо кардан барои шавҳар осон нест, махсусан агар талхиҳои ҳаёти оиладориро чашида бошӣ. Шавҳар метавонад бо бепарвоӣ ва беаҳамиятии худ туро таҳқир намояд, ў метавонад дағал бошад ва бениҳоят туро ба ғазаб орад. Ў метавонад суханоне гўяд, ки дили туро чун сўзан сўрох мекунанд, ва ҳар боре, ки ту барои ў дуо мекунӣ, ҳис мекунӣ, ки чӣ тавр ин захм ба дард меояд. Яқин аст, ки ту то он даме, ки аз ин «сўзани» дар дил буда халос нашавӣ, наметавонӣ дили худро ба Худо, чӣ тавре, ки ба Ў маъқул аст, ошкор созӣ.
 
Дуо барои шавҳар аз дуо барои кўдак фарқ мекунад (гарчанде, ки онҳо монанд мебошанд), чунки ту модари шавҳари худ нестӣ. Мо ба фарзандони худ қудрати амр дорем, ки Худованд ба мо додааст, вале ба мо қудрат аз болои шавҳарони худ дода нашудааст. Вале мо «қудрат дорем, ки тамоми қуввати душманро поймол кунем…» (ниг. Луқ. 10-19) ва бо дуоҳои худ нақшаҳои душманро вайрон созем. Мушкилиҳои зиёде, ки дар ҳаёти оилавӣ ба вуҷуд меоянд, дар амал як қисми нақшаи душман мебошад, ки мехоҳад ин муносибатҳоро тамоман вайрон созад. Вале мо гуфта метавонем:
 
· Ман касеро ё чизеро намегузорам, ки ҳаёти маро вайрон кунад.

· Ман нигоҳ карда намеистам, ки чӣ хел шавҳари маро аз роҳи ҳақиқат мебароранд.

· Вақте ки байни мо девори ноайён пайдо шудан мегирад, ман бепарво нигоҳ карда намеистам.

· Ман намегузорам, ки занги бегонагӣ ва якдигарнафаҳмӣ, ё ин ки интихоби нодурусти мо муносибатҳои моро хўрда, он чизеро, ки мо якҷоя мехоҳем бунёд кунем, вайрон созад.

· Ман ба дард ва хоҳиши набахшидан, ки моро ба ҷудошавӣ тела медиҳанд, итоат намекунам.

Мо метавонем ба ҳар як таъсири манфӣ ба никоҳамон муқобилат кунем ва боварӣ дошта бошем, ки Худо ба хотири исми Худ ба мо қувват медиҳад, ки онро нигоҳ дорем.

Исо гуфт: «…он чи шумо бар замин бандед, дар осмон баста хоҳад шуд; ва он чи дар бар замин кушоед, дар осмон кушода хоҳад шуд» (Мат. 18:18), барои ҳамин ту роҳи мудофиа намудани никоҳи худро дорӣ. Ту қудрат дорӣ, ки бо номи Исо бадиро боздошта, ба некӣ роҳ кушоӣ. Дар дуо ту метавонӣ ба Худо дар бораи ҳамаи он чизе, ки шавҳари туро аз зиндагии комил боз медорад, нақл кунӣ: майпарастӣ, меҳнати миёншикан, танбалӣ, рўҳафтодагӣ, сустиродагӣ, бемуросогӣ, ҳисси ҳамешагии изтироб, тарс ё нобарории давомнок — ва барои аз ҳамаи ин чиз халос шудани ў дуо кунӣ.



### Барои маҳкум намудани никоҳи Худ саросема нашав…


Ҳозир ман метавонам аз рўи виҷдон иқрор шавам, ки як вақтҳо дар бораи он фикр мекардам, ки ману шавҳарам бояд алоҳида зиндагӣ кунем ва, мумкин ҳатто, ҷудо шавем. Имрўз ин қарор барои ман номақбул аст, чунки на роҳи якум ва на роҳи дуюмро ман воситаи беҳтарин барои ҳал намудани мушкилиҳои никоҳи бадбахт намешуморам. Ман медонам, ки Худо дар бораи ҷудошавӣ чӣ мегўяд; медонам, ки ин роҳ ба Ў хуш нест ва Ўро сахт меранҷонад, ва ман, камтар аз ҳама чиз дар дунё мехоҳам заррае Худовандро озор диҳам. Вале ба ман инчунин ҳисси ноумедӣ, ки метавонад ҳама гуна қобилияти дуруст хулоса бароварданро нобуд месозад, маълум аст. Ман он дараҷаи ноумедиро, ки одамро водор месозад аз ҳар гуна кўшиши дуруст рафтор кардан даст кашад, чашидаам. Ба ман чунин чуқуриҳои танҳоӣ шинос аст, ки дар он дил мехоҳад ба назди ҳар касе, ки даруни он нигариста туро бинад, шитобад. Ман чунин дарди тоқатфарсоро аз сар гузарондаам, ки тарси аз он мурдан маро маҷбур кард ягона воситаи дастраси зинда мондан — аз сарчашмаи ин дард халос шуданро ҷўям. Ман медонам, ки ноумедӣ чӣ гуна амалҳоро ба ҷо меорад, вақте ту мефаҳмӣ, ки оянда надорӣ. Ба ман рўз аз рўз чунон фишори ҳиссиётҳои манфиро аз сар гузаронидан муяссар гардид, ки ғайр аз ҷудошавӣ дигар ҳеҷ чиз ба ман сабукии дилхоҳро ваъда карда наметавонист.

Масъалаи ҳалталаби аз ҳама бузурги никоҳи мо бадҷаҳлии шавҳарам буд. Ягона ҳадафи ғазаби ў ману фарзандонам будем. Аз суханҳои ў ҳама чиз дар даруни ман печида сард мегашт. Ман гуфта наметавонам, ки бегуноҳ будам — тамоман баръакс. Ман боварӣ доштам, ки на камтар аз аз вай гунаҳкор ҳастам, вале ман намедонистам, ки ҳамаи инро чӣ тавр ислоҳ намоям. Ман пайваста ба Худо дуо мекардам, ки табиати шавҳари маро нарм гардонад, ўро ба андозае фурўтан, бештар ҳалим ва ором гардонад, вале ягон дигаргуниро намедидам. Наход Худо маро нашунида бошад? Ман ҳатто шубҳа пайдо кардам: магар Ў нисбат ба зан дида ба шавҳар зиёдтар лутфу марҳамат надорад?

Баъд аз чанд соли чунин ҳаёт боре ман бо гиря ба Худо муроҷиат намудам: «Падар, ман дигар ин тавр зиндагӣ карда наметавонам. Ман медонам, ки муносибати Ту нисбати ҷудошавӣ чӣ гуна аст, вале ман дигар бо ин одам дар як хона зиндагӣ карда наметавонам. Ба ман ёрӣ деҳ, Худованд». Ман соатҳои дароз дар рўи бистари хоб Китоби Муқаддас дар даст менишастам ва бо хоҳиши сахте мубориза мебурдам, ки кўдаконро гираму баромада равам. Медонам, ки Худо фиғони дили маро шунида ба ман имкон дод, то аниқу равшан бубинам, ки ҳаёти ман баъд аз ҷудошавӣ чӣ гуна хоҳад буд, ва аз болои он масъалаҳое фикр кунам, ки дар ҳаёти ман пайдо мешаванд: чӣ тавр барои зиндагӣ пул кор мекунам ва кўдаконро чӣ тавр тарбия менамоям, кадоме аз дўстонам бо ман мемонад ва аз ҳама даҳшатовараш — ҷудошавӣ чӣ тавр ба вазъияти рўҳии писару духтарам таъсир мекунад. Манзара аз ҳад зиёд даҳшатангез буд. Агар ман баромада равам, эҳтимол ҳолам беҳтар мешавад, вале арзиши ин чизе мегардад, ки ба ман азиз аст. Ман медонистам, ки Худо барои ман ва Майкл роҳи дигареро тайёр кардааст.

Вақте, ки ман дар бораи ояндаи худ фикр мекардам, Худо ба ман кушод, ки агар ман бо ихтиёри худ ҳаёти худро дар назди тахти Ў гузорам, агар аз нияти ҷудошавӣ аз шавҳарам даст кашам ва тамоми эҳтиёҷотҳои худро ба Ў бовар кунам, Ў меомўзад, ки чӣ тавр ман ҳаёти худро барои дуокунӣ барои Майкл бубахшам. Ў ба ман нишон медиҳад, ки чӣ тавр барои шавҳар дуо кардан даркор аст, ва дар он вақте, ки ман дуо мекунам, Ў никоҳи моро барқарор месозад ва баракатҳои Худро ба ҳардуи мо мерезад. Ҳар дуи мо беҳтар мегардем, агар аз ин якҷоя гузарем, на алоҳида. Худованд ба ман нишон дод, ки Майкл маҳкам дар доми гузаштаи худ баста шудааст, ва ин ба ў имкони дигар шуданро намедиҳад. Вале агар ман ба ин розӣ шавам, Ў ният дошт, ки маро чун яроқи озодшавии шавҳарам истифода барад. Розӣ шудан хеле дардовар ва вазнин буд, ва ман бисёр гиря кардам, вале вақте ки ба як қарор омадам, дар дили ман бори нахуст дар давоми ин солҳои зиёд умеде пайдо шуд.

Ман ҳар рўз барои Майкл дуо карданро сар кардам — чуноне, ки пеш аз ин ҳеҷ гоҳ ин хел дуо намекардам. Вале ҳар боре, ки дуо мекардам, ба ман лозим меомад, ки аз нуқсонҳои дили худ тавба кунам. Ман дидам, ки дарду озори ман то чӣ андоза бузург аст. Ман намехоҳам барои ў дуо кунам. Ман намехоҳам аз Худо хоҳиш кунам, ки ўро баракат диҳад. Ман мехоҳам, ки Худо барқвор дили ўро пора сохта, сангдилиашро фош созад, — фикр мекардам ман. Ман такрор мекардам: «Худоё, ман барои бахшида натавонистани шавҳари худ иқрор мешавам. Раҳмдилиро ба ман омўз».

Ман оҳиста-оҳиста дигаргуншавии ҳардуямонро ҳис кардан гирифтам. Вақте ки Майкл аз ғазаб дар мегирифт, ман ба ҷои, он ки ҳарвақта оташин шавам, барои ў дуо мекардам. Ман аз Худо хоҳиш кардам, ки ба ман сабаби қаҳру ғазаби ўро нишон диҳад. Ва Ў нишон дод. Ман пурсидам, ки барои тағйир додани вазъият ман чӣ кор карда метавонам. Ва Ў ба ман омўхт. Хашмҳои ў камтар ва давомнокии онҳо кўтоҳмуддат гаштанд. Ҳар рўз ба шарофати дуокунӣ ягон чизи мусбат ба амал меомад. Ва имрўз мо ҳанўз аз камолот дур ҳастем, вале мо роҳи дуру дарозеро тай кардем. Ин роҳ душвор буд, вале ман боварӣ дорам, ки барои бо роҳи Худо рафтан қуввату тавоноӣ зарур аст, зеро ин ягона роҳ барои наҷоти оила аст.

Қудрати дуои зан барои шавҳар нисбат аз дуои модари ў зиёдтар аст (маро бубахшед, модар). Бешўбҳа, аз дуои модар, ки барои писари худ мекунад, чизи зўртаре нест, вале мард, ҳангоме ки хонадор мешавад, волидайни худро тарк карда, бо зани худ як тан мегардад (ниг. ба Мат. 19:5). Акнун онҳо як дастае мебошанд, ки бо ягонагии рўҳӣ муттаҳид шудаанд. Тавоноии иттифоқи зану шавҳар дар назари Худо чандин маротиба аз тавоноии онҳо бидуни оила зиёдтар аст. Сабаби ин дар он аст, ки ҳамсаронро Рўҳи Муқаддас, ки дуои онҳоро тавоно мегардонад, муттаҳид мекунад.

Бинобар ин дуо накардан мумкин нест: охир чизи бисёреро бой додан мумкин аст. Оё шумо ба худ тасаввур карда метавонед, ки танҳо барои як қисми баданатон дуо кунед? Агар як тараф аз ҳимоя ва дастгирӣ маҳрум бошад ва вайрон шавад, пас, тарафи дигари баданро низ ҳамин қисмат интизор аст. Худи ҳаминро дар бораи ту ва шавҳарат гуфтан мумкин аст. Ҳар ҳодисае, ки бо ў рўй диҳад, бо ту низ рўй медиҳад ва аз ин раҳоӣ ёфтан ғайриимкон аст.

Ягонагии рўҳии мо ҳамчун зану шавҳар ба мо қувваеро медиҳад, ки ба душмани мо, ки усулҳои нави вайрон кардани никоҳи моро фикр карда мебарояд, маъқул нест. Вай кўшиш мекунад, ки моро бо ҳар гуна усул, мисли ба худ баҳои паст додан, ғурур, хоҳиши ҳамеша ҳақ будан, шиносоиҳои номатлуб ё ин, ки ба ҳавасҳои нодаркории худ чашм пўшидан, биозмояд. Вай ба ту дурўғҳои мисли: «Ҳеҷ чиз тағйир намеёбад», «Аздусар аз дасти ту ҳеҷ кор намеояд», «Умеде барои оштишавӣ нест», «Ту метавонистӣ бо дигаре хушбахт бошӣ» гуфтан мегирад. То ин, ки туро ба худ бовар кунонад, ў бисёр боисрор мешавад, зеро медонад: ҳамин, ки ту ба ў бовар кардӣ — никоҳи ту барҳам хоҳад хўрд. Агар ту ба қисми зиёди ин дурўғ бовар кунӣ, нисбати ҳақиқати Худо сангдил мегардӣ.

Дар ҳар як никоҳи вайроншуда, камаш, як тараф зидди Худо аст. Худро сангдил намуда, ту қобилияти бо чашмони Худо дидани ҳолатро гум мекунӣ. Вақте ки никоҳи мо нобарор бошад, мо барои илоҷ ёфтан, аз тамоми имкониятҳо истифода мебарем, аммо тамоми манзараро пурра дида наметавонем. Мо ҳамаи он чиро, ки рўякӣ аст, қабул мекунем, вале хости Худо аз мо пўшида мемонад. Бо вуҷуди ин, ҳангоме ки мо дуо мекунем, дилҳои мо ба Худо рў оварда, нарм мешаванд, чашмонамон кушода мегарданд. Мо умед пайдо мекунем, зеро бовар мекунем, ки Худованд дар никоҳи мо он чизеро, ки шикаста вайрон шуда буд, барқарор мекунад: «Ва барои солҳое ки малах, елеқ ва ҳасил ва гозом… хўрдааст, ба шумо подош хоҳам дод» (Юил. 2:25). Мо метавонем ба Ў бовар кунем ва аз Ў хоҳиш кунем, ки моро аз дард ва ҳисси ноумедӣ халос кунад, дилҳои моро аз бераҳмӣ шифо диҳад ва ба мо бахшиданро омўзад. Мо метавонем ба қудрати Худо, ки аз хокистар муҳаббатро аз нав ба вуҷуд меоварад, бовар кунем.

Дар ёд доред, вақте Марями Маҷдалия дар рўзи сеюми баъди маслубшавии Исо ба назди қабр омад ва Ўро бо қудрати Худо эҳёшуда ёфт, чӣ қадар дилаш шод шуд? Чӣ метавонад аз хурсандие, ки аз дидани эҳёшавии мурда тамоми вуҷуду ҷони одамро фаро мегирад, пурзўртар бошад! Қудрате, ки Исоро эҳё кард, қодир аст имрўз оилаи шуморо эҳё созад ва онро бо ҳаёти нав пур кунад. «Худо Худовандро бо қуввати Худ эҳё кард, моро низ эҳё хоҳад кард» (1 Қўр. 6:14). Қудрати дигаре нест, ки ин корро иҷро карда тавонад. Вале ин танҳо дар он ҳолат мумкин аст, ки дили ту пурра сўи Худо равон бошад, ва ту тайёр бошӣ роҳи душвори интизории эҳёшавии муҳаббатро тай намоӣ. Зеро роҳ ба сўи хурсандӣ аз байни дард мегузарад.

Ту худат бояд тақдири никоҳи худро ҳал кунӣ ва гўӣ, ки тайёрӣ он чизеро, ки дар ҳақиқат барои барқароршавии он лозим аст, ба кор барӣ. Ту бояд бовар кунӣ: маҳз он чизе, ки дар никоҳи ту бо дарду алам, бепарвоӣ ва мағрурӣ вайрон карда шуда буд, метавонад барқарор шавад. Ту бояд бовар кунӣ: ҳар як фоҷиаи ҳаёти ту, ки туро фаро гирифтааст, — таҷовуз, марги кўдак, хиёнати шавҳар, камбағалӣ, гум кардани шахси наздик, бемории вазнин ё ҳодисаи нохуш — метавонад неши марговари худро гум кунад. Ту бояд бовар кунӣ: ҳар он чизе, ки туро аз шавҳарат ҷудо мекунад — меҳнати аз ҳад зиёд, мастигарӣ, нашъамандӣ ё рўҳафтодагӣ — ҳамаи ин бартараф карда мешавад. Ту бояд донӣ: чӣ гуна бадбахтие, ки оҳиста ва хиёнаткорона ба муносибатҳои ту ва шавҳарат надарояд, ба чизе, ки шумо гирифтор нашавед — мансаби баланд, орзуҳои худ, ғамхорӣ дар бораи кўдакон ё хоҳишҳои худпарастона, — аз ўҳдаи ҳамаи ин баромадан мумкин аст. Ту бояд бовар кунӣ: Худо ба қадри кифоя тавоно аст, ки инро, ҳатто зиёда аз инро, иҷро кунад.

Агар боре саҳар ту аз хоб бедор шавӣ ва ҳис кунӣ, ки шавҳари дар паҳлўят хоб буда ба ту одами бегона гаштааст; агар ту нафрати ниҳониро ҳис кунӣ, ки ҳамаи торҳои алоқаи рўҳии байни шуморо меканад, агар ту бинӣ, ки қатра-қатра муҳаббат ва умед нобуд мегарданд; агар муносибатҳои байни шумо пур аз дарду алам ва қаҳру ғазаб аст ва ҳар рўз танҳо рўҳафтодагиро меафзояд; агар ҳар як сухани гуфташуда муносибати байни шуморо боз ҳам вайронтар мекунад ва онро монеаи пурзўр мегардонад, ки шуморо аз якдигар дур месозад, — агар ҳамаи ин дар ҳаёти шумо ба амал меояд, бовар кун: ин бо хости Худо нест. Худованд мехоҳад ҳамаи монеаҳои байни ту ва шавҳаратро вайрон кунад ва никоҳи шуморо барқарор созад. Ў метавонад захмҳои туро шифо дода ба дили ту муҳаббатро ҷо диҳад. Ҳеҷ кас ва ҳеҷ чиз, ғайр аз Ў, қудрати кардани ин корро надорад.

Вале ту бояд ба таври қатъӣ гўӣ: «Худовандо, ман дар бораи он дуо мекунам, ки ин муноқиша анҷом ёбад, ва девори душмании байни ману шавҳарам бардошта шавад. Моро аз дарду алам ва нафрате, ки бо он мо худро муҳофизат кардан мехоҳем, халос кун. Ба мо бахшиданро омўз. Бо лабони мо гап зан, то ки дар суханони мо муҳаббати Ту, осудагии Ту бошад. Ин монеаро бартараф кун ва моро биёмўз, ки бо роҳи Ту равем. Моро аз ғофилие, ки дар он ҳастем, барор; ба мо ҳақиқати Худро кушо, то ин ки мо шифо ёфта тавонем ва чи хеле, ки Ту онро мехоҳӣ, барои ҳаёти нав эҳё шавем».

Шитоб накун, ки никоҳи худро бефоида ҳисобӣ ва аз Худо шавҳари дигар наталаб. Ў қодир аст, ки аз шавҳари ҳозираи ту офаридаи наверо дар Масеҳ созад. Занон ва шавҳарон на барои он офарида шудаанд, ки ба якдигар бегона, дар никоҳи мурда ё аз якдигар ҷудо зиндагӣ кунанд, ба таҳқир дучор ва ҷудо шаванд. Қудрати Худо тарафдори мост. Мо наметавонем никоҳи худро ба тақдир ҳавола созем, мо бояд барои он мубориза барем, чунки мо умед дорем. Агар Худо дар паҳлўи ту бошад, пас дар ҳаёти ту ҳеҷ чизе нест, ки аз хокистар эҳё гардида натавонад. Ҳатто ҳиссиётҳои шахсии ту.



### Ман чӣ? Ман ҳам ба дуо мӯҳтоҷ ҳастам


Албатта, ҳангоми ба дуо шурўъ кардан, ту фикри онро мекунӣ, ки шавҳари ту низ, чи хеле ки ту барои ў дуо мекунӣ, бароят дуо хоҳад кард. Ҳар қадаре, ки ин ба ту олиҷаноб намояд ҳам, фирефта нашав. Дуо барои шавҳар аз тарафи ту, ин амали зоҳирсозии муҳаббати фидокорона ва бетамаъ мебошад. Ту бояд ба ин қурбонӣ тайёр бошӣ ва барои ў бо тамоми ҳастии худ дуо кунӣ, гарчанде имконпазир аст, ки ў ҳеҷ гоҳ барои ту дуо намекунад, чунон ки ту барои ў мекунӣ. Эҳтимол, ў тамоман дар бораи ту дуо намекунад. Ту метавонӣ аз вай хоҳиш кунӣ ва дар ин бора дуо кунӣ, вале ту наметавонӣ инро аз шавҳар талаб намоӣ. Аммо ин ташвиши ту нест, балки аз Худо аст. Бинобар ин ўро аз ин масъулият озод намо. Агар вай барои ту дуо накунад, ин бохти вай аст, на аз ту. Беҳбудии ту аз дуоҳои ў не, балки аз муносибатҳои ту бо Худованд вобаста аст. Дар ҳақиқат, занҳо низ ба дуо эҳтиёҷ доранд. Вале ман ба он боварӣ дорам, ки мо набояд ба ёрии шавҳарони худ умед бандем. Дар ҳақиқат умед бастан ба он, ки шавҳари ту шарики дуокунии ту мешавад, маънои худро бо хаёли пуч таскин додан дорад.

Ман фаҳмидам, ки воситаи аз ҳама пурсамари наҷоти никоҳи мо ин дуогўии дастгиронаи занони дигар буд, ки ман ҳар ҳафта бо онҳо дуо мекардам. Ман боварӣ дорам, ки ин ба ҳар як никоҳ мусоид мебошад. Агар ту якчанд занони сидқан имондорро ёфта тавонӣ, ки ба онҳо пурра бовар мекунӣ ва сирри дили худро кушода метавонӣ, барои дуокунии ҳарҳафтаина вақт ҷудо намо. Ин ҳаёти туро тағйир медиҳад. Ин маънои онро надорад, ки ту бояд ба ҳама тафсилоти ҳаёти шахсии шавҳари худро нақл кунӣ — не, вазифаи ту дар он аст, ки аз Худо хоҳиш намоӣ дили туро ислоҳ кунад, ба ту завҷаи хуб буданро омўзад, то ки бо ягон кас бори дили худро бо ҳам дида барои шавҳари худ баракатҳои Худоро талаб карда тавонӣ.

Бешубҳа, агар мушкилии ту бениҳоят ҷиддӣ бошад, ва ту аз дилу ҷон ба дугонаҳои худ, ки якҷоя бо ту дуо мекунанд бовар кунӣ, андеша накарда, ба онҳо дили худро холӣ намо. Ман дидаам, ки бисёр оилаҳо танҳо барои он ҷудо мешуданд, ки ғурур ё тарс онҳоро намегузошт, ки ба касе дар бораи мушкилиҳои худ гап зананд, ба касе, ки метавонист дар бораи онҳо дуо кунад. Онҳо осудаҳолии сохтаро намоиш медиҳанд, ва ҳамаи боре шикаст мехурад. Дар ин ҷо хусусияти махфӣ доштани масъаларо, ки ту ба дугонаҳои худ ошкор месозӣ, дар ёд доштан зарур аст, вале ба ҳеҷ ваҷҳ никоҳи худро аз рўи беҷуръ — атӣ ва дудилагӣ аз эътибор соқит кардан лозим нест. Агар шарики дуогўи ту сирро нигоҳ дошта натавонад, каси дигареро ёб, ки дорои хирадмандии бузург, меҳрубонӣ ва камолоти рўҳонӣ бошад.

Ҳатто ҳангоми набудани дастгирӣ аз тарафи дигар одамон ё шавҳар, дуои самими ту самараҳои нек меорад. Пеш аз он, ки ту барои дуоҳои худ ҷавоб мегирӣ, баракати Худо, танҳо барои он, ки ту дуо мекунӣ, барои он, ки дар ҳузури Худо мебошӣ, ба сари ту мерезад, аз ин ҷо бошад тағйиротҳои дар пеш истода сарчашма мегиранд.



### Барои дуо кардан саросема нашав


Худро дар ҷустуҷўи роҳҳои гуногуни дуои ҳимоятгарона барои шавҳари худ ба ҳар тараф мазан. Инро дар як рўз, дар як ҳафта ва ё дар як моҳ кардан имконнопазир аст. Ба тавсияҳои дар ин китоб додашуда гўш андоз ва баъд он чуноне, ки Рўҳулқудс туро водор месозад, дуо кун. Дар ҳолатҳои махсусан душвор, вақте ки шикасти қатъӣ зарур аст, ба ёрии ту рўза омада метавонад, ки қудрат дорад дуои туро самараноктар гардонад. Дуоҳое, ки аз Навиштаҳои Муқаддас асос ёфтаанд, дорои қудрати бузург мебошанд. Дар охири ҳар як боб иқтибосҳоро аз Китоби Муқаддас меёбӣ.

Аз ҳама асосиаш — пуртоқат будан лозим аст. Барои ба дуоҳо ҷавоб гирифтан вақт талаб мешавад, ва чи қадаре, ки зарари зиёд ба никоҳи ту расонда шуда бошад, ҳамон қадар зиёдтар. Дар интизории шифодиҳии Худо пуртоқат ва исроркор бош. Дар хотир дор, ки ту ва шавҳарат одамони нокомил мебошед, ва Комил танҳо Худованд аст. Ба Худо ҳамчун ба сарчашмаи мукаммалшавии ҳамаи эҳтиёҷотҳои никоҳи худ нигар ва барои он, ки шифоёбии шумо чӣ хел ба амал меояд, майна об накун. Вазифаи ту — дуо кардан; ба дуоҳо Худо ҷавоб хоҳад дод. Ҳамаашро ба дасти Ў супор.





#  БОБИ ЯКУМ 
## ТУ БА ШАВҲАР БАРОМАДӢ


Барои зане, ки барои шавҳари худ дуо мекунад, аз мунтазам вақт ҷудо кардан барои дуо, дили пок доштан муҳимтар аст. Агар ту хоҳӣ, ки дуоҳои ту самари нек оранд, дили ту дар назди Худо бояд пок бошад. Бинобар ин, дуо кардан барои шавҳар бояд аз дуо барои зани ў оғоз шавад. Агар ту гирифтори қаҳр, ғазаб, фикрҳои пургуноҳ бошӣ, шавҳари худро бахшида натавонӣ, — ҳатто агар ҳамаи ин асос дошта бошад ҳам, — ба ту барои дуоҳои худ ҷавоб гирифтан хеле мушкил мешавад. Вале агар бо дили кушода дар назди Худо барои ҳамаи нуқсонҳои худ тавба карда, дуокуниро давом диҳӣ, ту тағйиротҳои қатъиро дар никоҳи худ мебинӣ. Баъзан занҳо иқтидори дуоҳояшонро худашон суст мекунанд, чунки аз самими қалб дуо намекунанд. Ба ман вақт лозим шуд, ки инро фаҳмам.



### Дуои дӯстдоштаи ман, ки аз се калима иборат буд


Ман барои он таассуф мехўрам, ки аз худи ибтидои ҳаёти оилавиамон барои шавҳарам ҳамеша дуо намекардам. Ба ҳар ҳол, инро он тавре, ки дар ин китоб тавсия намудаам, накардам. Бале, ман дуо мекардам. Дуоҳои ман кўтоҳ буданд: «Ўро ҳимоя намо, Худованд». Онҳо бениҳоят аниқ буданд: «Никоҳи моро наҷот деҳ», вале бештар онҳо дар се калимаи дўстдоштаи ман иборат буданд: «Ўро дигар кун, Худованд».

Вақте ки мо нав хонадор шудем, ман имондори ҷавон будам, ки аз банди пургуноҳи ҳаёти пештара раҳо ёфта будам, вале ҳанўз чизе дар бораи қудрати раҳокунанда ва барқароркунандаи Худо намедонистам. Ман фикр мекардам, ки ба одами ба камолот наздик ба шавҳар баромадаам ва баъзе норасогиҳои ў дар назари ман бо ҷозибиаш пур мегаштанд. Бо мурури вақт, он чизеро, ки ман дилрабо мепиндоштам, маро ба ғазаб меовардагӣ шуд, манзараи камолот ба як хаёли пуч табдил ёфт. Ман қарор додам: агар он чизе, ки дар Майкл маро оташин мекард, нобуд шавад, ба ман кифоя аст, ва он вақт ҳама чиз дигар мешавад.

Ба ман якчанд сол лозим шуд, ки фаҳмам: шавҳари ман умуман ба ақидаи доштаи ман дар бораи марди баркамол монанд шудан намехоҳад. Боз якчанд соли дигар лозим шуд, ки фаҳмам: ман умуман қудрати тағйир додани вайро надорам. Фаҳмидани баъзе чизҳоро ман танҳо ҳамон вақте сар кардам, ки ба Худо бо изтиробҳои худ рў овардам. Бо вуҷуди ин, ҳама чиз на он хеле, ки ман ба худ тасаввур мекардам, ба амал омаданд. Маълум гашт, ки аввал ҳузури Худоро ман ҳис кардам, ва ман ба тағйирёбӣ сар кардам. Пеш аз он, ки Худо шавҳари маро тағйир дода тавонад, дили ман бояд нарм гардад. Маро лозим буд, дидани ҳодисаҳоро тавре омўзам, ки Худованд онро медид.

Оҳиста-оҳиста ман фаҳмидам, ки агар дили худро бо диққат наомўзам, наметавонам аз самими қалб барои шавҳарам дуо кунам. Агар дар дили ман осоиш ва муҳаббат набошад, ман ба назди Худо омада, аз Ў барои дуоҳои худ ҷавобро интизор шуда наметавонам. Ман наметавонистам бо дуои дўстдоштаи худ дуо кунам, дар умқи дили худ медонистам, ки Худо аз ман дуои дигари ба Ў мақбулро, ки иборат аз се калима аст, интизор мебошад: «Маро дигар кун, Худованд».



### Кӣ дигар шавад?.. Ман?!


Ман мехоҳам ту фаҳмӣ: вақте ки ту барои шавҳарат дуо мекунӣ, махсусан бо умеди тағйирёбии ў, ту, албатта, тағйиротҳои муайянеро дар ў интизор мешавӣ, аммо интизор набош, ки аввал ў тағйир меёбад. Дар ин ҷо лозим аст, ки ту якум тағйир ёбӣ. Агар ҳангоми шунидани ин суханон дар дили ту ғазаб ҷўш занад, чӣ тавре, ки ин бо ман шуда буд, чунин мегўӣ: «Як дақиқа! Охир, на ман ба тағйиротҳо эҳтиёҷ дорам!» Вале Худо он чизеро мебинад, ки мо намебинем. Ў медонад, ки мо ба кадом дигаргуниҳо эҳтиёҷ дорем. Ба Ў вақти зиёде лозим нест, то дар мо он чизеро ёбад, ки ба иродаи муқаддаси Ў мухолифат менамояд. Ў мехоҳад, ки мо дар дили худ гуноҳ карданро бас кунем, зеро гуноҳ моро аз Ў ҷудо мекунад ва мо барои дуоҳои худ ҷавоб намегирем. «Агар дар дили худ талбисро медидам, Худованд маро намешунид» (Заб. 65:18). Худо мехоҳад дилҳои моро пок ва бекина бинад, то мо тавонем ба таври дуруст ҷавобҳои Ўро ба дуоҳои худ фаҳмем.

Ин талаботҳоро иҷро кардан осон нест, махсусан агар гуноҳи шавҳари ту он аст, ки ба ту дағалӣ мекунад, туро ҳурмат намекунад, ба суханҳои ту беэътиноӣ менамояд, ба ту вафодор нест ва ё ҳатто зўрӣ мекунад. Вале Худо меҳисобад, ки кинаҷўӣ, ғазаб, нафрат, дилсузӣ ба худ ва ташнаи қасос будан аз дигар гуноҳҳо дида, камтар нест. Аз ҳамаи онҳо тавба кун, ва аз Худо хоҳиш намо, ки туро аз ҳамаи ин чизҳои ба Ў нохуш раҳоӣ диҳад. Яке аз бахшишҳои бузурге, ки ту метавонӣ ба шавҳари худ пешкаш намоӣ — устувории ботинии ту мебошад. Усули аз ҳама пуртаъсир барои тағйир додани ў — тағйирёбии шахсии ту мебошад.

Бесаранҷом нашав — дар аввал ман низ муқобили ин будам. Ҳар боре, ки муносибат — ҳои мо бо Худованд чигил мешуданд, байни ман ва Ў тахминан чунин сўҳбат ба миён меомад:

— Худованд, Ту мебинӣ, ки шавҳари ман чӣ гуна аст?

— Ту худатро мебинӣ, ки чӣ гуна ҳастӣ?

— Падар, Ту гуфтан мехоҳӣ, ки ман бояд аз ягон чӣ тағйир ёбам?

— Аз бисёр чӣ. Ту тайёр ҳастӣ, ки шунавӣ аз чӣ?

— Шояд, ҳа.

— Вақте ки ба ин тайёр мешавӣ, ба Ман бигў.

— Вале барои чӣ ман, Худованд? Охир ба тағйирёбӣ шавҳари ман эҳтиёҷ дорад.

— Муҳимаш дар он нест, ки кӣ ба тағйирёбӣ эҳтиёҷ дорад. Муҳим он аст, ки кӣ мехоҳад тағйир ёбад.

— Вале, Падар, ин беадолатӣ аст.

— Ман ҳеҷ гоҳ нагуфтам, ки ҳаёт боадолат аст; Ман гуфтам, ки Ман одил ҳастам.

— Охир, ман…

— Касе бояд хоҳад, ки якум шавад.

— Охир…

— Никоҳи худро нигоҳ доштан барои ту то чӣ андоза муҳим аст?

— Бениҳоят муҳим аст. Роҳҳои дигар ба ман лозим нестанд.

— Бисёр хуб. Набошад биё аз ту сар мекунем.

— Худованд, ба ман ёрӣ деҳ, ки бо ин ақида розӣ шавам.

— Инро ту бояд ҳал кунӣ.

— Оё ман барои шавҳаре, ки барои ман дуо намекунад, дуо кунам?

— Албатта.

— Охир ин… Майлаш, майлаш, ман дар хотир дорам: ҳаёт беадолат аст. Ту адолат ҳастӣ!

(Ризогии хомўшона аз осмон.)

— Ман сар хам мекунам. Шурўъ намо. Оҳ, ин чӣ хел дарднок мешавад! Ди… Дигар кун… Наход ман инро гуфта истодаам! (Оҳи чуқур.)

— Маро дигар кун, Худованд.

Дарднок аст? Оре! Эътироф кардани он, ки ту бояд тағйир ёбӣ, ҳамеша дарднок аст. Хусусан агар ту боварӣ дошта бошӣ, ки одами дигар бояд тағйир ёбад.

Вале ба воситаи ин дард ту ба ҳаёти нав мерасӣ. Ҳар як роҳи дигар аз ин дида камтар нест, самари он бошад бегуфтугў марги умед, муносибатҳои байниҳамдигарӣ, никоҳ ва оила мебошад.

Худо қудрат дорад, ки никоҳи аз ҳама мурдаро эҳё намояд, вале ин меарзад, ки худро назди Ў фурўтан намуда розӣ шавӣ, ки аз рўи қонунҳои Ў — қонунҳои бахшоиш, некўӣ ва муҳаббат, зиндагӣ намоӣ. Ин маънои онро дорад, ки бо гузаштаи худ ва бо дардҳои ҳаёти гузашта хайрухуш намоӣ; ин маънои розӣ шудан ва дар баҳс бой доданро дорад, то ки дар набарди бузург ғолиб гардӣ. Ман намегўям, ки ту бояд дар бораи қадру қиммат, ҳиссиётҳои шахсӣ ва андешаҳои худ фаромўш кунӣ, ва хомўшона ба ҳуҷумҳои шавҳари худсар тоқат кунӣ. Худо аз ту инро талаб намекунад (агар ту гирифтори хатари зўроварии ҷисмониву рўҳӣ гардӣ, фавран аз хона ба ҷои бехатари дигаре рав ва барои ёрӣ муроҷиат намо). Ва дар муддати он вақте ки шавҳари ту маслиҳати зарурии равоншиносро мегирад, барои вай дуо кун. Итоаткорӣ як чизест, ки аз дили ту тамоман ихтиёрӣ мебарояд. Исо гуфта буд: «…Ҳар ки ҷони худро дар роҳи Ман барбод диҳад, онро нигаҳдорӣ хоҳад кард» (Мат. 10:39). Ҳаёти худро қурбон кардан — ту бояд инро бо хоҳиши дили худ ба ҷо орӣ, зеро инро аз ту талаб кардан имконнопазир аст. Муносибатҳои байни ту ва Худованд чӣ гуна бояд бошанд? Танҳо ин гуна: «Падар, бигзор чуноне шавад, ки ту мехоҳӣ. Инро ба ман биомўз». Ин маънои онро хоҳад дошт, ки ту ба инкор кардани худ, ки пештар будӣ, тайёрӣ ва мегўӣ: «Худованд, маро дигар кун».



### Забони муқаддаси муҳаббат


Вақте ки мо дар бораи одами дигар дуо мекунем, дар дили мо як чизи ҳайратоваре шуда мегузарад. Сангдилӣ барҳам мехўрад. Мо аз дард баланд шудан ва бахшиданро меомўзем; дар ниҳоят, мо ҳатто одамеро, ки барояш дуо мекунем, дўcт медорем. Ин мўъҷизаи ҳақиқӣ аст! Ин барои он ба вуҷуд меояд, ки дар дуо мо ҳузури Худоро ҳис мекунем, ва Ў моро бо Рўҳи муҳаббат пур мекунад. Вақте ки барои шавҳарат дуо мекунӣ, дар дили ту муҳаббати Худо нисбати ў зиёд мешавад. Ва на танҳо ин — ту мебинӣ, ки дар дили ў нисбати ту муҳаббат пайдо мешавад, лекин ў ҳатто намедонад, ки ту дар бораи ў дуо мекунӣ. Ин барои он ба амал меояд, ки дуо забони бузурги муҳаббат мебошад. Он ба мо дастрас нест. Ман занҳоеро дидам, ки нисбати шавҳарони худ дар дилашон заррае муҳаббат надоштанд, ва онҳо бо мурури вақт ҳангоми дуокунӣ, дар худ ин ҳиссиётро кушоданд. Баъзан вақт онҳо дигаргуниҳоро дар худ ҳатто баъди якум дуои самимӣ ҳис кардаанд.

Ба Худо дар бораи шавҳари худ гуфтан маънои ба ҷо овардани амали муҳаббатро дорад. Дуо муҳаббатро тавлид месозад; муҳаббат ба дуоҳои оянда водор мекунад, ки дар навбати худ муҳаббатро пурзўр месозад. Ҳатто агар мақсадҳои дуои ту манфиатпарастона бошанд ҳам, бо мурури вақт дигар мешаванд. Ту мебинӣ, ки дар муошират бо шавҳар пуртоқат шудаӣ; ту мушоҳида мекунӣ, ки чӣ тавр сабабҳои пешина барои ҷангу ҷанҷол барҳам мехўранд, ва чӣ хел ба шумо муяссар мегардад, ки ба ҳалли масъалаҳои баҳснок низоъҳоро паси сар карда бо роҳи осоиштагӣ наздик мешавед. Ту нишонаҳои намоёни барқароршавии никоҳи худро мебинӣ.

Вақте ки алоқаҳои рўҳии мо қатъ мегарданд, ҳама чиз дар мо барҳам мехўрад. Исо гуфт: «…Ҳар салтанате, ки бар зидди худ аз ҳам ҷудо шавад, рў ба харобӣ меоварад; ва ҳар шаҳр ё хонае ки бар зидди худ аз ҳам ҷудо шавад, устувор истода наметавонад» (Мат. 12:25). Дуо муттаҳид месозад, ҳатто агар шумо бо шавҳаратон якҷоя дуо накунед ҳам. Ман дидаам, ки чӣ тавр дар натиҷаи дуо дар муносибатҳои ману Майкл шиддати сахттарин барҳам хўрд. Ҳатто саволи оддии додаи ту ба шавҳар: «Чӣ хел ман барои ту дуо кунам?» метавонад душманиро аз байн бардорад ва дар муносибатҳои шумо муҳаббат ва бовариро оварад. Одатан Майкл, онро шунида, бозмеистод ва ба ман хеле муфассал ҷавоб медод, ҳол он, ки дар ҳолати дигар аз ў сухане интизор шудан номумкин буд. Ба ман маълум аст, ки ҳатто шавҳарони беимон, вақте, ки ин саволро аз ҳамсарони худ мешуниданд, ба он ҷавоб медоданд.

Гап дар сари он аст, ки ҳамчун зан ва шавҳар, дар ҳаёт мо бо роҳҳои гуногун рафта наметавонем, чунки мо як тан ҳастем. Мо мехоҳем тамоми умр якҷоя бошем; мо муҳаббати самимиро то охири умрамон мехоҳем. Инро ба мо танҳо дуо тўҳфа карда метавонад, чунки танҳо он бо забони муқаддаси муҳаббат сухан меронад.



### Ӯ ба ман нафратовар аст — пас чӣ тавр ман барои ӯ дуо карда метавонам?


Оё ту ягон вақт нисбати шавҳари худ ба андозае дар қаҳр шуда будӣ, ки ҳатто фикр дар бораи барои ў дуо кардан туро ба шўр меовард? Ман шуда будам. Вақте ки дили ту лабрези ғазаб ё озор аст, барои шахси дигар дуо кардан хеле душвор аст. Вале Худованд аз мо маҳз ҳаминро интизор аст. Агар Ў ба мо фармудааст, ки барои душманони худ дуо кунем, пас бо чи қадар кўшиш мо бояд барои одаме дуо кунем, ки аз рўи гуфтаҳои Каломи Худо бо ў як тан ҳастем, ва дар назар дошта шудааст, ки дўсташ медорем? Вале чӣ тавр аз хоҳиши танқид кардан халос шавем ва бахшиданро омўзем?

Аввалин коре, ки кардан даркор — ин дар назди Худо комилан бовиҷдон будан зарур аст. То ин, ки монеаро, ба мисли хоҳиши набахшидан, нобуд кунем, мо бояд ба Худованд ҳиссиётҳои худро самимона кушоем. Моро лозим нест, ки чизеро баҳри Ў орову торо диҳем, зеро Ў ҳақиқатро медонад. Ў танҳо мехоҳад бубинад, ки оё мо шартҳои Ўро қабул мекунем, ва оё мо тайёр ҳастем, ки назди Ў тавба кунем ва беитоатии худро эътироф кунем. Танҳо дар чунин ҳолат Худованд метавонад ба мо таъсир расонад.

Агар ту аз шавҳарат дар ғазаб шавӣ, дар ин бора ба Худо гўй. Ин дардро нагузор мисли варами саратон, ки рўз аз рўз калон мешавад, инкишоф ёбад. Нагўй, ки «Ман мехоҳам бо ҳаёти худ зиндагӣ кунам, ў бигзор бо ҳаёти худ». Барои мустақил будан аз якдигар мо бояд нархи гарон супорем. «Лекин дар Худованд на мард бе зан аст, на зан бе мард аст» (1 Қўр. 11:11).

Ба ҷои ин бигўй: «Худованд, ман тамоман намехоҳам, ки барои ин одам дуо кунам. Ман ба ғазаб, ҳисси дард ва кинаҷўии худ ва ба он иқрор мешавам, ки аз шавҳари худ ноумед гаштаам, ва дилам аз ў монда нисбаташ бераҳм шудааст. Маро бубахш ва дар назди Худ ба ман дили тоза ва рўҳи пок ато фармо. Ба ман ёрӣ деҳ, ки бо ў ба таври нав муносибат карданро биомўзам. Ба ман дили хурсанд, дўстдор ва бахшоянда деҳ, ки сўи ў нигарон шавад. Ба ў хатогиҳояшро кушо ва ёрӣ деҳ, ки онҳоро иқрор шуда ислоҳ кунад. Ўро бо роҳи тавбакунӣ ва раҳоёбӣ бубар. Ба ман ёрӣ деҳ ба нафрати рўҳӣ ва ҷисмонии худ, ки сабаби он — бахшида натавонистани ман аст, ғолиб оям. Моро биомўз, ки аз якдигар бахшиш пурсида тавонем. Агар аз чашмони ман ягон чизи муҳим пинҳон монда бошад, онро ба ман кушо ва ёрӣ деҳ, ки онро фаҳмам. Чигилӣ ва нофаҳмоиҳоро, ки ба муносибатҳои мо халал мерасонад, бартараф намо. Агар рафтори яке аз моро дигар кардан лозим шавад, ман умедворам, ки Ту чӣ гуна ба ҷо овардани инро ба мо меомўзӣ. Аз як тараф, ман дар паси ғазаби худ пинҳон мешавам, чунки онро одилона меҳисобам, вале аз тарафи дигар — мехоҳам тавре рафтор кунам, ки мақбули Ту бошад, Падар. Ман тамоми ҳиссиётҳои худро назди Ту мекушоям. Муҳаббати маро ба шавҳарам эҳё кун. Ба ман ёрӣ деҳ суханҳое ёбам, ки ҳолатро ислоҳ карда тавонанд».

Агар ту дар худ қувват ҳис кунӣ, ин таҷрибаи хурдро гузарон ва натиҷаашро интизор шав. Барои шавҳарат ҳар рўз муддати моҳ дуо кун. Яке аз дуоҳои дар охири ҳар як боби ин китоб ҷойдодаро бихон. Ҳар рўз як бобро интихоб намо. Аз Худо хоҳиш намо, ки баракати Худро ба шавҳарат бирезад ва ҳар дуи шуморо бо муҳаббати Худ пур созад. Мушоҳида кун, ки дили ту нисбати ў нарм шуда истодааст, ва муносибати шавҳарат нисбати ту дигар гаштааст? Бин, магар муносибатҳои шумо беҳтар, ботамкинтар нашудаанд? Агар чунин дуо кардан барои ту бо мушкилӣ муяссар гардад, кўшиш кун, ки вазъиятро аз нуқтаи назари Худо фаҳмӣ; ба шавҳари худ бо чашмони Худо нигоҳ кун — на ҳамчун ба шавҳари худ, балки ҳамчун ба фарзанди Худо, ки Худованд дўст медорад. Ин метавонад барои ту кашфиёти бузурге гардад. Агар ягон кас аз ту хоҳиш кунад, ки барои фарзанди ў дуо кунӣ, ту рад намекунӣ, ҳамин тавр не? Инак, ҳозир инро Худо хоҳиш мекунад.



### «Хомӯш бош ва дуо кун»


«Ҳар кор вақту соат дорад» — мегўяд Китоби Муқаддас. Ин суханҳо бевосита ба муносибатҳои оилавӣ дахл доранд. Ҳаст вақти гап задан, ва ҳаст вақти хомўш истодан, ва хушбахт аст он марде, ки ҳамсараш ин ду маҳфумро фарқ карда метавонад. Ҳар касе, ки ҳатто каме таҷрибаи ҳаётӣ дошта бошад медонад, ки чизҳое ҳаст, ки дар бораи онҳо хомўш будан беҳтар аст. Ҳамсарон имкониятҳои фаровон доранд, ки якдигарро ранҷонанд ва ба якдигар озорҳои зиёд расонанд. Ба ҳеҷ гуна узрхоҳиҳо нигоҳ накарда, сухани гуфташударо баргардондан мумкин нест. Онҳоро танҳо бахшидан мумкин аст, ва ин на ҳамеша осон аст. Суханҳои мо ба иҷроиши иродаи Худо метавонанд халал расонанд, барои ҳамин баъзан вақт хомўш шуда дуо кардан лозим аст.

Вақте, ки мо бо Майкл хонадор шудем, ман камгап будам ва агар байни мо дар ягон кор созиш намешуд, ман хомўш буданро афзалтар медонистам. Ман барои нишон додани ҳиссиётҳои худ шитоб намекардам. Баъди таваллуди фарзанди аввалинамон ман овоз баровардам ва овози ба қадри кофӣ баланд. Вале ҳар қадар, ки ман баландтар ақида ва эътирозҳои худро «овоз» медодам, ҳамон қадар зиддияти шавҳарам зиёд мешуд, ва ҳамон қадар зиёдтар мо муноқиша мекардем. Суханҳои ман на танҳо тағйироте намеоварданд, балки бештар натиҷаҳои манфӣ медоданд. Ба ман солҳои зиёд лозим шуд он чизеро фаҳмам, ки миллионҳо занон асрҳои аср меомўхтанд: шавҳарро «ба ҷон расондан» лозим нест. Ин бефоида аст! Танқид асар надорад. Чун қоида, сўҳбати муқаррарӣ низ натиҷаи дилхоҳро намедиҳад. Ман дарёфтам, ки дар ин ҳолат воситаи ягонаи тағйирнопазири босамар — ин дуо мебошад. Кафолати муваффақият дар он аст, ки дар дуо ту бо Худо муошират мекунӣ ва ёрии Ўро мегирӣ. Ту ба назди Ў бо иштибоҳ, ҳоли бад, мақсади ноинсофона ва андешаҳои бад меоӣ, вале, вақте ки дуо мекунӣ, Худо ҳар он чизеро, ки ба нияти Ў зид аст, ба ту ошкор месозад.

Шавҳари маро ба иҷрои коре, ки дилаш намехоҳад, маҷбур кардан имкон надорад. Бо вуҷуди ин, агар ў кореро, ки бар хилофи хоҳишаш буд, иҷро намояд, мо, наздикони ў, бояд пардохти онро диҳем. Агар ман бисёр хоҳам, ки ўро ба кардани ягон кор маҷбур созам, ман дар ин бора то он даме дуо мекунам, ки осоиштагӣ дар дили ман ҳукмфармо нагардад, ва танҳо баъди ин ман ба шавҳарам бо хоҳиши аниқ муроҷиат менамоям. Баъзан Худо нуқтаи назари маро оиди ин масъала тағйир медиҳад ё роҳҳои дигари ҳалли инро нишон медиҳад, ва дар он вақт ман хомўш мешавам ва дигар ба ин масъала барнамегардам. Агар ман бисёр хоҳам, ки ягон чизро гўям, ман ба даҳон кушодан шитоб намекунам — ман ба Худо барои роҳнамоии Ў муроҷиат менамоям.

Вале барои омўхтани ин ба ман вақти зиёде лозим шуд. Ҳамааш аз он сар шуд, ки боре ман ояти зеринро хондам: «Зистан дар замини бодия беҳ аз зистан бо зани ситезакор ва хашмгин» (Мас. 21:19). Аз чӣ бошад, ки ин маро музтариб гардонд.

«Охир, Худованд, — муроҷиат кардам ман ба Худо, — набошад ин оятро чӣ хел фаҳмем: «Мазаммати ошкор беҳ аз муҳаббати пинҳонӣ» (Мас. 27:5)? Магар занон шавҳарони худро ҳангоми ҳақ набудан, бояд фош насозанд?»

Худо ҷавоб дод: «Барои ҳар чиз замоне ҳаст, ва барои ҳар кор дар таҳти осмон вақте аст… вақте барои хомўш мондан, ва вақте барои сухан рондан (ба Воиз 3:1, 7 ниг.). Бадии кор дар он аст, ки ту инчунин намедонӣ, кай ва чӣ кор бикунӣ, ва ту инро бо муҳаббат ба ҷо оварда наметавонӣ»

«Хуб, Худованд, — гуфтам ман. — Ба ман нишон деҳ, кай сухан гўям, ва кай хомўш шуда дуо кунам».

Имконият хеле ба зудӣ фаро расид. Ман дар хона гурўҳи дуокунии занона ташкил додам, ва натиҷаи дуоҳои мо то андозае хуб буданд, ки ман ба шавҳарам пешкаш кардам, ки ба намунаи ман пайравӣ намуда, гурўҳи дуокунии мардона таъсис диҳад. Вале ў дар ин бора шунидан ҳам нахост.

«Ман барои ин вақт надорам» — ана ибораи тайёр, ки бо он ў аз ман халос мешуд.

Ҳар қадаре, ки ман дар ин бора ба вай мегуфтам, ҳамон қадар вай ба ғазаб меомад. Вале аз Худо панди «Хомўш бош ва дуо кун»-ро гирифта, қарор додам, ки бо ин роҳ равам: дар ин мавзўъ гап заданро бас карда дуокуниро сар кардам. Ман инчунин аз гурўҳи дуогўи худ хоҳиш намудам, ки якҷоя бо ман дуо кунанд. Зиёда аз ду сол паси сар шуд, ва инак боре Майкл ба ман гуфт, ки ният дорад гурўҳи дуокунии мардонаро ташкил кунад. Аз ҳамон вақт ин гурўҳ вуҷуд дорад, ва ў ҳатто намедонад, ки ман дар ин бора дуо карда будам. Бигзор ин зуд ба амал наомада бошад, чӣ тавре, ки ман мехостам, вале аздусар ин ба амал омад. Гуфтан лозим аст, ки интизорӣ пур аз осоиштагӣ буд, ва агар ман ба Худо гўш дода хомўш буданро намеомўхтам, ин тавр намешуд.

Чӣ тавре, ки аз Китоби Муқаддас маълум аст, малика Эстер, пеш аз он, ки таваккал карда ба шавҳаршоҳи худ бо илтимоси хеле муҳим наздик шавад, дуо кард, рўза дошт ва роҳнамоии Худоро интизор шуд. Ў медонист, ки чизи бисёре ба марра монда шудааст. Ў ба утоқи шавҳараш фарёдкунон давида надаромад: «Дўстони ту — хоинанд, онҳо мехоҳанд моро нобуд созанд!» Не, ў дуо мекард, то он даме, ки Худо дили шавҳарашро тайёр кард, ва бо муҳаббат ба вай хизмат мекард. Агар мо дар чунин ҳолатҳо аз Худо ёрӣ пурсем, Ў ҳамеша ба мо суханони лозимиро мегўяд. Аз ҳама асосӣ — вақт аст.

Ман одамонеро медонам, ки суханҳои сахт ва баъзан ҳалокатовари худро дар бораи дигар одамон ҳақ бароварда, ин тавр мефаҳмонанд: «Ман танҳо росташро гуфтам». Вале Китоби Муқаддас мегўяд: «аблаҳ тамоми хашми худро берун меоварад, вале хирадманд охируламр онро сокит мекунад» (Мас. 29:11). Пас, ҳар гуна изҳори беисти ҳиссиётҳо ва фикрҳои худ беақлист. Бовиҷдон ва самимӣ будан асло маънои кушоду равшан шарҳ додани ҳамаи ҳолатҳои ҳаётиро надорад; дар айни замон дар хотир доштан лозим аст, ки ин метавонад дигар одамонро захмдор намояд. Ҳарчанд самимият шарти ҳатмии никоҳи хушбахтона мебошад, танқиди рафтори нодурусти шавҳар на танҳо нофорам, балки бефоида низ мебошад, зеро ҳақиқати ҳолро дар бораи ў намекушояд. Тамоми ҳақиқат дар роҳнамоии Худо мебошад ва ба Ў рафтори шавҳари ту, чуноне, ки ба ту менамояд, он қадар масъалаи мушкил нест. Вазифаи мо он нест, ки шавҳарони худро маҷбур созем чуноне рафтор намоянд, ки мо мехоҳем, балки дар он аст, ки онҳоро ба Худо наздик созем ва ба Ў имкон диҳем, ки ба онҳо таъсир расонад.

Туро зарур аст фарқ кардани онро омўзӣ, ки чӣ хуб аст ва чӣ бад. Агар асосҳои ту ба ҳеҷ кадоми ин дараҷаҳо рост наоянд, кўшиш кун, ки фикратро дар дилат нигоҳ дорӣ ё дар бораи ин масъала дуо кун, то ки баъд имконият дошта бошӣ оромона ҳамаи ҷузъиётҳои вазъияти ба амал омадаро муҳокима намоӣ. Китоби Муқаддас таълим медиҳад: «Бо даҳони худ шитоб накун, ва бигзор дили ту ба гуфтани сухане дар ҳузури Худо телба нашавад; зеро ки Худо дар осмон аст, вале ту дар замин ҳастӣ; бинобар ин бигзор суханони ту кам бошад» (Воиз 5:1). Вақте ҳаст, ки гўш кардан даркор, вале маслиҳат додан даркор нест; дастгирӣ кардан даркор, вале танқиди асоснок кардан даркор нест.

Ман ба ҳеҷ ваҷҳ туро як мавҷудоти безабон мубаддал шудан ҳидоят намекунам, ки наметавониста бошад зидди хоҳишҳои шавҳар сухане бигўяд. Ин чунин нест. Дар ҳар ҳолат ту ҳуқуқ дорӣ рўирост дар бораи муносибатҳои худ бигўӣ, фикр ва ҳиссиётҳои худро баён намоӣ. Вале як маротиба, ки гуфтӣ, хирадмандиро пеша кун, шавҳарро ба аҳволи худаш мон, ба ў фишор наор, ҳол он, ки кор бо моҷаро наанҷомидааст.

Агар бо вуҷуди ин лозим шуморӣ, ки ба шавҳар суханони барояш ногуворро гўӣ, аз Худо ёрӣ пурс. Аз Худо хоҳиш кун, ки ба ту дар интихоби лаҳзаи мувофиқ ёрӣ расонад, вақте ки гўшҳои шавҳари ту барои гўш кардан кушодаанд. Ман медонам, ки худдорӣ кардан мушкил аст вақте ки суханон аз ту ҷорӣ мегарданд; вале ҳарчанд душвор ҳам бошад, беҳтараш ба Худо имкон додан даркор аст, ки суханони туро бишнавад, то ки Ў бо Рўҳи Худ дили туро пур созад. Ин осон нест, махсусан агар бо шавҳар муошират кардани ту мушкил бошад, ва ҳар як сухан туро озор диҳад. Ман афсўс мехўрам, ки дар ибтидои ҳаёти оилавиамон пеш аз оне, ки дар мавзўи барои шавҳарам нофорам сўҳбат сар кунам, дуо карда наметавонистам. Суханҳои ман бисёр вақт дар Майкл аксуламали душманонаро бармеангехт, ки боиси сели суханҳои бадқаҳрона мешуд, ки мо ба якдигар мегуфтем, ва сипас аз онҳо пушаймон мешудем. Ҳамаи таклифҳои маро ў ҳамчун сўиқасд ба «ман»-и шахсии худ ва ҳамчун фишороварӣ барои иҷрои ягон кор медид, ҳарчанд ман ниятҳои аз ҳама нек ва ғамхории манфиатҳои ўро доштам. Вале фаҳмиши ин ба ў бояд аз Худо ато мешуд.

Вақте ки мо аз Худо қувват мегирем, он вақт моро лозим нест, ки чизеро бо суханҳои худ исбот намоем, «зеро ки Малакути Худо на дар сухан, балки дар қувват аст» (ба 1 Қўр. 4:20 ниг.). Амалро суханҳо иҷро намекунанд, балки роҳнамои онҳо қудрати Худост. Ту аз он ҳайрон мешавӣ, ки суханҳои ту чӣ қадар қудрат доранд, агар пеш аз оне, ки онҳоро ба забон орӣ, дуо кунӣ. Ту агар хомўш буданро омўзӣ ва ба Худо амал карданро рухсат диҳӣ, тағйиротҳои ҳақиқиро дар ҳаёти худ дида, ҳайрон мешавӣ.



### Имондор ё беимон


Агар шавҳари ту имондор набошад, ту нафаҳмида наметавонӣ, ки баъди бенатиҷа баромадани кўшишҳои аввалаи ту, кўшишҳои такрории ту барои бо ў дар бораи Худованд сўҳбат кардан бо чӣ меанҷоманд. Албатта дар ин бора гуфтан лозим аст, вале агар вай кар, ба суханҳои ту бепарво бошад, ё ин суханҳо ғазаби вайро оранд, кўшишҳои худро як тараф гузошта дуокуниро сар кардан даркор аст. Китоби Муқаддас таълим медиҳад, ки зан метавонад аз шавҳараш ҳама чизро бе сухан доро гардад, зеро он чизе, ки ў дар зани худ мебинад, баландтар аз он аст, ки ў аз зан мешунавад. Дар Китоби Муқаддас дар бораи мардоне нақл карда мешавад, ки «ба воситаи рафтори занон бе калом тобеъ гарданд» (ба 1 Пет. 3:1 ниг.).

Худо тасдиқ мекунад, ки Ў ба чизи ҳанўз вуҷуд надошта тавре нигоҳ мекунад, ки гўё он аллакай вучуд дошта бошад. Ту ба намунаи Ў пайравӣ карда метавонӣ, танҳо арз кардан лозим: «Ман вонамуд кардан намехоҳам, вале дар бораи чизе хоҳам гуфт, ки ҳанўз дар ҳаёти шавҳарам нест, ба монанди он, ки гўё он аллакай буд. Ҳатто агар ў имондор ҳам набошад, ман барояш ҳамчун барои имондор дуо хоҳам кард». Албатта, ба маҷбур кардани ягон кор бар хилофи хоҳишаш ту қудрат надорӣ, вале ту қудрат дорӣ дар бораи он дуо карда, ки овози Ў дар дили шавҳарат роҳ ёбад, роҳро барои қувваи Худо кушоӣ. Аҳамият надорад, ки барои имон овардани шавҳарат ба Худо ту чанд вақт дуо мекунӣ — бигзор барои ин тамоми ҳаёт сарф шавад — аз ҳама муҳимаш вақт беҳуда намеравад. Ба он нигоҳ накарда, ки шавҳари ту ба Худо бовар мекунад ё не, метавонӣ ҳамеша барои ў дуоҳои дар ин китоб пешкаш шударо хонда дуо кунӣ ва ҷавобҳои ҳайратоварро аз боло интизор бошӣ.



### Хонаи худро обод карда


Чӣ қадаре, ки ту худро озод ҳис накунӣ, дониста мон, ки вақте завҷа шудӣ, ба дўши ту ҳамеша ду вазифа бор мегардад: хона ва фарзандон. Ҳатто агар ту кор кунӣ, ва шавҳарат корҳои рўзгорро бурда бо фарзандон машғул шавад ҳам, аздусар танҳо ба ту бовар карда шудааст, ки хонаи худро истиқоматгоҳи осоиштагӣ, оромӣ ва ҳамфикрӣ гардонӣ, то ки он сарчашмаи навсозии ҳаёт ва муҳаббат барои оилаи ту гардад. Ва ғайр аз ин, ту бояд боз шаҳватангез ҷолиб бошӣ, хўрокҳои болаззат тайёр карда тавонӣ, модари хуб ва намунаи солимии ҷисмонӣ, рўҳӣ ва рўҳонӣ бошӣ. Барои бештари занон ин бениҳоят вазнин аст. Вале тарафи дигари масъала низ ҳаст — туро лозим нест, ки худат танҳо ин борро бардорӣ, чунки метавонӣ аз Худо ёрӣ пурсӣ.

Аз Худо хоҳиш намо, то туро омўзад, ки хонаи худро он тавре обод кунӣ, ки он барои оилаи ту ба истиқоматгоҳи осмонӣ монанд бошад, ки дар он сели муоширатҳои зинда ҷорӣ аст. Аз Худо хоҳиш намо, ки ба ту дар ҳама чӣ ёрӣ расонад: то ин, ки дар хона тозагӣ бошад, либосҳо шустагӣ бошад, ошхона ботартиб, амбор ва яхдонҳо пур, ҷогаҳ ғундошта шуда бошанд. Ҳамаи ин ба андозае муқаррарӣ аст, ки бегуфтугў шавҳари ту ба корҳои ҳаррўзаи ту ҳатто аҳамият намедиҳад, ва ту аз вай ҳар рўз (ё умуман ягон вақт) таъриф намешунавӣ, вале ў зуд набудани яке аз лавозимотҳои заруриро аз рўйхати муқаррарӣ мефаҳмад. Шавҳари ман метавонад моҳҳои дароз ба ҷевон нигоҳ накунад, то ин ки аз он чароғ ё гулдонро гирад, вале агар ин корро кунад, чароғ ё гулдон бояд дар он ҷо бошанд. Бегоҳӣ аз кор ба хона дер баргашта, ў ҳуқуқ дорад интизор бошад, ки дар хона нон ҳаст, ва ман ҳама кори аз дастам меомадаро мекунам, ки чунин бошад. Ман аз Худо хоҳиш мекунам, ки ба ман омўзонад хонаи худро чунон обод кунам, ки шавҳарам ба он бо қаноатмандӣ баргардад ва тавонад дўстонашро ба меҳмонӣ даъват кунад. Барои ин шарт нест, ки асбобу анҷоми фаровон дошта бошӣ, ё барои ороиши хона ороишгарро таклиф кунӣ. Хонаи аввалаи ман хурдакак буд ва бо мебели нигоҳ дошташуда оро ёфта буд, ки ман онро аз фурўшгоҳ харида будам. Ман ҳамроҳи дугонаам деворҳоро ранг кардам, кўшиш кардам, ки хонаи худро зебо гардонам. Барои ин каме ҳавас ва ҷидду ҷаҳд лозим аст.

Барои он, ки хонаи ту барои тамоми оила хонаи ҳақиқӣ гардад, ба шавҳар имкон додан лозим аст, ки сардори оила гардад, ва худ дили он бош. Ҳам ин, ва ҳам он будан хеле душвор аст. Худо мардро новобаста аз он, ки ба ин сазовор ҳаст ё не, барои ин нақш рост меояд ё не, сарвари оила гузоштааст. Хости Худо чунин аст. Ин маъно надорад, ки мақоми яке аз ҳамсарон аз дигараш боло аст. Онҳо баробаранд. Агар шавҳари ту ҳуқуқи сарвариро дошта бошад, ба вай рухсат деҳ, ки ҳамон бошад; агар ту даъват шудаӣ, ки дили оила бошӣ, тамоми ҷидду ҷаҳдатро ба кор бар, ки ҳамон бошӣ, ҳатто агар ту як худат оиларо таъмин намоӣ. Бигзор ин сарчашмаи мубориза барои бартарӣ доштан дар байни шумо барҳам хўрад.

Гап дар он нест, ки кадоми шумо кор мекунад, ва кадоме бо корҳои рўзгор банд аст, балки дар он аст, ки ин ду нақш: сарвари хона ва дили он, ба фаҳмиши мо чӣ гуна мувофиқат менамояд. Як вақтҳо шавҳари маро лозим омада буд, ки муддати ҳафтаҳо хоҷагиро идора кунад ва бо кўдакон машғул шавад, зеро ман ба навиштани китоб банд будам, ки бояд дар вақти муқарраршуда ба анҷом мерасондам. Бо вуҷуди ин, ман ҳеҷ гоҳ ба худ имкон намедодам, ки ба сарвари оила будани ў сўиқасд кунам ва ҳуқуқҳои ўро ҳамчун сарвари оила маҳдуд намоям. Баъзан маро лозим меомад, ки кор кунам, то ў тавонад истироҳат кунад. Ин барои бисёр оилаҳо масъалаи нозук мебошад, ва аз ҳама беҳтараш дар ин ҳолат дар бораи он дуо кардан лозим аст, ки ҳамоҳангӣ байни муносибатҳои зану шавҳар — сарвари оила ва дили он, маҳфуз монад.

Нигоҳ доштани тартибот дар хона маънои комилӣ дар ҳама чиз ва набудани масъалаҳои ҳалталабро надорад, — ин маънои онро дорад, ки вазъият дар хонаи шумо зери назорат мебошад. Агар шумо ҳар ду якҷоя бисёр кор кунед, то ки оиларо таъмин кунед, вазифаҳои хонагӣ низ бояд байни шумо тақсим карда шуда бошанд. Агар шавҳар дар ин иштирок кардан нахоҳад, беҳтараш каме пул сарф карда хизматгорзанеро киро намоед, ба ҷои он, ки баъд ба хароҷотҳои калони моддӣ, ҷудошавӣ, пул додан барои хизматҳои рўҳшинос, равоншинос, ё духтури табобаткунанда, ё ҳатто бюрои дафнкунӣ гирифтор шавед. Аз Худо роҳнамоияшро дар ин кор хоҳиш кун.

Ҳама чизҳои дар боло гуфташуда ба бадани ту, ба дили ту ва ба рўҳи ту тааллуқ доранд, зеро онҳо диққати махсус ва ғамхории туро талаб менамоянд. Боре ман аз радио «ток-шоу» шунидам, ки дар он як зан ба рўҳшиноси машҳур дар он бора шикоят кард, ки шавҳараш дигар дар ў дилрабоиро намебинад. Баранда аз ў пурсид: «Шумо барои он, ки дилрабо бошед, чӣ кор мекунед?» Зан ҷавобе дода натавонист. Гап дар сари он аст, ки дилрабоӣ худ аз худ пайдо намешавад. Ҳатто занони аз ҳама олиҷаноб ҷидду ҷаҳди зиёдеро ба харҷ додаанд, ки ҷозибанокии худро нигоҳ доранд. Малика Эстер яке аз занони зеботарини мамлакати худ буд, вале ў, пеш аз он, ки ба ҳузури шоҳ ояд, як соли пурра тайёрӣ дид.

Ҳар кадоми мо низ бояд аз худ пурсем: «Ман барои он, ки ба шавҳар дилрабо бошам, чӣ кор мекунам?» Оё ман озода ҳастам? Оё атрҳои ман хушбўянд? Оё ман организми худро дар ҳолати хуб, ва барои нигоҳ доштани ҷавонӣ мунтазам ба машқҳои ҷисмонӣ машғул мешавам? Оё ман парҳез мекунам, то ки намуд ва коршоямиамро нигоҳ дорам? Оё ман ба таври замонавӣ либос мепўшам ё не? Ва аз ҳама асосӣ: оё ман ҳар рўз дар танҳоӣ бо Худо вақт мегузаронам? Ман кафолат медиҳам: ҳар чӣ бештар ту вақтатро бо Худо гузаронӣ, симои ту ҳамон қадар мунаввар мегардад. «Латофат назарфиреб ва ҳусну ҷамол ҳеҷу пуч аст; зане ки аз Худованд метарсад, сазовори ситоиш аст» (Мас. 31:30).

Ту набояд ба худ, ба саломатии худ ва ояндаи худ бепарвоёна муносибат намоӣ. Дар ин ягон зарра худпарастӣ нест. Ба ин аҳамият надодан худпарстӣ аст. Аз Худо хоҳиш кун ба ту нишон диҳад, ки инро чӣ хел ба ҷо оварӣ. Хоҳиш намо, ки Рўҳулқудс дар ту ва дар хонаи ту зиндагӣ кунад.



### Аз фиреби назар раҳоӣ меёбем


Боре, баъди тўямон, шавҳарам ба ҷои кор занг зада аз ман хоҳиш кард, ки барои хўроки шом хўроки дўстдоштаи ў — мурғбирён тайёр кунам. Ман ба мағоза рафта, ҳама чизҳои заруриро харидам ва он чиро, ки ў мехост, тайёр кардам. Аммо ба хона даромада, ў аз назди дар гуфт: «Аз чӣ бошад, ки имрўз дилам мурғбирён намехоҳад, мехоҳам гўшти кўфтаи гўсола хўрам». Шумо ҳиссиётҳои маро дар ин лаҳза тасаввур карда метавонед? Ва ин кор як бору ду бор набуд. Ман ҳатто ҳисобамро гум мекунам, ки чанд маротиба Майкл ваъда додаст, ки ҳангоми таоми шом дар хона мешавад, вале баъди даҳ дақиқа, ки хўроки шом дар рўи дастархон меистод, занг мезад то бигўяд, ки кораш дер давом хоҳад кард ва бо ҳамкорон дар ягон ҷо хўроки шом мехўрад. Дар ниҳояти кор ман фаҳмидам, ки асабонӣ шудан, ранҷидан ва ҷанҷол кардан бефоида аст — аз ин боз ҳам бадтар мешавад. Ў ба муҳофизат ва ҳақ баровардани худ сар мекард. Ва маро дар он айбдор месохт, ки ман дар кадом ҳолат будани ўро намефаҳмам. Ман фаҳмидам, ки барои ҳар дуи мо хуб мебуд, ки ман эътирозҳои худро дида мебаромадам. Аз ҳамон вақт инҷониб ман ба назар гирифтани шавқу ҳаваси Майклро бас кардам ва танҳо барои худ ва кўдакон хўрок тайёр мекардам, ва агар ў ба мо ҳамроҳ мешуд, ин барои мо ҳодисаи хуш буд, агар не, ман бо ин созиш мекардам.

Ман аз ўҳдаи кор баромаданро ёд гирифтам: вақте ки ман аз шавҳар меранҷидам, ба худ дар бораи сифатҳои мусбии ў ёдовар мешудам. Ман ба ёд меовардам, ки чандин маротиба ў дар корҳои душвори хона ва ошхона ёрӣ додаст. Ў шавҳари вафодор аст ва ягон маротиба ба ман имконият надодааст, ки ба ин шубҳа намоям. Ў имондор аст ва ба калисо меравад: Китоби Муқаддас мехонад ва дуо мекунад; дорои ақидаҳои баланди ахлоқӣ мебошад. Ў ману кўдаконро дўст медорад; бо истеъдоди худ Худоро ҷалол медиҳад. Ў дилпур оиларо таъмин мекунад. Ҳама чиз метавонист аз ин ҳам бадтар шавад, аз ин рў барои он, ки ў ба хўроки шом омадааст ё не, ғур-ғур кардан намеарзад.

Ман фикр мекунам, ки метавонистам ба зани ҷавоне, ки ба шавҳар мебарояд, маслиҳат дода ёрӣ расонам, ки ў аз рўйхати дурударози талаботҳо, ки бо он ба ҳаёти оилавӣ қадам мениҳад, озод гардад, то ки баъд, агар дарёбад, ки шавҳараш ҳатто ният надорад, ки мувофиқи ин рўйхат зиндагӣ кунад, рўҳафтода нашавад. Бешубҳа, як қатор лаҳзаҳои асосӣ аст, ки асоси никоҳро ташкил медиҳанд ва онҳо бояд то ба он даромадан муҳокима карда шаванд: масъалаҳои молиявӣ, суғурта, бовиҷдонӣ, меҳрубонӣ, ақидаҳои ахлоқӣ, ягонагии ҷисмонӣ ва рўҳӣ дар муҳаббат. Агар никоҳи шумо аз ҳамаи ин маҳрум бошад, ту ҳуқуқ дорӣ, ки онро талаб кунӣ; агар ҳеҷ чиз тағйир наёбад, метавонӣ дар ин бора дуо кунӣ. Вале дар хусусият ту ҳуқуқи маҷбур кардан надорӣ, ки одам ба ҳамаи тасаввуротҳои ту ҷавобгў бошад. Тоб овардан ба фишор ва ба ҷо овардани ҳамаи хоҳишҳои ту барои мард тоқатфарсост. Ба ҷои ин дар дуо ҳамаи проблемаҳои худро ба Худо кушо ва аз Ў ҷавобҳоро интизор шав. Кўшиши аз болои шавҳарон барқарор кардани назорат ва ба онҳо талаботҳои сершумори худро пешкаш карда, мо асабӣ мешавем ва аз онҳо дилхунук мегардем, вақте аён мешавад, ки онҳо қудрат надоранд ба талаботҳои мо ҷавобгў бошанд, ҳарчанд дар ин айби бевоситаи мост. Аз ҳама мушкилиҳои зиёд дар никоҳи ман ҳамон вақте ба амал омаданд, ки умедҳои аз Майкл доштаи ман ва тасаввуротҳои ман дар бораи он, ки ў бояд чӣ гуна бошад, амалӣ нагаштанд.

Аз бисёр тасаввуротҳои хаёлии худ халос шав. Ҳамаи кўшишҳои ту дар бораи тағйир додани шавҳар ва ҳама кўшишҳои ў оиди ба ту мақбул будан бебарор ва ба шумо ғайр аз ноумедӣ чизи дигар намеоранд. Беҳтараш аз Худо хоҳиш кун, ки шавҳаратро чӣ хеле, ки ба Ў мақбул аст, тағйир диҳад, зеро Ў инро ниҳоят хуб мекунад, охир «…Ҳар он чи Худо кардааст, то абад хоҳад монд; чизе бар он илова намудан аз он кам кардан мумкин нест…» (Воиз 3:14). Шавҳари худро чи хеле, ки ҳаст, ҳамон хел қабул кун, барои комил гаштани ў дуо намо. Вақте дар ў тағйиротҳоро мебинӣ, бидон, ки ҳамин хел амали қувваи Худо зоҳир мегардад. «Танҳо дар Худо ором ёб, эй ҷонам! Зеро ки умедам аз Ўст» (Заб. 61:6). Умедҳои аз ҳама калони худро на ба шавҳар, балки ба Худо банд.



### Эҳтироми зарурӣ


Қайд кардан аҷиб аст, ки Худо аз шавҳар талаб мекунад зани худро дўст дорад ва аз зан бошад — шавҳари худро ҳурмат кунад: «Пас, бигузор ҳар яке аз шумо зани худро мисли худ дўст дорад ва зан аз шавҳари худ битарсад» (Эфс. 5:33). Ман боварӣ дорам, ки ягон зан мардеро дўст надошта ба шавҳар намебарояд, вале бисёр вақт, чанде пас аз тўй ў ҳурмат кардани шавҳари худро бас мекунад. Чун қоида ҳурмат накардан қабл аз барҳам хўрдани муҳаббат ба вуқўъ меояд ва баъзан ин барои мард хеле дардовар аст — зиёдтар аз он, ки мо фикр мекунем.

Оқибати гумкунии ҳурмат ба шавҳар метавонад хеле ҷиддӣ бошад. Микал, зани шоҳ Довуд, дид, ки чи хел шавҳари ў, ҳангоми даровардани сандуқи Худованд, аз хурсандӣ дар назди Худованд ва дар пеши назари тамоми халқ дар либоси оддӣ рақс кард. Микал на танҳо хурсандии шавҳарашро бо ҳам надид, балки бо нафрат ба ў нигоҳ кард (ба 2 Подш 6:16 ниг.). Ў ба ҷои он, ки ҳодисаро бо чашмони Худованд бубинад, шоҳро маҳкум кард. Ў барои беҳурматӣ нисбати шавҳар нархи гарон дод: Худо ўро ҷазо дод ва ў то дами марг фарзанд надошт. Ман боварӣ дорам, ки ба шавҳари худ эҳтироми заруриро ба ҷо наоварда, мо на танҳо ба никоҳи худ зарар меорем, балки худро аз ҳаёти нав маҳрум месозем.

Боз як мисоли дигар меорам. Малика Ваштӣ аз фармони шавҳари худ, ки мехост малика дар зебоии шоҳонаи худ ба базм ҳозир шавад, зеро ба меҳмонон ҳаловат бахшиданӣ буд, сар тофт. Ў ин корро накард, ҳарчанд медонист, ки бо ин кораш шавҳарро хор медорад: «Вале Ваштии малика бо амре, ки подшоҳ ба воситаи хоҷасароён фармуда буд, нахост биёяд ва подшоҳ бағоят хашмгин шуда, ғазабаш андаруни ў аланга зад…» (ба Эст. 1:12 ниг.). Дар натиҷа Ваштӣ мақоми шоҳонаи худро аз даст дод. Ў на танҳо обрўи шоҳ, яъне шавҳари худро резонд, балки нисбати меҳмонон беҳурматӣ нишон дод. Агар зан хоҳад, ки мақоми маликагии худро дар дили шавҳар нигоҳ дорад ва нахоҳад, ки оила ва дўстони ўро ранҷонад, набояд шавҳари худро хор дорад (ҳатто агар шавҳар, ба ақидаи ў, ба ин сазовор набошад). Охир пардохти ин нарх бениҳоят баланд аст.

Агар ба ҳар ҳол ин бо ту рўй дод, ва ту нисбати шавҳар беҳурматӣ зоҳир сохтӣ, зуд аз гуноҳи худ дар назди Худованд тавба кун. Бигў: «Худованд, ман эътироф мекунам, ки шавҳари худро он тавре, ки дар Каломи Ту навишта шудааст, қадр намекунам. Дар дили ман деворест, ки ман онро ҳамчун воситаи муҳофизат аз дард баланд кардам. Вале ман мехоҳам, ки он баҳри шифоёбии дили ман вайрон гардад. Ман аз он пушаймонам, ки шавҳарамро он қадар ҳурмат намекардам ва эътироф мекунам, ки муносибати беҳурматонаи ман нисбати ў ва суханони тезу тунди ман ба ў, гуноҳ ба муқобили Туст. Дили маро аз ҳамаи он чизе, ки ба муҳаббати ҳақиқӣ халал мерасонад, озод кун ва ҷои онро муҳаббате гирад, ки Ту ба ман додан мехоҳӣ. Девори сангинро аз дили ман бардор ва ба ман нишон деҳ, ки чи тавр шавҳарамро ҳурмат кунам, то ки ба Ту мақбул бошам. Худовандо, ба ман диле деҳ, ки нисбати ў пур аз муҳаббати Ту бошад ва ёрӣ деҳ, ки ўро бо чашмони Ту бубинам».

Чунин дуо ба ту имкон медиҳад, ки иқтидори шавҳаратро бубинӣ ва ба камбудиҳои ў чашм пўшӣ, ту суханҳоеро ёд мегирӣ, ки барои ў дастгирӣ мегарданд ва никоҳи шуморо бо ҳаёти нав пур месозад. Агар ҳамеша ба тарафҳои манфӣ диққат диҳем, муҳаббат мемирад; муҳаббат он вақт инкишоф меёбад, ки кўшиш кунем фақат тарафҳои хуби онро бинем. Агар дар қафаси синаи ту диле, ки дар он Худо зиндагӣ мекунад, мезанад, диле, ки пур аз муҳаббат ба шавҳар аст, ту ба ҳамаи ин бо чашмони нав назар хоҳӣ кард. Баъзан ба ту рафтори шавҳар, мақсади рафторҳои ў ва ҳиссиётҳояш нофаҳмо мешаванд, вале Худо ба ту хирадмандӣ дода, ёрӣ медиҳад, ки вазъиятро дар ҳолати ҳақиқӣ бинӣ. Аз Худо хоҳиш намо, ки ба ту ин қобилиятро тўҳфа намояд.

Вақте ки ту дар бораи худ — чун зани шавҳардор — дуо мекунӣ, намунаи зани хуби каломиро дар хотир дор. Китоби Муқаддас мегўяд, ки зани хуб оиди хона ғамхорӣ мекунад ва онро идора мекунад; ў хирадмандона пулро саришта мекунад ва дуруст онро кор мефармояд. Ў ҳамеша ба саломатӣ ва намуди зоҳирии худ назорат мекунад, бо ҷидду ҷаҳд меҳнат мекунад, касби хубро дорост, бисёр чизҳо аз дасташ меояд ва ҳамеша дар бораи оянда ғамхорӣ менамояд. Ў ҳамеша обрўи шавҳари худро нигоҳ медорад. Ў пурзўр, ба худ боварӣ дорад, порсо аст ва аз пирӣ наметарсад. Суханони ў бо меҳрубонӣ ва хирадмандӣ фарқ мекунанд. Ў коргурез набуда, ҳамеша аз паи корҳои рўзгор мебошад. Шавҳар ва фарзандон ўро таъриф мекунанд. Ў ба зебогии зоҳирӣ умед намебандад ва медонад, ки тарс дар назди Худо — ороиши беҳтарини ў мебошад. Ў ба корҳои шавҳар ёрӣ мерасонад ва бо зиндагии пурҷўшу хурўш умр ба сар мебарад, ва ин беҳ аз суханҳо аст (ба Мас. 31 ниг.).

Ана симои зани ҳайратовар — он зане, ки метавонад танҳо зери ҳомигии Худо ва итоаткории пурра ба Ў чунин гардад. Ва тоҷи ҳамаи ин шаънҳо дар он аст, ки шавҳар метавонад ба зани худ бовар кунад, зеро ки «вай тамоми айёми умри худ ба ў некӣ мекунад, ва на бадӣ» (ба Мас. 31:12 ниг.). Ман медонам, ки «некии» аз ҳама бузурге, ки зан метавонад ба шавҳар бикунад, дуоҳои ў мебошад. Инак, дуо мекунем?
 


#### Дyo


Худованд, ба ман ёрӣ деҳ, ки завҷаи хуб гардам. Ман медонам, ки инро бе ёрии Ту карда наметавонам. Маро аз худпарастӣ, беқарорӣ ва бадқаҳрӣ раҳоӣ деҳ ва онҳоро ба некўӣ, фидокорӣ ва пуртоқатии мутеъкорона табдил деҳ. Маро аз одатҳои бад ва табъи нохуш, аз суханони дағал ва хоҳиши худмуҳофизаткунӣ раҳоӣ деҳ, ба ман некўкорӣ, вафодорӣ, марҳамат, ва ҳалимӣ бидеҳ ва маро биомўз, ки эҳсосотамро нигоҳ дошта тавонам. Дили маро аз бераҳмӣ шифо бидеҳ ва девори душманиро аз байни ману шавҳарам бо қувваи бузурги ваҳйи Худ бардор. Ба ман дили нав деҳ ва дар он муҳаббат, осоиштагӣ ва хурсандӣ ато намо (ба Ғал. 5:22). Ман наметавонам аз ўҳдаи хусусиятҳои бади хислатам бароям, танҳо Ту метавонӣ маро тағйир диҳӣ.

Гуноҳҳои дили маро нишон деҳ, махсусан нисбати шавҳарам. Ман барои он бахшиш мепурсам, ки ўро таври зарурӣ дўст намедоштам ва ҳурмат намекардам; барои он бахшиш мепурсам, ки аз ў ба ғазаб меомадам, ўро танқид мекардам ва кинаҷў будам. Ба ман ёрӣ деҳ, ки аз озор, қаҳру ғазаб ва дилмондагӣ раҳоӣ ёбам ва ўро чуноне бахшида тавонам, ки танҳо Ту бахшида метавонӣ — пурра, бе ёдоваршавӣ дар бораи гузашта. Чуноне кун, ки ман тавонам никоҳи худро шифо диҳам ва ба он осоиштагӣ орам. Байни ману шавҳарам муоширати дурустро барқарор кун ва моро аз бегонашавӣ наҷот деҳ; моро аз пойгаҳи даре, ки дар паси он ҷудоӣ сар мешавад, дур кун.

Ба ман ёрӣ деҳ ёрдамчӣ ва дўсти шавҳарам гардам. Ба ман ёрӣ деҳ хонаамро ҷои осоиштагӣ ва оромӣ гардонам, ки шавҳарам ҳамеша ба ин ҷо бо хурсандӣ баргардад. Маро биомўз, ки барои худ ғамхорӣ карда тавонам, то ки барои ў диққатҷалбкунанда монам. Ба ман ёрӣ деҳ, ки пур аз қувват, аз ҷиҳати зеҳнӣ, рўҳӣ ва рўҳонӣ зани бой гардам. Ба ман ёрӣ деҳ зане гардам, ки ў тавонад бо ман, ҳамчун бо завҷа, фахр кунад.

Ман ҳамаи умедҳои худро назди салиби Ту меорам. Ман шавҳарамро аз масъулияти қонеъ гардондани он талаботҳоям озод менамоям, ки танҳо Ту метавонӣ қонеъ гардонӣ. Ба ман ёрӣ деҳ, ки ўро чуноне ки ҳаст, ҳамон хел қабул намоям ва кўшиши тағйир додани ўро накунам. Ман мефаҳмам, ки ў наметавонад одами тамоман дигар шавад, вале дар айни замон, ба тағйиротҳои мўъҷизаоваре дар ў умед мебандам, ки танҳо Ту офарида метавонӣ. Ўро тавре тағйир деҳ, ки ба манфиаташ бошад. Ман пурра эътироф мекунам, ки ҳеҷ кадоми мо комил нестем ва ҳеҷ гоҳ он буда наметавонем. Танҳо Ту, Худованд, комил ҳастӣ, ва ман умед дорам, ки Ту ба мо ёрӣ мерасонӣ ба комилӣ наздик шавем. Ба ман биомўз, ки барои шавҳарам дуо кунам ва забони дуои маро забони муҳаббат гардон. Агар муҳаббати мо мурда бошад, онро эҳё кун. Ба ман нишон деҳ, ки муҳаббати ҳақиқӣ вуҷуд дорад ва чунон зоҳирсозии онро биёмўз, ки шавҳари ман тавонад онро дарк кунад. Байни мо ягонагиро офар, ки мо дар ҳама кор розигӣ дошта бошем (ба Ом. 3:3 ниг.). Бигзор Худои сабру тасаллӣ «Моро тақвият диҳад, ки бо ҳамдигар, мутобиқи Исои Масеҳ, ҳамфикр бошем» (ба Рум. 15:5 ниг.). Чуноне кун, ки мо аъзои як даста гардем ва ба якдигар рақобат кардан ё барои истиқлолият мубориза бурданро бас кунем, моро биомўз, ки хатоҳо ва заифиҳои якдигарро мушоҳида накарда, баҳри манфиатҳои бузурги иттифоқи оилавии мо якҷоя меҳнат кунем. Моро биомўз, ки ба осоиштагӣ ҷаҳд кунем ва такягоҳи якдигар бошем (ба Рум. 14:19 ниг.). Бигзор «мо дар як рўҳ ва дар як фикр» муттаҳид бошем (ба 1 Қўр. 1:10 ниг.).

Ман дар бораи он дуо мекунам, ки садоқати мо ба Ту ва ба якдигар рўз аз рўз афзояд. Ба шавҳари ман ёрӣ расон, ки мувофиқи амри ту сарвари оила гардад. Маро биомўз, ки ўро дастгирӣ намоям ва ҳурмат кунам ва ба ў дар иҷрои вазифаи сарвари оила будан мадад кунам. Ба ман ёрӣ расон, ки хоҳишҳои дили ўро фаҳмам ва фикри ўро бо ҳам бинам. Ҷидду ҷаҳд ва талаботҳои ўро ба ман кушо. Ба ман масъалаҳои имконпазирро то пайдошавиашон нишон деҳ. Ба никоҳи мо рўҳи ҳаётро бубахш.

Худованд, маро одами дигар гардон. Ба ман биомўз, ки ба ҳаёт ба таври нав, зиндадилона нигарам. Муносибатҳои маро бо одаме, ки Ту ба ман ба сифати шавҳар додаӣ, нав гардон. Ба ман биомўз, ки ба ў бо чашмони дигар нигарам, дили маро бо муҳаббати нав, бо ҳиссиётҳои нав, ва хоҳишҳои нав пур кун. Чуноне кун, ки ман махлуқи нави Худо ва завҷаи арзанда гардам.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Бинобар ин ба шумо мегўям: ҳар чӣ дар дуо хоҳиш мекунед, яқин бидонед, ки онро пайдо хоҳед кард, — ва ба шумо ато хоҳад шуд. Ва ҳангоме ки дар дуо меистед, агар аз касе ранҷу озоре кашида бошед, гуноҳи вайро авф намоед, то ки Падари шумо низ, ки дар осмон аст, гуноҳҳои шуморо биомурзад. (Марқ. 11:24-25)


…Балки ба якдигар меҳрубон ва дилсўз бошед ва якдигарро авф намоед, чунон ки Худо низ моро дар Масеҳ авф намудааст. (Эфс. 4:32)


Биталабед, ба шумо дода хоҳад шуд; биҷўед, хоҳед ёфт; дарро бикўбед, он ба рўятон кушода хоҳад шуд; зеро ҳар кӣ биталабад, мегирад, ва ҳар кӣ биҷўяд, меёбад, ва ҳар кӣ дарро бикўбад, он ба рўяш кушода мешавад. (Мат. 7:7-8)


Хона бо ҳикмат бино меёбад ва бо хирад барқарор мегардад. Ва бо дониш ҳуҷраҳо аз ҳар навъ молу мулки гаронбаҳо ва дилпазир пур мешавад. (Мас. 24:3-4)


Ва мо некӣ карда, ноумед нашавем; зеро ки дар вақташ хоҳем даравид, агар сустӣ накунем. (Ғал. 6:9)





# БОБИ ДУЮМ 
## КОРИ Ӯ


Билл қариб, ки кор намекунад. Ў бо камоли майл ҳалли масъалаҳои молиявии оиларо ба дўши зани худ Ким партофт, ва худаш дар ин вақт ба орзўҳо дода шуд. Вале бадии кор дар он аст, ки Ким аз бардоштани бори молиявии оила дар танҳоӣ хурсандиро намебинад, дар вақте, ки Билл аллакай ҳабдаҳ сол аст нақшаҳои бенатиҷа мекашад. Ман боварӣ дорам, ки дар асоси бефаъолиятии Билл тарс меистад: ў метарсад, ки агар кори дилхоҳашро наёбад, ўро лозим меояд, ки тамоми умр бо кори бадмедидааш машғул шавад.

Стивен худро дар кор қариб то мурдан азоб медиҳад. Ў на истироҳатро медонад, на қаноатмандӣ аз натиҷаҳои кори худро, ў кам дар хона мешавад, ва кўдакон-наврасони ў бошанд, калон мешаванд. Ў «мисли барзагов» на барои он кор мекунад, ки зарур аст, балки барои он, ки метарсад: агар рўзе шавад, ки ў корро бас кунад, одамон нисбати ў эҳтиромро қать мекунанд, ва он вақт ў ҳурмату эҳтиромро нисбат ба худ гум мекунад.

Мо ҳодисаҳои мухолифи муносибатҳои мардонро нисбати кори худ овардем — ин, аз як тараф, бо сабаби худпарастӣ, тарс, боварӣ надоштан ба худ, рўҳафтодагӣ ва тарс аз оянда кўшиши аз он саркашӣ кардан аст. Дар бораи танбалон Худо чунин гуфтааст: «Дарвоза бар ошиқмаъшуқаш мегардад, вале коҳил дар бистараш» (Мас. 26:14). Ё: «…Серхобӣ жандапўш мегардонад» (ба Мас. 23:21 ниг.). Ва боз: «Роҳи коҳил монанди хорбаст аст…» (ба Мас. 15:19 ниг.), ва инчунин: «Ҳарисии коҳил ўро мекушад, чунки дастҳои ў кор кардан намехоҳанд» (ба Мас. 21:25 ниг.). Ба таври дигар гўем, одами танбал ҳеҷ вақт ба чизе ноил намегардад, ҳеҷ вақт чизе ба даст намеорад, роҳаш пурхор хоҳад буд ва дар ниҳоят ўро ба ҳалокат мебарад.

Тарафи дигар — то дами охирин гирифтори кор будан аст. Дар бораи ин одамон Худо гуфтааст: «Чунин аст тариқи ҳар касе ки ба чизи дигарон тамаъ кунад: он чиз ҷони тасарруфкунандаи худро мегирад» (ба Мас. 1:19 ниг.); «Вале ман ба ҳамаи корҳои худ, ки дастҳоям карда буд, ва ба меҳнате ки дар карданаш машаққат кашида будам, назар андохтам, — ва инак, ҳама ҳеҷу пуч ва бод паймудан аст, ва дар таҳти офтоб суде надорад!» (Воиз 2:11). Аз ин бармеояд, ки меҳнати мутаассибона одамро мурдадил мегардонад ва ҳаёти ўро аз маънӣ маҳрум месозад.

На тариқи якум, на тариқи дуюм одамро хушбахт, ва ҳаёти ўро пурмазмун намегардонанд. Танҳо бо ёрии Худо роҳи беҳтаринро ёфта, ҳаёти сифатан навро сар кардан мумкин аст.

Сабабе, ки одамро маҷбур месозад ба ин ё он ҳолат афтад, боз ҳамон аст — тарс. Гап дар сари он аст, ки худро ба кори худ монанд кардан ба мардон хос аст. Ў ба он эҳтиёҷ дорад, ки ўро қадр кунанд, ў мехоҳад худро ғолиб ҳис кунад. Ва воситаи ба даст овардани ин мақсадҳоро чун қоида ў дар кори худ мебинад. Ўро пешомади нобарор будан ба ҳарос меандозад. Агар ў кори аз қобилияти худ пасттарро иҷро кунад, ин ўро паст мезанад; агар натиҷаи корҳои худро набинад, ин ўро рўҳафтода мекунад, ва ў ношоямии худро ҳис мекунад.

Худо медонад, ки барои мардон кор меъёри қаноатмандии ҳаёт мебошад. Ў гуфт, ки «Ва агар ҳар одам… аз ҳар меҳнати худ некӣ бинад, — ин низ атои Худост» (Воиз 3:13). Масъалаи қаноатманд нагаштани шавҳар аз кори худ он қадар аз худи кор вобаста набуда, дар он аст, ки оё ин кор барои вай ягон маъно дорад ё не. Марде, ки дар кори худ ягон маъниеро намебинад, рўзе дармеёбад, ки коре, ки ба он якчанд сол тамоми қуввати худро барои подоши ночиз додааст, дар назараш оянда надорад — ба ҳар ҳол намеарзад, ки ў ба он ҳаёти худро бахшад. Агар мард солхўрда бошад, дар сараш ин фикрҳо омаданаш мумкин аст: «Ту ба касе даркор нестӣ. Туро метавонад дилхоҳ кас иваз намояд. Ту аллакай қодир нестӣ, ки корҳои пештар мекардаатро ба ҷо орӣ. Ту барои ягон чизро ёд гирифтан хеле пир ҳастӣ. Ту беилоҷӣ». Ин ҳолат барои мардон хеле хатарнок буда метавонад.

Гэри, падараш, ва бобояш оиди молия проблемаи якхела доштанд. Ҳар кадоми онҳо хеле дер дар бораи он фикр карданд, ки бо онҳо чӣ шуда мегузарад. Онҳо таваккалкунон дар бораи маънои он фикр накарда, кори худро иваз мекарданд. Онҳо ҳамеша дар фронти молиявӣ мубориза мебурданд. Волидони онҳо ҳеҷ гоҳ дар бораи он дуо намекарданд, ки истеъдодҳои фарзандони онҳо кушода ва талаб карда шаванд, то ки баракатҳои Худо ба онҳо резад, то ки тамоми дарҳо ба рўи онҳо кушода гарданд, то ки онҳо вазифаҳои худро ба ҷо оварда тавонанд. Чуноне, ки маълум мешавад, таърих дар он ҷое, ки дахолати Худо вуҷуд надорад, такрор мешавад.

Ман одамонеро мушоҳида мекунам, ки падару модаронашон фаъолона барои онҳо дуо мекунанд, дар ҷустуҷўи коре, ки онҳоро қаноатманд мегардонад, бомуваффақияттаранд. Эҳтимол, ибтидои мартабаи онҳо мушкил мегардад, вале онҳо мақсадро медонанд ва таъиноти худро мефаҳманд ва маҳз ин ба онҳо ёрӣ медиҳад, ки бо роҳи дуруст раванд. Рўҳафтодагӣ ва талхкомӣ, ки ба дигар одамон хуб ошно ҳастанд, ба онҳо дахл намекунад. Дар байни падару модароне, ки ҳаёти фарзандонашонро ба нақша медароранд, камашон кўшиш мекунанд, ки фикри Худоро фаҳманд. Вақте ки ҳаёти кўдак ба тасодуф таваккал карда шавад, дар он вақт даву ғеҷ дар ҷустуҷўи касаба сар мешавад, ки ғайр аз рўҳафтодагӣ, шубҳа ва пушаймонӣ чизи дигаре намеорад. Агар ҳаёти шавҳари ту маҳз ҳамин хел сар шуда бошад, дуоҳои ту метавонад онро тағйир диҳад.

Агар шавҳари ту аз дуоҳои волидайн маҳрум шуда бошад, ту метавонӣ онро ислоҳ намоӣ. Ту метавонӣ дар бораи он дуо кунӣ, ки чашмони ў кушода гарданд ва ў тавонад фикри Худо ва роҳеро бинад, ки Худо ба ў нишон медиҳад. Дуоҳои ту ба шавҳар ёрӣ мерасонад, ки худро новобаста аз он, ки ба чӣ кор машғул аст, одами зарурӣ ва бебаҳо ҳис кунад. Ту метавонӣ ўро ба он бовар кунонӣ, ки Худо ба ў маҳорат ва истеъдод додааст ва дар оянда барои ў як чизи ҳайратовар тайёр намудааст. Баъди ин ба Худо дуо кун, ки Ў ба шавҳарат дар дидан ва фаҳмидани имкониятҳои нав ёрӣ расонад, ки аз онҳо ҳеҷ як одам маҳрум карда наметавонад. Бо дуоҳои худ ту метавонӣ роҳи ўро сангфарш намоӣ.

Агар мансаби шавҳари ту бо муваффақият бошад ҳам, дар бораи он дуо кардан даркор аст, ки ҳама чиз дар корҳои ў бо хости Худо ба ҷо оянд, дар он вақт ҳама чӣ хуб мешавад. Шавҳари ман барои сурудҳо оҳанг месозад ва продюсери мусиқавӣ аст. Ў маротибаҳои зиёд ба ман гуфтааст, ки дуоҳои ман ўро муҳофизат намудаанд ва ёрӣ додаанд, ки аз ҳамкорӣ бо мизоҷони дилнокаш канораҷўӣ намояд. Ба ў ҳеҷ гоҳ лозим наомадааст, ки бо мизоҷони ношуд, «вазнин» ва бадхашм сару кор гирад, агар хусусиятҳои ин тиҷоратро ба назар гирем, инро мўъҷизаи асосӣ номидан мумкин аст. Ман ҳамеша дар бораи он дуо мекунам, ки Худо ба назди ў одамони хубро биёрад ва аз наздаш он касонеро дур созад, ки метавонанд ба ў нохушӣ оранд. Агар дуоҳои мо қудрат надошта бошанд, ки мансаби шавҳаронамонро қатъиян беғубор гардонанд, онҳо қудрат доранд, ки қадре корашонро сабук кунанд ва онҳоро аз бисёр масъалаҳои нодаркор озод созанд.

Агар шавҳари ту — меҳнатқарин бошад, дар бораи он ғамхорӣ намо, ки ў баъзан истироҳат ва дилхушӣ кунад, муддате чанд ўро аз масъалаҳои молиявии оила озод намо. Мардон ба истироҳат эҳтиёҷ доранд. Бе ин онҳо метавонанд «дар кор адо» шаванд ва дар назди васвасаҳои гуногун беқувват гарданд. Дуоҳои ту ба шавҳар ёрӣ мерасонанд фаҳмад, ки маънои ҳаёт дар кор набуда, балки дар пайравӣ ба Худо мебошад. Биёед дар бораи он дуо мекунем, ки шавҳарони мо ин мувозинатро ёбанд.



#### Дyo


Худованд, ман дар бораи он дуо мекунам, ки Ту кори шавҳари маро баракат диҳӣ. Бигзор он ба ў на танҳо муваффақият ва равнақи молиявӣ, балки қаноатмандии бузург низ биёрад. Агар ягон чиз дар кори ў бо фикри комили Ту рост наояд, инро ба ў кушо. Ба ў нишон деҳ, ки дар чӣ хато мекунад ва ўро ба роҳи дуруст равона кун. Ба ў ёрӣ расон, ки қувват гирад, дидани ояндаро омўзад ва аз камфаъолиятӣ ва танбалӣ раҳоӣ ёбад. Бигзор ў аз барои тарс, худпарастӣ ва тарси масъулият шуда ҳеҷ гоҳ аз кор саркашӣ накунад. Ва инчунин ба ў нишон деҳ, ки ў набояд баҳри ба дигарон хуш омадан, ба кор ғўтта занад. Бигзор ў ҳеҷ гоҳ аз он чизе, ки Ту барояш тўҳфа кардаӣ, бештар талаб накунад. Ба ў биомўз, ки аз муваффақиятҳои худ шодӣ кунад ва барои ба даст овардани аз ин ҳам зиёд кўшиш накунад. Ба ў ёрӣ расон, ки комёб гардад, вале аз ҳама гуна маҷбуркунӣ ва фишор дар роҳи муваффақият озод намо.

Ман дар бораи он дуо мекунам, ки Ту Худованди кори ў бошӣ, то ки ў ҳама корро бо Ту кунад. Ба ў дар ба даст овардани боварӣ ба он бахшоишҳое, ки Ту ба ў додаӣ, мадад кун, то ки ў тавонад ҷустуҷў кунад, ёбад ва бошарафона кори худро ба ҷо орад. Барои ў дарҳои ояндаро, ки касе аз одамон онро маҳкам карда наметавонад, кушо. Малакаҳои касбии ўро зиёд кун ва ба ў ёрӣ деҳ, ки ҳар сол онро мукаммал гардонад. Ба ман нишон деҳ, ки бо чӣ ман метавонам ба ў лозим бошам.

Ман дар бораи он дуо мекунам, ки кори ў ҳамешагӣ, аҷиб ва барояш дилкаш бошад ва сазовор пардохт карда шавад. Бигзор ў ҳамеша ба аҳкоми: «Ҷидду ҷаҳдро суст накунед; рўҳи пурҳарорат дошта бошед; Худовандро бандагӣ намоед» (Рум. 12:11), содиқ бошад. Бигзор ў ба дарахти дар назди ҷўйҳои оби ҳаёти Ту шинонда шуда, ки меваи худро дар мавсимаш медиҳад, монанд бошад. Ба ў мадад кун, ки зери фишори шароитҳо хам нашавад, балки дар рўҳ устувор гардад ва пурбарор бошад (ба Заб. 1:3 ниг.).




##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Оё шахси дар кори худ чобукро дидаӣ? Вай назди подшоҳон меистад; назди сафилон меистад. (Мас. 22:29)


Барои сарват ғун кардан заҳмат накаш; тадбирсозиҳои худро тарк намо. Оё мехоҳӣ чашмони худро ба он бидўзӣ, ва ҳол он ки он ғоиб шудааст? Зеро ки он барои худ болҳо месозад ва мисли уқоб ба осмон парида меравад. (Мас. 23:4-5)

Ба одам чӣ фоида дорад, ки агар вай тамоми дунёро ба даст оварад ва ба ҷони худ зиён расонад? Ё ки одамизод ба ивази ҷони худ фидияе медиҳад? (Мат. 16:26)

Аз боиси коҳилӣ сақф фурў меравад, ва ҳангоме ки дастҳоро дар бағал зада нишинанд, боми хона чак-чак мечакад. (Воиз 10:18)

Бигзор ҳусни таваҷҷўҳи Худованд Худои мо бар мо бошад! Ва амали дастҳои моро бар мо тақвият намо; ва амали дастҳои моро тақвият намо. (Заб. 89:17)





# БОБИ СЕЮМ 
## МАБЛАҒҲОИ Ӯ


Муваффақияти тамоми ҳаёти шавҳари ту ба андозаи зиёд аз муносибати ў ба пул вобаста аст. Дили ў сахӣ аст ё хасис? Ў барои дигарон хурсандӣ карда метавонад, ё ўро ҳасад азоб медиҳад? Пул барои ў чӣ ҳисоб меёбад — баракат ё лаънат? Ў маблағҳои худро чӣ тавр идора мекунад — боақл ё беақлона? Дар байни шумо дар масъалаи молиявӣ ҳамфикрӣ ҳукмфармо аст ё шумо ҳамеша дар ҳолати ҷангӣ ҳастед? Ҳеҷ чиз дар никоҳ мисли ҷанҷол барои пул ё норасоии он ва қарзҳои калон бори гарон буда наметавонад. Танҳо агар дарк кунем, ки ҳамаи он чизе, ки дорем, мо бо хости Худо доро гаштаем, ва танҳо он вақте, ки мо Ўро даъват менамоем, ки Худованди ҳама чизи доштаи мо гардад — ҳамон вақт мо метавонем аз масъалаҳои ба пул вобастагӣ дошта ё набудани онҳо халос шавем.

Ҳарчанд шавҳари ман пули бад кор намекард, тиҷорати ў аз рўи ақидаи «гоҳ пури пур, гоҳ холии холӣ» бунёд ёфта буд. Боре бўҳрон як соли дароз давом кард ва ҳамаи мо инро ҳис кардем. Ҳатто ширкатҳое, ки аз мо қарздор буданд, бо сабаби надоштани пули нақд ба мо ягон танга дода наметавонистанд. Ин замонаҳои аз ҳама душвор буд, ва агар мо ба Худо умед намебастем ва ба Ў ҳамаи масъалаҳои молиявиамонро бовар намекардем, аз ин ҳам бадтар шуданаш мумкин буд. Моро танҳо он тасаллӣ медод, ки мо ба Худо гўш кардем ва ба калисо даҳякҳои худро додем. «Тамоми ушрро ба хазина — хона биёред, то ки дар хонаи Ман хўроке бошад, ва бо ин Маро имтиҳон намоед, мегўяд Худованди лашкарҳо, ки оё Ман равзанҳои осмонро барои шумо намекушоям, ва баракати аз ҳад зиёде бар шумо фурў намерезам?» — мегўяд Худованд (Мал. 3:10). Мо инчунин ба амри ба бенавоён ва эҳтиёҷмандон садақа кардан содиқ будем: «Хушо касе ки ба бенавоён эътибор медиҳад! Дар рўзи мусибат Худованд ўро раҳо хоҳад кард» (Заб. 40:2). Мо дар ҳақиқат Худоро меҷўстем. Мо бовар мекардем, ки ба Ў, чун ба сарчашмаи ҳаёт бовар карда ва ба аҳкомҳои Ў пайравӣ намуда, дорои баракатҳои Ў мегардем. Ва ба ҳар чизе, ки мо эҳтиёҷ дорем, Ў ба мо медиҳад. Ҳамин тавр ҳам шуд.

Бисёр масъалаҳои молиявӣ метавонанд ҳал гарданд, агар масъалаҳоро ба Худо бовар кунем ва иродаи Ўро ба ҷо орем. Ин маънои онро дорад, ки бидиҳӣ, вақте, ки Ў амр мекунад. Худованд ба касоне, ки иродаи Ўро иҷро мекунанд, раҳоӣ, муҳофизат, баракат ва ҳаёти навро ваъда медиҳад. Дар ҳолати акс моро лозим меояд, ки хориро бичашем, ки аз паси худ нодориро меорад: «Касе ки гўши худро аз фиғони бенаво баста бошад, худаш низ фарёд занад, фарёдрас намеёбад (Мас. 21:13). Хасисӣ туро аз маҳорати шодӣ кардан аз чизи доштаат маҳрум месозад, ва ин ба бисёр мушкилиҳои ҳаётӣ оварда мерасонад.

Бешубҳа, одамони давлатманде ҳастанд, ки фаҳмиши онро надоранд, ки садақа кардан чӣ маъно дорад, вале агар ба ҳаёти онҳо бодиққат назар андозем, дидан мумкин аст, ки онҳо аз бисёр баракатҳои Худо маҳруманд: аз мақсаднокии ботинӣ, аз муҳофизат, муҳаббат, оромии рўҳӣ, саломатӣ ва ҳисси пуррагии ҳаёт, — ва онҳо сабаби инро намефаҳманд. Онҳо боигарии худро маҳфўз медоранд, вале маҳорати аз он хурсандӣ карданро гум мекунанд; ва ҳамаи ин аз он аст, ки онҳо як чизро намедонанд — калид ба ҳаёти ҳақиқӣ дарки Худованд ва рафтан бо роҳҳои Ў мебошад. Ва ин онро дар назар дорад, ки бо боварии пурра — вақти худ, қувваи худ, муҳаббат, маҳорат ва маблағҳои худро ба ихтиёри Худо пешкаш кардан лозим аст.

Дар бораи он дуо кун, ки шавҳари ту ин калиди ҳаётро ёбад, иродаи Худоро фаҳмад, фаҳмад, ки Худо чи тавр мехоҳад, ки ў маблағҳои худро саришта намояд. Дар бораи он дуо кун, ки ў дили сахие ба даст орад, ки ба дигарон ҳам дода тавонад, бо чизи доштааш қаноат кунад ва аз ин бештар талаб накунад. Ман намегўям, ки кўшиши бештар пул кор кардан бад аст — айнан баръакс. Мард бояд барои кори худ подоши сазовор гирад ва зани ў бояд дар ин бора дуо кунад. Меҳнати якхелаи вазнини беҳолкунанда бо ҳамсафарони ҳамешаи худ — дард, ғазабнокӣ, бемориҳо ва ҳасад, ки дар натиҷа ба камбағалӣ оварда мерасонад — ба одам сазовор буда наметавонад. Дар ҳар ҳолат дуо кун, ки борони баракат ба сари шавҳарат резад ва ин баракатҳо танҳо аз Худо бошанд. «Баракати Худованд сарватманд мекунад, ва ғаму ғуссае бо худ намеоварад» (Мас. 10:22).

Яқинан, на ҳамаи мушкилиҳои молиявии мо бо дуо ҳал мегарданд, зеро баъзан Худо душвориҳои пулиро бо мақсади он истифода мебарад, ки диққати моро ба ягон чиз ҷалб намояд, ё чизеро ба мо омўзад. Бо вуҷуди ин, шубҳа накун — дуоҳои ту шавҳаратро аз муборизаҳои нодаркор ва шикастҳои дардовар муҳофизат мекунад. Худо мехоҳад, ки дилҳои итоаткор, сипосгузор ва олиҳиммат-ро баракат диҳад, ки ганҷи худро дар Худо мебинанд. «Зеро ҳар ҷо ки ганҷи шумост, дили шумо низ дар он ҷо хоҳад буд» (Мат. 6:21). Худо мехоҳад, ки шавҳари ту ганҷи худро на дар пул, балки дар Ў ёбад.



#### Дyo


Худованд, ман ҳамаи маблағҳоямонро ба Ту месупорам. Худованди онҳо бош ва онҳоро барои ба дастоварии мақсадҳои Худ истифода бар. Ба ҳар дуи мо биомўз, ки бахшоишҳои Туро дуруст саришта карда тавонем, ба мо ёрӣ деҳ, ки дар хароҷоти пул ҳамфикр бошем. Ман дар бораи он дуо мекунам, ки мо аз бори вазнини қарз халос бошем. Ба мо нишон деҳ, ки дар куҷо ва кай нодуруст рафтор намудаем, ва ба мо хирадмандӣ омўз; ҳамаи он чизи вайроншударо барқарор намо ва ба мо роҳ нишон деҳ. Ба ман омўз, ки хирадмандона дар ғанӣ гардондани боигариамон иштирок намоям. Бигзор мо ҳамеша дар хотир дошта бошем, ки ҳар он чизе, ки мо дорем, ба Ту тааллуқ дорад ва ҳамеша барои ин аз Ту миннатдор бошем.

Ман дар бораи он дуо мекунам, ки ў (номи шавҳар) чӣ тавре, ки Ту дар Каломат ба мо амр кардаӣ, ба Ту ва ба дигарон хайрхоҳона қурбонӣ карданро омўзад. Барои роҳбарии молиявӣ ба ў хирадмандӣ деҳ ва омўз, ки оқилона пулро сарф намояд ва хирадмандона ояндаи худро ба нақша гирад. Ман аз Ту хоҳиш мекунам: ба ў дар ёфтани чизи асосӣ байни хароҷоти беақлона ва хасисӣ ёрӣ бидеҳ. Бигзор кори ў ҳамеша хуб пардохт карда шавад, пулҳои ў дар ҷояш бошанд, онҳоро надузданд ва беҳуда сарф карда нашаванд. Онҳоро афзун гардон ва бигзор меҳнати ў ҳамеша фоида биёрад. Ман дуо мекунам, ки шавҳари ман аз масъалаи молиявӣ азоб накашад, балки пеш аз ҳама талабгори Малакути Ту бошад, ва донад, ки ҳамаи чизҳои зарурӣ ба ў ба таври илова дода мешаванд (ба Луқ. 12:31 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Ва шумо дар ҷустуҷўи он набошед, ки чӣ бихўред ё чӣ бипўшед, ва аз ғам осуда бошед, чунки қавмҳои ҷаҳон дар ҷустуҷўи ҳамаи ин чизҳо мебошанд; лекин Падари шумо медонад, ки шумо ба ин чизҳо эҳтиёҷ доред; балки Малакути Худоро биталабед, ва ҳамаи ин барои шумо илова хоҳад шуд. (Луқ. 12: 29-31)

Зеро, чун Худо ўро ба шодмонии дили ў машғул мекунад, кас фаромўш мекунад, ки айёми умраш бисёр нест. (Воиз 5:19)

Касе ки ба мискин ёрдам диҳад, мўҳтоҷӣ нахоҳад кашид, вале касе ки чашмони худро пўшонад, ба лаънати бисёр дучор хоҳад шуд. (Мас. 28:27)

Ҷавон будам ва ҳоло пир шудаам, ва одилеро надидаам, ки партофта шуда бошад, ва наслаш нон мепурсида бошанд. (Заб. 36:25)

Ва Худои ман ҳар эҳтиёҷи шуморо ба ҳасби сарвати ҷалоли Худ дар Исои Масеҳ пур хоҳад кард. (Фил. 4:19)





# БОБИ ЧОРУМ 
## ҲАЁТИ МАҲРАМОНАИ Ӯ


Дар ин китоб дар бораи таркибдиҳандаҳои асоситарини ҳаёти мардон гуфта мешавад. Ман фикр мекунам, ки агар мо шавҳарони худро дар он соҳаҳои ҳаёташон, ки аҳамияти бузурги ҷамъиятӣ доранд, хушбахт карда тавонем, бештар комёб мешавем, агар ба дигар тарафҳои маҳрамонатари ҳаёти онҳо рў орем.

Баъд аз бист соли муоширатам бо заноне, ки якҷоя бо онҳо дар бораи никоҳҳои нобарори моҳиятан холӣ ва мурда, аз муҳорибаҳои доимӣ барои бартарӣ доштан дуо мекардам, ман дидаам, ки барои занон муносибатҳои ишқӣ арзиши кам доранд. Гуфтан мумкин нест, ки онҳо дар бораи ин тарафи никоҳи худ фикр намекарда бошанд, одатан дар ҳаёти онҳо чунон корҳои муҳимтар вуҷуд доранд, ки аз онҳо ғамхории доимиро талаб менамоянд: тарбияи кўдакон, кор, масъалаҳои пулӣ, корҳои рўзгор, бемории назди — кон ва рақобат бо шавҳар, — ки шаҳват дар охири ин рўйхати дуру дароз мемонад. Баъзе занон ҳафтаҳо, моҳҳо ва ҳатто солҳо бо ин ё он сабаб бо шавҳарони худ муносибатҳои маҳрамона надоранд. Ва вақте ки никоҳ барҳам мехўрад, онҳо хеле ҳайрон мешаванд. Ҳатто агар занро чунин ҳолати кор пурра қонеъ гардонад ҳам, дар ҳаёти маҳрамонаи ў шавҳар метавонад худро дар ин соҳаи муҳим маҳдудкардашуда ҳисобад.

Барои занон шаҳват усули зоҳирсозии ҳусни таваҷҷўҳ ва муҳаббати худ ба мард мебошад. Зан наметавонад бо марде меҳрубон бошад, ки ўро меранҷонад, озор мерасонад, маъюсӣ меорад ва ҳеҷ гуна дастгирӣ намекунад, бо кӣ зан худро нодаркор ва танҳо ҳис мекунад. Вале барои мардон шаҳват як чизи тамоман зарурӣ мебошад. Агар мард инро нагирад, ҳисси биноӣ ва шунавоии ў заиф мегардад, ва зеҳну ҳиссиётҳои ў ҳассосии худро гум мекунанд. Агар ин манбаи ҳаёти ў инкор карда шавад, ў шунидани зани худ ва фаҳмидани хоҳишҳои дили ўро бас мекунад. Дар занҳо бошад, ҳамааш баръакс аст. Шаҳват метавонад мунтазир шавад,то он даме, ки мо масъалаҳои муҳимро ҳал накунем- фикр мекунанд онҳо. Агар шаҳват пеш аз ин биёяд, дар ҳақиқат имкониятҳои ҳалли ин масъалаҳо ба андозае баланд мегарданд.

Ана барои чӣ дар муносибатҳои зану шавҳариатон ба шаҳват ҷои зарурӣ додан лозим аст. Муҳим нест, ки барои ин кор шароитҳои мусоид ҳаст ё не, ту ба ин хоҳиш дорӣ ё надорӣ — фаҳмидан ва қонеъ гардондани эҳтиёҷотҳои шавҳари худ муҳим аст, агар ту хоҳӣ, ки бо шавҳарат муносибатҳои хуб дошта бошӣ. Мардонро маҳз дар ин соҳаи ҳаёт, ки аз дигаронаш дида, хеле нозуктар аст, сарсон кардан, паст задан, беяроқ гардондан, маҷбур кардани он, ки худро ношоям ҳис кунанд, хеле осон аст.

Масъалаҳои муносибатҳои шаҳвонӣ аз он сабаб хеле хос мебошанд, ки мардон ва занон нуқтаи назари Худоро ба ин чиз пурра намефаҳманд. Вале Китоби Муқаддас дар ин бора тамоман аниқ мегўяд: «Завҷа бар ҷисми худ ихтиёрдор нест, балки аз они шавҳар аст; ҳамчунин шавҳар бар ҷисми худ ихтиёрдор нест, балки аз они завҷа аст. Аз якдигар канорагирӣ накунед, магар ба муддате, бо ризогии ҳар ду, то ки ба рўзаву дуо шуғл кунед ва аз нав якҷоя шавед, то ки шайтон шуморо, ба сабаби худдорӣ карда натавонистанатон, ба васваса наандозад» (1 Қўр. 7:4-5). Шаҳват дар никоҳ таъиноти Худост. Мунтазам аз муошироти маҳрамона канораҷўӣ кардан нодуруст аст. Истисно метавонад рўза, дуо ва беморӣ гардад.

Дар никоҳ баданҳои мо ба мо тааллуқ надоранд; мо ўҳдадор ҳастем, ки ба якдигар диққати ҷисмонӣ диҳем. Суръати алоқаҳои шаҳвонӣ аз талаботҳои каси дигар вобаста аст, на аз мо. Агар муносибатҳои ту ба шаҳват қатъиян аз рўи талаботҳои ту ва хоҳишҳои ту муайян карда шавад, пас ту нуқтаи назари Худоро оиди ин масъала намефаҳмӣ. Ў мегўяд, ки баданҳои мо бояд ба каси дигар хурсандӣ бахшанд. Табиат чунон офаридааст, ки шаҳват барои мард ҳатмист ва вақте ки ў зан мегирад, занаш барои қаноатманд гардондани ин талабот ҷавобгар аст. Агар зан ба масъулияти худ беэътиноӣ кунад, дар муносибатҳои байниҳамдигарӣ бисёр чизҳо аз байн мераванд. Ва мо дар назди васвасаҳои гуногун оҷиз мемонем, ки онҳо аз оне, ки мо ба худ тасаввур мекунем, хатарноктар мебошанд. Ин метавонад бо ҳар кас рўй диҳад, аз ин рў тарафи маҳрамонаи ҳаёти заношўии ту ва шавҳарат ба дуо эҳтиёҷ дорад. Аз ҳама беҳтараш дуокуниро пеш аз он, ки масъалаҳо пайдо мешаванд, сар кардан лозим аст.

Агар шавҳари ту нисбат ба оне, ки ту мехоҳӣ, ба шаҳват зуд-зуд мешғул шудан хоҳад, дуо кун, ки Худо ба ту ёрӣ расонад, ки дар ин масъала тағйир ёбӣ. Аз рўи таҷрибаи шахсӣ медонам, ки аз ҳама мушкилиҳои бузург дар ҳаёти маҳрамонаи ҳамсарон дар даврае ба амал меоянд, ки кўдакони онҳо хурд ҳастанд ва диққату ғамхории зиёдро талаб мекунанд. Дар он вақте ки ниҳоят онҳоро мехобонӣ, бениҳоят хаста мешавӣ ва фақат дар бораи як чиз орзў мекунӣ — тезтар хоб кардан, дар он вақте ки шавҳари ту барои шаб нақшаҳои дигаре дорад. Ту ё метавонӣ қатъиян кўшишҳои ўро рад карда бигўӣ: «Дар ин бора фаромўш кун. Ман хаста шудам», ё ба ў дар бораи аҳволат бигўӣ, ки ба ин ў худаш ҷавоб хоҳад дод: «Ҳеҷ гап не. Истироҳат кун», ё норозигии худро нисбати рафтори ў қатъиян зоҳир созӣ, ки дар ў ҳисси гуноҳкорӣ ё хашмгиниро ба амал меорад. Вале ман роҳи чорумро ёфтам, ки нисбати номбаршудаҳо беҳтар менамояд. Бин, шояд он барои ту ба кор ояд.

Вақте ки шавҳарат ба ту орзўяшро мегўяд, чашмонатро бозӣ надорон ва оҳ накаш, балки ба ҷои ин бигўй: «Хуб, ба ман понздаҳ (бист ё зиёдтар) дақиқа вақт деҳ». Дар ин муддат кўшиш кун, ки худатро боз ҳам дилработар гардонӣ, масалан, оббозӣ кун, ба баданат равғанҳои хушбў бимол ё атрҳои дўстдоштаи ўро пош (ин атрҳоро махсус барои чунин рўзҳо эҳтиёт намо), мўйҳоятро шона кун, каме орову торо кардан зарар надорад, то ин, ки рўят тару тоза бошад. Либоси тагро, ки дар он ў туро дилработар мебинад, пўш, ва дар бораи камбудиҳои худ фикр накун — ў ба ин ягон диққате намедиҳад. Яктаки тунукеро пўшидан мумкин аст, ки онҳоро панаҳ мекунад. Дар айни ҳол ба Худо дуо намо, ки ба ту қувват диҳад ва дили туро ба шавҳар моил гардонад. Вақте ки ту дар назди шавҳарат ҳозир мешавӣ, ў ба таври гуворо ҳайрон мегардад ва ба он бовар мекунад, ки беҳуда интизор нашудааст. Вақте мебинӣ, ки чӣ гуна шарики хуб буда метавонӣ, аз худ ҳайрон мешавӣ ва ба худ маъқул шуда, баъди он ҳарду хушбахтона хоб мекунед. Ин сарфи начандон вақти зиёд барои никоҳи шумо баракати бузург мегардад.

Вале баъзан баръакс шудан низ мумкин аст, вақте ки зан аз назари шавҳар дур мемонад. Сабаб дар он аст, ки ў нисбати зан шавқу ҳавасро гум кардааст, эҳтимол аз ҷиҳати ҷисмонӣ, зеҳнӣ ё ҳиссиётӣ. Вале агар мард тавонад, ки моҳҳои дароз бе шаҳват зиндагӣ кунад, маълум мешавад, ки корҳои ў ба ҷо нестанд. Ё ў аз нотобии ҷисмонӣ азоб мекашад, ё ўро нобарорӣ, маъюсӣ ё рўҳафтодагӣ азоб медиҳанд. Дар ин ҷо дуо ёрӣ дода метавонад: он масъаларо мекушояд ва роҳҳои ҳалли онро нишон медиҳад. Дар ҳолати зарурӣ барои ёрии касбӣ муроҷиат кардан мумкин аст. Ин аз барпо кардани ҷудошавӣ ва оқибати барқарорсозии саломатии зарардида ё асаби вайроншуда дида, арзон ва осон аст. Ин бемориҳо ҳамеша ба ҳалокати никоҳ ҳамсафаранд. Ба ғазаб, алам, ҳақирӣ имкон надеҳ, ки ба ту ҳукмрон гарданд. Кўшиш кун, ки ҳамеша солим ва дилрабо бошӣ. Агар ғамхорӣ ба худ ва ба бадани худ ба ту хурсандӣ наорад, инро баҳри шавҳарат ба ҷо биёр. Либосҳои дўстдоштаи вайро пўш, ороиши мўйҳоятро иваз кун, ўро бо симои нав ҳайрон кун. Ҳамеша нав ва мароқангез бош. Хуллас, бефаъолият набош.

Беэътиноӣ нисбати шаҳват дар никоҳ оқибатҳои бади хатарнок дорад. Инро дар хотир дор. Ба тақвим нигоҳ кун ва танаффусҳои тўлониро дар муоширатҳои ҷисмониатон роҳ надеҳ. Агар чунин давраҳо тўл кашанд, аз Худо хоҳиш намо, ки сабабашро ба ту нишон диҳад ва кўшиш намо, ки вазъиятро тағйир диҳӣ. Ва дар хотир дор: дар бораи тозагии шаҳват дуо кардан ҳеҷ гоҳ дер нест; ҳар он чизе, ки дар гузашта бо шумо шуда буд — акнун ҳеҷ аҳамияте надорад. Баъзан мушкилиҳо дар ин соҳа бинобар сабаби таҷрибаи шаҳвонӣ доштани ҳамсарон то никоҳ ба амал меоянд. Дар бораи он дуо кун, ки аз ин хотираҳо озод шавӣ. Шумо он вақте тоза мегардед, ки дили шумо барои ҳақиқат кушода гардад. Ва ҳамаи ин аз дуо сар мешавад. Ба ин бахшоиши Худо ва дуо барои ин соҳаи муҳими ҳаёти худ беэътиноӣ накун.



#### Дyo


Худованд, ҳаёти маҳрамонаи шавҳари маро баракат деҳ ва онро бо қувваи нав пур кун. Ҳар он чизеро, ки вайрон шуда буд, барқарор намо ва ҳар он чизеро, ки ба мувозинат эҳтиёҷ дорад, ба мувозинат биёр. Моро аз бепарвоӣ, дилмондагӣ, норозигӣ аз якдигар, даву ғеҷҳо, кинагирӣ ва бетарафӣ муҳофизат намо. Ба мо ёрӣ деҳ, ки барои якдигар вақт ёбем, бо якдигар самимона ва кушоду равшан муошират намоем ва ба эҳтиёҷотҳои якдигар бодиққат бошем.

Бигзор муносибатҳои шаҳвонии мо аз ҳама ҷиҳат пок бошанд, ҳеҷ гуна шаҳватҳои бад моро ба васваса наандозад. Моро аз бори хатоҳои ҳаёти гузашта раҳоӣ деҳ, фикрҳои моро аз оқибатҳои ҳамагуна таҷрибаҳои шаҳвонӣ, ки то никоҳи мо ҷой доштанд, пок кун. Моро аз ҳар гуна васвасаҳо, ҳар имконияти хиёнатҳои заношўӣ эҳтиёт намо; ба мо ёрӣ деҳ «аз зино парҳез кунем», то ки ҳар яки мо «битавонад бадани худро дар покӣ ва шариф нигоҳ дорад» (ба Тасл. 4:3-4 ниг.). Ман дар бораи он дуо мекунам, ки мо танҳо хоҳони якдигар бошем, на каси дигар. Ба ман омўз, ки дилрабо ва дилхоҳ бошам, ба шавҳарам хуш омаданро омўз, то ки ў қаноатмандиро аз каси дигар нахоҳад.

Ман мефаҳмам, ки шаҳват ҷиҳати асосии хизмати ман ба шавҳарам мебошад. Ба ман ёрӣ расон, ки онро ҳамчун воситаи идоракунӣ ба мақсадҳои худпарастона истифода набарам. Худованд, ман ин соҳаи муҳими никоҳамонро ба Ту бовар мекунам. Чуноне кун, ки ману шавҳарам ҳамеша ба якдигар маъқул бошем ва ҳар яки мо ҳамеша дар якдигар чизи наверо ёбем. Ин соҳаи ҳаёти моро чунон кун, ки дидани он ба Ту мақбул аст.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Аз зино бигрезед. Ҳар гуноҳе ки одамизод мекунад, аз ҷисм берун аст, лекин зинокор бар зидди ҷисми худаш гуноҳ мекунад. Оё намедонед, ки ҷисмҳои шумо маъбади Рўҳулқудс аст, ки Он дар шумо сокин аст, ва Онро шумо аз Худо ёфтаед ва шумо аз они худатон нестед? Зеро ки шумо ба нархи гарон харида шудаед. Пас, дар ҷисмҳои худ ва дар ҷонҳои худ Худоро ҳамду сано кунед, ки онҳо ба Худо тааллуқ доранд. (1 Қўр. 6:18-20)

Лекин ҷисм на барои зино, балки барои Худованд аст, ва Худованд барои ҷисм аст. (1 Қўр. 6:13)

Обро аз чуқурии худ бинўш, оберо, ки аз чоҳи худат ҷорист. Чашмаҳоят фаро рехта, берун хоҳанд рафт, ба сони ҷўйҳои об дар кўчаҳо; онҳо танҳо ба ту тааллуқ хоҳанд дошт, ва на ба бегонагон бо ту. Чашми ту муборак хоҳад буд; ва аз зани ҷавонии худ шод бош, ки мисли ғизоли шаҳватангез ва оҳуи меҳрафрўз аст; пистонҳои вай ҳамеша ба ту лаззат хоҳад бахшид; доимо саргарми муҳаббати вай хоҳӣ буд. (Мас. 5: 15-19)





# БОБИ ПАНҶУМ 
## МЕҲРУБОНИҲОИ Ӯ


Том ва Пэтти аллакай якчанд сол инҷониб хонадор буданд, вақте ки Пэтти қарор дод бо ў дар бораи набудани меҳрубонӣ дар муносибатҳои ў нисбати худ ҷиддӣ сўҳбат кунад. Том аз ҳама ҷиҳат шавҳари олиҷаноб буд; ва ҳаёти маҳрамонаи онҳо олиҷаноб буданд, вале дар дигар муносибатҳо на самимият буду, на меҳрубонӣ. Гуфтан мумкин нест, ки Том зани худро дўст намедошт — баръакс, ў Петтиро мепарастид. Сабаб дар он аст, ки ў дар кўдакӣ аз меҳрубонӣ маҳрум шуда буд, аз ин рў намедонист, ки чӣ тавр муҳаббати худро ба завҷааш зоҳир созад. Пэтти худро гунаҳкор ҳис мекард ва намехост шавҳари худро ранҷонад ва ба ў озор расонад, ва азбаски худаш дар кўдакӣ самимияту меҳрубониро надида буд, он барояш дар ҳаёти оилавӣ хеле зарур буд. Ҳар боре, ки Пэтти оиди ин ба шавҳар эътироз мекард, шавҳар кўшиш мекард, ки ислоҳ шавад, вале ба зудӣ ҳамааш чун пештара мегардид, ва ин ҳардуи онҳоро сахт ғамгин месохт. Дар ниҳояти кор Пэтти умедро аз даст дода, рўҳафтодагиро ҳис кард. Ў ба худ тасаввур карда наметавонист, ки минбаъд чи хел бе самимият ва меҳрубонӣ зиндагӣ мекарда бошад, вале дар ў ҳеҷ умеди тағйир додани Том намонда буд.

Ниҳоят, тоқати бардоштани ин дардро накарда, Пэтти дар бораи ин масъалаи худ ба гурўҳи дуокунӣ гуфт ва хоҳиш кард, ки барои ў дуо кунанд. Хоҳарони гурўҳ аз рўи виҷдон ҳар ҳафта дуо карданд ва Пэтти ҳис кард, ки Рўҳи Худо ба ҳаёти ў ворид шуд. Ў ба Петти зарурати дуруст хўрок хўрдан ва бо машқҳои ҷисмонӣ машғул шуданро нишон дод, яъне ба он чизе, ки ў ҳамеша онро инкор мекард. Ба пандҳои Худо гўш дода ва ба онҳо пайравӣ намуда, ў худро беҳтар ҳис намуд ва фаҳмид, ки ў ба муносибати меҳрубононаи шавҳар лоиқ аст. Ўро лозим буд, ки аз ҳисси гунаҳкорӣ барои хоҳиши худ озод гардад, чунки Худо низ инро барои ў хоҳон буд. Ба зуддӣ Пэтти ҳис кард, ки Худо ўро барои сўҳбати нав бо Том водор месозад, вале ин маротиба ҳама чиз бояд зери роҳнамоии Рўҳулқудс ба амал меомад, азбаски ў ва дўстонаш барои тағйироти мўъҷизаовар дар муносибатҳои Том нисбати ў дуо карда буданд.

«Барои ин сўҳбат маро лозим омад, ки тамоми ҷасорати худро ба ёрӣ даъват намоям, — баъдтар ў ба ман нақл кард. — Ман метарсидам, ки он бо ҷудошавӣ ба охир мерасад. Ҳама чиз аз ҳад гузашта буд, ки ислоҳ кардани вазъият имконнопазир менамуд. Вале Худо дар ин лаҳза ба ман суханони зарурии муҳаббатро нишон дод ва ин сўҳбат ибтидои тағйиротҳои мўъҷизаовар дар никоҳи мо гардид».

«Ҳама чиз он вақте ки — ба хотир меовард Том, — Пэтти ба ман гуфт: «Азизам, чӣ тавр як одами наҷиб мисли ту, боэътибор, он касе, ки ман дўст медорам, ва он касе, ки ман ба ў бовар мекунам — метавонад нисбати ман чунин бепарво бошад?» тағйир ёфт».

«Суханони ман ўро рўҳбаланд карданд — нақл мекард Пэтти, — ба ў умед бахшиданд ва бовар кунонданд, ки меарзад як бори дигар санҷида бинад».

Ин маротиба Том ба таври дигар рафтор намуд. Ў дар ин бора ба дўстонаш аз гурўҳи дуокунӣ нақл кард, ва онҳо ҳамон замон ба хоҳиши ў ҷавоб доданд. Онҳо қарор доданд, ки ўро на танҳо дар дуо дастгирӣ намоянд, балки инчунин маслиҳат доданд, ки ба Пэтти ҳар рўз дар ин ё он шакл меҳрубонӣ зоҳир созад.

«Ман инро хуш пазируфтам, зеро бисёр мехостам, ки тағйир ёбам, — гуфт Том. — Ман Пэттиро дўст медорам ва намехоҳам ўро озор диҳам. Ман мехостам тағйир ёбам ва медонистам, ки ин танҳо зери роҳнамоии Рўҳулқудс имконпазир аст».

Ҳар рўз ягон кас аз гурўҳи дуокунӣ занг зада аз Том мепурсид: «Ту имрўз чӣ кор кардӣ, ки Пэтти ин ғамхориро дар ҳаққи худ ҳис карда бошад?» Онҳо инчунин ба ў ёдовар мешуданд, ки чӣ хел меҳрубонии худро зоҳир созад ва тавсия доданд, ки гоҳ-гоҳ аз Пэтти пурсад: «Хайр, корҳои ман чӣ хел рафта истодаанд?» Ин ҳама бе иштироки Рўҳулқудс метавонист беҳад хастакунанда намояд, вале азбаски Том бо омодагӣ худро ба ихтиёри Худованд супорида буд, ин дар ў хашмгиниро бедор намесохт.

«Акнун, ба хона омада, ў аввал маро ба оғўш гирифта бўса мекунад, — хабар дод ба ман Пэтти бо табассуми дурахшон. — Баъди панҷ оғўши аввал ман худро одами нав ҳис кардам».

Мушкилии Том ва Пэтти — ягона нестанд. Одамони зиёд, ҳатто сидқан ба Исо додашуда, дар никоҳи мурда, ки аз самимият ва меҳрубонӣ маҳрум мебошад, зиндагӣ мекунанд. Вале бештари занон ба ин ҳолат тоқат мекунанд ва шикоят надоранд, зеро шавҳарон онҳоро дар ҳолатҳои боқимонда қаноатманд мекунанд. Вале ба муносибатҳои оилавӣ Худо ин тавр нигоҳ намекунад: «Бигзор шавҳар вазифаи заношўиро нисбат ба зани худ ба ҷо оварад; ҳамчунин завҷа нисбат ба шавҳари худ» (1 Қўр. 7:3). «Ҳаст, „вақт барои оғўшкашӣ“ — мегўяд Китоби Муқаддас» (ба Воиз 3:5 ниг.). Ин он вақте фаро мерасад, ки ту никоҳ мебандӣ. Зоҳирсозии меҳрубонӣ барои мардон аҳамияти аввалиндараҷа надорад, зеро дар фаҳмиши онҳо шаҳват ва меҳрубонӣ ин як маҳфум аст; вале занон ба меҳрубониҳои шавҳар талаботи сахтро ҳис мекунанд. Агар дар никоҳи ту ин набошад, дуо кун, ки қудрати Рўҳулқудс муносибатҳои заношўии шуморо тағйир диҳад.



#### Дyo


Худованд, ман дар бораи он дуо мекунам, ки дар муносибатҳои ман бо шавҳарам ҳамеша меҳрубонӣ бошад. Ба мо ёрӣ деҳ, ки аз худдонамӣ, танбалӣ озод шавем ва ба мо кушоду равшан ба ҳамдигар муҳаббати худро изҳор намуданро ёд деҳ. Ба мо биомўз, ки чӣ тавр ману шавҳарам нишон диҳем, ки якдигарро дўст медорем ва қадр менамоем. Ҳар рўз ба мо хотиррасон намо, ки ба якдигар меҳрубонӣ намоем ва диққат диҳем. Ба мо ёрӣ деҳ, ки аз дилхунукӣ, бепарвоӣ ва дамдуздӣ раҳоӣ ёбем; ба мо ба якдигар бахшидани муҳаббат ва гармиро омўз ва омўз, ки аз якдигар ба ваҷд биёем. Ҳар он чизе, ки ба тағйирёбии мо ва инкишофи рўҳониамон халал мерасонад, несту нобуд кун. Агар яке аз мо нисбати дигар меҳрубонтар бошад, мувозинатро дар иттифоқи мо барқарор намо.

Агар муносибатҳои сарди мо нисбати якдигар ба кўдаконамон ва муносибатҳои онҳо ба никоҳ, ё нисбати мо ҳамчун ҳамсарон таъсири манфӣ расонда бошад, ба мо ёрӣ деҳ, ки ислоҳ шавем, то ин ки барои онҳо намунаи хуб гардем. Ба мо омўз, ки далерона хатоҳои худро эътироф намоем ва хоҳиши тағйир додани ҳаёти худро изҳор кунем.

Бигзор даву ғеҷ ва серкорӣ ба мо сабаби аз даст додани шавқу завқ нисбати якдигар нагардад, бигзор мо ҳеҷ гоҳ якдигарро ҳамчун як чизи бегуфтугў вуҷуддошта қабул накунем; бигзор зоҳирсозии меҳрубонӣ ба якдигар барои мо бори гарон нагардад. Чунон кун, ки ин усули ифодаи муҳаббат никоҳи моро мустаҳкам гардонад. Ман дар бораи он дуо мекунам, ки ҳамеша мо «якдигарро бо бўсаи муҳаббат салом гўем» (ба 1 Пет. 5:14 ниг.). Ман медонам, ки танҳо қувваи Рўҳулқудс метавонад тағйиротҳоеро ба амал оварад, ки ба озмоишҳои вақт тоб оварда метавонанд. Ман дар ҳама чиз ба ту таваккал мекунам ва аз Ту хоҳиш мекунам: ба мо ёрӣ деҳ, то ки зану шавҳаре гардем, ки дидани он ба Ту мақбул бошад.




##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Пас, агар тасаллое дар Масеҳ бошад, агар хушнўдии муҳаббат бошад, агар алоқаи рўҳ бошад, агар марҳамат ва дилсўзӣ бошад, — пас, шодии маро пурра кунед, ба тавре ки дорои як фикр бошед, дорои як муҳаббат буда, якдил ва ҳамфикр бошед… (Фил. 2:1-2)

Ҳамин тавр бояд шавҳарон занони зудро мисли ҷисми худ дўст доранд; он ки зани худро дўст медошта бошад, худро дўст медорад. Зеро ки ҳеҷ кас ҳаргиз ҷисми худро бад намебинад, балки онро ғизо медиҳад ва гарм мекунад, чунон ки Худованд Калисоро… (Эфс. 5:28-29)

Ва ҳар яке на танҳо дар бораи худаш, балки дар бораи дигарон низ ғамхорӣ намояд. (Фил. 2:4)

Дасти чапаш дар таги сари ман аст, ва дасти росташ маро ба оғўш мекашад. (Сур. Сур. 2:6)

Ҳеҷ кас нафъи худро толиб набошад, балки нафъи дигаронро. (1 Қўр. 10:24)





# БОБИ ШАШУМ 
## ВАСВАСАҲОИ Ӯ


Аз рўзи аввали никоҳамон ман аз Худованд хоҳиш кардам, ки ман ва Майклро аз ҳар гуна васвасаҳо муҳофизат намояд. Ман намедонам, ки ин натиҷаи дуо буд, ё он, ки мо ҳамеша кўшиш мекардем, ки худро дар покӣ нигоҳ дорем, аммо ба якдигар ҳеҷ гоҳ сабаби шубҳа карданро надодем. Ва ҳар чи ҳам набошад, ман боварӣ дорам: дар ин кор нақши калонро на ҷидду ҷаҳди инсонии мо бозидааст, балки Худо никоҳи моро муҳофизат намудааст, ҳарчанд, ки ҳам ин ва ҳам он зарур аст.

Ман якчанд ҷуфти ҳамсаронро медонам, ки дар ҳаёти онҳо зино ҷой дошт, вале бо шарофати хоҳиши дуо кардани зан ва хоҳиши шавҳар дар кушодани дили худ ба Худо дар тағйирёбӣ ва нигоҳ доштани никоҳи худ, ин иттифоқи ҳамсарон вуҷуд доранд ва мешукуфанд. Чунин мўъҷизаро танҳо дуои дили мутеъ якҷоя бо қувваи тағйирдиҳандаи Рўҳулқудс қудрати офаридан дорад.

Шавҳари яке аз дугонаҳои ман пеш аз он, ки аз ҳам ҷудо шаванд, маротибаҳои зиёд ба ў хиёнат карда буд, ва ҳар маротиба бо яке аз дугонаҳои беҳтарини ў. Ман мепурсидам, ки дар интихоби «дўстон» ў чиро ба роҳбарӣ мегирад, вале ман ягон маротиба аз ў дар бораи он напурсидаам, ки дили ў то чӣ андоза ба Худо содиқ аст ва худи ў то чӣ андоза ба дуо ҷиддӣ рафтор мекунад. Ман медонам, ки ў дуо мекард. Вале диле, ки хоҳиши шунидани овози Рўҳулқудсро надорад, ҳарчанд дар борааш дуо накунанд, тағйир наме ёбад.

Васвасаҳо моро дар ҳама ҷо дунболагирӣ мекунанд ва онро фикр кардан беақлӣ мебуд, ки шавҳарони мо аз ин ё он намуди васваса эмин дошта шудаанд. Китоби Муқаддас мегўяд: «…чашмони одам сер намешаванд» (ба Мас. 27:20 ниг.). Агар ин дуруст бошад, он вақт имкониятҳои васваса ҳақиқианд ва мо бояд ҳамеша ҳушёр бошем. Баъзеҳо ба васвасаи арақ, маводи мухаддир афтодаанд, баъзеҳо ташнаи пул ва ҳокимият ҳастанд, сеюмин бошад бо пурхўрӣ ва ба расмҳои беҳаёона шавқ доштан гуноҳ мекунанд. Душман ҷойҳои нозуки моро медонад ва дом мегузорад. Гап дар он нест, ки дар роҳи мо домҳо ҳастанд ё не, балки дар он аст, ки ҳангоми бо онҳо рў ба рў шудан мо чӣ тавр рафтор менамоем. Ман дар чунин ҳолат як воситаро тавсия мекунам — дуоро. Эҳтимол дуо одамро аз рафторе, ки аллакай иҷрои онро қарор додаст, нигоҳ дошта наметавонад, вале он метавонад овози васвасакорро паст кунад ва муқовиматро бар зидди ҳуҷумҳои ў пурзўр гардонад. Он метавонад ба одам роҳи дурусти интихобро нишон диҳад.

Китоби Муқаддас мегўяд, ки Худо моро васваса намекунад, моро хоҳишҳои мо ба васваса меандозанд. Маҳз онҳо моро ба гуноҳ мебаранд ва дар натиҷа нобуд месозанд. Вале «Хушо касе ки дар озмоиш вафодор мемонад, зеро вақте ки вай имтиҳон медиҳад, тоҷи ҳаётро, ки Худованд ба дўстдорони худ ваъда кардааст, ба даст хоҳад овард» (Яъқ. 1:12). Ба Худо лозим аст, ки мо аз озмоишҳо гузарем, зеро Ў мехоҳад моро баракат диҳад. Бо вуҷуди ин Ў мехоҳад донад, оё мо ба Ў ба андозае бовар мекунем, ки роҳи Ўро интихоб менамоем, на роҳи хоҳишҳои ҷисми худро. Ў ҳамеша ба мо роҳи баромадро нишон медиҳад, танҳо агар аз дилу ҷон Ўро ҷўё бошем ва ба Ў барои ёрӣ муроҷиат намоем.

Дуокуниро пеш аз он, ки нохушиҳо сар мезананд, сар кардан лозим аст. Исо ба шогирдони Худ амр намуд, ки дуо кунанд, «то ба озмоишҳо наафтанд» (ба Луқ. 22:40 ниг.), бодиққат бошанд, зеро ки «Рўҳ бардам аст, лекин ҷисм нотавон» (ба Марқ. 14:38 ниг.). Агар шавҳари ту давраи муҳориба бо васвасаҳоро аз сар мегузаронад, дуо кун, то ки дўстони имондори ҳақиқӣ пайдо кунад, ки бо онҳо тавонад ҳамаи инро бо ҳам бинад ва дуоҳои онҳо барои ў дастгирии калон шаванд. Иқроршавии самимӣ дар назди Худо ва дигар имондорон, чун ҳеҷ чизи дигар, метавонад қуввати васвасаро ниҳоят заиф гардонад. Муттаасифона, бисёрии мардон бо дили нохоҳам дар бораи ба васваса гирифтор шуданашон нақл мекунанд ва бо ҳамин худро аз имконияти аз онҳо муҳофизат кардан маҳрум месозанд.

Агар бо вуҷуди ин баъди ҳамаи дуоҳо шавҳари ту ба васваса гирифтор шуда бошад, худро гунаҳгор надон, чунки қарорро ў қабул кардааст. Ў интихоб кардааст ва бо роҳи ҷисм рафтааст, на бо роҳи рўҳ: «Вале ман мегўям: бар тибқи Рўҳ рафтор кунед, ва шумо ҳавасҳои ҷисмро ба амал нахоҳед овард; зеро ки ҷисм хилофи Рўҳро хоҳон аст, ва Рўҳ — хилофи ҷисмро: онҳо зидди якдигаранд, ба тавре ки шумо он чи мехостед, намекунед» (Ғал. 5:16-17). Барои шавҳар дуо карданро бас накун. Чанд маротибае, ки ў ба васваса гирифтор нашавад, дар хотир дор, ки Худо медонад чӣ тавр ўро наҷот диҳад ва ту бо хости Худо метавонӣ ба шавҳари худ дар ёфтани ин роҳи наҷот ёрӣ расонӣ. Агар никоҳи ту аз ин ҳуҷум озод бошад, Худоро шукргузорӣ кун ва дар бораи он дуо кун, ки ҳеҷ чиз тағйир наёбад.



#### Дyo


Худованд, ман ба Ту дар бораи он дуо мекунам, ки Ту ба шавҳари ман қувват диҳӣ, ки ба ҳама гуна васвасаҳое, ки дар роҳи ў ҳастанд, истодагарӣ карда тавонад. Ўро аз фикрҳои нолоиқ раҳоӣ деҳ, ки онҳо натавонанд дили ўро ба даст оранд ва дар рафторҳояш амалӣ нагарданд. Ўро ба васваса наандоз, ўро аз корҳои бад, мисли зино, суратҳои шаҳватовар, маводи мухаддир, арақхўрӣ, пурхўрӣ ва қиморбозӣ раҳоӣ деҳ. Махсусан ўро аз (номи аниқи васваса) муҳофизат намо. Рўҳи ўро дар он соҳае мустаҳкам намо, ки заиф аст. Ба ў қувват деҳ, ки ҳамаи мушкилиҳои ҳаётиро, ки ба қалъаи дастнорас монанд ҳастанд, бартараф намояд. Бигзор ў бигўяд: «Пеши назари худ чизи қабеҳро нахоҳам гузошт; аз амали гумроҳон нафрат дорам: ба ман нахоҳад часпид» (Заб. 100:3).

Падар, Ту гуфтаӣ: «Касе ки бар рўҳи худ ҳоким нест, мисли шаҳри вайронаи беҳисор аст» (Мас. 25: 28). Ман дар бораи он дуо мекунам, ки ўро (номи шавҳар) қувваи бадӣ аз по наафтонад, балки қувваи Ту муҳофизат намояд, Худованд. Гирди ў девори муҳофизаткунанда бардор, Худованд. Ўро бо Рўҳи Худ пур кун ва ҳар он чизе, ки аз Ту нест, бадар кун. Қувваи иродаи ўро мустаҳкам кун ва муқобилият намуданро ба ҳар он чизе, ки барои ў васваса аст, биомўз. Бигзор ў «аз бадӣ нафрат кунад» ва «ба некӣ бичаспад» (ба Рум. 12:9 ниг.). Ўро аз васвасаҳо муҳофизат намо, ба ў мардонагӣ деҳ, ки ба онҳо истодагарӣ намояд, ба биомўз, ки тибқи Рўҳ рафтор намояд, на тибқи ҷисм.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Дар озмоиш бигзор ҳеҷ кас набояд бигўяд: «Маро Худо меозмояд»; чунки Худо бо бадӣ озмуда намешавад ва худаш ҳеҷ касро намеозмояд, балки ҳар кас саргарм ва фирефтаи ҳаваси худ гардида, ба озмоиш дучор мешавад; баъд ҳавас, ҳомила шуда, гуноҳро ба дунё меоварад, ва гуноҳ, ки ба амал омад, мамотро ба вуҷуд меоварад. (Яъқ. 1:13-15)

Озмоише ки ба сари шумо омадааст, ҷуз озмоише оддии инсонӣ чизи дигаре нест; ва Худо амин аст, ва Ў намегузорад, ки шумо берун аз қуввати худ озмуда шавед, балки дар баробари озмоиш сабукӣ ҳам медиҳад, то ки шумо тоб оварда тавонед. (1 Қўр. 10:13)

Мисли ин ки рўзона бошад, боодобона рафтор кунем: на бо айёшӣ ва мастигарӣ, на бо шаҳватпарастӣ ва фисқу фуҷур, на бо низоъ ва ҳасад; балки Худованди мо Исои Масеҳро дар бар кунед ва дар бораи ҳавасҳои шаҳвонии ҷисм ғамхорӣ нанамоед. (Рум. 13:13-14)

Лекин онҳое ки мехоҳанд сарватдор шаванд, гирифтори озмоиш ва дом ва бисёр ҳавасҳои беақлона ва зарарнок мешаванд, ки онҳо мардумро дар хонавайронӣ ва ҳалокат меғўтонанд… (1 Тим. 6:9)

Корҳои ҷисм маълум аст, ки инҳост: фисқ, зино, нопокӣ, фуҷур, бутпарастӣ, ҷодугарӣ, адоват, хархаша, ҳасад, хашм, ҷидол, ихтилофот, бидъатҳо, нафрат, қатлҳо, бадмастӣ, бетартибӣ ва монанди ин; шуморо пешакӣ огоҳ менамоям, чунон ки пештар ҳам огоҳ намудаам, ки кунандагони чунин корҳо Малакути Худоро мерос нахоҳанд гирифт. (Ғал. 5:19-21)





# БОБИ ҲАФТУМ 
## ШУБҲАҲОИ Ӯ


Пештар ман пай дар пай дигар шудани авзои шавҳарамро дар хусусиятҳои артистии миҷози ў медидам. Медонед, ки одами эҷодкор чи гуна мешавад: баъзан ў хурсанд ва беғам аст, ва баъзан ғамгину рўҳафтода. Вақте ки шавҳарам ғамгин мегашт, ўро фикр дар бораи он фаро мегирифт, ки аз дасташ ҳеҷ кор намеояд, ночиз аст, ў қодир нест, ки аз ўҳдаи кори худ барояд. Барои чунин фикр кардан асосҳои ҳақиқӣ набуданд, вале чунин фикрҳо ҳатто дар лаҳзаҳои аз ҳама пурсамар ва бомуваффақияти эҷодии ў ба сараш меомаданд. Ман дарҳол нафаҳмидам, ки маро лозим нест, ки шубҳаҳои ўро азоб медодаро ба табиати ў мансуб донам ва бигўям: «Хайр, ў ҳамин хел аст». Ман инчунин фаҳмидам, ки Майкл набояд дар муҳориба бо фикрҳои ғамгинаш танҳо бошад. Агар ману ў як чизи бутун бошем, пас ҳар гуна ҳуҷум ба ў ин ҳуҷум ба ман низ аст, ва ман метавонистам бо боварӣ бигўям: «Шавҳари ман овози Худоро намешунавад — ин овози душман аст. Ман тамошо карда намеистам, ки чи тавр душман шавҳари маро азоб медиҳад ва ҳаёти моро вайрон месозад».

Ман қарор додам, ки таҷрибаи шахсии худро гузаронам ва «ба дасисаҳои иблис муқобилат намоям» (ба Эфс. 6:11 ниг.). Чӣ тавре, ки набошад, Китоби Муқаддас ба мо мефармояд, ки «дар ҳар вақт дар Рўҳ бо ҳар дуо ва илтимос… босабот буда, ҳамеша дар бораи ҳамаи муқаддасон илтимос кунед» (ба Эфс. 6:18). Бешубҳа дар зери мафҳуми «ҳамаи муқаддасон» гурўҳи одамонро фаҳмидан лозим аст, на тавсифи ахлоқиашонро, ва шавҳари ман ба ин гурўҳ дохил аст. Баъди ҳомигии чандинмоҳа дар бораи ў ман аз натиҷаи он ба ҳайрат афтодам: Майкл идора кардани анбўҳи фикрҳои худро ёд гирифт, зиёда аз ин, бо шарофати дуо нақшаҳои душман пеш аз оне, ки амалӣ гарданд, вайрон мешуданд. Ҳар қадаре, ки шавҳарам зуд-зуд ҷавоби дуоҳои маро медид, ҳамон қадар беҳтар пайдоиши дурўғро мефаҳмид, ки фикрҳои ўро пур месохтанд, ва ҳамон қадар камтар мехост ба онҳо бовар кунад.

Бо лексияҳо сайри мамлакат карда, ман бо занони табақаҳои гуногуни ҷамъият бисёр сўҳбат кардам ва аз он ҳайрон гаштам, ки то чи андоза ин масъала муҳим мебошад. Моҳиятан он ба миҷоз ё шароитҳои ҳаёти шавҳарони онҳо боваста набуд, азбаски ҳар кадоми онҳо бо шубҳаҳои якхела фаро гирифта шуда буданд. Ниҳоят ман дарк кардам, ки ҳамаи мардон душмане доранд, ки кўшиш мекунад он чизеро нобуд созад, ки Худо барои онҳо тайёр намудааст. Ба занҳо низ ҳамон душман ҳуҷум мекунад, вале дар баъзе ҳолатҳо мардон заифӣ зоҳир месозанд. Ҳатто марди аз ҳама пурзўр метавонад дар зери бори масъалаҳо заиф ва нотавон гардад, рўҳафтода шавад, ё бо роҳе равад, ки ўро аз Худо дур месозад. Ў на ҳамеша домҳои душманро дида метавонад, ки ўро бовар мекунонад, ки нохушиҳои дар ҳаёти ў ба амаломада рафънопазиранд. Дар сари ў фикрҳои «ноилоҷӣ», «ҳамааш бад», «ин шикаст аст», «имконнопазир», «ҳамааш тамом» ва «барои чӣ кўшиш кунам?» пайдо мешаванд. Зан метавонад дар бораи он дуо кунад, ки шавҳараш фарқ кардани дурўғро аз ҳақиқат ёд гирад ва ба ҷои ин дурўғ ў суханони: «умед», «шукуфоӣ», «имконият», «муваффақият» ва «ибтидои нав»-ро шунавад — ва донад, ки онҳо аз Худо мебошанд.

Каломи Худо ва ҳамду сано ба Худо — ана ду яроқи пурзўр муқобили дурўғҳои иблис, ки ба ақли шавҳари ту ҳуҷум мекунад. «Зеро ки Каломи Худо зинда ва таъсирбахш ва аз ҳар шамшери дудама тезтар аст: ва то ба ҳадди ҷудо кардани ҷон ва рўҳ, буғумҳо ва иликҳо рафта мерасад, ва андеша ва ниятҳои дилро месанҷад» (Ибр. 4:12). Вақте, ки ту суханони Худоро мегўӣ, ту ба дидани дурўғе шурўъ менамоӣ, ки аз ин суханон қудрати худро гум мекунанд. Агар шавҳари ту қудрат надошта бошад, ки инро мустақилона кунад, ту метавонӣ Каломи Худоро дар дуо барои ў баён кунӣ ва ту натиҷаҳои мусбиро хоҳӣ дид. Ман маротибаҳои зиёд чунин кардам ва шавҳарам метавонад дар бораи тағйиротҳои бо ў ба амал омада шаҳодат диҳад. Ман ҳамеша ба Майкл дар бораи он ёдовар мешавам, ки Худо ба ў на рўҳи тарс, балки қувват ва муҳаббат ва ақли солим диҳад (ба 2 Тим. 1:7 ниг.). Ман ба ў мегўям, ки ман дар бораи он дуо мекунам, ки ақли солим ўро тарк накунад.

Ҳамду сано ба Худо низ яроқи пурзўр мебошад. Вақте ки мо ба Ў ҳамду сано мехонем, дар ҳузури Ў меистем, ва дар ҳузури Ў мо шифо меёбем ва ҳаёти мо дигаргун мешавад. «Агарчӣ онҳо Худоро шинохта бошанд, Ўро чун Худо ситоиш накарданд ва шукр нагуфтанд, балки хаёлоти онҳо ботил, ва дили бефаросаташон тира шуд…» (Рум. 1:21.). Агар ту хоҳӣ, ки фикрҳои ғамангез шавҳари туро фаро нагиранд, ба Худо барои саломатӣ ва тозагии ақли ў ҳамду сано хон ва дар он вақт ў фаҳмо ва аниқ сустиҳои худро мебинад ва аз ўҳдаи онҳо мебарояд.

Афсурдаҳолӣ, андўҳ, ғазаб, тарс, бегонашавӣ, танҳоӣ, асабӣ шудан, заифӣ дар назди васвасаҳо, касалиҳои гуногуни асаб — ҳамаи ин бемориҳо дар майнаи одам ба амал меоянд. Агар ту идора кардани фикрҳои худро наомўзӣ, онҳо ҳаёти туро идора хоҳанд намуд. Аз ин рў Худо моро меомўзад, ки ҳамаи фикрҳои худро чун ҳақиқат қабул накунем. «Тамоми рўз Ман дастҳои Худро сўи қавми саркаше дароз мекардам, ки аз паи фикрҳои худ бо роҳи нодуруст мерафтанд» (Иш. 65:2). Ў мехоҳад, ки фикрҳои Ў — фикрҳои мо гарданд, то ки мо «фикрҳои Масеҳро» дошта бошем (ба 1 Қўр. 2:16 ниг.). Биёед дар бораи он дуо мекунем, ки шавҳарони мо фикрҳои Масеҳро дошта бошанд ва ҳар як фикри худро ба итоаткорӣ ба Худо мутеъ гардонанд. Кадоме аз мо ба ин эҳтиёҷ надорад?



#### Дyo


Худованд, ман аз Ту хоҳиш мекунам, ки ақли шавҳари маро муҳофизат намоӣ. Ўро аз дурўғҳои иблис муҳофизат намо ва чуноне, ки Ту ҳукм кардаӣ, биомўз овози Туро аз ҳамаи дигар овозҳо фарқ карда тавонад, ва ҳамаи фикрҳои худро дар итоаткорӣ ба Ту мутеъ гардонад. Чуноне кун, ки ў ташнаи Каломи Ту ва ҳақиқати Ту бошад ва тавонад фикрҳои нодурустро фарқ кунад. Ба ў қудрат деҳ, ки ба дурўғ истодагарӣ карда тавонад. Ба ў ёдовар шав, ки у ақли Масеҳро дорад. Агар душман шавҳари маро безобита созад, ман душманро бо қувваи Рўҳулқудс меронам, ки қудрат дорад ақли шавҳари маро тоза кунад. Худованд, Ту ба ман қудрати «поймол кардани …тамоми қувваи душман»-ро додаӣ (ба Луқ. 10:19 ниг.). Бо ин қудрат ман ҳамаи рўҳҳои бардурўғро аз ҳаёти шавҳари худ меронам. Ман медонам, ки Худо ба ў (номи шавҳар) ақли солим ва рўъёи аниқи ҳаёташро додаст. Бигзор ўро ҳеҷ гоҳ фикрҳои нопок, пургуноҳ ва манфӣ ғамгин насозанд, вале бигзор ақли ў нав гардад, то ки тавонад дар бораи иродаи неки писандида ва комили Худо башорат диҳад (ба Рум. 12:2 ниг.).

Ба ў ёрӣ деҳ, ки «…дар Худованд ва дар тавоноии қудрати Ў нерўманд шавад» (ба Эфс. 6:10 ниг.), дар бораи ҳеҷ чиз ғам нахўрад, аммо ҳамеша дар дуо ва илтимос бо шукргузорӣ хоҳишҳои худро ба Ту ошкор созад, то ки қудрати Ту, ки аз ҳар хирад волотар аст, дил ва фикрҳои ўро дар Исои Масеҳ нигаҳ дорад (ба Фил. 4:6-7 ниг.). Ва ниҳоят, бигзор ў ҳамеша дар бораи он, ки чӣ рост аст, ва боинсоф аст, ва пок аст, ва хушоянд аст, ва шоёни таҳсин аст, фикр кунад (ба Фил. 4:8 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Зеро ки мо, агарчи дар ҷисм зиндагӣ мекунем, ба ҳасби ҷисм намеҷангем; зеро аслиҳаи ҷанги мо ҷисмонӣ нест, балки назди Худо боиқтидор аст барои хароб кардани қалъаҳо; мо дасисаҳо ва ҳар баландгириро, ки бар зидди дониши Худо қиём мекунанд, сарнагун месозем ва ҳар фикрро ба итоати Масеҳ асир мекунем. (2 Қўр. 10:3-5)

Фикрҳои ҷисмонӣ мамот аст, аммо фикрҳои рўҳонӣ — ҳаёт ва сулҳу осоиштагӣ. (Рум. 8:6)

Лекин дар андоми худ қонуни дигаре мебинам, ки он ба муқобилӣ қонуни хиради ман меҷангад ва маро асири он қонуни гуноҳ мегардонад, ки дар андоми ман мавҷуд аст. (Рум. 7:23)

Худоро ба воситаи Худованди мо Исои Масеҳ шукр мегўям. Пас, ман бо хиради худ шариати Худоро бандагӣ мекунам, вале бо ҷисми худ қонуни гуноҳро. (Рум. 7:25)

Ва Худованд Худои худро бо тамоми дили ту ва бо тамоми ҷони ту ва бо тамоми қуввати ту дўст бидор… (Марқ. 12:30)





# БОБИ ҲАШТУМ 
## ТАРСҲОИ Ӯ


Бисёр чизҳо дар ин ҷаҳон моро ба тарс меоварад, ва танҳо одами девона инро инкор мекунад. Аммо вақте, ки тарс моро фаро мегирад, мо асири он мегардем. Бисёртар мардон тўъмаи осони тарс мегарданд, зеро онҳоро ин саволҳо азоб медиҳанд: «Ногоҳ…?». «Раваду пули ба қадри кофӣ кор карда натавонам?»; «раваду ногаҳон бо зану фарзандонам ягон ҳодиса шавад?»; «раваду бизнеси ман барҳам хўрад»; «раваду ман падари хуб шуда натавонам»; «агар ман маслуқ гардам ва оиларо таъмин карда натавонам?»; «раваду ягон кас мавқеи маро танг кунад, ё ба ман таҳдид намояд?»; «раваду ман ба садамаи автомобилӣ дучор шавам?»; «мабодо ман бимирам, бо наздикони ман чӣ мешавад?». Тарс метавонад ба одам ғолиб ояд (ба Заб. 47:7 ниг.), ва ўро нобуд созад (ба Заб. 77:33 ниг.). Агар одамро «тарси ҳароси азим фаро гирифта бошад» (ба Луқ. 8:57 ниг.), алоқаро бо Худо аз даст медиҳад ва иродаи неки Ўро намебинад.

Дар соли дуюми хонадориамон ману Майкл якҷоя бо шўбонамон Ҷек Хейфорд, зани ў Анна ва гурўҳи начандон калони калисо ба сайёҳати Италиё, Юнон ва Исроил рафтем. Майкл ҳамеша бо дили нохоҳам сайёҳат мекард ва дар аснои ба Юнон расиданамон ў аллакай дар ҳолати стресс буд. Боре бегоҳӣ, баъди якчанд рўзҳои аз ҳад зиёд хастакунанда ў айнан ба зора даромад:

— Ман дигар наметавонам. Ман дигар дар ин ҷо буда наметавонам.

— Ту аз чӣ метарсӣ? — пурсидам ман.

— Ба ман чунин менамояд, ки агар зуд ба хона барнагардам, ҳаётам барҳам мехўрад.

Ба дерии шаб нигоҳ накарда, ман ба шўбон Ҷек занг зада хабар расондам, ки мо пагоҳӣ ба хона меравем. Эҳтимол, ў аллакай дар ҷогаҳ буд, вале ҳамон замон гуфт:

— Ман ҳозир ба назди шумо меоям.

Вақте ки ў омад, Майкл ба ў ҳамаашро кушоду равшан гуфт. Ҷек ўро ба оғўш гирифта гуфт, ки ўро Падари Осмонӣ бо чи хел муҳаббати бузург дўст медорад.

— Ту фарзанди Худо ҳастӣ, — гуфт ў. — Вақте, ки ту дар ҳузури Падари бузург ва дўстдор мабошӣ, аз чизе тарсиданат лозим нест.

Шўбон Ҷек барои Майкл дар бораи он дуо кард, ки Майкл тавонад ин муҳаббати осмониро дарк намояд. Ва ба таври оддӣ зоҳиршавии марҳамати Худо ба Майкл кашфиёти бузург гардид. Бо шарофати он ў тавонист аз ўҳдаи тарсҳои худ барояд ва бо гурўҳ то охири сайёҳат монд. Ва хуб, ки чунин шуд: дар Ерусалим ман ҳомиладор шудам ва баъд аз нўҳ моҳ писарамон Кристофер таваллуд шуд, ва ин айнан дар рўзи таваллуди шўбон Ҷек ба амал омад. Агар мо ба тарсҳо рухсат надиҳем, ки моро идора кунанд, чизҳои олиҷанобе бо мо шуда мегузарад.

Байни як фикри ба ҳарос меоварда, ки ба сарат омада туро маҷбур месозад, ки барои ҳалли ягон масъалаи аниқ дуо кунӣ, ва ҳисси хастакунандаи тарс, ки иродаи туро фалаҷ мегардонад, фарқ ҳаст. Ту албатта тарафдори он ҳастӣ, ки дили шавҳари ту аз Рўҳулқудс пур бошад, вале вақте, ки ўро рўҳи вайронкунандаи тарс фаро мегирад, ту дахолат накарда наметавонӣ. «…Лекин ба шумо нишон медиҳам, ки аз кӣ тарсидан лозим аст: аз Ў ҳаросон бошед, ки баъд аз куштан қодир аст ба дўзах андозад; оре, ба шумо мегўям, ки аз Ў тарсед» (Луқ. 12:5). Ягона тарсе, ки мо бояд дошта бошем, — тарс дар назди Худо мебошад.

Агар ту тарси Худовандро дошта бошӣ, Худо ваъда медиҳад, ки туро аз душманон раҳо мекунад (ба 4 Подш. 17:39 ниг.), туро аз бадӣ нигоҳ медорад (ба Мас. 16:6 ниг.), чашми Худро аз ту намеканад (ба Заб. 32:18 ниг.), марҳамати Худро ба ту зоҳир месозад (ба Луқ. 1:50 ниг.), ба ту боигарӣ ва шўҳрат медиҳад (ба Мас. 22:4 ниг.), туро бо ҳама чизи зарурии ҳаёт таъмин мекунад (ба Заб. 33:10 ниг.), аҳди Худро ба ту мекушояд (ба Заб. 24:14 ниг.), фарзандон ва набераҳои туро баракат медиҳад (ба Заб. 102:18 ниг.), ба ту умедвории мустаҳкам тўҳфа менамояд ( ба Мас. 14:26 ниг.), ҳаёти туро осоишта мегардонад (ба Мас. 19:23), умри туро дароз мекунад (ба Мас. 10:27 ниг.) ва хоҳишҳои дили туро ба ҷо меорад (ба Заб. 144:19 ниг.). Дигар чӣ хостан мумкин аст? Дуо кун, ки муҳаббати пурбаракат ва комили Худо шавҳари туро иҳота кунад ва аз ҳамаи тарсҳо озод намояд.



#### Дyo


Худованд, Ту дар Каломи Худ гуфтӣ, ки «Дар муҳаббат ҳаросе нест, балки муҳаббати комил ҳаросро бадар меронад, чунки ҳарос азоб дорад, ва касе ки меҳаросад, дар муҳаббат комил нест» (1 Юҳ. 4:18). Ман аз Ту хоҳиш менамоям, ки шавҳари маро дар муҳаббат нисбати Худ мустаҳкам намо, то ҳеҷ гуна тарс аз болои ў ҳокимият надошта бошад. Ман медонам, ки Ту ба ў на рўҳи тарс, балки қудрат, муҳаббат ва ақли солим додаӣ (ба 2 Тим. 1:7 ниг.). Бо номи Исои Масеҳ ман дар бораи он дуо мекунам, ки тарс дигар ўро идора накунад. Бигзор Каломи Ту ба ҳар як ҳуҷайраи вуҷуди ў дохил шавад ва ўро бовар кунонад, ки муҳаббати Ту аз ҳар чизе, ки бо ў рўй дода метавонад, беандоза бузург аст, ва ҳеҷ чиз наметавонад ўро аз ин муҳаббат маҳрум созад.

Ман аз Ту хоҳиш мекунам: ба ў ёрӣ расон, ки дар Ту Падареро бубинад, ки муҳаббати Ў ҳеҷ гоҳ фиреб намедиҳад, ба тавоноии Ў ҳеҷ чиз баробар шуда наметавонад, ва дар ҳузури Ў аз чизе тарсиданаш лозим нест. Ўро аз тарси нобуд созанда раҳоӣ деҳ ва бо тарси дигар, бо тарси Худованд пур кун (ба Ирм. 32:40 ниг.). Ба ў роҳи Худатро нишон деҳ, Худованд. Ба ў ёрӣ деҳ, ки «дар ростии Ту рафтор намояд». Дили ўро мустаҳкам намо, то ки фақат «аз тарси исми Ту» пур бошад (ба Заб. 85:11 ниг.). Бигзор ў дар назди одамон тарсе надошта бошад, то ки ў тавонад бо боварӣ ва далерона бигўяд: «Худованд мададгори ман аст, ва ҳаросон нахоҳам шуд: одамизод ба ман чӣ метавонад бикунад? (Ибр. 13:6) Чӣ қадар фаровон аст меҳрубониҳои Ту, ки барои тарсгорони Худ нигоҳ доштаӣ…» (ба Заб. 30:20 ниг.).

Ман ба ў (номи шавҳар) мегўям: «…Қавӣ бошед! Натарсед! Инак, Худои шумо бо интиқом меояд, бо подоши илоҳии Худ меояд: Ў омада, шуморо наҷот хоҳад дод» (Иш. 35:4). «Бар адолат асос хоҳӣ ёфт; аз ситам дур хоҳӣ буд, зеро ки нахоҳӣ тарсид, ва аз даҳшат, — зеро ки он ба ту наздик нахоҳад шуд» (Иш. 54:14). «Аз воҳимаи шабона нахоҳӣ тарсид, ва аз тире ки рўзона мепарад; ва аз вабое ки дар торикӣ қадамгузор аст, ва аз тоуне ки дар нимирўзӣ талаф мекунад» (Заб. 90:5-6). Бигзор туро «Рўҳи Худованд, рўҳи ҳикмат ва хирад, рўҳи машварат ва қудрат, рўҳи шинохтани Худованд» фаро гирад, ва бигзор ту бо рўҳи «Худотарсӣ» (Иш. 11:2-3) пур гардӣ».



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Фариштаи Худованд дар гирду пеши тарсгорони Ў ҳозир аст ва онҳоро халосӣ медиҳад. (Заб. 33:8)

Худовандро талабидам, ва маро иҷобат намуд, ва аз ҳамаи бимҳоям маро халосӣ дод. (Заб. 33:5)

Дар водии зулмот роҳ равам ҳам, аз бадӣ наметарсам, чунки Ту бо ман ҳастӣ; асо ва чўбдасти Ту маро тасаллӣ медиҳад. (Заб. 22:4)

Натарс, зеро ки Ман бо ту ҳастам; наларз, зеро ки Ман Худои ту ҳастам: Ман туро тақвият хоҳам намуд, ва туро ёварӣ хоҳам дод, ва туро бо ямини адолати Худ дастгирӣ хоҳам кард. (Иш. 41:10)

Худованд нури ман ва наҷоти ман аст: аз кӣ тарсон бошам? Худованд истеҳкоми ҷони ман аст: аз кӣ ҳаросон бошам? (Заб. 26:1)





# БОБИ НӮҲУМ 
## МАҚСАДҲОИ Ӯ


Ҳар кадоми мо мақсад дорем. Танҳо барои ҳамин мо зиндагӣ мекунем. Ин вазифаи мо, таъиноти мо аст. Асосан мо барои он вуҷуд дорем, ки Худоро ҷалол диҳем ва иродаи Ўро ба ҷо орем. Чӣ тавр мо онро дар ҳаёт татбиқ менамоем — ин кори шахсии ҳар кадоми мо мебошад. Шавҳари туро лозим аст, ки мақсади мавҷудияти худро бидонад; фаҳмад, ки ҳаёти ў — тасодуфӣ нест, ва ў дар рўи замин мувофиқи як мақсади муайян зиндагӣ мекунад. Ў бояд боварӣ дошта бошад, ки бо мақсади муайян офарида шудааст. Ва агар ў таъиноти худро фаҳмад ва ба он коре, ки даъват шудааст, машғул шавад, он касе мегардад, ки ҳамон буданаш лозим аст, ва дар он вақт ў сарчашмаи хушкнашавандаи ҳаётро меёбад. Ва ин туро хушбахт мегардонад.

Яке аз ҳақиқатҳои асосие, ки ман дар давоми чоряк асри ҳаёти заношўиямон аз худ кардам, ин аст, ки зан набояд ба шавҳар фишор оварад, маҷбур кунад, ки ҳамон шавад ё ягон хели дигар, — ў танҳо метавонад дуо кунад, ки шавҳар ҳамон каси мехостагии ў шавад. Аз дасти зан дуокунӣ меояд, то ки Худо аз ў як чизи танҳо ба Худ мақбулро биофарад. Вале шавҳар ин гуна мегардад ё не, танҳо аз худи ў вобаста аст, аз он, ки розӣ мешавад, ки дили худро ба Худо кушояд ва даъвати осмониро, ки ба ў нигаронида шудааст шунавад, оё овозеро мешунавад, ки «ба даъвати муқаддас хондааст, на бар тибқи аъмоли мо, балки бар ҳисби таъиноти Худ ва ба ҳасби он файзе, ки ба мо аз азал дар Исои Масеҳ ато шудааст…» (2 Тим. 1:9). Шавҳари ту вориси Масеҳ гардидааст, «мувофиқи таъиноти Ў пешакӣ муайян шуда будааст…» (ба Эфс. 1:11 ниг.). Ва ту даъват шудаӣ барои он дуо кунӣ, ки ў ин даъвати Худоро шунавад ва ҳамаи корҳои худро қатъиян мувофиқи ниятҳои Худо ба ҷо орад.

Агар одам мувофиқи аҳкомҳои Худо зиндагӣ накунад, ҳамеша айён аст: ту безобитагии ўро ҳис мекунӣ. Ту ҳис мекунӣ, ки бо ў ягон гап шудааст, ҳарчанд аниқ гуфта наметавонӣ, ки чӣ. Агар дар паҳлўи ту одами иҷрокунандаи таъиноти худ бошад, ту дар ў фаҳмиши чуқури даъвати худ, дилпурӣ ва қатъияти ботиниро мебинӣ. Вале шавҳари ту чӣ хел зиндагӣ мекунад? Оё туро бесаранҷом мекунад, ки ў дар ҳаёт бемақсад ва маъюс саргардон мегардад? Агар ҳа, пас дуо кун: «Худованд, шавҳари маро аз ин вазъият барор, мақсадҳои Худро ба ў кушо, ва пешомадҳои навро нишон деҳ».

Ин дуо кафолат намедиҳад, ки шароити ҳаёти шавҳари ту зуд тағйир меёбанд. Чунин шуданаш мумкин аст, вале бештар чизи дигаре ба амал меояд — ҷидду ҷаҳди ў тағйир меёбанд. Ман Дейвид ном дўсте дорам. Ў солҳои зиёдест, ки дар заводи тайёрасозӣ кор мекунад. Овози Худоро шунида ў даъвати ба ў нигаронида шударо фаҳмид — ба наврасони гарданшах аз оилаҳои камбизоат ёрӣ расондан. Ў инчунин фаҳмид, ки бар замми ин ў набояд кори худро тарк кунад. Маоши ў кофӣ буд, ки оиларо таъмин намояд. Ва маълум шуд, ки дар ихтиёраш ҳамон қадар вақте мемонд, ки барои кори нав кифоят мекунад. Дейвид барои чунин оилаҳо хўрокҳои бепул, барои наврасони ҳуқуқи иҷтимоӣ надошта консертҳо, барои наҷотнаёфтагон гурўҳҳои масеҳӣ ва ҳатто байни гурўҳҳои рақобаткунандаи криминалӣ гуфтушунидҳо ташкил мекард. Ў ҳамаи кори аз дасташ меомадагиро мекард, то ки дар ин шаҳри якдигарро аз душманӣ поракунанда, осоиштагиро барқарор созад. Ин кори бениҳоят душвор аст, вале он ҳаёти ўро бо мазмун пур месозад. Ў медонад, ки барои чӣ зиндагӣ мекунад ва инро дар паҳлўи ў буда ҳис накардан номумкин аст. Зоҳиран ў аз ҳама оддӣ, он қадар марди пурзўр нест, вале ў — рўҳонии бузург ва бо қуввати Рўҳулқудс пур аст. Приссила, завҷаи Дейвид, дар бораи даъвати шавҳараш медонад ва ба ў бо ҳар кори аз дасташ меомадагӣ ёрӣ мерасонад.

Ба ҳар коре, ки Худо шавҳари туро даъват накунад, маънои ҳаёти туро Ў дар он мебинад, ки ту шавҳари худро дастгирӣ намоӣ ва дар корҳояш иштирок кунӣ — бигзор ба воситаи дуо, ё суханони рўҳбаландкунанда, ё бо ягон роҳи дигар. Барои баъзе занон ин маънои барпо кардани ҳузуру ҳаловати хонагӣ, тарбияи фарзандон, дуои ҳамешагӣ барои дастгирии шавҳарро дорад. Занони дигар бошанд, метавонанд шарикони шавҳарони худ гарданд, ё ёрдамчии фаъоли онҳо бошанд. Дар ҳар ҳолат Худо туро дар имконияти зоҳирсозии худ ҳамчун шахсият инкор намекунад. Худо дар ин кор ба ту нақши аниқеро медиҳад, ки он дар ҳамоҳангии пурра бо мақоми шавҳарат вобаста аст ва бо таъиноти ў мухолифат намекунад. Худо наметавонад офарандаи бетартибиҳо, бесарусомониҳо, муноқишаҳо ва шароитҳои барои шумо номуносиб бошад. Худо ба ҳама кор вақти Худашро муайян менамояд. Ҳар кадоми мо метавонем мақоми худро танҳо он вақте ба ҷо орем, ки Худованд муқаррар намудааст.

Агар шавҳари ту ба сўи мақсади Худо дар наздаш гузошта ҳаракат кунад, метавони боварӣ дошта бошӣ, ки душман дар ў шинондани тухми шубҳа кашолкорӣ намекунад-махсусан агар ў ҳанўз манзараи аниқи муваффақиятҳои ояндаи худро намебинад. Дуоҳои ту ба шавҳарат ёрӣ мерасонанд, ки аз асорати шубҳаҳо озод гардад, ба ў ёрӣ мерасонанд, ки Худоро шунавад ва меомўзанд, ки дар роҳи Худо устувор бошад. Онҳо ҳаёти ўро пурмазмун мегардонанд.



#### Дyo


Худованд, ман дар бораи он дуо мекунам, ки ў (номи шавҳар) даъвати Туро аниқ шунавад. Ба ў ёрӣ деҳ, ҳамоне гардад, ки дар Масеҳ аст, ва ба ў мақсади бузурги ҳаёти ўро нишон деҳ. Бигзор ақли ў аз фаҳмиши умеде равшан гардад, ки ба ў даъвати Ту медиҳад (ба Эфс. 1:18 ниг.).

Худованд, вақте ки Ту моро даъват менамоӣ, ба мо қудрат медиҳӣ. Шавҳари маро биомўз, ки мувофиқи мақоми худ сазовор зиндагӣ кунад ва одами Худо гардад, ки Ту он гуна будани ўро таъин кардаӣ. Дар бораи ин таъинот ба ў ҳамеша ёдовар шав ва ба ў рухсат надеҳ, ки аз мақсади гузоштаи Ту саркашӣ намояд ва нагузор, ки ба чизҳои дигар мароқ зоҳир кунад. Ҳама гуна шубҳаҳоро барҳам деҳ, то ин ки онҳо натавонанд ўро ғулом гардонанд. Ба ў биомўз, ки аз шароитҳои мавҷуда боло бошад ва мақсадеро бинад, ки баҳри он Ту ўро офаридаӣ. Ба ў сабр деҳ, ки вақти таъинкардаи Туро интизор шуда тавонад. Ман дар бораи он дуо мекунам, ки хоҳишҳои дили ў аз иродаи Ту ҷудо нашаванд. Бигзор ў ҳамеша роҳнамоии Туро ҷўё бошад ва бигзор дили ў зиракона ҳар як сухани Туро қабул намояд.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


…Ҳар кас лаёқати ба худ хосе аз Худо дорад, яке ин тавр, дигаре ба таври дигар. (1 Қўр. 7:7)

Бигзор ҳар кас дар он ҳолате ки Худо ўро насиб кардааст, ва ҳар кас дар он вазъе ки Худованд ўро даъват намудааст, бимонад. (1 Қўр. 7:17)

Барои ҳамин ҳам мо ҳамеша барои шумо дуо мегўем, то ки Худои мо шуморо сазовори даъваташ гардонад ва ҳар салоҳдиди некӣ ва кори имонро бо қуввати Худ ба амал оварад… (2 Тас. 1:11)

То ки Худои Исои Масеҳи Худованди мо, Падари ҷалол рўҳи ҳикмат ва ваҳйро барои шинохтани Ў ба шумо ато намояд. Ва чашмони дили шуморо равшан созад, то шумо бидонед, ки умеди даъвати Ў аз чӣ иборат аст, ва сарвати ҷалоли мероси Ў барои муқаддасон чӣ гуна аст. Ва бузургии қудрати Ў дар мо, ки имон дорем, чӣ гуна аз ҳад берун аст. Он қудрат аз рўи амали қуввати азими Ўст. (Эфс. 1:17-19)

Бигзор муроди дилатро ба ту ато фармояд ва ҳамаи нақшаҳоятро ба иҷро расонад. (Заб. 19:5)





# БОБИ ДАҲУМ 
## ҚАРОРҲОИ Ӯ


Боре шавҳари ман ба ман чизе нагуфта барои бастани шартнома оиди додугирифт ба гуфтугузор сар кард. Ман дар ин бора он вақте шунидам, ки кор аллакай ба авҷи аълояш мерафт. Аз ҳамон вақт ман оромиро аз даст додам. Дар ҳақиқат фикр олиҷаноб ва нақшаҳои Майкл хуб буданд, вале ман аз ҳисси изтироб ва безобитагӣ халос шуда наметавонистам. Ва ҳар қадаре, ки бештар дуо мекардам, ҳамон қадар зиёдтар ин ҳиссиёт ба ман мечаспид. Вақте ки дар ин бора ба шавҳарам нақл кардам, ў дар ҷавоби ман танҳо гуфт: «Ту бовар надорӣ, ки ман қобилият дорам қарори дуруст барорам». Бо ин суханон ў ба ман фаҳмонд, ки нияти давом додани корро дорад ва намехоҳад, ки касе ба ў халал расонад.

Ягона коре, ки ба ман монд, ин дуо кардан буд. Боз ва боз ман ба Худо муроҷиат мекардам: «Худованд, ба ман нишон деҳ, ки дар чӣ хато мекунам. Ман мехоҳам, ки ҳама корҳои Майкл барор гиранд, охир ақидаи ў хуб аст. Вале агар фаҳмиш маро фиреб надиҳад, ба ў хатоҳояшро нишон деҳ, то тавонад дар вақти лозим раванди бастани аҳдро боздорад. Ба ў ҳақиқатро кушо, ва бигзор додугирифт баргузор нагардад».

Соати 11-и пагоҳӣ, пеш аз имзокунии шартнома, чашмони Майкл ногоҳ кушода шуданд ва ў як қатор ҷузъиётҳоро, ки бар фоидаи тарафи дигар буд, дид. Худованд ба ў ҳақиқатро кушод ва шартнома баста нашуд. Ҳар қадаре, ки ба Майкл эътирофи хатоҳояш мушкил набошад, ў хурсанд буд, ки ба нохушиҳо гирифтор нагашт.

Баъди чанд муддат, дар болои ин китоб кор карда истода, ман аз шавҳарам пурсидам, ки оё ў ягон хел таъсири дуоҳои маро ҳис кардааст ё не, ў дар мадди аввал гуфт, ки дуоҳо ба ў ёрӣ додаанд, ки интихоби дуруст кунанд. «Вақте ки қабули қарори ҷиддӣ фаро мерасид, ва ман бояд интихоб мекардам, дуоҳои ту чашмони маро мекушоданд ва маро аз бастани шартномаи шубҳаовар, ки нохушиҳои зиёд оварда метавонистанд, муҳофизат намуданд».

Мо бояд дар хотир дорем, ки ҳамаи мардон ба ҳақ будани худ боварӣ доранд: «Ҳар роҳи одам дар назари вай рост аст…» (Мас. 21:2). Вале танҳо Худо метавонад ба мо хирадмандӣ ва қобилияти фарқкунии ҳақиқатро аз дурўғ бидиҳад, агар мо албатта инро аз Ў хоҳиш кунем. Хирадмандӣ муваффақият меорад (ба Воиз 10:10 ниг.), ва таълим медиҳад, ки таҷрибаи бегонаро ба назар гирем (ба Мас. 15:31 ниг.). Мо мехоҳем шавҳарони худро хирадманд бинем.

Чи тавре, ки маълум аст, зидмаънои хирадмандӣ беақлӣ аст. Китоби Муқаддас беақлро чун одаме ба қалам медиҳад, ки «ба худ умед мебандад» (ба Мас. 28:26 ниг.), аз «суханони оқилона нафрат дорад» (ба Мас. 23:9.), гўш кардан намехоҳад, балки кўшиш мекунад «дили худро зоҳир созад» (ба Мас. 18:2 ниг). Бо суханони дигар, бо онҳо сўҳбат кардан душвор аст, онҳо ҳамеша ба ҷангу ҷанҷол моиланд (ба Мас. 20:3 ниг.); дар ҷавоби кўшиши ба ў фаҳмондан, ба ғазаб меояд (ба Мас. 14:16 ниг.). Шахси бефаросат наметавонад, ки оқилона оқибатҳои рафторҳои худро бубинад, аз ин рў интихоби дуруст карда наметавонад. Агар шавҳари ту ин гуна бошад, дуо кун, ки хирадманд гардад.

Агар шавҳари ту танҳо баъзан беақлӣ кунад, кўшиш накун ўро фош кунӣ. Китоби Муқаддас мегўяд: «Ибтидои ҳикмат — тарси Худованд аст ва шинохтани Қуддус — хирад аст» (Мас. 9:10). Ин ба он ишора менамояд, ки ту аз чӣ бояд сар кунӣ, — ту бояд пеш аз ҳама дар бораи он дуо кунӣ, ки тарси Худованд дар дили шавҳарат зиндагӣ кунад ва дар бораи он, ки ў бо Худо машварат карданро ёд гирад: «Хушо марде ки ба машварати шарирон намеравад…» (ба Заб. 1:1 ниг.). Агар ту ҳамеша дар бораи он дуо кунӣ, ки шавҳари ту хирадманд бошад ва Худоро шунавад ва гўш кунад, он вақт агар қарори нодурустро ҳам қабул кунад, дар дили ту осоиштагӣ ҳукмфармо мегардад, барои он, ки ту қарзи худро ба ҷо овардаӣ ва медонӣ, ки Худованд дар оқибат ҳамаашро ба баракат табдил медиҳад.

Ҳаёти мо аз бисёр ҷиҳат аз қарорҳое, ки шавҳаронамон қабул мекунанд, вобатагӣ доранд. Ҳамин тариқ, биёед оқил шавем ва дар он хусус дуо кунем, ки интихоби онҳо ҳамеша дуруст бошад.



#### Дyo


Худованд, дили шавҳари маро аз тарси Худованд пур кун ва ўро омўз, ки қарорҳои дуруст қабул кунад. Бигзор дили ў ба Ту майл намояд ва ташнаи ҳақиқатҳои Ту бошад. Ўро омўз, ки аҳкомҳои Туро пайравӣ карда рафтор намояд, ва интихобе кунад, ки ба иродаи Ту мувофиқат намояд, ва ўро аз амалҳои нодуруст муҳофизат намо. Ба ў хирадмандӣ ато намо, то ки ў хатоҳои худро дида тавонад ва аз онҳо канораҷўӣ кунад. Чашмони ўро кушо, то ки оқибати рафторҳои худро дида тавонад.

Ман дуо мекунам, ки шавҳари ман пандҳои порсоёнро гўш диҳад ва тайёр бошад, ки ёд гирад ва тағйир ёбад. Бигузор ў ҳеҷ гоҳ дурўғи осиёнро гўш надиҳад, балки танҳо таълимоти Туро афзал донад. Ман медонам, ки: «Дар дили одам фикрҳо бисёр аст, вале фақат нақши Худованд ба амал меояд» (Мас. 19:21). Ўро ҳатто дар хоб (ба Заб. 15:7 ниг.) ва саҳарӣ панд деҳ, то ки ў аз рўи ҳақиқат рафтор намояд ва даъвати ҷисмро пайравӣ накунад. Худованд, ман медонам, ки пеши назари Ту «ҳикмати ин ҷаҳон ҷаҳолат аст» (ба 1 Қўр. 3:19 ниг.). Бигзор ў ҳеҷ гоҳ ба ин васваса дода нашавад, бигзор чашмони ў ҳамеша ба сўи Ту нигаронида шуда бошад, ва гўшҳояш ҳамеша Туро шунаванд.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Хирадманд бишнавад, ва дониш биафзояд; ва оқил тадбирсоз гардад. (Мас. 1:5)

Дар назари худат хирадманд набош, аз Худованд битарс, ва аз бадӣ дур шав. (Мас. 3:7)

Худотарсӣ ибтидои дониш аст; беақлон аз ҳикмат ва насиҳат нафрат доранд. (Мас. 1:7)

Он гоҳ маро хоҳанд хонд, ва ман иҷобат нахоҳам кард; аз субҳидам ҷустуҷў хоҳанд кард ва маро нахоҳанд ёфт. Азбаски онҳо ба дониш адоват доштанд ва Худотарсиро интихоб накарданд, машварати маро напазируфтанд, аз ҳамаи мазамматҳои ман нафрат карданд. (Мас. 1:28-30)

Одаме ки аз роҳи хирад дур шуда бошад, дар ҷамоати мурдагон сокин мешавад. (Мас. 21:16)





# БОБИ ЁЗДАҲУМ 
## САЛОМАТИИ Ӯ


Шавҳари ман солҳои дароз ба саломатии худ мароқ зоҳир намекард. Ман якчанд маротиба оиди ин ба ў маслиҳатҳо додам, сўҳбатҳои гуногунмазмун гузаронидам, дар ҷойҳои намоён мақолаҳои махсуси маҷаллаҳоро гузоштам, аз ў зор карда гиря кардам, ки бевазан шудан намехоҳам. Вале ҳамааш бефоида буд — чашмони ў маро намедиданд ва гўшҳояш намешуниданд. Аммо боре ба сари ман фикри олиҷанобе омад: агар дуо ба дигар соҳаҳои ҳаёти ў таъсир кунад, барои чӣ дар ин бетаъсир бошад? Ман қарор додам, ки ба кори одатии худ «хомўш будан ва дуо кардан» бармегардам ва аз Худо хоҳиш намудам, ки дар Майкл хоҳиши мунтазам бо машқҳои ҷисмонӣ машғул шуданро бедор созад. Якчанд моҳҳои дуокунӣ ҳеҷ натиҷае наоварданд, вале боре пагоҳӣ ман овозеро шунидам, ки аз ҳуҷраи дигар ба гўш мерасид, ва ба он назар карда аз ҳайрат шах шудам: шавҳарам дар асбоби спортӣ машқ мекард. Ман дар он вақт ба ў чизе нагуфтам. Аз ҳамон вақт инҷониб ў машқ мекунад ва ҳафтае се маротиба гантел мебардорад. Баъдтар, вақте ки ў гуфт, ки худашро хубтар ҳис мекунад ва афсўс мехўрад, ки ин корро пештар накардааст, қариб буд, ки аз даҳонам барояд: «Ман ба ту гуфта будамку», вале зуд худдорӣ кардам. То имрўз Майкл намедонад, ки ин мўъҷизаро дуои ман офарид.

Ба саломатии шавҳар, новобаста аз синну сол ва ҳолати ҷисмонии ў, чун ба як чизи худ ба худ вуҷуд дошта нигоҳ кардан лозим нест. Дуо кун, ки ў барои худ ғамхорӣ карданро омўзад, ва вақте ки ў бемор мешавад, барои шифоёбиаш дуо кун. Ман чандин маротиба барои дуоҳоям оиди шифоёбӣ ҷавоб гирифтаам ва шоҳиди шифоёбии одамони зиёде ҳастам, ва ман дигар шубҳа надорам, ки Худованд имрўзҳо низ, мисли замонҳои қадим, шифо медиҳад, ва инчунин дар оянда низ шифо хоҳад дод. Ман боварӣ дорам, ки Худо бо ин гуфтаҳо: «…Ман Худованди шифобахши ту ҳастам» (ба Хур. 15:26 ниг.) — маҳз ҳаминро дар назар дошт. Ман ба имони Ирмиё ҳамроҳ мешавам, ки гуфт: «Маро эй Худованд шифо бидеҳ, ва ман шифо хоҳам ёфт» (ба Ирм. 17: 14 ниг.). Ман ба ин ваъда бовар мекунам: «…Ҷароҳатҳои туро шифо хоҳам дод…» (ба Ирм. 30:17 ниг.).

Исо «Заъфҳои моро гирифт ва бемориҳои моро бардошт» (Мат. 8:17); Ў ба шогирдони Худ «қудрат дод то ки… ҳар беморӣ ва бетобиро шифо диҳанд» (ба Мат. 10:1 ниг.). Ў гуфт: «…Ин аломат ҳамроҳи имондорон хоҳад буд… Даст бар беморон ниҳанд, онҳо шифо ёбанд» (ба Марқ. 16:17-18 ниг.). Ман фикр дорам, ки Худо бо марҳамати бузурги Худ нисбати мо дар ҳама замон шифо медиҳад; ягона чизе, ки метавонад ба шифоёбӣ халал расонад — шубҳаҳои мо мебошанд (ба Мат. 9:22 ниг.).

Шавҳарам ба ман гуфт, ки бештар аз ҳама таъсири дуоҳои маро дар миёнаи солҳои 80-ум ҳис карда буд вақте ки духтурон дар ў якчанд ҷойҳои сахтшударо ёфтанд, ки ба ақидаи онҳо саратон буданаш аз эҳтимол дур набуд. Таҷзия гузаронда шуд. Рўзҳои интизории ҷавоби он барои Майкл озмоиши аз ҳама вазнинтарин гардиданд, вале дуоҳои ман, аз рўи иқрори ў, то он лаҳзае, ки ў табиати бад надоштани варамҳоро фаҳмид, ба ў қувват бахшиданд. Онҳоро буриданд ва дигар чизе ўро ғам намедод.

Дар хотир доштан зарур аст, ки новобаста ба дуоҳо ва имони мо, анҷоми кор ва вақти шифоёбӣ дар ихтиёри Худо мебошад. Гуфта шудааст, ки «вақте барои шифо додан» ҳаст (ба Воиз 3:3 ниг.). Агар ту дуо кунӣ, вале чизе тағйир наёбад, худро маломат накун, зеро Худо баъзан бемориҳои ҷисмониро ба кор мебарад, то одамро маҷбур созад, ки Ўро гўш кунад. Дуокуниро давом деҳ, вале дар хотир дор, ки ба гуфтани сухани охирин Худо ҳуқуқ дорад.

Айнан ҳамин чиз он вақте, ки мо дар бораи наҷоти ягон ҷон дуо мекунем, ба амал меояд, зеро муқаррар кардани муддати мавҷудияти одам дар рўи замин ба мо дода нашудааст. Китоби Муқаддас мегўяд, ки «вақте барои мурдан» ҳаст (Воиз 3:2 ниг.), ва ба мо дода нашудааст ҳал кунем, ки ин вақт кай меояд. Ин аз Худост. Мо танҳо бояд ба ин гардан диҳем. Мо метавонем дуо кунем, вале Ў бояд ҳал кунад. Мо вазифадорем, ки хомўш ин ҳуқуқи Ўро эътироф кунем. Барои саломатии шавҳар дуо кун, вале ҳуқуқи Худоро дар ҳал кардани натиҷаи кор эътироф намо.



#### Дyo


Худованд, ман аз Ту хоҳиш дорам, бо дасти шифобахши Худ ўро (номи шавҳар) ламс кун. Бигзор тамоми узвҳои бадани ў мувофиқи хости Ту саломат бошанд. Ҳар он чизе, ки вайрон шуда буд, барқарор намо, ўро аз ҳар гуна бемориҳо шифо бидеҳ ва аз ҳар гуна норасоиҳо халос кун. Саломатии ўро тавре мустаҳкам кун, ки ў тавонад бомуваффақият кори худро ба ҷо орад; бигзор хоби ў бофароғат бошад, то ки ҳамеша бо табъи болида ва қувваи нав бедор шавад. Ба ў саломатӣ ва дили пурқувват бидеҳ.

Ман дар бораи он дуо мекунам, ки ў ҳамеша хоҳиши дар бораи бадани худ ғамхорӣ кардан, дуруст хўрок хўрдан, мунтазам ба машқҳои ҷисмонӣ машғул шуданро дошта бошад, ва аз ҳамаи чизи зарарнок дар канор бошад. Ёрӣ деҳ фаҳмад, ки бадани ў маъбади Худо аст, ки ў вазифадор аст онро ҳифз намояд (ба 1 Қўр. 3:16 ниг.). Ман барои он дуо мекунам, ки ў ҷисми худро ҳамчун қурбонии зинда, муқаддас ва писандидаи Ту тақдим кунад (ба Рум. 12:1 ниг.).

Ҳангоми бемориҳояш ман аз Ту хоҳиш мекунам, ки ўро дастгирӣ намо ва шифо деҳ. Ўро бо хурсандии Худ пур кун ва қувват деҳ. Махсусан ман дар бораи (номи масъалаи аниқ) дуо мекунам. Бигзор ў дар Ту чунон имонеро ба даст орад, ки бигўяд: «Худовандо, Худои ман! Сўи Ту истиғоса бурдам, ва маро шифо додӣ» (Заб. 29:3). Аз Ту миннатдорам Падар, зеро Ту — шифокори ман ҳастӣ». Ман дар он хусус дуо мекунам, ки шавҳари ман умри дарози хушбахтона бинад ва, вақте ки соати марги ў фаро мерасад, бигзор дили ў аз осоиш пур бошад ва марг осон, бе ҷонканӣ ва бе азоб бошад. Аз Ту миннатдор ҳастам, Худованд, ки Ту ўро ба иқоматгоҳи Худ қабул мекунӣ, вале бигзор ин дар соати аз тарафи Ту таъинкардашуда ба амал ояд, ва на дақиқае пештар.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Эй ҷонам, Худовандро муборак бихон ва ҳамаи некиҳои Ўро фаромўш накун. Ў ҳамаи гуноҳҳоятро меомурзад; ҳамаи касалиҳоятро шифо мебахшад. (Заб. 102:2-3)


Вале дар тангии худ сўи Худованд фиғон карданд; онҳоро аз мусибатҳошон наҷот дод. Каломи Худро фиристод, ва онҳоро шифо бахшид ва онҳоро аз гўрҳошон халос кард. (Заб. 106:19-20)

…Дуои туро шунидам, ашкҳои туро дидам. Инак, Ман туро шифо хоҳам дод… (4 Подш. 20:5)

Он гоҳ нури ту мисли шафақ ҷило хоҳад дод, ва шифои ту ба зудӣ фаро хоҳад расид, ва адолати ту пешопеши ту хоҳад рафт, ва ҷалоли Худованд соқаи ту хоҳад буд. (Иш. 58:8)

Инак, Ман ба он марҳам ва даво хоҳам бахшид, ва онҳоро шифо хоҳам дод, ва фаровонии осоиштагӣ ва ростиро ба онҳо зоҳир хоҳам сохт. (Ирм. 33:6)





# БОБИ ДУВОЗДАҲУМ 
## БЕХАТАРИИ Ӯ


Чандин маротиба мо қиссаҳо дар бораи он шунидаем, ки чӣ хел ҷанговарон дар лаҳзаҳои аз ҳама хатарноктарин дар майдонҳои набард ба таври мўъҷизаовар наҷот ёфтаанд ва танҳо баъд фаҳмидаанд, ки наздиконашон дар он лаҳза барои онҳо дуо кардаанд. Шавҳарони мо ҳар рўз «дар майдони набард» мебошанд. Хатар онҳоро аз ҳар тараф иҳота кардааст. Танҳо Худованд медонад, ки чӣ гуна домҳои ҳалокатоварро душман барои онҳо дар шакли садамаҳо, бемориҳо ва зўровариҳо тайёр намудааст. Амалан ҷое намондааст, ки онҳо гирифтори бадбахтиҳо нагарданд, ҳатто хонаҳои худамон дар худ хатар ниҳон доранд. Худо гуфт: «Шарир одилро поида мегардад, ва дар паи куштани ўст; лекин Худованд ўро ба дасти вай намесупорад…» (Заб. 36:32-33). Ў ваъда медиҳад, ки барои «умедворони Худ» сипар мегардад (ба Мас. 30:5 ниг.). Ў инчунин метавонад барои шавҳарони мо низ сипар бошад, зеро мо бо имон барои онҳо дуо мекунем, ва имони мо ба Худо, ба муҳофизатгари мо, пурзўр аст.

Вақте ки шавҳарам бо фарзандонам бо мошин ба ягон ҷо раванд, ман ҳамеша барои бехатарии онҳо дуо мекунам. Вале боре пагоҳӣ, баъди он, ки Майкл писари хурдиамонро ба мактаб бурд, занги телефон садо дод. «Мо худи ҳозир ба садамаи автомобилӣ гирифтор шудем, — хабар дод шавҳарам, — вале мо сиҳату саломат ҳастем».

Ман ҳамон замон ба ҷои садама раҳсипор шудам, ва Худоро барои он шукр мегуфтам, ки азизони маро мувофиқи хоҳишҳои ман, ки якчанд сол боз мепурсам, муҳофизат намудааст. Ба он ҷо расида аз дидани мошин, аниқтараш, аз он чизе, ки монда буд, ба ҳайрат афтодам. Мошинчаи варзишии Майклро, ки ҳеҷ гоҳ ба ман боварӣ намебахшид, мошини боркаши калон маҷақ карда ба девори муҳофизатии бетонии канори роҳ партофта буд. Таъмир кардани он имконнопазир буд. Инро баъдтар ширкати суғурта низ тасдиқ кард. Ман медонистам, ки чӣ тавонистааст Майкл ва писарчаамонро дар ин садамаи даҳшатнок муҳофизат кунад — дасти муҳофизаткунандаи Худо. Тамоми бадани шавҳарам ва писарам аз доғҳои кабуд ва харошидаҳо пур буданд, вале зарбҳо метавонистанд аз ин ҳам ҷиддитар бошанд, ё умуман мурдани онҳо мумкин буд. Ман пурра боварӣ дорам, ки Худо ба дуоҳои ман ҷавоб дод ва наздикони маро муҳофизат намуд (ман инчунин умед мебандам, ки дуоҳои ман ба шавҳарам таъсир мекунад ва ў аз харидани боз як чунин автомобили варзишӣ даст мекашад).

Занони гурўҳи дуокунии мо мунтазам оиди шавҳарони худ барои бехатарии онҳо дар парвозҳои ҳавоияшон, сайёҳатҳо бо автомобил, дар ҷои кор ва ҳатто дар кўчаҳо дуо мекунанд. Мо дар дуо хатарҳои аниқро ном намебарем — мо танҳо дуо мекунем, ки Худованд шавҳарони моро аз ҳар гуна бадӣ нигоҳдорӣ намояд. Худованд ваъда медиҳад, ки «…ба фариштагони Худ дар бораи ту амр хоҳам дод, ки туро дар ҳамаи роҳҳоят нигоҳдорӣ кунанд. Туро дар кафҳои худ бардошта хоҳнад бурд, ки мабодо пои худро бар санге бизанӣ…» (Заб. 90:11-12).

Вале бадбахтиҳо рўй медиҳанд, ҳатто бо одамони имондор низ, ва ҳамеша ногаҳон ва ғайричашмдошт. Аз ин рў барои шавҳари худ ҳамеша дуо кун, зеро намедонӣ, ки кай, дар куҷо ва дар кадом «майдони набард» ба ў дуоҳои ту даркор мешаванд. Ва агар ягон чиз рўй диҳад ҳам, ту худро бо он тасалло медиҳӣ, ки Худоро даъват намудаӣ, ки ба авҷи ин ҳодиса ворид шавад.



#### Дyo


Худованд, ман аз ту дар он бора илтиҷо мекунам, ки Ту ўро (номи шавҳар) аз ҳар гуна бадбахтиҳо, садамаҳо, бемориҳо ва ҳуҷумҳои бад муҳофизат намоӣ. Ўро аз хатарҳо дар автомобил ва дар тайёра муҳофизат намо ва аз зўроварӣ ва дасисаҳои одамони бад ҳифз кун. Ба ҳар куҷое ў наравад, қадамҳои ўро аз бадӣ нигоҳ дор. Қадамҳои ўро дар роҳи Худ қоим гардон, то ки пойҳояш налағҷад (ба Заб. 16:5 ниг.) ва агар ин ба амал ояд, ўро бо марҳамати Худ дастгирӣ намо (ба Заб. 93:18 ниг.). Ба ў хирадмандӣ деҳ, ки хатарро фарқ кунад ва барои бо роҳи бехатар рафтанаш ёрӣ деҳ (ба Мас. 3:21, 23 ниг.). Сахра, сипар ва қалъаи ў бош (ба Заб. 17:2-3 ниг.). Ўро ба зери болҳои Худ бигир (ба Заб. 90:4 ниг.), кўҳпора, паноҳгоҳ ва наҷоти ў бош, то ки фурў наравад (ба Заб. 61:7 ниг.). Ман бораи он илтиҷо мекунам, ки бадбахтӣ ба ў наздик нашавад (ба Заб. 90:7 ниг.). Ўро аз душмане, ки мехоҳад ўро нобуд созад, паноҳ кун (ба Заб. 102:4 ниг.), «баромадан ва омадани ўро» аз ҳоло то абад нигоҳдорӣ кун (ба Заб. 120:8 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Он ки дар паноҳгоҳи Ҳаққи Таоло нишастааст, дар сояи Қодири Бечун хоҳад буд. Дар ҳаққи Худованд мегўям: «Ў паноҳгоҳи ман аст ва қалъаи ман; Худои ман аст, ки ба Ў таваккал мекунам». (Заб. 90:1-2)

Зеро ки маро дар рўзи тира дар хаймаи Худ пинҳон хоҳад дошт, дар паноҳи хиргоҳи Худ руст хоҳад кард, бар кўҳпора баланд хоҳад бардошт. (Заб. 26:5)

Дар води зулмот роҳ равам ҳам, аз бадӣ наметарсам, чунки Ту бо ман ҳастӣ; асо ва чўбдасти Ту маро тасаллӣ медиҳад. (Заб. 22:4)

Худованд сахраи ман аст, ва қалъаи ман, ва раҳокунандаи ман; Худои ман кўҳпораи ман аст; ба Ў паноҳ мебарам; Ў сипари ман аст, ва шохи наҷоти ман, ва паноҳгоҳи ман. Худовандро мамдўҳ хоҳам хонд, ва аз душманонам наҷот хоҳам ёфт. (Заб. 17:3-4)

Эҳсонҳои аҷоиби Худро бинамо, эй Наҷотдиҳандаи паноҳбарон аз онҳое ки бар зидди ямини Ту қиём мекунанд. Ҳамчун гавҳараки чашм маро нигоҳбонӣ намо; дар сояи болҳои Худ маро пинҳон бикун. (Заб. 16:7-8)





# БОБИ СЕНЗДАҲУМ 
## ОЗМОИШҲОИ Ӯ


Ҳама давраҳои мушкил доранд, ва бигзор ин туро ба ташвиш наандозад. Баъзан дуоҳои мо ба мо ёрӣ медиҳанд, ки аз нохушиҳо дурӣ ҷўем ва баъзан не. Қисми зиёди он аз муносибатҳои мо ба он вобаста аст, ки бо мо чӣ шуда мегузарад. Агар қаҳру ғазаб ва озор дилҳои моро пур кунад, агар мо ҳамеша шикоят кунем ва Худоро дар нохушиҳоямон айбдор кунем, корҳоямон хеле баданд. Вале агар озмоишҳоро аз сар гузаронида, Худоро шукргузорӣ кунем ва ҳамду сано хонем, дар он вақт Ў ваъда медиҳад, ки андўҳҳои моро ба манфиати мо мубаддал мегардонад. «Эй бародарони ман, вақте ки ба озмоишҳои гуногун дучор мешавед, инро барои худ шодии бузург ҳисоб кунед, чун медонед, ки имтиҳони имони шумо сабрро ба вуҷуд меоварад» (Яъқ. 1:2-3).

Эҳтимол дорад, ки дуоҳои зан дар ин давра наметавонанд вазъияти ба амаломадаро дар ҳаёти шавҳар тағйир диҳанд, ки аз сар гузарондани онҳо ба ў насиб гардидааст. Зеро агар дар ҳаёти мо азобҳо умуман намебуданд, ба худ тасаввур кардан мумкин аст, ки чӣ тавр мо разил, хунсард ва махлуқони гарданшах буда метавонистем. Вале дуои ту ба ҳар ҳол ба шавҳар ёрӣ дода метавонад, ки муносибатҳои некхоҳонаро нигоҳ дорад, ба дили ў осоиштагиро орад ва ба ў ёрӣ медиҳад, ки пуртоқат ва шукргузор бошад — ва ба ҳамин тариқ, ўро аз оқибатҳои қарори нодуруст қабулкардааш эмин медорад.

Дугонаи ман Ҷенро лозим омад, ки аз озмоиши мудҳише гузарад: шавҳари ў Дейв, баъди газидани тортанаки заҳрдор, муддати зиёде дар мувозина байни ҳаёту марг буд. Ин барои ҳар дуи онҳо давраи аз ҳама мушкил буд, ки зиёда аз як сол давом кард ва дар давоми он Дейвро лозим омад бо як қатор мушкилиҳое, ки яке паси дигар меомаданд, мубориза барад. Ҳамаи кор боз аз он ҷиҳат мушкил буд, ки ҳамсарон ба наздикӣ ба иёлоти нав кўчида аз наздикон ва дўстон дур афтода буданд. Бо сабаби пардохти калони муолиҷаи тиббӣ вазъияти молиявиашон мушкил гардид. Магар ҳамаи ин кофӣ набуд, ки дар ғазаб шавӣ? Вале онҳо, дар Худо сарчашмаи қувваи худро дида, дуо кардан ва ҳамду саро хонданро қатъ намекарданд.

Дар ҳолати стресси доимӣ, бо чашмони ашколуд, Ҷен гарму ҷўшон дуо мекард, ки Дейв дар ин муҳориба рўҳафтода нашавад ва дар рўҳ қавӣ гардида, истодагарӣ намояд. Худо онҳоро дастгирӣ намуд, Дейв шифо ёфт ва баъд онҳо ба Худо самари зиёд оварданд. Имрўзҳо онҳо ҳарду дар калисои худ хизмат мекунанд ва се фарзанди онҳо одамони сидқан имондор мебошанд ва бо истеъдоди наҷиби худ Худоро ҷалол медиҳанд. Ҳаёти онҳо шаҳодати марҳамати Худо мебошад ва ман боварӣ дорам, озмоише, ки лозим омад онҳо аз сар гузаронанд, ба хусусиятҳои хислат ва ҷаҳонбинии онҳо таъсири калон расонидааст.

Оё мо инро ҳис мекунем ё не, аммо вақте ки ба Худо хизмат мекунем, муҳаббати Ў моро ҳатто дар лаҳзаҳои аз ҳама ғамгин, танҳоӣ ва вазнин иҳота мекунад. Ў ҳамеша дар паҳлўи мо мебошад, вақте, ки корҳои мо хуб нестанд; ҳамин, ки дуо кунем ва аз Ў паноҳ ҷўем, баракат ва некӣ медиҳад: «Дар баробари ин мо медонем, ки ба дўстдорони Худо, ки мувофиқи пешбинии Ў даъват шудаанд, ҳама чиз бар нафъашон ёрдам медиҳад» (Рум. 8:28). Ба Ў хуш аст, ки мо азобҳоро аз сар гузаронида, назди Ў мутеъ бошем, то ки мо «ман»-и мағрур ва озодамонро мутеъ гардонем; Ў мехоҳад моро одамони ҳақиқии Худо — азобкашанда, пуртоқат, рўҳан қавӣ, ҷалоли Ўро афзункунанда бинад. Ў азобҳоро ба мо барои он равона мекунад, ки мо ба муҳаббати Ў, дар ҳар мушкилӣ барои ёрӣ додан тайёр будани Ўро бовар кунем.

Ман бо боварӣ гуфта метавонам, ки ҳама он азобҳое, ки аз он лозим омад бо Майкл якҷоя гузарем, ба ғаму андўҳ, дард, саргарангӣ ва нофаҳмии мо нигоҳ накарда, моро ба Худо наздик карданд. Ва вақте ки давраҳои мушкил фаро мерасид, мо ба Худо самимона дуо мекардем ва мушоҳида мекардем, ки чи хел имони мо бузург шудааст, чи хел мо дар роҳи Худо дар рўҳ қавӣ гаштаем. Ва вақте, ки мо дуруст рафтор мекардем, муҳаббати байниҳамдигарии мо мустаҳкам мегардид.

Агар шавҳари ту давраи озмоишро аз сар гузаронад, қарзи худро ба ҷо биёр — барои ў дуо кун, вале бори ўро ба дўши худ нагир. Ба он нигоҳ накарда, ки хоҳиши сахти бо ҳам дидани азобҳои ўро дорӣ, кўшиш накун, ки қисме аз бори азобҳоро бардорӣ, зеро ин рўҳи шавҳари туро суст мегардонад ва ба ў ҳисси шикастро меорад. Ғайр аз ин, Худо намехоҳад ба иҷроиши иродаи Ў монеъ шавӣ, кўшиш кунӣ, ки ҷои Рўҳулқудсро бо худ иваз намоӣ. Ҳарчанд дидани азобҳои шавҳарат барои ту мушкил бошад ҳам, ҳуқуқ надорӣ, ки ба раванди ҳодисаҳо дахолат кунӣ. Дуо кардан, рўҳбаланд сохтан ва дастгирии ў — ана вазифаи ту, зеро Худо ба мо озмоишҳоро барои мақсадҳои Худ мефиристад, ва ту набояд садди роҳи Ў гардӣ.

Агар шавҳари ту мушкилоти молиявӣ, беморӣ, бохт, аздастдиҳии кор, бўҳрони оилавиро аз сар гузаронад; агар нохушиҳои зиёд дошта бошад, агар ҳаёти ў бо талхии шиддати муносибатҳои байниҳамдигарӣ бо одамон заҳролуд мегашта бошад — дар он вақт аз Рўҳулқудс хоҳиш намо, ки ба ҳаёти ў ворид шавад ва онро тағйир диҳад. Диққати ўро ба мақсади бузурги ваъдаи Худо ҷалб намо: ба ў дар бораи он ёдовар шав, ки азобҳои мо дар муқоиса бо ҷалоли Худо, ки онро мо ба даст меорем, ҳеҷ аст, агар мо ҳамаи озмоишҳоро, ки Худо ба мо равон месозад, сазовор аз сар гузаронем. «Зеро, ба ақидаи ман, азобу уқубатҳои замони ҳозира назар ба он ҷалоле ки дар мо зоҳир хоҳад шуд, ҳеҷ аст» (Рум. 8:18). Ўро бо суханони зебои ҳавворӣ Павлус дастгирӣ намо: «Ҳамааш аз дастам меояд, бо мадади Масеҳ, ки моро қувват мебахшад» (Фил. 4:13).

Дуо кун, ки имони шавҳарат ба Худо мустаҳкам бошад ва ў ба он шубҳа карда натавонад, ки на азобҳои ҳозира, на озмоишҳои минбаъда ўро аз муҳаббати Худо маҳрум сохта наметавонанд. «Зеро ман мўътақидам, ки на мамот, на ҳаёт, на фариштагон, на мабдаъҳо, на қувваҳо, на ҳозира, на оянда, на баландӣ, на умқ, на ҳар гуна махлуқи дигар моро аз муҳаббати Худо, ки дар Худованди мо Исои Масеҳ аст, ҷудо карда наметавонад» (Рум. 8:38-39). Ва агар ҳеҷ чиз ўро аз муҳаббати Худо маҳрум карда натавонад, пас ҳар қадар мушкил ҳам набошад, дар ў ҳамеша умедворие ҳаст.

Азобҳо ҳамчун оташи тозакунанда ва оби поккунанда амал мекунанд. Ту охир намехоҳӣ, ки шавҳари ту дар онҳо сўзад ё ғарқ шавад; ту мехоҳӣ ўро тоза ва навшуда бинӣ, зеро «…ҳар кӣ то охир сабр кунад, наҷот хоҳад ёфт» (Мат. 24:13). Шавҳари ту бояд хоҳиши қатъии дар имон истодагарӣ карданро дошта бошад, ва интизори ҷавоби Худо барои дуоҳои худ бошад, ки онҳо ўро аз забонаи оташи сўзонанда ва аз умқи гирдобҳои ҳаросовар наҷот медиҳанд.



#### Дyo


Худованд, танҳо Ту тамоми умқи азобҳои шавҳари маро медонӣ. Ман танҳо ошкорсозии зоҳирии онро мебинам, аммо Ту тамоми вазнинии бореро, ки ў ба дўши худ мегирад, мебинӣ. Ман медонам, ту моро меозмоӣ ва ман намехоҳам ба иҷроиши иродаи Ту монеъ шавам; ман танҳо мехоҳам, ки шавҳарам дар ин набард ғолиб барояд.

Худовандо, Ту — паноҳгоҳ ва қуввати мо, ёри ҳақиқӣ дар тангиҳо ҳастӣ (ба Заб. 46:2 ниг.). Ту ба мо имкон додӣ, ки «бо ҷуръат ба тахти файз наздик оем, то ки марҳамат ба даст оварем ва барои мадади саривақтӣ файз ёбем» (ба Ибр. 4:16 ниг.). Ва ман ба тахти Ту бо он хоҳиш наздик мешавам, ки ба шавҳари ман баракатҳои худатро ба серӣ резӣ. Рўҳи ўро барои муҳориба устувор гардон ва ба ў сабурӣ деҳ. Бигзор ў ҳамеша дар ҳама кор ба Ту умед бандад (ба Заб. 36:1-4 ниг.). Ба ў ёрӣ деҳ, ки ба ҳеҷ чиз нигоҳ накарда, устувор ва далер бошад. Ба ў ёрӣ деҳ, ки ҳама вақт «аз умедворӣ тасалло ёбад, дар мусибат пуртоқат бошад» ва ҳамеша дуо кунад (ба Рум. 12:12 ниг.). Ба ў мадад расон, ки роҳи ҳаёташро тай кунад ва рўҳафтода нагардад, зеро Ту гуфтӣ: «…Одил ҳафт маротиба афтад ҳам мехезад…» (Мас. 24:16). Бигзор ў ҳамеша дар хотир дорад, ки «Худованд қадамҳои мардро барқарор мекунад, ва ба роҳи вай таваҷҷўҳ менамояд…» (Заб. 36:23).

Ман дар бораи он илтиҷо мекунам, ки ў ба Ту умед бандад ва ба он бовар кунад, ки Ту сипари ў мегардӣ «то даме ки фалокатҳо бигзаранд» (ба Заб. 56:2 ниг.); то, ки ў ҷавобҳои Туро интизор шуда тавонад, чунки «умедворони Худованд қуввати тоза пайдо мекунанд, мисли уқобон бол меафшонанд, медаванд ва бемаҷол намегарданд, ва қадам мезананд ва хаста намешаванд» (ба Иш. 40:31 ниг.). Ман дар бораи он хоҳиш мекунам, ки ў дар Ту қувват гирад, то ки Ту муроҷиатҳои ўро шунавӣ ва ўро аз ҳама фалокатҳо наҷот диҳӣ (ба Заб. 33:7 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Дар ин бора шодӣ кунед, дар сурате, ки ҳоло агар лозим шавад, аз озмоишҳои гуногун андаке андўҳгин мешавед. Имони шумо аз тилло, ки бо вуҷуди озмуда шуданаш дар оташ ҳам фонӣ мебошад, гаронбаҳотар аст. Ин имон аз имтиҳон мегузарад ва барои ҳамд ва шавкат ва ҷалол дар вақти зуҳури Исои Масеҳ холис ба миён меояд. (1 Пет. 1:6-7)

Бори дилатро ба Худованд парто, ва Ў ба ту ғамхорӣ хоҳад кард. Ў ҳаргиз нахоҳад гузошт, ки одил фурў ғалтад. (Заб. 54:23)

Ман сўи Худо мехонам, ва Худованд маро наҷот хоҳад дод. Шомгоҳ ва субҳ ва нимирўзӣ шиква ва нолиш менамоям, ва Ў овози маро хоҳад шунид. (Заб. 54:17-18)

Ту бар сари ман бисёр тангиҳо ва сахтиҳо овардаӣ, лекин боз маро зинда хоҳӣ кард, ва аз вартаҳои замин боз маро берун хоҳӣ овард. Бузургии маро афзун хоҳӣ кард, ва боз маро тасаллӣ хоҳӣ дод. (Заб. 70:20-21)





# БОБИ ЧОРДАҲУМ 
## МЕЪЁРҲОИ АХЛОҚИИ Ӯ


Симои ҳақиқии инсон ҳамон вақте айён мегардад, ки агар боварӣ дошта бошад, ки касе аз қафои ў назорат намекунад. Сухан дар бораи меъёрҳои ахлоқӣ меравад, ки ба ҳеҷ гуна шароитҳо, ки дар атроф чӣ шуда мегузарад, нигоҳ накарда, ошкор сохтан мумкин нест. Риоя намудани меъёрҳои ахлоқӣ — маънои бо одамон чунон рафтор карданро дорад, ки мехоҳед бо шумо ин гуна рафтор кунанд.

Сухани одами ахлоқан мақсаднок ҳамеша маъно дорад. Ў суханбозӣ намекунад, то ки ниятҳои ҳақиқии худро ниҳон дорад; агар ў «ҳа» гўяд, пас он «ҳа» аст, агар «не» гўяд, пас «не», зеро «он чӣ зиёда аз ин бошад, аз иблис аст» (ба Мат. 5:37 ниг.). Ин одам дурўябозӣ намекунад, ки ба касе мақбул бошад, зеро мақсади ў — аз рўи ҳақиқат рафтор карда ба Худо мақбул будан аст. Дар ҷамъият мақоми баланд доштан мумкин аст, вале дар назари Худо мо бояд худро ҳеҷ шуморем (ба Луқ. 16:15 ниг.).

Одами хушахлоқ «қасам мехўрад ва қасамаш бар зарари худаш бошад ҳам, онро тағйир надиҳад» (ба Заб. 14:4 ниг.). Ў ҳамеша дар сухани худ мемонад, гарчи аз ин зарар бинад ҳам. Ҳатто дар ҳолатҳои барои ў ногувор шубҳ накарда дар ақидаи худ устувор мемонад. Барои ў ҳақиқат дар ҷои аввал меистад ва шумо метавонед ба бовиҷдонии бечуну чарои ў бовар кунед. «Касе, ки бо тариқи рост равон аст, дар амният равон аст…» (Мас. 10:9), чунки асосҳои ахлоқиаш ўро муҳофизат менамоянд ва ў дар ҳузури Худо меистад (ба Заб. 40:13 ниг.).

Ман метавонам шавҳари худамро айнан чунин одам номам, зеро маротибаҳои зиёд бо зарурати интихоби ахлоқӣ кардан рў ба рў гашта ў ба он чизе содиқ монд, ки ҳақиқат мешуморид. Ва ин баъзан ба ў хеле гарон меафтид. Ман ҳамеша дар бораи он дуо мекунам, ки ў одилона рафтор намояд, вале на барои он, ки гўё бе дуоҳои ман ў чунин рафтор карда наметавониста бошад. (Ман боварӣ дорам, ки бе ҳомигии ман ҳам ў худро тағйир намедиҳад), балки барои он, ки онҳо барои ў ҳамеша дар лаҳзаҳои душвор дастгирӣ буданд ва ёрӣ медоданд, ки ба таври сазовор аз ҳар гуна вазъият барояд. Китоби Муқаддас мегўяд: «Одил дар беайбии худ рафтор мекунад; хушо писарони ў баъд аз ў!» (Мас. 20:7). Фарзандони мо ҳатто инро дарк накарда ҳатман аз падари худ мероси бузургеро мегиранд: меъёрҳои баланди ахлоқро. Онҳо баракатеро мерос мегиранд, ки дар он мақсаднокии симои ахлоқӣ ниҳон аст. Ман ҳамеша барои он дуо мекунам, ки онҳо дар навбати худ фарзандони худро омўзанд, ки «шарафро аз хурдӣ нигоҳ доранд».

Покии ахлоқ дар дил тавлид меёбад. Барои одами ботинан мақсаднок шудан пеш аз ҳама инро хостан лозим аст. Чунин қарор метавонад танҳо шахсан ва тамоман ихтиёрӣ бошад, бо вуҷуди ин, ту метавонӣ шавҳари худро бо дуо дастгирӣ кунӣ. Ба ў дар истодагарӣ ба ҳуҷумҳои душман ёрӣ диҳӣ, ки мехоҳад ўро кўр созад, аз роҳ барорад ва бо ҳар гуна воситаҳо ўро аз қабули ин қарор дур созад. Вале ҳатто баъди он, ки шавҳари ту интихоби дуруст мекунад, бадӣ васваса карданро давом медиҳад, ва дар он вақт дуо — ҳои ту барои ў аз шубҳа ва калавишҳо сипар мегарданд ва ба ў қувват медиҳанд, ки бо роҳи ҳақиқат равад, ҳатто дар он вақте ки дар танҳоӣ бо худ бошад.



#### Дyo


Худованд, ман аз Ту хоҳиш мекунам: ба шавҳари ман мадад расон, ки одами ахлоқан мақсаднок гардад, чуноне, ки бояд мувофиқи амри Ту бошад; ба ў қувват деҳ, ки дар вақте, ки «ҳа» гуфтан даркор бошад, «ҳа» гўяд, ва дар ҷое, ки «не», «не». Ба ў кўмак кун, ки дар ақидаи худ устувор бошад ва дар зери фишори ин ҷаҳон хам нашавад ва ба он касоне монанд набошад, ки «…ҳамеша таълим мегиранд, вале ҳаргиз ба дониши ростӣ расида наметавонанд» (2 Тим. 3:7). Бигзор ў бо Рўҳи ҳақиқат, ки диққаташро ба овози хирадмандӣ ҷалб менамояд ва ўро дар роҳҳои Ту устувор мекунад, пур гардад.

Ба ў мадад расон, ки одами аз рўи ҳақиқат зиндагӣ мекарда шавад. Ба ў кўмак кун, ки ҳамеша дар Рўҳи ҳақиқати Ту бошад (ба Юҳ. 16:13 ниг.). Ба ў мадад кун, ки дар бораи ҳақиқат башорат диҳад, то ки ҳангоми андўҳҳо қувват дошта бошад онҳоро аз сар гузаронад. Ба ў биомўз, ки далерона хатоҳои худро эътироф намояд, зеро Ту гуфтӣ: «Агар гўем, ки мо гуноҳе надорем, — худамонро фиреб медиҳем, ва дар мо ростӣ нест. Агар мо гуноҳҳои худро эътироф кунем, Ў амин ва одил аст, ки гуноҳҳои моро биомурзад ва моро аз ҳар ноинсофӣ пок намояд» (1 Юҳ. 1:8-9). Ўро аз ҳар гуна фиреб муҳофизат намо ва дилашро аз ҳар гуна дурўғ гардон. Бигзор «эҳсон ва ростӣ ўро тарк накунад: онҳоро бар гардани вай бибанд, бар лавҳаи дили вай бинавис», то ки ў «дар назари Худо ва одамон таваҷҷўҳ» пайдо кунад (ба Мас. 3:3-4 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Бенавое ки бо роҳи рости худ равон аст, беҳ аз каҷраве ки сарватдор бошад. (Мас. 28:6)

Беайбии ростдилон онҳоро роҳнамоӣ мекунад, вале каҷравии хоинон онҳоро ба ҳалокат мерасонад. (Мас. 11:3)

…Маро, эй Худованд, аз рўи адолатам ва аз рўи беайбиам доварӣ намо. (Заб. 7:9)

Маро дар доварӣ ҳимоят намо, эй Худованд, зеро ки ман дар беайбии худ рафтор кардам, ва ба Худованд таваккал намудаам, пас пешпо нахоҳам хўрд. (Заб. 25:1)

Бигзор беайбӣ ва росткорӣ нигаҳбони ман бошанд, зеро ки ба Ту умед мебандам. (Заб. 24:21)





# БОБИ ПОНЗДАҲУМ 
## НЕКНОМИИ Ӯ


Дар айёми алоқаҳои баландсуръат ва воситаҳои ахбори умум чунин як чизи нозукро, ба монанди номи нек, нигоҳ доштан осон нест. Барои он, ки ҳаёти одам вайрон гардад, кофист, ки ў ба ҷои нодаркор ва дар вақти нодаркор афтад.

Ба некномӣ сабукфикрона муносибат кардан лозим нест. «Номи нек беҳ аз равғани атрафшон» (ба Воиз 7:1 ниг.). Онро қадр ва муҳофизат кардан даркор аст. Одаме, ки некномии худро қадр намекунад, метавонад аз боварӣ ба худ маҳрум шавад. Некномии мо метавонад аз рафторҳои нодурусти мо, аз амалҳои одамоне, ки бо онҳо муошират менамоем, ё аз суханони бад ё беэҳтиётонае, ки дар ҳаққи мо гуфта мешаванд, коҳиш ёбанд. Вале фаҳмост, ки дар ҳар кадоми ин ҳолатҳо бадӣ амал мекунад. Қарори судӣ, ки ба фоидаи шумо нест, мавҷи ғайбатҳо, муносибати манфӣ, мақолаи бади рўзнома, «бадномкунии» понздаҳ дақиқаина — ҳамаи ин метавонад дар ҳар лаҳза ҳар он чизеро, ки ту тамоми ҳаёт барпо кардаӣ, барбод диҳад. Ягона роҳи аз ин канораҷўӣ кардан — дуокунӣ мебошад.

Шавҳари маро лозим омад, ки давраҳои мушкилеро аз сар гузаронад, вақте ки суханони ў ё шиносҳояш дар рўзномаҳо то ба андозаи фаҳмиданашаванда нодуруст нашр мешуданд. Хатари ин гуна тўҳматро фаҳмида, мо ба шахсоне занг мезадем, ки ба ин мақола алоқаманд буданд, то ҳақиқатро гап занем. Албатта, мо ба ҳамаи онҳо занг зада натавонистем ва дуо мекардем, ки ҷидду ҷаҳди мо кофӣ бошад ва Худо ба ҳамаи ин хотима диҳад. Баъд маълум мешуд, ки ҷанҷоли фикр карда баромадашуда худ аз худ дар як ё ду рўз хомўш мешуд. Вале ҳамаи ин метавонист моро ба коми худ кашад. Ман боварӣ дорам: моро қувваи Худо ҷавобан ба дуоҳои мо муҳофизат намуд.

Китоби Муқаддас мегўяд, ки шавҳари зани солеҳа — соҳибэҳтиром аст, ў «назди дарвозаҳо машҳур аст, вақте ки бо пирони сарзамин менишинад» (ба Мас. 31:23 ниг.). Вале ҳамеша ин тавр аст? Оё ба шавҳари зани солеҳа ҳамеша некномӣ кафолат дода мешавад? Ё ин, ки зан ба ин ягон алоқае дорад? Дар ҳақиқат, марде, ки занаш ба аҳкомҳои Худо пайравӣ мекунад, лоиқи эҳтироми бузург аст, вале ман боварӣ дорам, ки дуоҳои ў барои барпо кардан ва нигоҳ доштани номи неки шавҳар муносибати бевосита дорад.

Ту набояд дар бораи некномии шавҳари худ дуокуниро бас кунӣ, вале дар хотир дор, ки ў шахси озод мебошад. Агар ў ба роҳнамоии Рўҳулқудс беаҳамият бошад, метавонад беитоатӣ зоҳир созад ва ба мусибат гирифтор шавад. Агар бо ў чунин ҳолатҳо тез-тез рўй диҳад, агар некномии ў доғдор шуда бошад, аз Худо барои тағйирёбии ин вазъият ва мубаддал гардидани он ба манфиати шавҳари худ хоҳиш кун, зеро Худо пурқудрат аст ва ин корро мекунад.
 


#### Дyo


Худованд, ман дар бораи он дуо мекунам, ки некномии шавҳари ман доғдор нагардад. Ман медонам, ки ақидаҳо дар бораи одам бисёр вақт «аз рўи таърифи ў» ташаккул меёбанд (ба Мас. 27:21 ниг.), ва ман мехоҳам, ки одамон ўро ҳурмат кунанд ва дар бораи ў суханони нек гўянд. Ту дар Каломи Худ гуфтӣ, ки «лаънати ноҳақ ба нишон намерасад» (ба Мас. 26:2 ниг.). Ман дар бораи он дуо мекунам, ки ҳеҷ кас ҳеҷ гоҳ асосе надошта бошад, ки дар бораи ў сухани бад гўяд. Ўро аз ҳар гуна даъво ва корҳои судӣ муҳофизат намо. Худованд, ўро аз бадхоҳон раҳоӣ деҳ. Ўро аз душманонаш нигаҳбон бош (ба Заб. 58:2 ниг.). Касонеро манъ кун, ки ўро ба муноқиша мекашанд (ба Заб. 34:1 ниг.). Мо ба Ту умед мебандем, Худованд. Ҳаргиз мо хиҷил нахоҳем шуд (ба Заб. 70:1 ниг.). «Агар Худо тарафгири мо бошад, зидди мо кист?» (Рум. 8:31.).

Ту гуфтӣ, ки «Наметавонад дарахти нек меваи бад оварад, ва дарахти бад — меваи нек. Ҳар дарахте, ки меваи нек намеоварад, бурида дар оташ андохта мешавад». (Мат. 7:18-19).

Ман дар он хусус дуо мекунам, ки шавҳари ман самараҳои неки порсоиро орад, то ки одамон корҳои хуби ўро бинанд. Бигзор самараҳои бовиҷдонӣ, сазовор будан, итоаткории ў ўро дар ҳамаи корҳояш пуштибонӣ кунанд, то ки некномии ў коҳиш наёбад.

Ўро аз душманон муҳофизат намо, аз маслиҳати шарирон эҳтиёт кун ва аз доме, ки барояш гузоштаанд, берун ор (ба Заб. 30:5 ниг.), ўро аз бадӣ, тўҳмат ва ғайбат нигоҳ дор. Ба лабоне, ки ба ў тўҳмат мекунанд, бо оташи поккунандаи Худ таъсир расон. Бигзор айби онҳо ошкор шавад, хиҷил ва шарманда шаванд, бадхоҳонаш қафо гарданд ва расво шаванд (ба Заб. 39:15 ниг.). Бигзор ў ба Ту бовар кунад, ва аз одамоне, ки ба ў бадӣ кардан мехоҳанд, натарсад (ба Заб. 55:12 ниг.). Зеро Ту гуфтӣ, ки умедворони Ту шарманда нахоҳанд шуд (ба Рум. 10:11 ниг.). Ўро роҳнамоӣ кун, роҳбар шав, такягоҳ ва паноҳгоҳаш бош. Худованд, бигзор нури ў дар назди мардум тобад, то ки аъмоли неки ўро дида, Туро ҷалол диҳанд (ба Мат. 5:16 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Маро аз қасди бадкешон пинҳон бикун, ва аз ҳаёҳуи бадкирдорон, ки забони худро мисли шамшер тез кардаанд, тирҳои худ — суханони талхро ба зеҳ овардаанд, то ки аз камингоҳи худ ба беайбе биандозанд… (Заб. 63:3-5)

Худовандо! Ман хиҷил нахоҳам шуд, чунки Туро хондаам; лекин шарирон хиҷил хоҳанд шуд, дар дўзах лаб фурў хоҳанд баст. Забонҳои дурўғгўй лол хоҳанд шуд, ки бо ғурур ва тамасхур дар ҳаққи одил бадгўӣ мекунанд. (Заб. 30:18-19)

Хушо шумо, вақте ки шуморо ба хотири Ман дашном диҳанд ва таъқиб намоянд ва барноҳақ ҳар навъ ғайбат кунанд. Шод ва хушҳол бошед, чунки мукофоти шумо дар осмон бузург аст: зеро ки анбиёи пеш аз шуморо низ ҳамин тавр таъқиб мекарданд. (Мат. 5:11-12)

Барои ҷанҷол хезондан шитоб накун, зеро дар охири он, вақте ки туро ёри ту расво кунад, чӣ кор мекунӣ? Ҷанҷоли худро бо ёри худ бикун, вале сирри шахси дигарро ошкор накун: мабодо касе бишнавад, туро мазаммат намояд, ва бўҳтони ту бимонад. (Мас. 25:8-10)

Кӣ баргузидагони Худоро айбдор мекунад? Оё Худое ки сафедкунанда аст? Кӣ маҳкум мекунад? Оё Масеҳе ки мурдааст ва боз эҳё шудааст? Оё Ў ки ба ямини Худо нишастааст? Оё Ў, ки дар ҳаққи мо шафоат мекунад? (Рум. 8:33-34)





# БОБИ ШОНЗДАҲУМ 
## АФЗАЛИЯТҲОИ Ӯ


Мардон на ҳамеша дар бораи он тасаввуроти аниқ доранд, ки дар ҳаёти худ чиро бояд дар ҷои аввал гузоранд. Вале ҳар як зан мехоҳад дар рўйхати чизҳои қиммати шавҳар ҷои аввалро ишғол намояд, албатта баъд аз Худо. Аммо ман фаҳмидам, ки барои зане, ки чунин орзу мекунад, дар ҳаёташ ҷои аввалро бояд Худо ва ҳамсараш ишғол намояд. Ба таври дигар гўем, агар ту хоҳӣ, ки шавҳар туро аз ҳама боло донад — аз кори худ, аз фарзандон, дўстон ва дигар корҳояш, — ту бояд нисбати ў айнан ин гуна рафтор кунӣ. Агар Худо ва шавҳар дар меъёри арзишҳои ту ҷои лозимиро ишғол накунанд, он вақт аз эҳтимол дур аст, ки шавҳари ту Худо ва туро дар ҳаёти худ арзишҳои асосӣ шуморад.

Ман медонам: вақте ки дар оила кўдакони хурд пайдо мешаванд, ба ту дар хотир гирифтани он мушкил мегардад, ки барои ту дар ҷои аввал чӣ бояд истад. Онҳо ғамхории ҳамешагиро талаб мекунанд, ва ҳеҷ кас ғайр аз ту наметавонад ҳамаи эҳтиёҷоти онҳоро қонеъ гардонад. Ниҳоят, шавҳарат одами калонсол аст ва метавонад дар бораи худ ғамхорӣ намояд. Агар кўдакон набошанд, дар он вақт боз як тўда чизҳои дигаре пайдо мешаванд, ки метавонанд тамоми диққати туро ба худ кашанд: кор, хона, дўстон, нақшаҳо ва шуғлҳо. Хеле мушкил аст, ки дар байни ҳамаи ин корҳо шавҳари худро дар охири номгўйҳо нагузорӣ, ва ё илоҷе кунӣ, ки ў инро ҳис накунад.

Хушбахтона, мафҳуми «афзалият» бо миқдори вақте ки ба он сарф кардаем, алоқаманд нест. Вагарна одам, ки ҳафтаи кориаш чил соатро ташкил медиҳад, ногузир дармеёфт, ки Худо барои ў баъди кор дар ҷои дуюм меистад, агар, ки ў камаш ҳашт соат ҳар рўз дуо накунад. Ғайр аз ин, дар гумон аст, ки ба шавҳар ва кўдак як хел ғамхорӣ кардан мумкин бошад, зеро дар ин ҳолат мо аз ҳаққи кўдак мезадем. Ва агар шавҳарро гирем, гап дар он нест, ки ту барои ў чӣ қадар вақт ҷудо мекунӣ, балки дар он аст, ки оё ту имконияти онро меёбӣ, ки ў ҳис кунад, ки ту ўро қадр мекунӣ.

Саломи меҳрубононаи пагоҳӣ, табассуми латиф ва оғўши меҳрубонона ба ў нишон медиҳанд, ки ў барои ту то чӣ андоза муҳим аст. Ту метавонӣ пурсӣ: «Ман имрўз барои ту чӣ кор карда метавонам?» (ва албатта хоҳиши ўро ба ҷо овардан лозим аст). Бигзор ў донад, ки ту барои ў дуо мекунӣ. Ва мароқ зоҳир намо, ки аз рўи хоҳиши ў аниқ барои чӣ дуо карда метавонӣ.

Ҷобаҷогузории афзалиятҳо бевосита бо ҷойгиршавии онҳо дар дили ту алоқаманд мебошанд. Вақти худро чунон ба нақша гирифтан доркор аст, ки бо шавҳарат дар танҳоӣ буда тавонӣ: бигзор ин мулоқот бошад; шабе, ки берун аз хона аст; таоми шоми романтикӣ, ё ин, ки шом бидуни ҳузури кўдакон ва дўстон. Ин шавҳарро бовар мекунонад, ки ў дар дили ту ҷои муҳимро ишғол мекунад. Агар ту хоҳӣ, ки шавҳарат туро бештар дўст дорад, ту худ бояд ўро сахттар дўст дорӣ. Ва агар ту дар ин бора дуо кунӣ, ин ҳатман ба амал меояд.

Вале агар вақт ва қуввати ту барои ғамхории зарурӣ ба шавҳар нарасад, ва ту вазифаҳои худро ҳамчун зан ба ҷо оварда натавонӣ, аз Худо хоҳиш кун, ки туро бо Рўҳулқудс пур созад; роҳбарии Ўро ҷўё бош ва Ў ба ту ёрӣ медиҳад, ки афзалиятҳоро дуруст ҷо ба ҷо гузорӣ. Агар дар ҷадвали ҳаррўзаи ту вақт барои муошират бо Худо ба нақша гирифта нашуда бошад, то ки аз Ў қувват гирӣ, системаи арзишҳои худро аз нав дида баро ва тартиби рўзро тағйир деҳ, зеро пешинааш ба ҳеҷ чиз кор намеояд.

Дар коре, ки шавҳари ман машғул аст, мушоҳида кардан мумкин аст, ки баъзан одамон зуд ба қуллаи муваффақият мебароянд. Вале дар он ҷо онҳоро ҳирси муваффақияти бештар, ҳукмронии бештар, боигарии бештар поида меистад. Агар ин одамон дар бораи ҷони худ ғамхорӣ накунанд, агар ихтиёрро ба ғурури худ диҳанд, онҳо ногузир ба доме, ки барои онҳо гузошта шудааст, меафтанд ва аз Худо, аз оила, аз калисо ва аз дўстон ҳамчун аз як чизи манфур даст мекашанд. Вақте ки ин «ситораҳо»-и баландпарвоз ба замин меафтанд, афтиданашон чандон мулоим нахоҳад буд. Мо намехоҳем, ки чизе ба ҳамин монанд бо шавҳарони мо рўй диҳад. Дар бораи он дуо кун, ки шавҳарат дар ҳаёти худ дар ҷои аввал — Худоро, дар ҷои дуюм — туро, ва дар ҷои сеюм — фарзандонро гузорад. Дар ин ҳолат ҳама чизе, ки дар ҳаёти ў шуда мегузарад, боқимонда афзалиятҳои ў бо тартиби дуруст ҷо ба ҷо гузошта хоҳанд шуд ва дар оянда ҳар дуи шуморо хушбахтии бузург интизор аст.

 

#### Дyo


Худованд, ман Туро Худованди ҳаёти худ эълон мекунам. Ба ман ёрӣ деҳ, ки пеш аз ҳама Туро ҷўям. Ба ман омўз, ки шавҳарро аз кўдакон, кор, оила, дўстон ва корҳои гуногун ва манфиатҳоям боло гузорам, то ки ў муносибати маро ҳис кунад ва донад, ки ў барои ман чӣ арзише дорад. Он ҷароҳатҳоеро, ки ман ба ў бо он расонидаам, ки дар пурарзиш буданаш барои ман шубҳа кунад, шифо деҳ. Ҷобаҷогузории афзалиятҳоро ба ман биомўз, то ки ҳама чизҳои бемаъно, бефоида ва ҳалокатовар аз ман дур шаванд ва вақти маро нагиранд.

Ман дар бораи он хоҳиш мекунам, ки шавҳари ман донад, ки дар ҳаёташ чиро дар ҷои аввал гузорад. Худованд ва Ҳокими дили ў бош. Худованд, ўро биомўз, то вақти худро чунон ба нақша гирад, ки ҳар рўз тавонад дар танҳоӣ бо Ту сўҳбат намояд. Андешаҳои Худро ба ў кушо, нишон деҳ, ки хизматгузорӣ ба Ту бояд барои ў аҳамияти аввалиндараҷа дошта бошад. Ба ў хирадмандӣ деҳ, ки ман ва кўдаконро аз мартаба, дўстон ва дигар шуғлҳо боло гузорад. Бигзор ў пеш аз ҳама Туро ҷалол диҳад ва ба Ту итоат намояд, зеро дар он вақт дар ҳаёти ў ҳама корҳо ботартиб хоҳанд буд.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Аммо аввал Малакути Худо ва адолати Ўро биҷўед, ва ҳамаи ин чизҳо ба шумо ба таври илова дода хоҳад шуд. (Мат. 6:33)

Ва ҳар яке на танҳо дар бораи худаш, балки дар бораи дигарон низ ғамхорӣ намояд. (Фил. 2:4)

Ҳеҷ кас ба ду оғо хизмат карда наметавонад: зеро ки ё аз яке нафрат карда, дигареро дўст хоҳад дошт, ё ба яке часпида, дигареро хор хоҳад дид. Шумо наметавонед ба Худо ва ба мамуно хизмат кунед. (Мат. 6:24)

Боз Малакути Осмон монанди тоҷирест, ки марворидҳои хуб меҷўст, ва чун як марвориди гаронбаҳо ёфт, рафта, ҳар чи дошт, фурўхт ва онро харид. (Мат. 13:45-46)

…Ба Худованд Худои худ саҷда кун ва танҳо Ўро ибодат намо. (Мат. 4:10)





# БОБИ ҲАБДАҲУМ 
## МУНОСИБАТҲОИ Ӯ БО ОДАМОН


Танҳоӣ хубӣ надорад. Ҳамаи мо ба муоширати одамони хуб эҳтиёҷ дорем, зеро ин ба мо ёрӣ медиҳад, ки дар роҳи ҳақиқат истодагарӣ намоем. Ба ҳар як оила фоида дорад, ки камаш бо ду оилаи дар ҳақиқат имондор муошират дошта бошанд, зеро ин дўстӣ ба кас қувваи нав медиҳад ва ҳаётро бой мегардонад. Алоқа бо чунин одамон моро дар имонамон устувор мегардонад, ба ҳаёти мо осоиштагӣ меорад ва онро аз маънӣ пур месозад, ва инчунин ёрӣ медиҳад, ки дар лаҳзаҳои мушкил қарорҳои дуруст қабул намоем. Таъсири мусбии дўстӣ бо одамони имондор барои иттифоқи заношўӣ фоидаовар аст.

Ман дар хотир дорам, ки боре дўстонамон ману шавҳарамро ба хўроки шом ба хонаашон таклиф карданд, вале пеш аз рафтан ману Майкл сахт ҷанҷол кардем ва даме, ки мо мерафтем, дар мошин хомўшии том ҳукмфармо буд. Ман он лаҳза танҳо дар бораи як чиз фикр мекардам: дар бораи он, ки чӣ хел тамоми бегоҳ шинем, то ки табъи соҳибхонаҳоро хира насозем. Вале ҳамин, ки ба хонаи онҳо расидем, ҳамон замон ҳис намудем, ки гармӣ, муҳаббат ва баракати ҳузури Худо чи хел ба фикр ва ҳиссиётҳои мо ворид мешаванд, ва дере нагузашта мо дар бораи ин ҳодисаи ғамангез аллакай фаромўш карда, сўҳбат карда механдидем. Дар он хона вазъияти муқаррарии шабнишинӣ ҳис карда намешуд — мо ҳис кардем, ки дар хонаи онҳо хурсандии Худо аст, ки ба ману Майкл ин тавр пурфайз таъсир кард.

Бисёр вақт ҳолатҳои баръакс мешуданд, ки дўстон ба хонаи мо сахт ҷанҷол карда меомаданд, ва аз ин ҷо бо дили ором мерафтанд. Боре, дўстони мо, зану шавҳар, ҳатто ба мо занг зада гуфтанд, ки вохўрӣ эҳтимол барпо нагардад, зеро байни онҳо худи ҳозир ҷанҷоли сахт шудааст. Ман ҷавоб додам, ки ман онҳоро хеле хуб мефаҳмам, зеро ки чунин ҳодиса байни мо низ шуда буд ва дидани онҳо барои мо хеле гуворо мебуд, ҳатто агар онҳо тамоми шаб хомўш нишинанд. «Ғайр аз ин шуморо лозим аст, ки хўрок хўред, — давом додам ман. — Агар хоҳед, дар сари дастархон аз якдигар дур шинед». Баъди суханҳои начандон дароз онҳо ба омадан розӣ шуданд, ва он шом хеле олиҷаноб гузашт. Дар охир мо барои ин ҳодиса хандидем ва онҳо аз дасти якдигар дошта ба хонаашон рафтанд.

Вохўрӣ бо одамони имондор, бо касоне, ки Худоро дўст медоранд, ба таври тасодуфӣ ба амал намеояд. Дуо кардан лозим аст, ки чунин одамон дар ҳаётамон вохўранд. Ва бо онҳо шинос шуда, дар бораи бо онҳо дўст шудан, ва дар бораи он, ки ҳамаи чизҳои бад ба муносибатҳои шумо зарар нарасонанд, дуо кардан лозим аст. Китоби Муқаддас моро меомўзад «зери юғи бегона бо якҷоягии беимонон сар хам накунед» (ба 2 Қўр. 6:14 ниг.). Ин маънои онро надорад, ки мо бояд аз алоқа бо ғайримасеҳиён канораҷўӣ кунем, вале мо наметавонем бо онҳое, ки Худоро намедонанд ва намешиносанд, муносибатҳои наздик дошта бошем, зеро ин оқибати бад дорад. «Одил ба ёри худ роҳ нишон медиҳад, вале роҳи шарирон онҳоро дар иштибоҳ меандозад» (Мас. 12:26). Маҳз барои ҳамин доштани гурўҳи хонагӣ ин қадар муҳим мебошад, то ки дар он ҷо бо ҳамфикрони худ вохўрда тавонем. Дар бораи он ғамхорӣ намоед, ки дар иҳотаи одамони сазовор бошед, ки дили онҳо ба Худо нигаронида шуда бошанд.

Дуо кун, ки шавҳарат дўстони имондор пайдо кунад, агар ин гуна дўстон пайдо шаванд, ба муоширати онҳо монеъ нашав, зеро он барои боодобшавии шавҳарат ёрӣ мерасонад. «Оҳан оҳанро тез мекунад, ҳамчунин одам симои ёри худро пардоз медиҳад» (Мас. 27:17), ва дўстони хуб ба таври мусбӣ ба ў таъсир мерасонанд. «Равған ва атр дилро шод мекунад, ва ширинии ёр аз машварати ҷонист» (Мас. 27:9). Албатта дар ягон чиз мувозина вайрон шавад, дар бораи барқароршавии он дуо кун.

Вақте, ки кўдакони мо таваллуд шуданд, Майкл шабу рўз кор мекард, ва рўзҳои истироҳатиашро ё дар голфклуб, ё дар майдончаи бейсбол, ё дар варзишгоҳ бо дўстонаш бо бозии футбол мегузаронд. Ба ҳамаи шикоятҳо ва эътирозҳои ман нигоҳ накарда, ҳеҷ чиз тағйир намеёфт, то он даме, ки ман ба дуокунии он сар накардам, ки Худо шавҳари маро моил гардонад, ки ў диққати худро ба оила равон кунад. Худо кори аз ин ҳам зиёдтаре кард, ки тағйиротҳои ба амаломада аз чашмдоштҳои ман бештар буданд.

Мардон дар муқоиса бо занон одатан дўстони наздик кам доранд, зеро ҳама вақт бо касби худ банд ҳастанд ва чун қоида кўшиш намекунанд, ки дўстон пайдо кунанд. Дар ин ҷо дуо метавонад хеле ёрӣ расонад. Ҳатто агар шавҳари ту имондор набошад, метавонӣ дуо кунӣ, ки ў дўстони имондор пайдо кунад. Шавҳари дугонаи наздики ман Худовандро намешинохт, вале мо маротибаҳои зиёд дар бораи он дуо кардем, ки ў бо ҳамкасбони имондоронаш муоширатро сар кунад. Худо чунон кард, ки ин мард ба «иҳотаи» одамони Худо афтод, ва ин боиси шодии умумии мо гардид.

Оиди ҳама алоқа ва вохўриҳои шавҳарат: бо падару модар, бародарону хоҳарон, холаву тағоҳояш, писархолаҳояш, ҳамкоронаш ва ҳамсояҳо дуо кун. Дар бораи он дуо кун, ки ҳеҷ гоҳ муоширати ў бо ягон кас бо кинаҷўӣ ва ташнаи қассос будан тира нагардад. Розӣ шав, ки дидани шавҳаре, ки аз озор ба ягон кас азоб мекашад — тамошои ногуворест.

 

#### Дyo


Худованд, ман дар бораи он илтиҷо мекунам, ки (номи шавҳар) дўстони хуби имондор дошта бошад, ки тавонад дили худро ба онҳо кушояд, ва дўстони ў ақли расо дошта бошанд ва тайёр бошанд, ки ба ў на хушомадгўӣ, балки ҳақиқатро гўянд (ба Мат. 28:23 ниг.). Ба ў хирадмандӣ деҳ, биомўз, ки одамонро фарқ кунад ва аз касони фосиқ худро канор гирад (ба 1 Қўр. 5:13 ниг.). Бартарии дўстиро бо одамони имондор ба ў нишон деҳ, ва чуноне кун, ки бо онҳо будан барои ў хуш бошад. Ба мо шиносоиро бо оилаҳои имондор тўҳфа кун, ки бо онҳо мо тавонем муносибатҳои дўстона барқарор намоем.

Ман дар бораи он илтиҷо менамоям, ки шавҳари ман бо ҳар як аъзои оила, бо ҳамсояҳо, бо шиносон ва ҳамкасбонаш муносибати хуб дошта бошад. Имрўз ман махсусан дар бораи муносибатҳои ў бо (номи он шахс) дуо мекунам. Бигзор онҳо хайрхоҳона муносибат кунанд ва аз гуногунақидагӣ дар муоширати якдигар канораҷўӣ намоянд. Бигзор дар он ҷое, ки ҷанҷол ҷой дошт, сулҳу салоҳ ояд. Бигзор ҳамааш бо роҳи осоиштагӣ ҳал шавад.

Ман дар бораи он дуо мекунам, ки шавҳарам падару модарашро эҳтиром намояд, то ки умри ў дароз ва пурбаракат бошад (ба Хур. 20:12 ниг.). Ба ў бахшиданро ва ба ҳеҷ кас ғазаб надоштанро омўз. Худованд, Ту гуфтӣ, ки «касе ки ба бародари худ нафрат дорад, вай дар зулмот аст, ва дар зулмот мегардад, ва намедонад, ки куҷо меравад, чунки зулмот чашмонашро кўр кардааст» (1 Юҳ. 2:11). Ман илтиҷо мекунам, ки шавҳари ман ҳеҷ гоҳ аз ғазаб кўр нагардад ва бахшида тавонад. Бигзор ў касеро бад набинад ва касеро маҳкум накунад, ва дар хотир дошта бошад, ки «ҳамаи мо пеши курсии доварии Худо ҳозир хоҳем шуд» (ба Рум. 14:10 ниг.). Ба ў дўст доштани душман, баракат додани лаънаткунандагони худ, ба бадбинонаш хубӣ кардан, ва барои нафраткунандагон ва таъқибкунандагонаш дуо карданро омўз (ба Мат. 5:44 ниг.). Ман аз Ту хоҳиш мекунам: ба ман ёрӣ деҳ, ки ҳамеша дўсти беҳтарини ў гардам, ва дўстии мо мустаҳкам шавад, ва бигзор ў низ дўсти ҳақиқӣ буданро омўзад.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Ва диққат кунем, ки якдигарро ба муҳаббат ва аъмоли нек барангезонем, ва ҷамъомади худро тарк накунем, чунон ки баъзе касонро таомул шудааст, балки якдигарро насиҳат диҳем, ва бештар ба қадри он ки шумо наздик шудани он рўзро мебинед. (Ибр. 10:24-25)

Пас, ҳангоме ки қурбонии худро назди қурбонгоҳ меоварӣ, ва дар он ҷо ба хотират ояд, ки бародарат аз ту норозист, қурбонии худро дар он ҷо назди қурбонгоҳ бимон, ва рафта, аввал бо бародари худ мувосо кун, ва баъд омада, қурбонии худро тақдим кун. (Мат. 5:23-24)

Аммо агар дар нур мегашта бошем, чунон ки Ў дар нур аст, бо якдигар мушоракат дорем… (1 Юҳ. 1:7)

Ба худ назорат кунед. Агар бародарат ба ту гуноҳ кунад, ба ў гап зада фаҳмон, ва агар тавба кунад, ту ўро авф намо; ва агар рўзе ҳафт карат ба ту гуноҳ кунад, ва рўзе ҳафт карат руҷўъ намуда, гўяд: «Тавба кардам», — ўро авф намо. (Луқ. 17:3-4)

Ба шумо ҳукми тозае медиҳам, ки якдигарро дўст доред; чунон ки Ман шуморо дўст доштам, шумо низ якдигарро дўст доред. Аз рўи ҳамин ҳама хоҳанд донист, ки шогирдони Ман ҳастед, агар якдигарро дўст доред. (Юҳ. 13:34-35)





# БОБИ ҲАЖДАҲУМ 
## ПАДАР БУДАНИ Ӯ


Вақте ки ман аз Майкл пурсидам, ки ў беш аз ҳама аз чӣ метарсад, ў қоил шуд, ки нисбат аз ҳама чизҳои дигар дида, ў метарсад, ки аз ўҳдаи вазифаи худ ҳамчун падар баромада наметавонад. «Ба ман чунин менамояд, ки ин тарс бисёр мардонро дунболагирӣ менамояд, — гуфт ў. — Мо он қадар ба кори худ банд ҳастем, ки худро дар назди кўдакон гунаҳкор ҳис мекунем. Мо метарсем, ки аз ўҳдаи вазифаҳои падарӣ намебароем, ё хеле бад ба ҷо меорем. Зиёда аз ин, бо наврасон муошират кардан мушкилтар аст: мо метарсем, ки бо онҳо забон як карда наметавонем, зеро дар назари онҳо аз замона ақибмонда ҳисоб меёбем».

Изҳороти шавҳарам ба ман таъсир кард ва ман қарор додам дар бораи он дуо кунам, ки ў падари хуб гардад. Ман дидам, ки бо шарофати дуоҳои ман ў тағйир ёфт, дар муошират бо кўдакон пуртоқаттар ва дар нақши падарии худ дилпуртар шуд. Ў худро дар иҳотаи онҳо пурра озод ҳис кардан ва аз муошират бо онҳо хурсандӣ карданро ёд гирифт. Дар лаҳзаҳое, ки додани сабақҳои ахлоқӣ ё изҳори хирадмондона лозим меомад, ўро ҳисси нохуши заифӣ азоб намедод. Имрўзҳо Майкл мефаҳмад, ки камбудии кўдакон на ҳамеша шаҳодати нокомилии ў ҳамчун падар мебошад.

Фикр дар бораи номукаммалӣ ва ношоямӣ ҳамчун падар бисёр мардонро маҷбур месозад «таслим шаванд» ва алоқа карданро бо кўдакон партоянд. Онҳо камфаъолият шуда аз кўдакони худ дур мешаванд. Ин махсусан барои мардоне вазнин аст, ки аллакай дар ягон соҳаи ҳаёти худ шикаст хўрдаанд. Дар занҳо низ баъзан ҳисси номукаммалӣ ҳамчун модар пайдо мешавад, вале ягон нафари онҳо, бо истиснои ҳодисаи ноилоҷӣ, кўдакони худро фаромўш намекунанд ва намепартоянд. Сабаби ин дар он аст, ки мо ҳанўз аз давраи ҳомиладорӣ мустаҳкам бо кўдакони худ пайваст ҳастем: онҳоро дар батни худ мебардорем; дар тифлиашон нигоҳубин мекунем; онҳоро бо роҳи ҳаёт мебарем; тарбия мекунем, чунон сахт дўст медорем, ки ҳисси ягонагӣ бо онҳо моро тамоми ҳаёт роҳнамоӣ мекунанд. Падарон аз чунин имконият маҳруманд ва аз ин рў бисёр вақт худро бегона ҳис карда фикр мекунанд, ки бо кўдакони худ як забон ёфта наметавонанд. Ва агар мард, ғайр аз ин, аз пагоҳ бо бегоҳ бо кор ва бо касби худ машғул бошад, дар он вақт нақши ў ҳамчун падар дар ҳаёти кўдакон қариб, ки ҳис карда намешавад. Ва дар ин ҷо ба мадади мо дуоҳои мо омада метавонанд.

Оё дар ҳаёти ту чунин шудааст, ки баъди дуоҳои ягон кас ту фаҳмида бошӣ, ки чӣ кор кардан лозим аст, ё қарори дуруст қабул карда бошӣ? Бо ман маротибаҳои зиёд ин рўй додааст. Ман боварӣ дорам: ин бо мардони мо ҳам ба амал меояд, агар мо дар бораи он дуо кунем, ки онҳо падарони хуб гарданд. Дуоҳои мо ба онҳо ёрӣ медиҳанд, ки шубҳаҳоро бартараф созанд, бори масъулиятро бардоранд, фаҳмиши аниқро дар нақши падарии худ ба даст оранд ва дили худро ба Рўҳулқудс кушоянд, ки ба онҳо таълим медиҳад, ки аз ўҳдаи мушкилиҳои барои ҳар як падару модар шинос бароянд.

Шавҳари ман як ҳодисаро ба хотир меорад, ки он вақт дуоҳои ман ба ў тарзи амали аниқро нишон додаст. Писари ҳафтсолаи мо Крис дурўғ гуфт. Мо хостем ўро маҷбур созем, ки қоил шавад ва тавба кунад, вале намедонистем, ки онро чӣ тавр ба ҷо орем. Майкл хост адабашро диҳад ва аз ман хоҳиш кард, ки дуо кунам. Вақте, ки ман дуо мекардам, ў аниқ дид, ки чӣ тавр рафтор кардан лозим аст. Дар пеши назари писарамон ў секунҷа, расми иблис, расми Худо ва расми Крисро гирифта, дар ҳар кунҷи секунҷа ҷой дод. Баъд Майкл мақсади иблис ва нияти Худоро шарҳ дод. Ў бо тафсил нишон дод, ки ин роҳи дурўғ, ки ў интихоб кардааст, барои Крис чӣ гуна хатарнок аст, зеро он ба сўи шайтон мебарад, ва ин маънои онро дорад, ки — аз Худо дуртар ва дуртар. Ин тасвир ба бача то он андоза таъсир намуд, ки ў гиря карда, ва самимона афсўс хўрда ба фиребаш иқрор шуд. Майкл гуфт, ки бе фаҳмиши аниқи амалҳои худ, ки Худо ба ў тўҳфа намуд, наметавонист дари дили писарамонро кўбад.

Намунаи беҳтарин барои мардоне, ки мехоҳанд падари хуб шаванд, намунаи Падари Осмонӣ мебошад. Ҳар қадар вақти бештарро дар муошират бо Худо, ба шабоҳати Ў даромада гузаронад, ҳамон қадар пурсамартар ба фарзандони худ таъсир расонда метавонад. Ў дили падарона мегирад, зеро дили Падари худро мебинад, вале ин осон нест, махсусан агар шавҳари ту бо падари заминии худ муносибати хуб надошта бошад. Муносибатҳои байниҳамдигарии мардон бо падарони худ бисёр вақт ба муносибатҳои ў бо Худо акси худро мегузорад. Агар падар ягон вақт ўро партофта бошад, дар ў тарс мемонад, ки Худо ўро мепартояд; агар падар нисбати ў бепарво буд ва дар борааш ғамхорӣ намекард, ў метавонад аз Худо дар бепарвоӣ нисбати худ гумонбар шавад; агар ў ба муҳаббати падари худ шубҳа карда бошад, ў ба муҳаббати Падари осмонӣ шубҳа мекунад; агар ў ба падари заминии худ ғазаб дошта бошад, ў метавонад айнан ҳамин хел ҳисси душманиро нисбати Худо эҳсос намояд. Ҳодисаҳои ҳаёти гузашта, ки бо падари ў вобаста буданд, садди роҳи шавҳари ту ба Худо ва муҳаббати ў гарданд, ва ин наметавонад дар муносибатҳои ў бо фарзандон инъикос нагардад.

Дар бораи он дуо кун, ки шавҳари ту муҳаббати Падари осмониро дарк кунад ва аз ҳар гумроҳиҳо ва тасаввуротҳои нодурусте, ки ақлу дили ўро пур месозанд, раҳоӣ ёбад. Аз Худо хоҳиш намо ҷароҳатеро, ки ба шавҳари ту падараш расонидааст ва он сабаби ранҷидани ў аз Худо гардидааст, шифо диҳад. Китоби Муқаддас мегўяд: «Касе ки падару модари худро дашном диҳад, чароғаш дар торикии зулмот хомўш мешавад» (Мас. 20:20). Мард то он даме, ки падари худро аз самими қалб набахшад, наметавонад падари хуб гардад. Ва муҳим нест, ки падари ў дар қайди ҳаёт ҳаст ё не, — муҳим он аст, ки дар дили ў чӣ шуда мегузарад. Дар бораи он дуо кун, ки муносибати ў бо падари заминӣ тағйир ёбад, то ин, ки чизе ба инкишофи муносибатҳои ў бо Падари Осмонӣ халал нарасонад.

Мардон баъзан муҳим будани нақши худро дар ҳаёти фарзандон намефаҳманд ва ба худ танҳо ҳамчун ба сарчашмаи некўаҳволии моддии онҳо нигоҳ мекунанд. Вале дар ҳақиқат таъсири падарро ба ҳаёти фарзандон баҳо додан имконнопазир аст. Аз муносибати ў бо фарзандон вобаста аст, ки онҳо кадом роҳро интихоб менамоянд: роҳи хубиро ё бадиро. Аз ин ҳаёти ў вобаста аст: охир, агар ў аз ўҳдаи нақши худ ҳамчун падар баромада натавонад, ҳисси муфлисии шахсӣ ҳамеша ўро дунболагирӣ мекунад. Агар ў падари хуб шуда тавонад, ин меъёри муҳимтарини муваффақияти ҳаёти ў мегардад.

 

#### Дyo


Худованд, шавҳари маро биомўз, ки падари хуб бошад. Ҳар он чизе, ки ба иродаи ту мувофиқат намекунад, ислоҳ намо, ҷароҳатҳои дили ўро шифо деҳ ва мадад кун, ки падари худро бахшида тавонад. Ба ў кўмак кун, ки мақсадҳои Туро фаҳмад ва дар дили ў ташнагии дарки Худро ҳамчун Падари Осмонӣ ҷо кун. Ўро ба Худ ҷалб кун, то ки ў вақти бештарашро дар муошират бо Ту гузаронад, ба шабоҳати Ту дарояд, ва дар Ту Падари пур аз дилсўзӣ ва муҳаббатро нисбати худ бинад. Бигзор дили ўро чунин муҳаббат нисбати фарзандон пур созад. Чуноне, ки Ту инро мекунӣ, ўро биомўз, ки дилсўзӣ зоҳир созад, ва довари доно гардад, фарзандони худро дар роҳи ҳақиқат ҳидоят намояд. Ба вай биомўз, ки ба намунаи Ту пайравӣ намояд: аз кўдакон итоаткориро талаб кунад, бо касони тавбакарда нармдилона рафтор намояд, агар онҳо гуноҳ кунанд, тавонад онҳоро ҷазо диҳад. Ба ў ҳақиқатро дар бораи он кушо, ки он касе, ки писари худро дўст медорад, ўро одилона ҷазо медиҳад (ба Мас. 13:24 ниг.). Бигзор ў ин қоидаро ба хотир гирад, ки «кўдаконро ба хашм наорад… балки онҳоро дар таълимот ва насиҳати Худованд тарбия намояд» (ба Эфс. 6:4 ниг.). Ман дар бораи он илтиҷо мекунам, ки ман ва шавҳарам дар талаботҳоямон нисбати фарзандон якдил бошем, то ки дар байни мо оиди тарбияи фарзандон мухолифат набошад.

Бо кўдакон муошират карданро ба ў омўз, то ин, ки падари бераҳм, дилсард, дағал, дамдузд, бефаъолият, норизо, суст ва бепарво набошад. Ба ў кўмак кун падари дўстдоранда, дилсўз, меҳрубон, тавоно,ба амалҳои худ мўътақид, дилпур, хушгуфтор, бофаҳм ва пуртоқат гардад. Бигзор симои ў ҳамчун падар ба кўдакон ҳурмату эҳтиромро илқо кунад, то ки умри онҳо дарозу пурбаракoт бошад.

Худованд, ман медонам, ки кўдакон боигарии рўҳонии моро ба мерос гиранд; аз ин рў, бигзор ҳар он чизе, ки онҳо аз падар мерос мегиранд, тўҳфаи Рўҳулқудс — бахшоиши фаровони хирадмандӣ бошад. Ба шавҳари ман кўмак кун, ки намунаи итоаткории аҳкомҳои Ту гардад, бигзор кўдакон ба ў хурсандӣ бахшанд ва бигзор ў ҷаҳд кунад, ки онҳоро дар роҳи Ту устувор гардонад. Ў мехоҳад падари хуб бошад, ва ман аз Ту илтиҷо менамоям, ки ин хоҳиши дили ўро ба ҷо ор.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Тоҷи пирон писарони писаронанд, ва ҷалолати писарон — падару модари онҳо. (Мас. 17:6)

Зеро ки Худованд ҳар киро дўст дорад, варо мазаммат мекунад, ва ба вай, монанди падар ба писараш, таваҷҷўҳ менамояд. (Мас. 3:12)

Падари шахси одил хурсандӣ мекунад, ва касе ки хирадмандро ба дунё овардааст, аз вай шод мешавад. (Мас. 23:24)

Писари худро таъдиб намо, ва ў боиси оромиши ту мегардад, ва ҷони туро ҳаловат мебахшад. (Мас. 29:17)

Ва Падари шумо хоҳам буд, ва шумо писарон ва духтарони Ман хоҳед буд, мегўяд Худованди Қодири Мутлақ. (2 Қўр. 6:18)





# БОБИ НУЗДАҲУМ 
## ГУЗАШТАИ Ӯ


Дар синни нуздаҳсолагӣ Майклро лозим омад, ки ҳаяҷони фавқулоддаи асабро аз сар гузаронад. Ў он вақт донишҷўи коллеҷ буд, эҷод мекард, мусиқӣ меофарид, дар клубҳои таҳҷоӣ рўзона ва бегоҳиҳо пианино ва нақора менавохт. Ҳаёти ў бо як усули девонавор мегузашт; ў кам хоб мекард, қуввааш зуд заиф гардид — саломатиаш сахт зарар дид. Духтури оилавӣ таклиф кард, ки ўро дар таббобатгоҳи маҳаллии бемориҳои рўҳӣ ҷой кунанд, то ки дар он ҷо қувваташро барқарор намояд. Баъдтар модари ў ба ман нақл кард, ки ў ва духтур аз ин қарорашон пушаймон шуда буданд, вале он вақт онҳо дар ҳолати саргарангии пурра буданд ва чӣ кор карданро намедонистанд. Барои Майкл ин ду ҳафтаи «барқарорсозӣ» яке аз таассуротҳои даҳшатовари ҳаёташ гардид. Чизҳои дар он ҷо дидааш ўро сахт хароб кард ва фикрҳои ҳаросоварро оиди маҳкумшуда буданаш бедор сохт. Ҳангоме, ки ба коллеҷ баргашт, ўро ба ҷадвали сабукгардондашудаи машғулиятҳо гузаронданд, вале тарс ўро тарк накард.

Дар давоми ҳаёти оилавии мо Майкл маротибаҳои зиёд сахт монда шуда ба ҳолатҳое афтод, ки стрессҳои онвақтаро ба хотир меовард. Хотираҳои дар овони ҷавонӣ аз сар гузарондааш ўро ором намегузoштанд; дар майнааш суханони таҳдидмекарда садо медоданд: «Ту ҳеҷ гоҳ аз ин халос шуда наметавонӣ. Ту ҳаётатро дар беморхонаҳои рўҳӣ ба охир мерасонӣ». Дар чунин давраҳо, чӣ тавре, ки худи ў нақл мекунад, беш аз ҳама ба ў дуоҳои ман лозим буданд. Ман ҳамеша дар бораи он дуо мекардам, ки ў ҳақиқатро, ки ўро озод мекунад, фаҳмад (ба Юҳ. 8:32 ниг.). Ман аз Худо илтиҷо мекардам, ки ўро аз гузаштааш раҳоӣ диҳад. Ин равиши дуру дарозе буд, вале ба андозаи он, ки ман дуо мекардам, ягон чиз тағйир меёфт.

Мо набояд бо гузашта зиндагӣ кунем, балки аз он бояд сабақҳо гирем. Мо бояд «он чиро, ки дар қафост, аз хотир бароварда» ва «ба пеш ҳаракат карда», «сўи мақсаде, ки фарҷоми ғолибонаи даъвати Худост аз арши аъло дар Исои Масеҳ „нигаронида шавем“» (ба Фил. 3:13-14 ниг.). Худо — Кафоратдиҳанда ва Шифодиҳандаи мост, ва мо бояд ба Ў рухсат диҳем, ки барои мо ҳам ин ва ҳам он бошад. Ў метавонад гузаштаро кафорат диҳад ва гумшударо барқарор созад. Ў метавонад барои зиёнҳои кашидаи мо ҷуброн диҳад (ба Заб. 89:15 ниг). Аз мо танҳо ба он бовар кардан талаб карда мешавад, ки Ў ин корро мекунад. Агар мо ба гузаштаи худ сахт часпем, ҳеҷ вақт наметавонем ба сўи ояндае ҳаракат намоем, ки Худо барои мо тайёр кардааст.

Гузаштаи шавҳари ту на танҳо ба худи ў, балки ба насли ў низ таъсир мерасонад. Кўдакони мо аз мо на танҳо ранги мўю чашмонро мерос мегиранд, балки ба онҳо бори гарони бемориҳо ва стрессҳои мо, ки дар натиҷаи ҷудошавиҳо, ғазабҳо, изтиробҳо, афсурдаҳолиҳо ва тарсҳои мо пайдо мешаванд, зам мегардад. Ва на танҳо ин. Мо аз ин бор халос шуда аз онҳо кўдакони худро раҳо месозем. Ҳамеша ба гузашта рў оварда, мо на танҳо имконияти дарки онро аз даст медиҳем, ки Худо дар оянда барои мо чиро тайёр намудааст, балки кўдакони мо низ аз ин имконият маҳрум мегарданд.

Шояд ҳодисаҳои ҳаёти гузаштаи шавҳари ту, ки ин қадар сахт ба ҳаёти ҳозираи ў таъсир мерасонад, дар кўдакиаш ба амал омада бошанд. Ҳамаи он чизҳои баде, ки дар кўдакиамон ба амал омадаанд, ва ҳамаи он чизҳои хубе, ки он вақт ба амал наомадаанд, ба ҳаёти ҳозираи мо таъсир мерасонанд. Суханони ногувор, лақабҳои таҳқиромезе, ки ба кўдак хешу таборон ё ҳамсолонаш «тўҳфа мекунанд» (монанди «фарбеҳ», «каллакаду», «девона», «кундзеҳн», «бадафт», «чалла», «ноқисулақл» ва ғ.) ба ақл ва ҳолати рўҳии ў таъсир мерасонад. Таъсири онҳоро ў дар синну соли наврасӣ низ ҳис хоҳад кард. Агар мо қуввати аз худ дур кардани ин бори гузаштаро надошта бошем, бояд дар ин бора дуо кунем, зеро одам набояд бо ин тамоми ҳаёт муросо кунад.

Худо мегўяд, ки мо метавонем аз Ў дар бораи раҳоёбӣ хоҳиш кунем. Агар мо бо роҳи Ў равем, ҳақиқати Ўро эълон кунем, ин раҳоёбии дилхоҳро аз гузаштаи худ ба даст меорем. Вале ин на ҳамеша зуд ба амал меояд, зеро дараҷаҳои муайяни раҳоёбӣ аз таъсири ҳаёти пешина вуҷуд дорад. Ана шавҳари ту фикр кард, ки аз гузашта раҳо ёфтааст, вале ногаҳон он бармегардад, ва ҳама чиз аз сари нав сар мешавад. Ба ў ёрӣ деҳ, ки рўҳафтода нашавад. Агар ў дар ҳаёт ҳамқадами Худо бошад, дар он вақт Худованд ўро ба ин ё он дараҷаи баландтари озодӣ мебарад, ва дар ин ҷо дуоҳои ту ба шавҳарат хеле ёрӣ мерасонанд.

Раҳоёбӣ аз гузашта метавонад хеле зуд ба амал ояд ва метавонад равиши дуру дароз бошад, ки мувофиқи мақсади Худо мунтазам ба ҷо ояд. Ту дар ин ҷо чорчўбаи вақтро муқаррар карда наметавонӣ; ту барои он даъват шудаӣ, ки пуртоқатона ҳар қадаре, ки лозим шавад, дуо кунӣ, то ки шавҳари ту зери назорат гирифтани садоҳо аз гузаштаро омўзад ва дигар ба онҳо гўш надиҳад.

 

#### Дyo


Худованд, ман аз ту дар бораи раҳоёбии пурраи (номи шавҳар) аз гузаштаи худ илтиҷо менамоям. Шавҳари маро аз бори хатоҳое, ки ў дар гузашта кардааст раҳоӣ деҳ; ба ў кўмак кун, ки ба ҳаёти пештара ба таври нав нигоҳ кунад ва ақли ўро нав гардон (ба Эфс. 4:22-23 ниг.). Бигзор ў фаҳмад, ки Ту — Офарандаи ҳама чизҳои нав ҳастӣ (ба Ваҳй 21:5 ниг.). Бигзор Рўҳулқудс ба ў роҳи навро нишон диҳад, ба таври нав ба таҷрибаи манфии худ муносибат карданро омўзад. Ба ў хиради Масеҳро деҳ, то ки овози Туро аз дигар овозҳои ҳаёти гузашта аниқ фарқ карда тавонад. Ва, вақте ки онҳоро шунавад, бигзор хезад ва бо ҳақиқати Каломи Ту маҷбур созад, ки хомўш шаванд. Дили ўро бо дилсўзӣ ва муҳаббат пур кун, то ки рўҳафтодагӣ, ташнаи қассос будан ва озор ўро тарк кунанд. Бигзор ҳаёти гузаштаи ў барояш сабақ гардад ва барои ҳаёти ҳозирааш таъсир накунад. Илтиҷо менамоям: ўро аз ҳар як ёдоваршавиҳои бад раҳоӣ деҳ, бигзор онҳо дигар ба ў таъсир нарасонанд. Дилшикастагии ўро шифо деҳ (ба Заб. 146:3 ниг.), рўҳи ўро мустаҳкам намо (ба Заб. 22:3 ниг.), ўро аз бори вазнини ёддоштҳои ҳаёти гузашта раҳоӣ деҳ, то ки ў бо ҳаёти пешина зиндагӣ накунад, балки аз он сабақ гирифтанро омўзад. Ўро ба ояндае, ки Ту барои ў тайёр намудаӣ, роҳнамо шав.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Аммо вақоеи пешинаро ба хотир наоваред, ва ба мўъҷизоти қадимӣ диққат надиҳед. Инак, Ман чизи наве месозам, ки он алҳол ба зуҳур меояд. Магар аз он воқиф нестед? Ба яқин, роҳе дар бодия, ва наҳрҳо дар биёбон ба вуҷуд овардаам. (Иш. 43:18-19)

Пас, касе ки дар Масеҳ аст, махлуқи навест; чизҳои қадима газаштааст, ва инак ҳама чиз нав шудааст. (2 Қўр. 5:17)

Пас рафтори пештараи одами кўҳанро, ки дар шаҳавоти дилфиреб фосид мешавад, аз худ дур кунед, ва хиради шумо бояд дар Рўҳ тоза шавад, ва одами навро, ки ба шабоҳати Худо дар адолат ва қудсияти ростӣ офарида шудааст, дар бар кунед. (Эфc. 4:22-24)

Бинобар ин мо ноумед намешавем, ва агар одами зоҳирӣ дар мо фано шавад, одами ботинӣ рўз ба рўз нав мешавад. (2 Қўр. 5:16)

Ва Худо ҳар ашкро аз чашмони онҳо пок хоҳад кард, ва мамот дигар нахоҳад буд; ва гиря ва фиғон ва дард дигар нахоҳад буд; зеро он чи пештар буд, гузашт. (Ваҳй 21:4)





# БОБИ БИСТУМ 
## ҲОЛАТИ Ӯ


Ба кӣ маъқул аст бо одаме муошират намояд, ки ҳамеша табъи хира дорад? Ҳаёт бе он ҳам мушкил аст, ки боз ҳамеша шикоятҳои ягон касро шунавӣ. Ман мардеро медонам, ки ҳамеша аз ҳама чиз норизо аст, ҳатто агар ҳама корҳо хуб бошанд. Ў ҳамеша ба ҳама чиз ва ҳама кас пур аз кина аст. Ҳатто агар ў хабари хушро шунавад ҳам, аздусар сабаби шиква карданро меёбад. Мутаассифона, асоси ин рафтор ҳанўз дар овони кўдакӣ бунёд меёбад. Эҳтимол ҳеҷ кас ба ин одам аз ҳаёт хурсандӣ карданро наомўхтааст ва ў одат кардааст, ки дар ҳама чиз бадиро бинад. Вале ба гузаштаи худ имконияти ба ҳаёти ҳозира таъсир карданро дода, ў интихоби худро мекунад. Аз ин рў на ў хушбахт буда метавонад, на атрофиёнаш. Кӣ мехоҳад, ки ин гуна бошад ё дар паҳлўи чунин одам зиндагӣ кунад?

Ба ман ин масъала хеле хуб шинос аст, ва ман бо боварӣ гуфта метавонам, ки барои одами феъли бад дошта дуо кардан чӣ маъно дорад. Барои он, ки аз табъи нохуши ягон кас асабонӣ нашавам ва барои ин одам дуо кунам, ба ман вақти зиёде лозим шуд. Бо вуҷуди ин, чунин ҷидду ҷаҳдҳо ҳамеша натиҷаи дилхоҳ меоранд, ва ман дар маҳорати барои дигарон илтимос кардани худ комил гаштанро давом медиҳам. Ҳар бор дар дуо хоҳиш намуда, ки рўҳи хурсандӣ ба дили ин одам дарояд, ман тағйиротҳои назаррасро медидам, илова бар ин муносибати ман низ нисбати ин одам тағйир меёфт.

Одам аз сабаби якравӣ ва хоҳиши қабул кардани муҳаббати Худоро надоштан бадқаҳр, номеҳрубон ва бадкина мегардад. Китоби Муқаддас мегўяд, ки мо бо хоҳиши худ ин ҳиссиётро ба дили худ роҳ медиҳем (ба Заб. 100:4 ниг.); худамон дилҳоямонро сахт карда аз муҳаббати Худо маҳкам мешавем (ба Мас. 28:14 ниг.). Мо худамон кайфияти худро интихоб менамоем; худамон ҳал мекунем, ки муҳаббати Худоро қабул кунем ё не, ва худамон қарор медиҳем, ки бо ҳисси миннатдорӣ ба Худо пур гардем ё не.

Агар шавҳар ҳамеша табъи хира дошта бошад, ин метавонад ҳатто никоҳи бомуваффақиятро вайрон созад, ва никоҳи бебарор аз ин тамоман тоқатфарсо мегардад. Одати манфӣ назар кардан ба ҳодисаҳо қудрат дорад, ки тамоми ҳаётро вайрон созад. Бегуфтугў, ту наметавонӣ иродаи шавҳари худро идора намоӣ, вале ту метавонӣ дар бораи он дуо кунӣ, ки он мувофиқи иродаи Худо бошад. Дар бораи тоза гаштани дили ў дуо намо, зеро Китоби Муқаддас ваъда медиҳад, ки танҳо покдилон Худоро мебинанд (ба Мат. 5:8 ниг.); дар бораи он дуо кун, ки дили ў шод гардад ва рўи ў аз хурсандӣ равшан шавад (ба Мас. 15:13 ниг.). Вале кадоме аз мо намехоҳад, ки шавҳари худро дар ҳузури Худо хурсанд ва хушбахт бинад? Дар бораи он дуо кун, ки дили ў бо ҳамду сано, миннатдорӣ, муҳаббат ва хурсандӣ пур гардад, зеро «шахси нек аз ганҷинаи нек чизи нек берун меорад» (ба Мат. 12:35 ниг.). Ҳатто агар дар аввал тағйиротҳо калон набошанд, дили шавҳар аз дуоҳои ту нарм мегардад, илова бар ин, беҳтар шудани ҳолати ўро интизор шуда, ту дармеёбӣ, ки ҳолати шахсии ту низ беҳтар мегардад.

 

#### Дyo


Худованд, имрўз ўро (номи шавҳар) бо муҳаббат ва осоиштагии худ пур соз. Бигзор дар дили ў осоиштагӣ ҳукмфармо бошад ва ў аз ҳаёти худ қаноатманд бошад, зеро бар тибқи Рўҳ рафтор мекунад, на бар тибқи ҷисм. Ба ў омўз, ки дар пеши назари Ту «андаруни хонаи худ бо ростии дили худ рафтор кунад» (ба Заб. 100:2 ниг.). Ба ў нури Рўҳи Худро бирез. Дили ўро бо некўӣ ва пурсабрӣ пур соз. Ба шавҳари ман кўмак кун, ки аз ўҳдаи бартараф кардани худпарастӣ ва ғазаб барояд. Ба ў биомўз, ки ба ҳама чиз тоб орад, «ба ҳама чиз бовар кунад, ва ба ҳама чиз умед бандад» (1 Қўр. 13:7). Ўро аз ғазаб, изтироб, безобитагӣ, муборизаи ботинӣ ва фишорҳо раҳоӣ деҳ, то ки рўҳи ў зери бори андўҳ хароб нагардад (ба Мас. 15:13 ниг.), ва дили ў аз шодӣ лабрез бошад (ба Мас. 15:15 ниг.). Ба ў Рўҳи хурсандӣ ато намо, то ки ба мўйсафеди маъюс ва шиквакунанда монанд нагардад. Ўро аз ҳаяҷон раҳоӣ деҳ ва ба ў хоҳиш деҳ, ки Туро барои ҳама чиз шукргузорӣ намояд, то ки дар дилаш осоиштагӣ бошад. Бигзор ў гўяд: «Ман ёд гирифтам, ки бо чизи доштаам қаноат намоям» (ба Фил. 4:11 ниг.). Имрўз ман ба ў (номи шавҳар) бо ин суханон муроҷиат мекунам: «Худо туро баракат диҳад ва нигаҳбонӣ намояд! Бигзор Худованд бо Рўҳи Худ ба ту партав афканад ва туро марҳамат намояд! Бигзор Худованд рўи Худро сўи ту гардонад ва саломатӣ бахшад!» (Ад. 6:24-26).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Ҳеҷ ғам нахўред, аммо ҳамеша дар дуо ва илтимос бо шукргузорӣ хоҳишҳои худро ба Худо ошкор намоед, — ва осоиштагии Худо, ки аз ҳар хирад болотар аст, дилҳои шумо ва фикрҳои шуморо дар Исои Масеҳ нигоҳ хоҳад дошт. (Фил. 4:6-7)

Ҳамаи ҷиноятҳои худро, ки ба амал овардаед, аз худ дур андозед, ва дили тоза ва рўҳи тозае барои худ ба вуҷуд оваред… (Ҳиз. 18:31)

Касе ки бар рўҳи худ ҳоким нест, мисли шаҳри вайронаи беҳисор аст. (Мас. 25:28)

Агар бахшоиши нубувват дошта бошам, ва тамоми асрорро донам, ва дорои ҳар гуна дониш ва тамоми имон бошам, ба тавре ки кўҳҳоро кўчонида тавонам, лекин муҳаббат надошта бошам, — ман ҳеҷ ҳастам. (Қўр. 13:2)

Ба дарвозаҳои Ў бо шукрона биёед, ба саҳнҳои Ў бо ҳамду сано; Ўро ҳамд гўед, исми Ўро муборак хонед. (Заб. 99:4)





# БОБИ БИСТУ ЯКУМ 
## НИКОҲИ Ӯ


То ба шавҳар баромадан ман беш аз ҳама метарсидам, ки шавҳари ояндаи ман мутаассиби варзиш хоҳад буд. Ҳатто андешаи он маро ба даҳшат меовард ва ҳисси нафратро бедор мекард, ки маро лозим меояд тамоми умр бо одаме зиндагӣ кунам, ки рўзи дароз дар рўи диван дароз кашида пулт дар даст бозии футбол, бейсбол ё баскетболро тамошо мекунад. Дар ибтидо, вақте, ки ману Майкл нав шинос шуда будем, он чизе, ки маро ба Майкл ҷалб намуд, ин бефарқии пурраи ў ба варзиш буд. Ба назар чунин менамуд, ки ин мавзўъ ўро тамоман ба ваҷд намеорад ва ҳатто дилгир мекунад, метавонед ҳолати маро ба худ тасаввур намоед, вақте ки баъди якчанд соли тўямон ў нохост ба мутаассиби ҳақиқии варзиш мубаддал гашт. Агар дастаи «Чикаго Беарз» бозиро мебохт, тамоми оила бояд ҳамроҳи ў мотам мегирифт, вале агар «Кабз» ғалаба ба даст меовард, ў моро бо доду фарёди хурсандонаи девонавораш кар мекард. Ўро тамошои баъзеи ин бозиҳо қаноатманд намегардонд — ўро лозим буд, ки ҳар як бозиро тамошо кунад. Ў мухлиси бефаъолият набуд — ў майкаҳои тамғаи «Беарз», кўлоҳи тамғаи «Кабз» дошта мепўшид ва байни онҳо пора мешуд. Ман кўшиш мекардам, ки ҳамроҳаш ба бозиҳо равам, вале маълум гашт, ки аз ин бозиҳо дида маро бештар «ҳотдогҳо» ба ваҷд меоранд, ва тамошои якҷояи барномаҳои спортӣ барои ман шиканҷаи ҳақиқӣ гаштанд. Ҳама мавҷудоти ман аз он ба шўр меомад, ки шавҳарам мусобиқаҳои спортиро аз муошират бо оила дида, афзалтар медонад.

Тағйиротҳо фақат баъди якчанд сол сар шуданд, вақте ки ман барои никоҳамон дуо карданро сар кардам. Бо сабаби ба ман номаълум Худо мароқи Майклро аз спорт, ки дар ин бора ман мепурсидам, пурра барҳам надод, ба ҷои он Ў дили маро аз осоиштагӣ пур сохт ва муносибати маро ба ин масъала тағйир дод. Худо моро омўхт, ки созиш кунем: ман Майклро маҷбур намекунам, ки аз тамошои барномаҳои спортӣ ва бозиҳо даст кашад, ва ў аз ман талаб намекунад, ки ба он чизе, ки маро ҷалб намекунад, мароқ зоҳир созам; ман ўро барои маккории боодобонааш барои он, ки ў дар бораи мухлисиаш то тўй хомўш буд, маҳкум намекунам; ва ў ҷавобан ба ин маро дар ҳеҷ кор маҳкум намекунад. Ҳамаи ин барои муносибатҳои оилавӣ эҳтимол ҷузъӣ намоянд, вале дар асл ин чизҳо аз бисёр ҷиҳат ояндаи никоҳи шумо — устувор мондан ё барҳам хўрдани онро муайян мекунад.

Дар бораи ҳамаи соҳаҳои ҳаёти якҷояамон дуо карда, мо ба пуррагӣ ҷудошавиро чун воситаи ҳалли масъалаҳои худ истисно мекунем, аз ин рў мо ба ҷиҳатҳои муҳими никоҳи худ, ҳатто агар онҳо ба мо чунин нанамоянд, ва мо таъсири бевоситаи онҳоро ба ҳаёти худ набинем ҳам, набояд беэътиноӣ кунем. Аз рўзҳои аввали хонадориамон ман дар бораи он дуо мекардам, ки ба талоқ ва хиёнат дар ҳаётамон ҷой набошад. Гап дар сари он аст, ки чизе ба ин монанд дар таърихи оилаи мо ҷой надошт, вале маданияти мо ба ақидаҳои ҷудошавӣ ва зино ғўтидааст, ва дар баъзе доираҳо ин умуман як зоҳиршавии муқаррарӣ ба шумор меравад. Ман дуо мекардам, ки Худо никоҳи моро аз чунин фалокатҳо нигоҳ дорад, ва Ў, содиқ буда, ба дуоҳои ман ҷавоб медод.

Никоҳ ҳамон вақт устувор мемонад, ки ду шахс ба якдигар ваъда медиҳанд, ки ба ҳеҷ чиз нигоҳ накарда, муносибатҳои худро нигоҳ медоранд. Вале бисёр ҳолатҳое мешаванд, ки ҳамсари оянда шарики худро мувофиқи табъ меҳисобад, ва моҳияти никоҳро ба худ нодуруст тасаввур мекунад, дар натиҷаи ин рўбарўшавӣ бо ҳақиқат хеле бераҳмона мегардад. Маҳз дар чунин давраҳо «ҳокимияти» заношўӣ дар худ ҷудо мешавад. Туро зарур аст ҳамеша дар бораи он дуо кунӣ, ки ҳар як гумроҳии шумо нисбат ба якдигар ошкоро бошад, то ки ҳамаи «зиддиятҳо» дар ҳаёти якҷояи шумо ба созиш оянд ва шумо якҷоя тавонед дар рўҳи ягонагӣ, ҳамфикрӣ ва якдигарфаҳмӣ қавӣ гардед. Дар бораи он дуо кун, ки никоҳи ту иттифоқи ду одам бошад, ки бо номи Худо бо ҳам пайвастаанд, зеро дар он вақт Худованд «дар байни шумо» хоҳад буд (ба Мат. 18:19-20 ниг.). Дар бораи он дуо кун, ки ҳеҷ кадоме аз шумо дар ҳаёти якҷояатон таҷрибаи никоҳи пешинаи худро истифода набарад (агар ин тавр бошад), то ки бо гузашта ҳамаи алоқаҳо, хуб бошанд ё бад, ҷисмӣ бошанд ё рўҳонӣ, канда шуда бошанд. Ба гузашта такя карда, ба пеш, ба оянда ҳаракат кардан имконнопазир аст.

Оиди никоҳи худ ба васваса наафт, ҳар қадаре, ки он ба ту хуб намояд, зеро гуфта шудааст: «…ҳар ки гумон мекунад, ки рост истодааст, эҳтиёт кунад, ки наафтад» (ба 1 Қўр. 10:12 ниг.). Дар бораи муҳофизат шудани никоҳи худ аз одамон ва шароитҳое, ки ба вайроншавии он таҳдид менамояд, хоҳиш намо. Аз Худо хоҳиш намо, ки бо ҳар воситаҳо никоҳи шуморо нигоҳ дорад, ҳатто агар барои ин лозим шавад яке аз шуморо, ки фикри ҷудошавӣ дорад, бо барқ занад. Дуо кун, ки Худо ҳаёти оилавии туро сарчашмаи хурсандӣ ва ҳаёт гардонад, то ки он ба масъулияти дилгиркунанда ва вазнин мубаддал нагардад.

 

#### Дyo


Худованд, ман аз Ту илтиҷо мекунам: никоҳи моро аз ҳар он чизе, ки онро заиф мегардонад ё вайрон мекунад, эмин дор. Онро аз зоҳирсозии худпарастии мо, бетарафӣ, аз нақша ва ниятҳои бади дигар одамон ва аз хатарҳо муҳофизат кун. Бигзор моро ҳеҷ гоҳ фикрҳо дар бораи ҷудошавӣ ё хиёнат дунболагирӣ накунанд — на имрўз ва на дар оянда. Моро аз хотираҳои ногувор дар бораи муносибатҳои пештараамон раҳоӣ деҳ, моро аз гузаштаамон халос кун, ва омўз, ки якдигарро оқилона ва холисона баҳо диҳем. Дилҳои моро аз рашк ва сабабҳои он — баҳодиҳии паст, тоза намо. Бигзор ҳар як ҳавасҳои хатарнок: алкогол, маводи мухаддир ва қимор моро сарфи назар намояд.

Моро бо торҳои дўстӣ, вафодорӣ, олиҳимматӣ ва якдигарфаҳмӣ бипайванд: ношудӣ, душманӣ, нокомилиро аз мо дур кун. Ба мо кўмак кун, ки барои якдигар вақт ёбем, никоҳи худро парвариш кунем ва нав созем, ва ҳамеша дар бораи он дар хотир дошта бошем, ки барои чӣ бо ҳам пайваст шудаем. Ман дар бораи он дуо мекунам, ки ў (номи шавҳар) пеш аз ҳама Туро, Худованд, талаб кунад, то ки дилбастагии ў ба ман, ба ҳеҷ гуна шикастҳо нигоҳ накарда, мустаҳкам бошад. Ман илтиҷо мекунам, ки муҳаббати байниҳамдигарии мо рўз аз рўз афзун гардад ва никоҳи мо барои фарзандонамон намунаи ибрат гардад, ва онҳо ҳеҷ гоҳ дар ҳаёти худ ба ҷудошавӣ розӣ нашаванд.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Ду нафар аз як нафар беҳтаранд, чунки барои онҳо аз меҳнаташон музди хубе пайдост. Зеро ки агар яке афтад, дигаре аз онҳо рафиқи худро бармехезонад. Валекин вой бар ҳоли одами танҳо, вақте ки ў афтад, ва касе набошад, ки ўро бархезонад! (Воиз 4:9-10)

Ва оё онҳоро Худои Ягона, ки ҳам ҷисм ва ҳам рўҳ ба Ў тааллуқ дорад, наофаридааст? Ва Он Ягона чиро хоҳон аст? Насли Худоро хоҳон аст. Пас, рўҳи худро нигоҳдорӣ намоед, ва зинҳор касе дар ҳаққи завҷаи ҷавонии худ хиёнат накунад. (Мал. 2:15)

Бигузор никоҳ аз ҳар ҷиҳат ҳалол бошад, ва ҷойхоби он беайб; зеро ки зинокорон ва фосиқонро Худо доварӣ хоҳад кард. (Ибр. 13:4)

Ҳамчунин, агар ду нафар бихобанд, гарм мешаванд, вале як нафар чӣ гуна гарм шавад? (Воиз 4:11)

Ба онҳое, ки никоҳ кардаанд, на ман фармоиш медиҳам, балки Худованд: завҷа аз шавҳараш набарояд, — ва агар барояд, бояд муҷаррад бимонад, ё ки бо шавҳараш оштӣ шавад, — ва шавҳараш завҷаашро талоқ надиҳад. (1 Қўр. 7:10-11)





# БОБИ БИСТУ ДУЮМ 
## ҲИССИЁТҲОИ Ӯ


Дон оилаи худро бо «чўбдасти ғазаб» идора мекард. Ҳамаи наздиконаш аз ғазаби ў тарсида, қариб ки нўг-нўги пой мегаштанд ва кўшиш мекарданд, ки ҳамаи талаботҳояшро ба ҷо оранд. Онҳо инро на аз рўи муҳаббат, балки аз тарс ба ҷо меоварданд. Ҳамаи ин аз он вақте ба тағйирёбӣ сар кард, ки завҷаи ў, Ҷенни, фаҳмид, ки набояд ба ин тоқат кунад ва, зиёда аз ин, ин ҳолат ба Худо мақбул нест: «Бо хашмгин ёр машав, ва бо шахси тундмиҷоз алоқа накун: мабодо роҳҳои ўро ёд гирӣ ва ҷони худро ба дом оварӣ» (Мас. 22:24-25).

Ҷенни фаҳмид, ки одамро дўст дошта, ва гуноҳи ўро маҳкум карда мешавад, ва ў барои Дон дар танҳоӣ ва дар гурўҳи хонагӣ ба дуокунӣ сар кард. Ў дар бораи нарм шудани ахлоқ ва аз Рўҳулқудс пур гаштани Дон дуо мекард. Дуоҳои ў на танҳо чашмони Донро ба рафторҳояш кушоданд, балки ба ў ёрӣ доданд, ки қувват ва мардонагӣ пайдо кунад, то ки тағйир ёбад. «Инъоми ниҳонӣ хашмро фурў мешинонад…» (Мас. 21:14). Аз ҳама «яроқи махфӣ»-и пурсамари зан ба муқобили ғазаби шавҳар — дуои ў мебошад.

Шавҳари Мерилин, Чад, аз афсурдаҳолии доимӣ азоб мекашид. Ба зиндадилии табиатӣ нигоҳ накарда, Мерилин низ ба зери таъсири ҳиссиётҳои манфии ў афтода, ба маъюсӣ гирифтор мешуд. Вале дар бораи ба озмоишҳо гирифтор шудани шоҳ Довудро хонда, ў чизҳои монандро байни ҳиссиётҳои ў ва ҳиссиётҳои шавҳари худ дид: «…зеро ки ҷонам аз мусибатҳо сер гардидааст, ва ҳаётам ба гўристон наздик шудааст. Аз фурўравандагони гўр ҳисоб шудаам, мисли марде гардидаам, ки маҷол надошта бошад» (Заб. 87:4-5). «Аз боиси беақлии ман ҷароҳатҳоям бадбўй шудааст, фасод кардааст, бисёр хамидақомат ва сархам шудаам, тамоми рўз тирарў шуда мегардам» (Заб. 37:6-7).

Мерилин дид, ки ба ин рўҳафтодагии сахт нигоҳ накарда, Довуд ба Худованд умед мебаст ва тавонист, ки аз ўҳдаи бадбахтиҳои худ барояд: «Худовандо! Ҷонамро аз дўзах баровардӣ, маро зинда кардӣ, то ки ба қабр фурўд наоям» (Заб. 29:4). «Ба эҳсони Ту шодӣ ва хурсандӣ мекунам, чунки мусибати маро дидаӣ, ғуссаҳои ҷонамро донистаӣ» (Заб. 30:8). «Ба ҷонам наздик шуда, онро халос кун…» (Заб. 68:19). Ў фаҳмид, ки Худо ба Чад ҳамдардӣ мекунад ва ин фаҳмиш ба дили ў тухми умед кошт, ки дуоҳои ў калиди раҳоёбии шавҳар аз афсурдаҳолӣ мегардад.

Мерилин ба Чад гуфт, ки қарор додааст барои ў дуо кунад ва хоҳиш намуд, ки дар бораи ҳиссиётҳои худ нақл намояд. Аз рўзҳои авали дуокунӣ онҳо мушоҳида карданд, ки ҳар маротибае, ки дуо садо медиҳад, табъи ў беҳтар мегардад. Ба зудӣ таъсири дуо то андозае равшан гашт, ки Чад дигар онро инкор карда наметавонист ва ба дуои занаш ҳамроҳ гардид. Аз ҳамон вақт инҷониб корҳои ў рў ба беҳбудӣ оварданд. Имрўзҳо афсурдаҳолии ў тамоман кам шудааст, ва ў аз пештара дида, зудтар худро ба даст мегирад. Мерилин ва Чад қарор доданд, ки баҳри шифоёбии пурраи Чад ба Худо бовар кунанд.

Ғазаб ва афсурдаҳолӣ — ин фақат ду бемории ҳиссиётӣ аз номгўи дуру дарозе мебошад, ки метавонанд мардро азоб диҳанд. Одатан сабаби ин дар он аст, ки мардон одат кардаанд, ки табиати бади худро ислоҳнопазир ҳисобанд. Вале дар асл ин одат метавонад барҳам дода шавад. Онро дида, ки чӣ тавр ҳиссиётҳо шавҳари туро идора мекунанд, беамал набош, — охир дуои ту — кафорати раҳоёбии ояндаи ў aст.



#### Дyo


Худованд, Ту гуфтӣ, ки вақте мо ба Ту умед бандем, Ту ҷонҳои моро раҳоӣ медиҳӣ (ба Заб. 33:23 ниг.). Ман дар бораи он илтиҷо менамоям, ки ў (номи шавҳар) ба он бовар кунад, ки Ту метавонӣ ўро аз ҳиссиётҳои манфӣ раҳоӣ диҳӣ. Бигзор ў аз афсурдаҳолӣ, ғазаб, изтироб, тарс ва фикр дар бораи худкушӣ раҳоӣ ёбад. Махсусан ман дар бораи (соҳаи махсуси ғамхорӣ) хоҳиш мекунам. Шавҳари маро аз муошират бо одамоне, ки ба ў таъсири бад мерасонанд, раҳоӣ деҳ (ба Заб. 39:5 ниг.). Ман медонам, ки танҳо Ту қудрати раҳокунӣ ва шифодиҳиро дорӣ, вале маро ҳамчун яроқи раҳоёбии ў истифода бар. Ба ман омўз, ба муҳорибаи ў дахолат накунам, ва ба ҷои ин рафторҳои ўро дуруст фаҳмам ва ўро рўҳбаланд созам.

Ба шавҳари ман кўмак кун, ки бо ман ва бо дўстонаш ғамҳои аз ҳама сахтро бо ҳам бинад. Бигзор вақте ки гиряаш меояд, гиря карданро омўзад, на балки дар худ баста гардад. Ба ў хандидан ва ба чизҳои ҷиддӣ бо шўхтабъӣ рафтор карданро биомўз. Ба ў биомўз, ки аз шароитҳои ҳаётӣ боло истад ва чӣ гуна ҳиссиётҳое, ки ўро фаро нагиранд, ҳамеша ба Ту бовар кунад. Ба ў пуртоқатиро биомўз, зеро бо пуртоқатӣ ҷони худро раҳонидан мумкин аст (ба Луқ. 21:19 ниг.). Ба ў «равғани хурсандӣ» бимол (ба Иш. 61:3 ниг.), ва ўро бо Рўҳи Худ пур соз ва имрўз ба ў табъи хуш ато фармо.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Касе ки аз худаш дилпур бошад, аблаҳ аст, вале касе ки бо хирад рафтор кунад, раҳо хоҳад шуд. (Мас. 28:26)

Инак, чашми Худованд бар тарсгорони Ўст, бар онҳоест, ки ба эҳсони Ў умедворанд, то ки ҷони онҳоро аз мурдан халос кунад… (Заб. 32:18-19)


Ба Худованд басёр умед бастам, ва Ў сўи ман рў овард, ва истиғосаи маро шунид; ва маро аз чоҳи ҳалокат, аз ботлоқи пурлой берун овард, ва пойҳоямро бар сахрае гузошт, қадамҳоямро мустаҳкам гардонд. Ва суруди наве дар даҳонам гузошт, — ҳамду санои Худои моро. Бисёр касон инро дида, тарсон хоҳанд шуд ва ба Худованд таваккал хоҳанд кард. (Заб. 39:2-4)


Ҷонамро қувват мебахшад, ба хотири исми Худ маро ба роҳҳои адолат равона мекунад. (Заб. 22:3)

Худованд ҷони бандагони Худро раҳо хоҳад кард, ва ҳеҷ кас аз паноҳбарандагони Ў маҳкум нахоҳанд шуд. (Заб. 33:23)





# БОБИ БИСТУ СЕЮМ 
## ГАШТИ Ӯ


Калимаи «гаштан» роҳҳои гуногунро дар назар дорад, ки бо он одам дар ҳаёт мегардад, ба кадом самт ҳаракат мекунад, ба сўи кадом мақсад, ва чӣ гуна меравад. Одам роҳи худро ҳар рўз интихоб менамояд. Танҳо як роҳ ўро ба пеш мебарад, дигаронаш — ба қафо. Муносибати ў бo атрофиён, муносибати одамон бo ў, ва ҳатто намуди зоҳирии ў аз он вобаста аст, ки ў кадом роҳро интихоб мекунад. Ман мушоҳида кардам, ки одамони пеш тамоман диққат ҷалбнакунанда ва ҳатто зоҳиран дилнокаш, баъди он, ки ба аҳкомҳои Худо пайравӣ кардаанд, то ба андозаи шинохтанашаванда тағйир ёфтаанд. Ба андозаи он, ки Каломи Ў ҳарчӣ чуқуртар ба онҳо таъсир мекард, рўҳи онҳо аз боигарии тозагӣ ва дарки ботинии роҳи нави худ мешукуфт. Ин ба онҳо қувват медод, зеро онҳо таъиноти худро медонистанд. Онҳо аллакай тамоман одамони дигар буданд — на танҳо диққатҷалбкунанда, балки ба таври раднопазир дилкаш.

Китоби Муқаддас дар бораи роҳҳое, ки одам меравад, бисёр мегўяд. Мо даъват шудаем дар назди Худо дар покии ахлоқ, зеро «касони роҳравро Ў аз некўӣ маҳрум нахоҳад кард» (ба Заб. 83:12 ниг.); дар хирадмандӣ, зеро «рострав раҳо меёбад» (Мас. 28:18); дар покдилӣ, зеро «касе ки бо тариқи рост равон аст, дар амният равон аст…» (ба Мас. 10:9 ниг.) «гардем»; бо одамони порсо, зеро «хушо касе ки ба машварати шарирон намеравад» (ба Заб. 1:1 ниг.), ва одамони хирадманд муошират ҷўем, зеро «касе бо хирадмандон гардад, хирадманд мешавад» (ба Мас. 13:20 ниг.); дар итоаткорӣ бошем, зеро «хушо ҳар тарсгори Худованд, ки бо роҳи Ў меравад!» (Заб. 127:1). Вале аз ҳама муҳимаш он аст, ки мо бо роҳи парҳезкорӣ равем. «Ва дар он ҷо шоҳроҳе ва ҷоддае хоҳад буд, ва он роҳи муқаддас номида хоҳад шуд; наҷисе аз он нахоҳад гузашт; балки он барои онҳо хоҳад буд, ва ҳар кӣ бо ин роҳ равад, ҷоҳил ҳам бошад, гумроҳ нахоҳад шуд» (Иш. 35:8). Аз ҳама чизи аҷоиб дар рафтан бо роҳи муқаддас дар он аст, ки мо пешпо хўрда намеафтем.

Бен, шавҳари Дебра, имондори ҳақиқӣ аст, тамоман ба одами нодон монанд нест, вале ў ба як корхонаи шубҳаовар миқдори калони пулро гузаронида, рафтори беақлона содир кард. Дар натиҷа ҳамаи пулҳоро аз даст дод, ва илова бар ин боз хароҷотҳои иловагӣ низ зам гаштанд. Ин ҳодиса метавонист пурра беҳдошти молиявии онҳо, ва ҳатто саломатӣ ва никоҳи онҳоро низ вайрон кунад, вале бо шарофати он, ки Бен дар роҳи итоаткорӣ ва муқаддасӣ дар назди Худо устувор буд, Худо ба онҳо раҳм кард. Рафтори беақлонае, ки ў бо Худо маслиҳат накарда ба ҷо овард, боиси нохушиҳои зиёд гардид, вале хушбахтона ба ҳалокат оварда нарасонд.

Исо гуфта буд, ки танҳо як роҳи дуруст вуҷуд дорад, ки бо он ба назди Худо омадан мумкин аст: «Ман роҳ ҳастам» (ба Юҳ. 14:6 ниг.). Роҳ сўи мамот васеъ ва ҳамвор аст, ва бисёриҳо онро интихоб мекунанд, вале «…танг аст он дар ва душвор аст он роҳе, ки сўи ҳаёт мебарад, ва ёбандагони он кам ҳастанд» (Мат. 7:14). Дар бораи он дуо кун, ки шавҳари ту онро ёбад; роҳнамоии Рўҳулқудсро хоҳиш намо. Дар бораи он дуо кун, ки шавҳари ту дар роҳи Худо бо имон ба Каломи Худо истодагарӣ намояд, ва дар ин кор ба ў итоаткорӣ ва тавбаи самимӣ барои ҳар як рафтори худ, ки ў ба муқобили иродаи Худо кардааст, ёрӣ диҳад. Имон ва итоаткорӣ ўро дар ин роҳи муқаддас нигоҳ медоранд, ва агар ў на бар тибқи ҷисм, балки бар тибқи рўҳ зиндагӣ кунад, аз ин роҳ намегардад.

Худо мехоҳад, ки шавҳари ту тибқи рўҳ рафтор намояд (ба Ғал. 5:25 ниг.), то ки ў дар ҳаёт бо Худованд якҷоя қадам занад ва дар ҳама кор ба Ў монанд гардад. Одаме, ки бо роҳи Худо меравад, — хурсандӣ барои атрофиён аст.

 

#### Дyo


«Ман, эй Худовандо, медонам, ки роҳи одам дар ихтиёри ў нест, ва касе ки роҳ меравад, қадамҳои худро наметавонад ҳидоят намояд» (Ирм. 10:23). Аз ин рў ман аз Ту, Худованд, илтиҷо менамоям, ки Ту қадамҳои шавҳари маро роҳнамоӣ кунӣ. Роҳи ўро бо нури Худ мунаввар соз, роҳҳои Худро ба ў биомўз, дар ҳақиқати Худ рафтанро биомўз. Ман илтиҷо менамоям, ки қадамҳои ў дар роҳи Ту устуворона бошанд, дар ў гуруснагии руҳӣ ва ташнагии Каломи Ту камол ёбад. Бигзор ҳузури Ту барои ў хурсандӣ бошад, ки ў ҳеҷ гоҳ ҷўстани онро бас накунад. Ўро бо роҳҳои Худ бар, ва ҳар боре, ки ў аз ҳақиқатҳои Ту сар тобад, ба тавба даъват намо. Ба ў ҳар як хатоҳoи махфиашро кушо, ки ба ў барои дар назди Ту дар порсоӣ гаштанаш халал мерасонанд. Бигзор вақте ки ў қонунҳои Туро вайрон мекунад, виҷдонаш ўро азоб диҳад. Ба ў дили нав офар ва ба рўҳи порсоии нав бидеҳ. Ўро тарк накун ва «Рўҳулқудси Худро аз вай нагир» (Заб. 50:12-13).

Худованд, Ту гуфтӣ, ки касоне, ки бар ҳасби ҷисм зиндагӣ мекунанд, ба Ту мақбул буда наметавонанд (ба Рум. 8:8 ниг.). Аз ин рў ман дар бораи он дуо мекунам, ки Ў (номи шавҳар) бар тибқи рўҳ рафтор кунад, на бар тибқи ҷисм, ва бо ин худро аз «роҳи золим» нигоҳ дорад. Бигзор ў бар тибқи рўҳ рафтор намуда, самараҳои Рўҳро биёрад, ки онҳо муҳаббат, шодмонӣ, осоиштагӣ, пурсабрӣ ва марҳамат мебошанд (ба Ғал. 5:22-23 ниг.). Ўро дар роҳи пок устувор гардон, то ки ў дар ҳаёт танҳо бо ҳамин роҳ равад.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Пас, ман, ки дар Худованд бандӣ ҳастам, аз шумо хоҳишмандам, ки муносиби мақоме ки ба он хонда шудаед, рафтор кунед, бо тамоми мулоимат ва фурўтанӣ ва пурсабрӣ якдигарро дар муҳаббат таҳаммул намоед. (Эфс. 4:1-2)

Касе ки бо роҳи сидқу вафо равон аст ва аз рўи ростӣ сухан меронад, касе ки аз ҳирси истисмор нафрат дорад, дастҳои худро аз гирифтани ришва нигоҳ медоранд, гўши худро аз шунидани суханони оид ба хунрезӣ мебандад ва чашмони худро аз дидани шарорат мепўшад, — вай дар баландиҳо сокин хоҳад шуд; сахраҳои дастнорас паноҳгоҳи вай хоҳад буд; нони вай дода хоҳад шуд; оби вай таъмин хоҳад буд. (Иш. 33:15-16)

Пас, эй маҳбубонам, дар сурате ки чунин ваъдаҳо дорем, худамонро аз ҳар гуна наҷосати ҷисм ва рўҳ тоза карда, қудсияти худро дар тарси Худо мукаммал намоем. (2 Қўр. 7:1)

Худовандо! Кист, ки дар хаймаи Ту иқомат намояд? Кист, ки дар кўҳи муқаддаси Ту сокин шавад? Касе ки дар рафтораш беайб бошад, ва аз рўи адолат амал кунад, ва дар дили худ ростгўй бошад. (Заб. 14:1-2)

Чашмонам бар аминони замин аст, то ки ҳамнишини ман шаванд; касе ки бо роҳи комил равон бошад, хизмати маро хоҳад кард. (Заб. 100:6)





# БОБИ БИСТУ ЧОРУМ 
## СУХАНОНИ Ӯ


Оё шуморо муяссар гаштааст, бо одаме вохўред, ки бисёр гап мезанад ва кам кор мекунад? Мардони зиёде ҳастанд, ки бо нақшаҳои худ бисёр лоф мезананд, вале кўшиш намекунанд, ки онҳоро амалӣ гардонанд. Моҳиятан ин гуна одамон дар як ҷо меистанд: «Зеро ки хоб дидан аз шуғли бисёр пайдо мешавад ва овози аблаҳ аз сухани бисёр» (Воиз 5:2). Бо гуфтанҳои пайваста ба даст овардани мақсадҳои худ имконнопазир аст, ба ҷои он дар бораи онҳо дуо карда барои амалӣ гаштани онҳо дар ҳаёт ягон кореро кардан лозим аст.

Шумо ягон маротиба бо одаме ҳамсўҳбат гардидаед, ки худро назорат намекунад, дағалӣ мекунад ва суханони қабеҳ мегўяд? Одамони ин шахсро гўш мекарда худро нороҳат ҳис мекунанд ва кўшиш мекунанд, ки зудтар аз ҳузури ў халос шаванд. «Ҳар гуна кудурат ва қаҳр, ва ғазаб, ва фарёд, ва бадгўӣ аз шумо бо ҳар навъ шарорат дур шавад» (Эфс. 4:31). Фаҳмост, ки баракати Худо касонеро сарфи назар менамояд, ки аз даҳони онҳо суханони бад мебарояд.

Оё шумо одамеро медонед, ки ҳамеша шикоят кунад? Ҳар коре, ки нашавад, ў танҳо чизҳои бадро мебинад. Вале гуфта шудааст: «Ҳар корро бе шиква ва шубҳа ба ҷо оваред, то ки бенуқсон ва пок, фарзандони беайби Худо бошед дар миёни насли саркаш ва фосид…» (ба Фил. 2:14-15). Суханони манфӣ оқибатҳои манфӣ меоранд, ва касоне, ки ҳамеша онро ба забон меоранд, аз умр кам бархўрдор мегарданд.

Оё шумо бо одаме вохўрдаед, ки ба гуфтаҳои худ бемулоҳиза аст ва дар бораи маънии суханони худ кам андеша мекунад? Ў суханонро сабукфикрона ва беэҳтиётона, дар тарозуи ақл барнакашида гап мезанад. «Дили одил барои ҷавоб додан фикру хаёл мекунад, вале даҳони шарирон бадиҳоро ифода менамоянд» (Маc. 15:28). «Оё шахсеро дидаӣ, ки дар cухан гуфтан шитоб мекунад? Умед аз аблаҳ, назар ба вай, бештар аст» (Мас. 29:20). Ба одаме, ки дар бораи оқибатҳои суханони гуфтааш андеша намекунад, гарон меафтад.

Оё шумо одамеро дидаед, ки бо суханони худ ба дили шахси дигар ноумедӣ ва изтироби дардоварро ҷой мекунад, хоҳ ў ҳамсар бошад, хоҳ кўдак ва ё хоҳ ҳамкор? «Мамот ва ҳаёт дар дасти забон аст, ва дўстдорони он меваи онро мехўранд» (Мас. 18:21). Чунин одам пеш аз ҳама ҳаёти худро нобуд месозад.

Суханони гуфтаи мо метавонанд моро ҳам сафед ва ҳам маҳкум кунанд (ба Мат. 12:37 ниг.); онҳо ба мо ё хурсандӣ (ба Мас. 15:23 ниг.), ва ё бешарафӣ меоранд (ба Мат. 15:11 ниг.). Суханони мо одами дигарро рўҳбаланд ё музтариб мекунанд (ба Мас. 15:4 ниг.). Оқибатҳои суханони мо метавонанд то андозае ҷиддӣ бошанд, ки қудрат доранд моро ё ҳамсўҳбатони моро нобуд созанд ё наҷот диҳанд (ба Мас. 13:3 ниг.).

Ҳар як одами сухангў интихоб мекунад ва дар ҳолати интихоби дуруст ўро мукофот интизор аст: «Касе ки даҳони худ ва забони худро нигоҳ дорад, ҷони худро аз мусибатҳо муҳофизат мекунад» (Мас. 21:23). Ба суханони шавҳари худ, ба он чизе, ки «аз даҳонаш мебарояд» гўш деҳ, зеро он ба ту дар бораи ҳолати рўҳии ў мегўяд: «Зеро ки забон аз пурии дил сухан мегўяд» (ба Мат. 12:34 ниг.). Агар шавҳари ту ҳамеша шикоят кунад, аз ҳама чиз норозӣ бошад, агар ў нисбати худ ё дигарон суханони беақлона ё ҳалокатовар гўяд, агар ўро ҳиссиётҳои қаҳру ғазаб пур созад, барои ў дуо кун, дуо кун, ки Рўҳулқудс дили ўро пок созад, бо муҳаббат, осоиштагӣ ва хурсандии Худ пур кунад ва ба лабони ў калимаҳои нави ҳаётро гузорад.

 

#### Дyo


Худованд, ман аз Ту илтиҷо мекунам, ки Рўҳи муқаддаси Ту лабони шавҳари маро муҳофизат намояд. Бигзор лабони ў танҳо ҳикматро баён созанд. Ўро аз хоҳиши шикоят ва ғур-ғур кардан раҳоӣ деҳ; лабони ўро аз суханони баде пок соз, ки ҳама чиро дар атрофи ў вайрон месозанд. Ба ў кўмак кун, ки ботамкиниро омўзад, то ин ки суханони худро ба манфиати Ту назорат кунад. Дар Каломи Ту гуфта шудааст, ки одаме, ки лабони худро аз бадӣ ва дурўғ нигоҳ медорад бо дарозумрӣ қадр карда мешавад (ба Заб. 33:13-14 ниг.). Инро ба ў биомўз. Ўро бо муҳаббати Худ чунон пур кун, ки аз пурии он аз забони ў танҳо суханони ҳаёт ва бунёдкорӣ резанд. Айнан ҳаминро низ дар дили ман ҷой кун.

Бигзор Рўҳи Ту дар суханоне, ки мо мегўем, ҳукмронӣ кунанд: бигзор ин суханон ба муносибатҳои байниҳамдигарии мо ёрӣ расонанд ва ҳеҷ гоҳ моро озор надиҳанд. Ба мо ифодаи эҳтиромро нисбати якдигар биомўз, ва ба якдигар гуфтани суханонеро омўз, ки мустаҳкам месозанд, рўҳбаланд мекунанд? ба ошкорбаёнӣ водор месозад ва ба розигии тарафайн меоранд. Худованд, Ту дар Каломи Худ гуфтӣ, ки агар ду нафар бo номи Ту ҷамъ шаванд, Ту «дар байни онҳо» хоҳӣ буд ва ман илтиҷо менамоям: ҳамеша дар байни мо бош, то ки мо ҳарду байни худ розигии тарафайнро дошта бошем. Бигзор суханони дили мо ва андешаҳои дили мо «писандидаи Ту бошад», Худованд, Кафоратдиҳанда ва Қалъаи мо (ба Заб. 18:16).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Ҳеҷ сухани қабеҳе аз даҳонатон набарояд, балки фақат сухани нек, ки дар вақти эҳтиёҷот барои обод кардан бошад, то ки ба шунавандагонаш файз бахшад. (Эфс. 4:29)

Лекин ба шумо мегўям, ки мардум барои ҳар сухани ботиле ки мегўянд, дар рўзи доварӣ ҷавоб хоҳанд дод… (Мат. 12:36)

Кист он шахсе ки ҳаётро хоҳон аст, ва айёмро дўст медорад, то ки некўӣ бубинад? Забонатро аз бадӣ нигоҳ дор, ва лабҳоятро аз гуфтори макромез. (Заб. 33:13-14)

Суханони даҳони хирадманд хуш аст, вале лабҳои аблаҳ худи ўро фурў мебарад. (Воиз 10:12)

Лекин ҳар он чӣ аз даҳон мебарояд, аз дил пайдо мешавад; ва ин чизҳо одамро палид мегардонад… (Мат. 15:18)





# БОБИ БИСТУ ПАНҶУМ 
## ТАВБАИ Ӯ


Сюзан якчанд сол дар бораи он дуо мекард, ки шавҳараш Ҷерри аз маводи мухаддир даст кашад, вале боз ва боз ўро машғули ин кор медид. Ҳар бор ў тавба мекард, афсўс мехўрд, вале ба аҳди худ вафо намекард. Сюзан дар бораи он дуокуниро бас намекард, ки шавҳараш самимона тавба кунад ва ин тавба пурра ҳаёти ўро тағйир диҳад ва ба роҳи дигар роҳнамоӣ кунад. Муттаасифона, пеш аз он, ки Ҷерри ба Худо рў овард, ўро лозим омад, ки аз Ў якчанд сабақҳои ҷиддӣ гирад. Дар натиҷа ба таври қатъӣ тамоми ҳаёти Ҷерри тағйир ёфт. Имрўзҳо Ҷерри тамоман одами дигар аст. Ў якҷоя бо занаш Сюзан дар хизмати Худо буда, ба одамон ёрӣ медиҳад, ки бо ин беморӣ мубориза баранд. Сюзан, ҳамчун зани имондор, мунтазам аз Худо хоҳиш мекард, ки шавҳарашро ба тавба биёрад.

Ҳамаи одамон хато мекунанд, вале гап дар ин нест. Ҳама гап дар он аст, ки имрўзҳо одамон эътирофи гуноҳҳои худро аз ёд баровардаанд. Ин монанди эпидемия аст, ки ба тамоми ҷаҳон паҳн шудааст. Дар Китоби Муқаддас гуфта шудааст: «Агар мо гуноҳҳои худро эътироф кунем, Ў амин ва одил аст, ки гуноҳҳои моро биомурзад, ва моро аз ҳар ноинсофӣ пок созад» (1 Юҳ. 1:9). Вале агар мо аз рафторҳои нодурусти худ тавба кардан нахоҳем, ин ба амал намеояд.

Мувофиқи мақсади Худо, раванди тағйиротҳои рафтори мо аз се қадам иборат аст: якум, дар назди Худо тавба кардан зарур аст, яъне хатои худро эътироф кардан; дуюм, тавба кардан, яъне аз рафтори кардамон афсўс хўрдан; сеюм, бахшиш пурсидан, яъне аз гуноҳҳои худ пок гаштан. Агар мо ҳатто ба яктои ин қадам қудрат надошта бошем, пас решаи масъалаамонро бояд дар ғурури худ ҷўем. Одаме, ки ғурури худро дар назди Худо ва дигар одамон мутеъ карда наметавонад, хатоҳои худро эътироф карда натавонад, ҳаёти худро мушкил мегардонад. «Оё шахсеро дидаӣ, ки дар назари худаш хирадманд аст? Умед аз аблаҳ, назар ба вай бештар аст» (Мас. 26:12).

Эҳтимол, ба шавҳари ту эътирофи гуноҳҳояш душвор бошад? Ва шояд ў аз он касе бошад, ки дар як рўз бист маротиба «бубахш» мегўяд, вале рафтораш тағйир намеёбад? Чӣ хеле, ки набошад, ягона коре, ки бояд ў кунад, — ин тавба аст. Тавбаи самимӣ онро дар назар дорад, ки шумо ин рафтори фосиқонаро дигар такрор намекунед. Танҳо Худо метавонад ба мо кушояд, ки мо дар чӣ гуноҳ кардаем ва чӣ тавр ин гуноҳамонро шўем: «…меҳрубонии Худо туро ба роҳи тавба ҳидоят менамояд» (Рум. 2:4). Тавбакардагон марҳамати Худоро ба даст меоранд ва мо вазифадорем аз Худо хоҳиш намоем, ки шавҳарони мо ин марҳамати Ўро ба даст оранд.

Бисёр мардон қурбонии ғурури шахсӣ, эътироф карда натавонистани хатоҳои худ ва аз онҳо тавба карда натавонистан, гардидаанд. Мо ҳамеша дар ин бора аз рўзномаҳо хонда, ба ин мўътақид мегардем. Гуноҳи кафоратнаёфта нест намегардад. Ҳамчун варами саратон калон мешавад ва дилро мехўрад. Дар бораи он дуо кун, ки шавҳари ту гуноҳи худро бинад, ва дар назди Худо тавба кунад, ва баъд аз кори кардааш пушаймон гашта, дигар ҳеҷ гоҳ онро такрор накунад. Худо намехоҳад, ки «касе нобуд шавад, балки ҳама ба тавба рў оваранд» (ба 2 Пет. 3:9 ниг.) Чунин дуо метавонад ба одаме, ки барояш дуо мекунанд, бори гарон гардад, вале Худо ҳозир ба ў гуноҳашро кушояд хубтар аз он аст, ки баъд ин одамро лозим ояд, ки оқибатҳои хатоҳои худро «чашад». Дар ниҳояти кор шавҳари ту агар инро нагўяд ҳам, аз ту барои дуоҳоят миннатдор хоҳад буд.
 


#### Дyo


Худованд, ман аз Ту илтиҷо мекунам, ки ба шавҳари ман ҳама хатоҳои ҳаёташро кушоӣ, зеро «ҳеҷ чизи ниҳоне нест, ки ошкор нагардад, ва ҳеҷ чизи махфие нест, ки маълум нашавад» (Мат. 10:26).

Ўро аз ҳар гуноҳҳои махфӣ пок соз, ва бигузор ў рафтори нодуруст карда, ҳамон замон аз он тавба кунад (ба Заб. 18:13 ниг.). Ба ў биомўз, ки хатоҳои худро эътироф намояд, чашмони ўро кушо, ки ҳақиқатҳои Туро бинад, ва гўшҳои ўро воз кун, ки овози Туро бишнавад. Бигзор ў дар назди Ту тавба кунад. Агар ўро насиби азоб кашидан бошад, бигзор он азоби дили сарнагуншуда бошад, на азобе, ки сабабаш таъсири душман, ки ба ҷони ў бo воситаи гуноҳи кафоратнаёфта ворид шудааст. Худованд, ман медонам, ки «моқабли ҷалол фурўтанист» (ба Мас. 15:33 ниг.). Аз дили ў ғурурро бадар рон, ки дар эътирофи хатоҳояш халал мерасонад, ва ба дилаш итоаткорӣ деҳ, то ки ў ба ҷалоли ваъдакардаи Ту дохил шавад.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*

Эй маҳбубон! Агар дили мо моро маҳкум накунад, мо ба ҳузури Худо ҷуръат дорем, ва ҳарчӣ талаб кунем, аз Ў меёбем, чунки аҳкоми Ўро риоят мекунем ва он чӣ ба ҳузури Ў мақбул аст, ба амал меоварем. (1 Юҳ. 3:21-22)

Касе ки ҷиноятҳои худро пинҳон дорад, муваффақият намеёбад; Вале касе ки иқрор шавад, ва онҳоро тарк кунад, сазовори раҳм мегардад. (Мас. 28:13)

Маро эй Худо, тафтиш намо ва диламро бишнос; маро бисанҷ ва андешаҳоямро бидон, ва бубин ки оё роҳам каҷ аст? Ва маро ба роҳи некў андоз. (Заб. 138:23-24)

Вақте хомўш будам, устухонҳоям аз фиғони ҳаррўзаи ман мепўсид, зеро ки рўзу шаб дасти Ту ба ман фишор меовард; илики ман ба хушкии тобистон мубаддал шудааст. Хатоҳоямро ба Ту маълум кардам, ва гуноҳҳоямро пинҳон надоштаам; гуфтам: «Ба ҷиноятҳоям пеши Худованд иқрор мешавам», ва Ту айби хатоямро афв кардаӣ. (Заб. 31:3-5)

Лекин бандаи Худованд набояд ҷанҷол кунад, балки бо ҳама меҳрубон, омўзгор ва сабур бошад, бо фурўтанӣ мухолифонро насиҳат диҳад, ки шояд Худо ато фармояд, ки онҳо тавба карда, ба дониши ростӣ бирасанд ва аз доми иблис раҳоӣ ёбанд, ки вай онҳоро асири иродаи худ гардондааст. (2 Тим. 2:24-26)





# БОБИ БИСТУ ШАШУМ 
## РАҲОЁБИИ Ӯ


Мелисса аз шавқи беандозаи шавҳараш ба алкогол бениҳоят дар ташвиш буд. Марк дар маънои аслии ин калима майзада набуд, вале дар ў нишонаҳои аниқи ин беморӣ мушоҳида карда мешуд, ҳол он, ки ин падари ў майзадаи ҳақиқӣ буд. Мелисса дар бораи он дуо мекард, ки фарзандонашон ин нуқсонро ба мерос нагиранд. Ў аз Худо хоҳиш мекард, ки онҳоро ҳатто аз хурдтарин нишонаҳои майзадагӣ эмин дорад. Шавҳари ў майзада нашуд, ва имрўзҳо фарзандони онҳо ба нўшокиҳои спиртӣ ягон мароқ зоҳир наменамоянд. Мелисса дид, ки чӣ хел Худо дар ҷавоби дуоҳояш фарзандони ўро аз ин беморӣ муҳофизат намуд.

Баъди тўй Стефани фаҳмид, ки шавҳараш Ҷейсон бо гуноҳи зинокорӣ муҳорибаи ботинӣ мебарад. Гуфтан мумкин нест, ки ў завҷаи худро дўст намедошт, вале ў ҳеҷ наметавонист, ки бо ҳаёти муҷаррадии худ ҷудо шавад, вақте ки ў ба алоқаҳои худ дуруст сарфаҳм намерафт, ва акнун наметавонист, ки аз ўҳдаи шаҳвати ҷисмонии худ барояд. Стефани дид, ки шавҳараш ба кадом вобастагӣ афтодааст, ва барои ў дуокуниро сар намуд. Азбаски Ҷейсон худ ташнаи раҳоёбӣ аз ин ҳуҷум буд, мақсади умумии онҳо хеле ба зудӣ ба даст омад.

Ҳар кадоми мо ба раҳоёбӣ аз одатҳои баде эҳтиёҷ дорем, ки метавонанд моро ғулом гардонанд. Худо дар ин бора медонад. Агар мо ба Ў эҳтиёҷ намедоштем, магар Исо назди мо ҳамчун Наҷоткор меомад? Барои чӣ Ў моро омўзонд, ки: «Моро аз иблис раҳоӣ деҳ» (ба Мат. 6:13 ниг.) гуфта дуо кунем? Барои чӣ Ў ваъда кард, ки моро аз васваса (ба 2 Пет. 2:9 ниг.), аз одамони бад (ба Заб. 139:2 ниг.), аз хоҳишҳои ҳалокатовар (Мас. 24:11), аз ҳамаи андўҳҳоямон (ба Заб. 33:18 ниг.) ва аз марг (ба 2 Қўр. 1:10 ниг.), наҷот медиҳад? Магар на барои он, ки Ў мехоҳад ба мо ёрӣ диҳад? Ў тайёр аст, ки ин корро кунад ва мехоҳад, ки ин корро кунад, ба мо танҳо лозим аст, ки аз Ў дар ин бора хоҳиш намоем. Ў гуфт: «Ва дар рўзи тангӣ маро бихон; туро халосӣ хоҳам дод, ва ту Маро мадҳ хоҳӣ кард» (Заб. 49:15).

Магар он моро тасалло намедиҳад, ки дар чанголи оҳанини марговари шароитҳои хатарнок буда, азобҳоро аз сар гузаронда истода, мо метавонем ба он боварӣ дошта бошем, ки Худо эҳтиёҷотҳои моро мебинад ва илтиҷоҳои моро барои раҳоёбӣ мешунавад: «Зеро ки Ў аз афрози муқаддаси Худ мушоҳида кардааст: Худованд аз осмон ба замин назар андохтааст, барои он ки оҳу нолаи бандиро бишнавад, маҳкумони мамотро аз банд озод кунад» (Заб. 101:20-21)? Магар донистани он ҳайратовар нест, ки аз гирдоби беилоҷиҳо ва рўҳафтодагиҳо дасти Худо моро мебарорад ва наҷот медиҳад (ба Заб. 24:15 ниг.)? Кадоми мо ба ин эҳтиёҷ надорем?

Ҳатто агар шавҳари ту қудрат надошта бошад, ки эҳтиёҷоти худро эътироф намояд, ба ў ёрӣ деҳ, зеро баъзе мардон ба рўҳафтодагии ҳақиқӣ меафтанд ва дуои зан метавонад айнан ҳамон яроқе гардад, ки барои раҳоёбии ў даркор аст. Ту метавонӣ аз Раҳокунанда илтиҷо намоӣ, ки шавҳаратро аз ҳама вобастагиҳо раҳоӣ диҳад. Ту метавонӣ устуворона ба душман, ки мехоҳад роҳҳои шавҳари туро маҳкам бандад ва ўро побанд созад, муқобилият кунӣ. Ҳавворӣ моро панд медиҳад: «…дар озодие ки Масеҳ моро барои он озод кардааст, устувор истед ва аз нав гирифтори юғи ғуломӣ нашавед» (ба Ғал. 5:1 ниг.). Усули аз ҳама пурсамари истодагарӣ кардан, ки ба ман маълум аст, ин як чиз аст — дар бар кардани зиреҳи куллии Худованд, ва инро ман, барои худ ва шавҳарам дуокунон, мекунам. Ана дуои ман:
 


#### Дyo


Худованд, Ту гуфтӣ, ки агар дар рўзи тангӣ Туро бихонем, моро халосӣ медиҳӣ (ба Заб. 49:15 ниг.). Ман ҳоло Туро мехонам ва аз Ту хоҳиш мекунам, ки шавҳари маро аз ҳар он чизе, ки ўро побанд менамояд (номи васваса) раҳоӣ деҳ. Ба мадади ў биё ва кўҳпора, паноҳгоҳ ва қалъаи ў бош (ба Заб. 30:3 ниг.) ва ўро аз дасти душман халосӣ деҳ (ба Заб. 30:16 ниг.).

Ба ў ёрӣ деҳ, ки бедодгариҳоро дар худ бинад ва аз Ту ёрӣ пурсад. Агар ба ў раҳоӣ ҳамон замон, баъди дуокунӣ наояд, ба ў кўмак кун, ки рўҳафтода нашавад ва боварӣ деҳ, ки Ту дар ҳаёти ў кори некро cар кардаӣ ва онро ба анҷом хоҳӣ расонд (ба Фил. 1:6 ниг.). Ба шавҳари ман кўмак кун ба он бовар кунад, ки Ту, Худованд, қудрат дорӣ, ки шароитҳои аз ҳама беилоҷро тағйир диҳӣ.

Ба ў ёрӣ деҳ фаҳмад, ки «муборизаи мо на бар зидди хун ва ҷисм аст, балки бар зидди сарварон, бар зидди ҳукуматдорон, ва бар зидди фармонравоёни ин олами зулмот аст, бар зидди қувваҳои рўҳии шарорат, ки дар афлок аст» (ба Эфс. 6:12). Ман дар бораи он илтиҷо мекунам, ки шавҳари ман дар Худованд қавӣ гардад ва зиреҳи куллии Худоро дар бар карда, ба васвасаҳои иблис дар рўзи бад мухолифат намояд. Ба ў ёрӣ деҳ, ки ба ростӣ камар баста, ҷавшани адолатро дар бар карда, пойафзоли омодагиро барои додани башорати осоиштагӣ бар пои худ пўшида, сипари имонро бигирад, ки бо он ҳамаи тирҳои тафсони шарирро хомўш карда метавонад, ва дар сар хўди наҷотро гузорад, ва бо шамшери Рўҳ, ки Каломи Худост, мусаллаҳ шавад, ва ба ў ёрӣ деҳ, ки монда нашуда ҳамеша бахшиш пурсад (ба Эфс. 6:13-18 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Худованд — сахраи ман аст, ва қалъаи ман, ва раҳокунандаи ман, Худои ман кўҳпораи ман аст; — ба Ў паноҳ мебарам; Ў сипари ман аст, ва шохи наҷоти ман, ва паноҳгоҳи ман. Худовандро мамдўҳ хоҳам хонд, ва аз душманонам наҷот хоҳам ёфт. (Заб. 17:3-4)


Азбаски ба Ман ихлос бастааст, ўро раҳоӣ хоҳам дод, ўро тақвият хоҳам кард, чунки исми Маро шинохтааст. (Заб. 90:14)

Аз афроз дасти ёрӣ дароз карда, маро баргирифт, аз обҳои бисёр маро берун кашид; аз душмани пурзўрам ва аз бадхоҳонам, ки аз ман тавонотар буданд, маро халос кард. Дар рўзи мусибатам бар ман пешдастӣ карданд, валекин Худованд муттакои ман буд. Ва маро ба вусъатобод баровард, маро раҳо кард, зеро ки ҳусни таваҷҷўҳи Ў бар ман аст. (Заб. 17:17-20)

…Зеро ки ҷонамро аз мамот халосӣ додаӣ; оё пойҳоямро аз лағҷидан нигоҳ нахоҳӣ дошт, то ки дар нури ҳаёт пеши Худованд роҳ равам? (Заб. 55:17)

…Рўҳи Худованд бар Ман аст; зеро ки Ў Маро тадҳин намудааст, то ки ба мискинон башорат диҳам, ва Маро фиристодааст, то ки шикастадилонро шифо бахшам, озодиро ба асирон ва биноиро ба кўрон мавъиза намоям, мазлумонро озод кунам… (Луқ. 4:18)





# БОБИ БИСТУ ҲАФТУМ 
## ИТОАТКОРИИ Ӯ


Лиза аз он дар ташвиш буд, ки шавҳараш Ҷонатан дар имон чун ў камол намеёфт. Дар он вақте ки муносибатҳои Лиза рўз аз рўз бо Худо мустаҳкам мешуд, муносибатҳои шавҳараш заифтар мегаштанд. «Карахтии рўҳонӣ»-и ў Лизаро ноумед мекард, зеро ў ҳамеша дар бораи инкишофи рўҳонии якҷоя ва иштироки якҷоя дар ин соҳаи муҳими ҳаёт орзў мекард. Ба ў маъқул набуд, ки дар оила нақши «мошини боркаши рўҳонӣ»-ро бозад. Вале Ҷонатан ҳамаи кушишҳои ўро дар бораи сўҳбат кардан дар ин мавзўъ пешгирӣ менамуд. Ў худро бо он ҳақ мебаровард, ки аз сабаби серкорӣ ў вақт намеёбад, ки бо Худо муошират кунад ва Каломи Худоро хонад. Ғайр аз ин, ў бисёр вақт дар охири ҳафта ба сафарҳои хизматӣ мерафт ва ҳамроҳи оилааш ба калисо рафта наметавонист.

Вале беш аз ҳама Лизаро он ба ташвиш меандохт, ки Ҷонатан оиди ин масъала парвое намекард. Ин то он вақте давом кард, ки дар ҷои кори ў душвориҳо пайдо нагаштанд, зеро ба ў муяссар намегашт, ки аз ўҳдаи вазифаи худ бомуваффақият барояд. Ба андозаи он, ки ҳолати ў ҳарчӣ бештар ба стресс наздик мешуд, мадораш хушк мегардид ва бардоштани ин бор ба ў мушкилтар мешуд. Лиза медонист: агар Ҷонатан алоқаро байни муоширати ҳаррўза бо Худо ва ба дасто варии қувваи рўҳониро медид, ҳаёти ў рў ба беҳбудӣ меовард. Ў боз онро медонист, ки шавҳараш намехоҳад уро гўш кунад.

Ҳатто фаҳмида, ки Худо Ҷонатанро ба итоаткорӣ даъват менамояд, Лиза қарор дод, ки хомўш бошад ва ба ҷои бо шавҳар муноқиша кардан, ҳаррўз аз Худо хоҳиш мекард, ки шавҳараш бо Рўҳи Худо пур гардад. Ҳамин тавр якчанд моҳҳо дар дуокунӣ бе ягон хел тағйиротҳои назаррас то он вақте гузаштанд, ки боре пагоҳӣ Ҷонатан оромона гуфт: «Ман имрўз ба офис каме барвақттар меравам. Мехоҳам то саршавии кор дар танҳоӣ бо Худо бошам».

Лиза хомўшона Худоро шукр гуфт.

Аз ҳамон вақт инҷониб, ғайр аз баъзе истисноҳо, Ҷонатан ба кор аз ҳарвақта дида, барвақттар мерафт, то ки ба хондани Китоби Муқаддас ва дуо кардан фурсат ёбад. Ин ду сол пеш буд, ва имрўз итоаткории ў ба аҳкомҳои Худо ба дигар тарафҳои ҳаёташ низ таъсир мерасонад: ў бо машқҳои ҷисмонӣ машғул аст, дуруст хўрок мехўрад, вазни зиёдатии худро партофтаст, ки пештар дар ин бора танҳо орзў карда метавонист, ва ба пурра дар мавқеи нави ҳаётиаш устувор гашт. Кӣ, ғайр аз Худо, метавонист ин корро кунад?

Агар бинӣ, ки шавҳарат бо роҳи нодуруст меравад, оё лозим аст, ки ба ў дар ин бора бигўӣ? Агар ҳа, пас чӣ тавр ва кай? Таҷрибаи шахсии ман мегўяд, ки аз ҳама дуруст мебуд, аввал дар бораи ин масъала ба Худо гўем ва бигзор Ў ҳамаи инро дар тарозуи Худ баркашад. Эҳтимол, Ў туро мисли Лиза ба ором будан ва дуо кардан даъват мекунад; шояд ба ту зарурати дар ин бора бо шавҳарат сўҳбат карданро нишон диҳад, албатта, агар пеш аз сўҳбат бо шавҳарат, дуо кунӣ, дар он вақт шавҳари ту шояд дар суханони ту овози Худоро мешунавад. Шавҳарро «ба ҷон расондан» даркор нест — дар чунин ҳолат хомўш будан беҳтар аст, зеро вазъият аз ин ҳам бадтар мешавад. Дар бораи он дуо кун, ки чашмони ў кушода шаванд ва ҳақиқатро бубинанд, то ки тавбаҳои ў аз маслиҳату тавсияҳои ту дида, чизи бисёртареро ба ў кушояд. Ту метавонӣ ўро рўҳбаланд созӣ, ки дуруст рафтор намояд ва дар бораи он дуо кунӣ, ки ҳамаи аҳкомҳои Худоро пайравӣ намояд, вале танҳо Худо метавонад ба ў таъcири ҳалкунандаро расонад.

Ҳеҷ як одам бе омўхтани итоаткорӣ наметавонад ба баракатҳое, ки Худо барои ў муҳайё намудааст, ҳуқуқ пайдо кунад. Исо, ки ҳамеша фикрҳои Худоро тамоман фаҳмо ифода мекард, гуфт: «Лекин агар мехоҳӣ дохили ҳаёт шавӣ, аҳкомро нигоҳ дор» (Мат. 19:17). Ў медонист, ки ҳеҷ чиз ба одам, ғайр аз боварӣ доштан ба он, ки ў ба Худо итоаткор аст ва чизи ба Ў мақбулро мекунад, осоиштагӣ ва боварӣ бахшида наметавонад. Каломи Худо ба шавҳари ту марҳамат ваъда менамояд, агар ў ба аҳд ва роҳҳои Ў cодиқ бошад (ба Заб. 24:6-10 ниг.); он ба ў осоиштагӣ (ба Заб. 36:37 ниг.), хушбахтӣ (ба Мас. 29:18 ниг.), фаровонӣ (ба Мас. 21:5 ниг.), баракaт (ба Луқ. 11:28 ниг.) ва ҳаёт (ба Мас. 21:21 ниг.) ваъда мекунад. Беитоатӣ ба оқибатҳои бад оварда мерасонад (ба Мас. 15:10 ниг.); дуоҳои шахси беитоат ношунида мемонанд (ба Мас. 28:9 ниг.), ва худи ў аз ҳаёти ҷовидонӣ дар Малакути Худо маҳрум мегардад (ба 1 Қўр. 6:9 ниг.).

Итоаткор будан маънои на танҳо иродаи Худоро иҷро кардан, балки амрҳои муайяни Худоро иҷро кардан аст. Масалан, агар Худо ба шавҳари ту истироҳат кардан фармояд, вале ў гўш накунад, ин беитоатист. Агар Худо фармояд, ки ягон корро монад, вале шавҳари ту аз рўи хости худ рафтор карданро давом диҳад, ин беитоатист. Агар Худо амр кунад, ки ў ба дигар ҷо кўчад, вале ў иҷро намекунад, ин ҳам беитоатист.

Вале одаме, ки амрҳои Худоро иҷро мекунад, хонаи худро дар рўи санг месозад. Ва вақте ки ба хонаи ў боронҳо меборанд ва тундбодҳо мевазанд, хонаи ў фурў намеравад (ба Мат. 7:24-27 ниг.). Ту охир намехоҳӣ, ки хонае, ки шавҳари ту сохтааст, аз сабаби беитоатӣ фурў равад. Ту на устод ва на назоратчии шавҳари худ ҳастӣ, вале ту метавонӣ баъди он, ки розигии Худоро мегирӣ, барои ў дуо кунӣ.

Вале, агар ба ҳеҷ чиз нигоҳ накарда, табиати саркаши шавҳарат ба хонаи шумо бадбахтӣ орад, бидон, ки Худо итоаткории туро қадр мекунад ва ба марги ту роҳ намедиҳад. Ў ба сари ту баракатҳои Худро мерезад ва талафотҳои туро подош медиҳад. Танҳо дуокуниро дар бораи он давом деҳ, ки шавҳарат гўш кардани Худоро бас накунад, то ки ҳамеша ҳам қувват, ҳам ҷасорат, ва ҳам хоҳиши бо иродаи Худо рафтор карданро дошта бошад.
 


#### Дyo


Худованд, Ту дар Каломи Худ гуфтӣ, ки касонеро намешунавӣ, ки дар дилҳои худ талбисро доранд (ба Заб. 65:18 ниг.). Илтиҷои маро шунав ва ба ман нишон деҳ, ки дар назди Ту ва дар назди шавҳарам дар чӣ гуноҳ кардам. Ба ман нишон деҳ, ки оё ман ба қадри кофӣ ўро дўст медорам, оё ман нисбати ў кина меварзам ё не, оё ман ончунон хизмат мекунам, ки Ту ба занон фармудӣ? Ба ман бигў Худованд, ки ман ва ҳаёти ман ба Ту мақбул аст ё не? Ман аз гуноҳҳои худ дар назди Ту тавба мекунам ва бахшиши Туро хоҳонам.

Ман аз Ту илтиҷо менамоям, ки ба ў (номи шавҳар) хоҳиши бо аҳкомҳои Ту зиндагӣ кардан ва бо роҳи Ту рафтанро бидиҳӣ. Мақсадҳои Худро ба ў бикушо ва аз ҳаёти ў ҳар он чизеро, ки аз Ту нест, дур кун. Бигзор ҳар як фикр ва рафтори ўро Ту роҳбарӣ кунӣ. Ўро ба аъмоли нек водор соз, бад гуфтанро дар бораи одамон манъ кун, ба ў бо ҳама пуртоқат ва ҳалим, ва намунаи итоаткорӣ буданро биомўз (ба Тит. 3:1-2 ниг.). Ба ў фаҳмидани муҳимии ботамкинӣ ва итоаткориро биомўз. Ўро аз рўи адолаташ ва «мувофиқи покии дастонаш» подош бидеҳ (ба Заб. 17:21 ниг.). Худованд, ба ў роҳҳои Худро нишон деҳ, ба ў бо роҳҳои Ту рафтанро биомўз, зеро Ту Худои наҷоти Ў ҳастӣ (ба Заб. 24:4-5 ниг).

Бигзор ў Туро ҳамду сано хонад, зеро вақте, ки мо Туро ҷалол медиҳем, ҳаёти мо аз маъно пур мегардад ва тағйир меёбад, ва мо аз Ту қувват мегирем, ки аз рўи амри Ту рафтор намоем, ва ба ту итоат намоем. Ба шавҳари ман диле деҳ, ки хоҳиши иҷро кардани иродаи Туро дошта бошад, ва бигзор он бо осоиштагие пур гардад, ки танҳо дар натиҷаи итоати пурра ба аҳкомҳои Ту ба даст меояд.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Эй писарам! Таълими маро фаромўш накун, ва бигзор дили ту аҳкоми маро маҳфуз дорад, зеро ки дарозии айём ва солҳои ҳаёт ва осоиштагиро барои ту афзун хоҳанд кард. Бигзор эҳсон ва ростӣ туро тарк накунанд: онҳоро бар гардани худ бибанд, ва бар лавҳи дили худ бинавис. (Мас. 1:1-3)

На ҳар касе ки ба Ман: «Худовандо! Худовандо!» мегўяд, ба Малакути Осмон дохил хоҳад шуд, балки он касе ки иродаи Падари Маро, ки дар осмон аст, ба ҷо меорад. (Мат. 7:21)

Касе ки гўши худро аз шунидани шариат дур кунад, дуои вай низ зишт аст. (Мас. 28:9)

…Овози маро бишнавед, ва Ман Худои шумо хоҳам буд, ва шумо қавми Ман хоҳед буд; ва ба ҳар роҳе ки ба шумо аср фармоям, биравед, то ки барои шумо хуб бошад. (Ирм. 7:23)






# БОБИ БИСТУ ҲАШТУМ 
## ХУДБАҲОДИҲИИ Ӯ


Барои чӣ баъзе одамони болаёқату соҳибистеъдод бисёр вақт ба «дарҳои баста» ва сарпечиҳо рў ба рў мегарданд, дар он вақте ки одамони лаёқати камтар дошта дар ҳамаи соҳаҳои ҳаёти худ муваффақият ба даст меоранд? Чунин менамояд, ки ин тамоман одилона нест. Албатта, дар бораи омили вақт фаромўш кардан лозим нест. Худо барои ҳама кор вақти Худро ҷудо намудааст; Ў бо тадриҷ моро ба он тайёр мекунад, ки Худ онро барои мо тайёр намудааст. Агар мо мақсадҳои Худоро бинем ва ин қоидаи тиллоиро дар хотир дошта бошем, метавонем оромона иҷроиши нақшаҳои Ўро интизор шавем.

Боз дар бораи як омили муҳими дигар — дар бораи худбаҳодиҳиамон дар хотир доштан лозим аст. Одамеро, ки худбаҳодиҳии паст дорад, ҳамеша шубҳаҳо оиди рафтор ва муносибатҳои ў бо дигар одамон азоб медиҳанд. Ба худ боварӣ надоштани ў ба муносибати ў ба худ, бо дўстон ва ҳамкорон, ва ҳатто ба одамони ношинос таъсир мерасонад. Ба рад шудан розӣ гашта, ў чунин мегардад.

Ҳангоми ҷустуҷўи баромадгоҳ аз кўчаи сарбастаи ҳаёт Дэн рўҳафтода шуд: ў намедонист, ки худ кист, ба чӣ қобилият дорад, ва умуман, ба ягон кор қобилият дорад ё не. Азоби аз ҳад зиёди рўҳияш муносибати ўро бо занаш Синди хеле тезу тунд кард. Ҳар қадаре, ки ў мехост ба шавҳараш ёрӣ расонад, шавҳараш ба ў гўш намедод, зеро чунин меҳисобид, ки занаш ба бечорагӣ ва аз ўҳдаи вазъият баромада натавонистанаш писханд мезанад. Аз ин рў Дэн қатъиян ҳамаи таклифҳои ўро рад менамуд, вале ў кўшишҳои бенатиҷаашро такрор мекард, ки шавҳарро бовар кунонад. Ҳар қадаре, ки Синди фаъолтар кўшиш мекард, ки ба шавҳар таъсир расонад, ҳамон қадар Дэн аз ў дур мешуд ва ниҳоят, дар лаҳзаи тамоман ноилоҷӣ аз ў пурра дур шуд.

Фаҳмост, ки чунин муносибатҳо метавонистанд бо ҷудошавӣ анҷоманд, вале Синди фаҳмид, ки набояд бо шавҳар мубориза барад, балки бояд барои ў дуо кунад. Ў аз Худованд хоҳиш кард барояш нишон диҳад, ки бо Дэн чӣ рўй медиҳад, ва сабаби душмании шавҳарашро, ки ба хоҳиши самимии ёрӣ додан нигоҳ накарда, ба занаш дошт, нишон диҳад. Худо ба ў нишон дод, ки сабаби низои онҳо дар нокомиҳои Дэн мебошад, ки аз падари як умр бебарораш ба мерос гирифтааст. Вале сарчашмаи ин дард чӣ гуна набошад, Синди бовар мекард, ки Худо қудрат дорад шавҳари ўро тағйир диҳад.

Ў қарор дод то он даме дуо кунад, ки Худо занҷиреро, ки Дэнро завлона задaаст, пора созад ва шавҳарашро чӣ тавре, ки ба худаш мақбул аст, тағйир диҳад. Ў аз Худо хоҳиш кард, ки ба Дэн дар фаҳмиши он ёрӣ расонад, ки ў фарзанди Худо аст. Ў инчу нин аз Худо хоҳиш кард, ки ба ў омўзонад, ки бо Дэн бар ҳасби рўҳ сўҳбат кунад, на бар ҳасби ҷисм, то ки ў суханҳои занашро на ҳамчун танқид, балки ҳамчун рўҳбаландкунӣ ҳисобад.

Ҷавобҳои аввалинро ба дуоҳои худ Синдӣ танҳо баъди якчанд моҳ гирифт, вале онҳо тағйиротҳои куллӣ буданд. Дэн дар симои завҷаи худ иттифоқчиро дид. Онҳо барои он, ки якҷоя амал кунанд, ба ҳамфикрӣ омаданд ва ҷанҷолро бас карданд. Ў тез-тез ба калисо рафтан ва чуқуртар фаҳмидани Китоби Муқаддасро ёд гирифта, ба хондани он сар кард. Тадриҷан ў дар худ яке аз фарзандони дўстдори Худоро дид ва ба худ ҳамчун ба «масолеҳи бебарори эволютсия» нигоҳ намуданро бас кард. Ҳар қадаре, ки худбаҳодиҳии ў баландтар мешуд, ва ҳар қадаре, ки Дэн мақоми ҳақиқии худро мефаҳмид, ҳамон қадар дар назари худ пурарзиштар мегашт. Ҳайратовар нест, ки ба ў дарҳои имкониятҳои нав кушода мешуданд. Ў ҳис кард, ки мувваффақият ва эътиборе, ки онро дер боз орзў мекард, насибаш мегарданд.

Агар шавҳари туро лозим бошад, ки муносибаташро нисбати худ тағйир диҳад, сабрро пеша кун. Яку якбора меъёрҳои солҳои зиёд шахшударо шикастан номумкин аст. Вале ту метавонӣ ба ёрии Худо умед бандӣ, ки қудрат дорад душманеро шикаст диҳад, ки ба шавҳари ту фикрҳои бархаторо бо мақсади халал додани ў барои шунидани ҳақиқати Худо талқин мекунад. Ту мебинӣ, ки ба андозаи шафоатхоҳиат Худо ба ту сабабҳои аниқи мушкилиҳои шавҳаратро нишон медиҳад. Яъне дар рафти дуоҳоят Ў ба ту меомўзад, ки чӣ тавр дуо кардан даркор аст.

Ман боварӣ дорам, ки фарорасии бўҳронро дар синни миёнаи ҳаёти мардон ба воситаи ин дуои аниқ пешгирӣ кардан мумкин аст. Бо синни 50-солагӣ расидани мард ҳамаи «чиркини»-ҳое, ки дар дили ў солҳои зиёд ҷамъ шуда буданд, бо маҷрои заҳрнок ҷорӣ мегарданд. Гўё сарбанди ноайён, ки пештар онҳоро нигоҳ медошт, вобаста ба синну сол тамоман заиф гардида бошад. Агар он канда шавад, метавонад худи ўро хеле дур барад. Оё ў дар ин давраи мушкил истодагарӣ карда метавонад ё не — ин аз он вобаста аст, ки оё ў дар Худованд устувор шуда метавонад, ва оё дар худ симои Ўро мебинад ё не.

Худо Моро даъват мекунад, ки дар мадди аввал ба Ў муроҷиат намоем — Ўро ҷўем, аҳкомҳои Ўро ба ҷо орем, Ўро дар ҷои аввал ва такаббурҳои худро дар ҷои дуюм гузорем. Вақте ки мо бо Худо мепайвандем, Ў ба роҳбарӣ кардани ҳаёти мо сар мекунад: Ў ба мо роҳ нишон медиҳад, ва маро танҳо он мемонад, ки Ўро пайравӣ намоем. Вақте, ки мо ба Ў менигарем, шўълаи ҷалоли Ў дар мо инъикос меёбад, ва симои Ў дар мо нақш мебандад. Ва, вақте ки бо дилу ҷон ба Худо хизмат менамоем, худро гум мекунем, ва дар он вақт раҳоии ҳақиқиро ба даст меорем. Мо ин раҳоёбиро ба шавҳарони худ орзў мекунем.

Шавҳари ту то он вақте ки табиати Худоро нафаҳмад, худро дар партави ҳақиқат дида наметавонад. Дар дуо хоҳиш кун, ки ба шавҳари ту ҳақиқат дар бораи худи ў кушода шавад.

 

#### Дyo


Худованд, ман дар бораи он илтиҷо мекунам, ки ў (номи шавҳар) бинад, ки бо шабоҳати Ту офарида шудааст. Ба ў кўмак кун, ки арзиши худро дар назари Ту фаҳмад ва ба талаботҳои Ту ҷавобгў бошад. Бигзор ў истеъдодҳоеро, ки Ту барояш тўҳфа кардаӣ, бинад ва онҳоро сазовор баҳо диҳад. Бигзор ў худро бо чашмони Ту бубинад ва фаҳмад, ки «ўро аз фариштагон фақат андак кам кардаӣ; ва тоҷи ҷалол ва шавкат бар сари ў гузоштаӣ; ўро бар аъмоли дастҳои Худ ҳукмфармо кардаӣ; ҳама чизро зери пои ў гузоштаӣ…» (Заб. 8:6-7). Бигзор ҳамаи овозҳое, ки дар гўши ў суханони манфурро пичиррос мезананд, хомўш гарданд; бигзор гўшҳои ў кушода гарданд, то овози Туро шунавад, ки мегўяд, ки на комилии ў гарави муваффақиятҳояш мебошад, балки комилии Ту.

Ба ў нишон деҳ, ки ў «сурат ва ҷалоли Худост» (ба 1 Қўр. 11:7 ниг.), ки ў «сари ҳар сарварӣ ва ҳукуматдорист» (Қул. 2:10). Ба ў нишон деҳ, ки Ту ўро қабул менамоӣ ва инкор намекунӣ, ва бигзор ин дониш ба дили ў осоиш ва бехатарӣ орад. Ўро аз худтаҳлилкунии барзиёдатӣ озод кун, то ки шубҳаҳо дилашро асир нагардонанд. Бигзор ў Туро чӣ тавре, ки ҳастӣ, бинад, бигзор дили ў акси симои Масеҳро дошта бошад.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Зеро ҳар киро, ки Ў пешакӣ шинохтааст, онҳоро низ пешакӣ муайян кардааст, ки ба сурати Писараш монанд шаванд, то ки Ў дар миёни бародарони бисёр нахустзода бошад. (Рум. 8:29)

Аммо ҳамаи мо, бо рўи кушода, мисли он ки дар оина бошад, ба ҷалоли Худованд нигариста, ба ҳамон сурат аз ҷалол ба ҷалол табдил меёбем, ва ин аз Худованд, яъне аз Рўҳ аст. (2 Қўр. 3:18)

Ба якдигар дурўғ нагўед, дар ҳолате ки одами кўҳнаро бо аъмоли вай аз худ дур кардаед ва одами навро дар бар кардаед, ки вай дар дониш ба шабоҳати Офаринандаи худ нав мешавад… (Қўл. 3:9-10)

Зеро, касе ки каломро мешунаваду иҷро намекунад, ба шахсе монанд аст, ки тарҳи рўяшро дар оина мебинад: ба чеҳраи худ нигоҳ карду рафт, ва дарҳол фаромўш кард, ки он чӣ гуна аст. Аммо касе ки ба шариати комил, ба шариати озодӣ диққат мекунад ва дар он устувор мемонад, дар ҳолате ки на шунавандаи фаромўшхотир, балки иҷрокунан даи кор мебошад, — хушо он кас дар амали худ. (Яъқ. 1:23-25)

Бархез, мунаввар шав, зеро ки нури ту омадааст, ва ҷалоли Худованд бар ту тулўъ намудааст. (Иш. 60:1)





# БОБИ БИСТУ НӮҲУМ 
## ИМОНИ Ӯ


Ба ман ҳамеша шунидани одаме, ки исбот мекунад, ки ў ба ҳеҷ чиз боварӣ надорад, хандаовар аст. Ман медонам, ки ин дурўғ аст. Ҳама одамон бо имон зиндагӣ мекунанд, танҳо имонашон гуногун аст. Ба духтур муроҷиат намуда, шумо мехоҳед ба дурустии ташхиси мондаи ў бовар кунед; дар дорухона шумо ресептро пешкаш карда, ба он чизе, ки дар он навишта шудааст, бовар мекунед; дар тарабхона хўрок хўрда, ба одамони ба шумо хизмат карда, ва ба он, ки ба шумо заҳр намедиҳанд, бовар мекунед (дуруст аст, ки баъзе тарабхонаҳо аз дигарҳояш бештар боварибахшанд). Ҳар кас ба ҳар чиз бовар мекунад; ба ҳар кас Худо «ба андозаи имон насиб» кардааст (ба Рум. 21:3 ниг).

Мо худ интихоб менамоем, ки ба чӣ бовар кунем. Баъзеи одамон ба худашон бовар мекунанд, дигарон ба ҳукумат, сеюмин — ба бадӣ, чорумин боз ба ягон чизи дигар, вале баъзеҳо ба Худо бовар мекунанд. Аз ҳамаи одамони ба ман шинос танҳо як зан ба ҳеҷ чиз бовар намекард, вале ў ҳаёти худро дар беморхонаи касалиҳои рўҳӣ ба охир расонд, зеро аз ақл бегона шуд. Бе имон зиндагӣ кардан имконнопазир аст.

Бе имон инчунин мурдан низ имконнопазир аст. Аз имони мо ояндаи мо баъди аз ҳаёт гузаштан вобаста аст. Агар шумо ба Исо имон дошта бошед, метавонед барои ояндаи худ ташвиш накашед, зеро «…Рўҳи он ки Исоро аз мурдагон эҳё кард… ҷисмҳои мирандаи шуморо низ бо Рўҳи Худ, ки дар шумо сокин аст, зинда хоҳад кард» (ба Рум. 8:11 ниг.). Ба таври дигар гўем, агар Рўҳе, ки Исоро аз мурдагон эҳё кардааст, дар ту зиндагӣ кунад, Ў туро айнан мисли Масеҳ эҳё мегардонад. Боварӣ доштан ба ояндаи худ тарзи ҳаёти ҳозираамонро муайян менамояд; боварӣ доштан ба ҳаёти абадии оянда дар ҳаёти заминии мо боварӣ мебахшад.

Чи гуна фикри ҳайратовар! Кўронро шифо дода Исо ба онҳо мегуфт: «Мувофиқи имонатон ба шумо бишавад» (ба Мат. 9:29 ниг.). Оё дар ту хоҳиши аз нав дида баромадани муносибатҳоят нисбати имонат ба Худо пайдо намешавад? Агар, ки ҳа, ин хуб аст, дар чунин ҳолат мо қудрат дорем, ки каму беш ба рафти ҳаёти худ таъсир расонем. Ҳаёти мо наметавонад ҳаволаи тақдир бошад; ояндаи мо аз рўи имонамон муайян мегардад.

Ҳар кадоми моро баъзан шубҳаҳо фаро мегирад. Ҳатто Исо пурсид, ки чаро Худо Падар Ўро тарк кард. Ин маънои онро надорад, ки Ў дар мавҷудияти Худо, ё дар қобилияти ба ёрии Ў омадан шубҳа мекарда бошад. Ў интизор набуд, ки тарк карда мешавад. Одатан мо ба вуҷуди Худо ё ба он, ки Ў метавонад ба мо ёрӣ расонад, шубҳа намекунем, вале мо ба он шубҳа мекунем, ки Ў мехоҳад фавран ба ҳаёти мо мудохила намояд. Албатта, Ў бениҳоят банд аст, то ки ба масъалаҳои ман машғул шавад — фикр мекунем мо. Вале дар асл ин тавр нест.

Оё шавҳари туро чунин шубҳаҳо фаро мегиранд? Агар ҳа, дар он вақт дуои ту барои мустаҳкам гардонидани имони ў метавонанд дар ҳаёти ў табаддулоти қатъиро ба амал орад. Ҳатто агар ў Худовандро надонад, ту метавонӣ дар бораи он дуо кунӣ, ки дар дили ў имон пайдо шавад ва рўҳи ў ором гардад. Дар ҳаёти шавҳари ту чизе нест, ки онро бо имон ба Худо бартараф карда нашавад. Исо гуфта буд, ки ҳар як касе, ки ба Ў имон дорад, «аз батни вай наҳрҳои оби ҳаёт ҷорӣ хоҳад шуд» (ба Юҳ. 7:38 ниг.). Худи як ҳамин кифоя аст, ки ҳама дардҳои дерина, изтироб, тарс, рўҳафтодагӣ, ноилоҷӣ, ноумедӣ, шубҳаҳоро «бишўяд». Инак, биё дуо мекунем.

 

#### Дyo


Худованд, ман аз Ту хоҳиш мекунам, ки имони ўро (номи шавҳар) ба Ту худи ҳамин рўз мустаҳкам намо. Ба ў кўмак кун, ки бештар ба Каломи Ту, ба ваъдаҳои Ту, ба роҳҳои Ту ва ба қудрати Ту бовар кунад. Бигзор ў ташнаи сўҳбат кардан бо Ту ва шунидани овози Ту бошад. Ба ў биомўз, ки на танҳо аз пурсидани ягон чиз аз Ту, балки аз ҳузури Ту ҳаловат барад. Бигзор ў Туро ҷустуҷў намояд, бигзор дар ҳама чиз ба Ту умед бандад, аз қафои Ту равад, Туро дар ҷои аввал гузорад ва Туро дар ҳамаи корҳояш бинад. Худоё, Ту гуфтӣ, ки «имон аз шунидани вазъ аст ва шунидани вазъ ба воситаи Каломи Худост» (ба Рум. 10:17 ниг.). Рўҳу ҷони ўро бо Каломи Худ чунон пур кун, то ў бовар кунад, ки бо Ту дилхоҳ мушкилиҳоро бартараф месозад (ба Мат. 19:26 ниг.). Ба ў боварии қатъӣ деҳ, ки Ту ваъдаи додаатро ба ҷо меорӣ (ба Рум. 4:21 ниг.). Бигзор имонаш сипари ў гардад; бигзор он дар ҳаёташ чунон амал кунад, ки ў тавонад кўҳро кўчонад. Дар Каломи Ту гуфта шудааст: «…одил ба воситаи имон хоҳад зист» (ба Рум. 1:17 ниг.). Ман барои он дуо мекунам, ки ҳаёти пур аз имони ў ба Ту мақбул бошад. Бигзор ў шубҳа накунад, ки «чӣ қадар фаровон аст меҳрубонии Ту, ки барои тарсгорони Худ нигоҳ доштаӣ ва барои паноҳбарони Худ пеши назари банӣодам ба амал овардаӣ» (ба Заб. 30:20 ниг.).



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Валекин бигзор бо имон талаб кунад ва ҳеҷ шакку шубҳа надошта бошад, чунки шаккок ба мавҷи баҳр монанд аст, ки аз шамол баланд шуда ҷавлон мекунад: бигзор чунин кас гумон накунад, ки аз Худованд чизе ба даст хоҳад овард. Шахси дудила дар ҳамаи роҳҳои худ ноустувор аст. (Яъқ. 1:6-8)

…Ҳар коре ки мувофиқи имон нест, гуноҳ аст. (Рум. 14:23)

…Агар ба андозаи донаи хардале имон дошта бошед ва ба ин кўҳ бигўед: «Аз ин ҷо ба он ҷо кўч кун», он кўч хоҳад кард; ва ҳеҷ чиз барои шумо ғайриимкон нахоҳад буд… (Мат. 17:20)

Ман бо Масеҳ маслуб шудаам. Ва акнун на ман зиндагӣ мекунам, балки Масеҳ дар ман зиндагӣ мекунад. Ва ин ки ҳоло дар ҷисм зандагӣ мекунам, ин яъне бо имон ба Писари Худо зиндагӣ мекунам, ки Ў маро дўст дошт ва Худро барои ман таслим кард. (Ғал. 2:20)

Пас, мо бо имон сафед шуда, бо Худо ба воситаи Худованди мо Исои Масеҳ сулҳу осоиштагӣ дорем… (Рум. 5:1)





# БОБИ СИЮМ 
## ОЯНДАИ Ӯ


Одам бояд маънӣ ва мақсади мавҷудияти худро донад. Бе ин мо дар ҳаёт чун роҳгумзадагон сарсон мегардем, ҳаёт барои мо бемаънӣ менамояд, ва мо оҳиста-оҳиста нобуд мешавем. «Бе ваҳй қавм беқайд мешавад…» (Мас. 29:18).

Ояндаи худро фаҳмидан маънои онро надорад, ки муфассал ҳодисаҳои ояндаи ҳаёти худро донӣ. Ин ҷо, аниқтараш, он дар назар дошта шудааст, ки ту таъиноти худро медонӣ ва ба он бовар мекунӣ, ки ояндаи ту олиҷаноб аст.

Вале на ҳамаи одамон дорои чунин ваҳй ҳастанд. Гуфтан мумкин аст, ки касоне, ки онро доро нестанд, оҳиста-оҳиста мемиранд. Вале касоне, ки дорои он ҳастанд, баъзан онро гум мекунанд. Ҳатто одами рўҳан комил хаста мешавад, рўҳафтода мешавад, аз Худо дур мешавад, аломатҳоро гум мекунад, фаҳмиши худ ва фаҳмиши ояндаи худро қатъ мекунад. Ў метавонад мақсади ҳақиқии ҳаёти худро гум кунад, ба изтироб ва ноилоҷӣ афтад. Умедвориро аз даст дода, ҳақиқатро дар бораи худ фаромўш ва дуруст фаҳмидани мавқеи худро қатъ карда, одам ба бовар кардани дурўғҳо дар бораи ояндаи худ сар мекунад. «Қавми Ман аз камии дониш нобуд шудаанд…» (Ҳуш. 4:6).

Худо ба мо амр мекунад, ки ба суханони козибон гўш надиҳем, зеро онҳо «Рўъёи дили худро баён менамоянд, на он чиро, ки аз даҳони Худо бошад» (ба Ирм. 23:16 ниг.). Ҳама фикрҳо дар бораи оянда, ки умедворӣ ва хурсандӣ надоранд — аз Худо нестанд (ба Ирм. 29.11 ниг.). Вале Худо метавонад умедвориҳои гумкардашударо барқарор созад ва гумшударо баргардонад. Қудрати Ў кофист, ки ба дурўғ ва рўҳафтодагӣ ғалаба кунад ва ба ояндаи ваъдашуда боварӣ бахшад. Воситаи ба дастоварии ин мақсад — дуо мебошад.

Шавҳарам ба ман гуфт, ки амали дуоҳои маро махсусан ҳангоми аз Лос-Анҷелос ба Нэшвилл кўчиданамон аниқ дидааст. Дар он вақт ҷудоӣ аз одамони ба мо азиз ва ҳама чизро аз нав сар кардан, ба мо хеле мушкил буд. Дар бораи он нагуфта, ки мо он вақт ба Худо бештар бовар карданро омўхтем, чизҳои аз ҳад зиёд ба марра монда шуда буд. Мо намедонистем, ки минбаъд бо мо чӣ хоҳад шуд, вале мо боварӣ доштем, ки бо амри Худо амал менамоем, ва бовар мекардем, ки зери роҳнамоии Ў мо дар бехатарӣ хоҳем буд. Ман барои Майкл дуо мекардам, ки ў ба ояндае, ки Худо барояш додаст, умедвор шуданро гум накунад. Вақте ки ў аз сабаби шароити номусоид зиракиро аз даст медод, дуоҳои ман, аз рўи эътирофи ў, ёрӣ мерасонданд, ки онро боз ба даст орад.

Мо бояд дар хотир дошта бошем, ки Худо-Падар васиятномаи Худро тартиб дода, дороии Худро баробар байни фарзандони Худ тақсим намудааст. Ҳар он чизе, ки ба Ў тааллуқ дорад, аз они мост, зеро мо «ворисони Худо ва ҳамирсони Масеҳ ҳастем…» (ба Рум. 8:17 ниг.). Ман нусхаи ин васиятномаро хондаам ва медонам, ки мо ҳатто ба худ онро тасаввур карда наметавонем, ки Худо барои мо чиро маҳфўз доштааст: «…Он чиро, ки чашме надидааст, гўше нашунидааст ва ба дили инсон наомадааст, Худо барои дўстдорони Худ муҳайё намудааст» (ба 1 Қўр. 2:9 ниг.). Ў ваъда медиҳад, ки «беайбон мероси некў пайдо мекунанд» (ба Мас. 28:10 ниг.). Ў на танҳо ваъда медиҳад, ки ҳама чизҳои заруриро дар ин ҳаёт медиҳад, вале мегўяд, ки қисми аз ҳама пурқиммати мероси осмонӣ моро баъди марг интизор аст. Дар он ҷое, ки мо якҷоя бо Худованд ҳастем, дигар ба мо на эҳтиёҷот ҳаст, на хоҳишҳои беҳуда.

Агар диққати шавҳари ту ба даву ғеҷҳои ҳаррўза банд бошад, агар ў ояндаи худро дида натавонад, дуоҳои ту ба ў ёрӣ мерасонанд, ки чашмони худро сўи осмон нигаронад. Онҳо ба ў мекушоянд, ки ояндаи ў дар дасти Худо, ва ҳаёти ў роҳ ба сўи ин оянда аст. «Оё намедонед, ки давандагони майдони мусобиқа ҳама медаванд, аммо фақат як нафар мукофот мегирад? Ҳамин тавр бидавед, то ки соҳиби он гардед» (1 Қўр. 9:24). Магар ту мехоҳӣ, ки шавҳари ту дар ҳаёт бо роҳнамоии фикрҳои худ зиндагӣ кунад ва дар натиҷа дар охири роҳ аз мукофоти худ маҳрум гардад? Не, ту мехоҳӣ, ки ў ба ҳама чизҳо бо чашми Худо нигоҳ кунад.

Худо намехоҳад, ки мо ояндаи худро донем, вале Ў мехоҳад, ки мо Ўро донем. Ў мехоҳад, ки мо ба Ў бовар кунем, моро қадам ба қадам ба оянда мебарад. Ва барои он, ки мо дасти Худоро бубинем, моро зарур аст, ки пеш аз гузоштани қадами навбатӣ ҳузури ўро ҷўё шавем. «…Толибони Худованд онро ҳамеша мефаҳманд» (Мас. 28:5). Барои он, ки ҷавоби Ўро шунавем, моро лозим аст, ки ҳар чи бештар ба Ў наздиктар шавем. Худованд ҳаёти моро аз маъно пур месозад, аз ин рў дуо кун, ки шавҳарат диққати худро ба Ў равона кунад ва аз Ў ҷавобҳоро интизор бошад, зеро вақте, ки Худо бо мост, мо ба ояндаи худ боварӣ дорем.

 

#### Дyo


Худованд, аз Ту хоҳиш менамоям, ки ба ў (номи шавҳар) кўмак кунӣ, ки таъиноти худро дуруст фаҳмад. Ба ў ёрӣ деҳ бинад, ки Ту танҳо ба ў хубиро мехоҳӣ, мехоҳӣ ба ў «ояндаи нек ва умедворӣ» бахшӣ (ба Ирм. 29:11 ниг.). Мақсадҳои Худро ба ў кушо, хирадмандӣ ва нуқтасанҷӣ бидеҳ, то ки ў лоиқ бошад дар ҳаёт бо Ту қадам занад, ва аз ҳама ҷиҳат ба Ту писанд ояд, дар ҳар кори нек самар оварда, дар дониши Ту нашъунамо ёбад (ба Қўл. 1:9-10 ниг.). Бигзор Рўҳулқудс ўро пеш барад ва аз ҳар гуна шубҳаҳо ва тарсҳо раҳоӣ диҳад. Ба ў биомўз, ки дар Ту ҳар рўз мустаҳкам гардад, то онро дониста, ки «он чӣ барои одамон ғайриимкон аст, барои Худо имконпазир аст» (ба Луқ. 18:27 ниг.), ба Ту ҳамаи орзў ва хоҳишҳояшро кушояд. Ба ў мақcадҳои Худро кушо ва он гуна зиндагӣ карданро биомўз, ки ҳаёти ў дар оянда пурарзиш бошад.

Ман дар бораи он дуо мекунам, ки ў тамоми умр ба Ту бо ҷидду ҷаҳд хизмат кунад. Ба ў дар дидани мақсади ҳаёташ кўмак кун ва ба оянда умедворӣ деҳ, ки «мисли лангари боэътимод ва мустаҳкам аст» (ба Ибр. 6:19 ниг.). Ба ў «муроди дилашро ато фармо» (ба Заб. 20:3 ниг.), «ва мероси тарсгорони исми Худро» (ба Заб. 60:6 ниг.) деҳ. Ўро дар хонаи Худ бишинон, то ки дар саҳнаҳои Ту шукуфад, тару тоза буда, дар пирӣ низ бор орад (ба Заб. 91:14-15 ниг.). Ва вақте, ки ин заминро тарк карданаш лозим ояд, то ки бо Ту пайвандад, бигзор имони ў ба ҳаёти абадӣ ин гузаришро бо маром, беозор гардонад, то ки ин бо хурсандӣ ва осоиштагӣ рўй диҳад. Ва то он рўз бигзор шавҳари ман ба он боварӣ дошта бошад, ки ояндае, ки Ту барояш тайёр намудаӣ, хеле аҷиб мебошад.



##### *ОЯТҲО АЗ КАЛОМ, КИ ҚУДРАТ ДОРАНД ДУОИ ТУРО ПУРТАЪСИРТАР ГАРДОНАНД*


Зеро фикрҳое, ки Ман дар бораи шумо дорам, Ман медонам, — мегўяд Худованд, — фикрҳое ки ба осоиштагӣ оид аст, на ба бадӣ, то ки ба шумо ояндаи нек ва умедворӣ бубахшам. (Ирм. 29:11)

Ба беайб назар андоз ва росткорро бубин, зеро ки оянда ба шахси сулҳҷў тааллуқ дорад. Ва ҷинояткорон аз як сар маҳв хоҳанд шуд; фарҷоми шарирон нест шудан аст. (Заб. 36:37-38)

Онҳое ки дар хонаи Худованд шинонда шудаанд, дар саҳнҳои Худои мо хоҳанд шукуфт. Дар пирӣ низ бор хоҳанд овард, обдор ва тару тоза хоҳанд буд, то баён кунанд, ки Худованд росткор аст; Ў кўҳпораи ман аст ва дар Ў ҳеҷ ноинсофӣ нест. (Заб. 91:14-16)

Як чизро аз Худованд пурсидаам, ва онро хоҳам талабид, то ки тамоми айёми умри худ дар хонаи Худованд сокин бошам, шавкати Худовандро мушоҳида намудаам… (Заб. 24:4)

Ва барои ояндаи ту умеде ҳаст… (Ирм. 31:17)