Eliňizdäki bu kitap size dilegiň beýik güýji hakynda gürrüň berýär. Eger siziň nikaňyz agyr ýagdaýlary başdan geçirýän bolsa, belki-de, siz bu kitapda maşgalaňyzdaky ýagdaýa başgaça seretmeklige we kynçylyklardan çykalga tapmaga maslahatlar taparsyňyz. Siz aýalyň hakyky çakylygynyň nämeden durýandygyny bilersiňiz. Öz adamsyňyza oňat düşünmekligi öwrenersiňiz. Siziň dilegiňiziň neneň peýdaly bolup biljekdigini Stormy Omartiýan durmuş mysallary arkaly görkezýär. Diňe dileg köp ýagdaýlarda bar zady düzedip bilýär ahyryn.
DILEG EDÝÄN AÝALYŇ GÜÝJI
Başarjaň aýaly kim tapyp biler? Onuň bahasy ýakutdan ýokarydyr. Äri oňa ýürekden bil baglaýandyr, onuň gazanjy kemlik edýän däldir. Aýal öz ömrüniň ähli günlerinde oňa ýamanlyk däl, ýagşylyk edýändir.
Süleým. tym. 30:10-12
SÖZBAŞY
Biziň Stormy bilen geçen maşgala durmuşymyz hakda aýdanymda, men oýun edip: “Şu geçen 25 ýyl meniň üçin iň bagtly, Stormy üçin bolsa iň betbagt ýyllar boldy“ diýýän. 25 ýylyň içinde Storma men hakda aýan bolmadyk zat ýokdur. Ol hemme zady: meniň ajaýyp üstünliklerimi, meniň ýykylyşymy, göreşimi, gorkumy we umytsyzlygymy gördi. Meniň hakyky ýanýoldaşdygyma, hakyky kakadygyma, hakyky sazandadygyma onda ikirjiňlenmäge doly esas bardy. Meniň edýän dileglerime derrew jogap bermeýändigi üçin Hudaýa gaharlanýandygymy-da ol gördi. Külden bir zat ýasap, ony altyna öwürýän Hudaýyň gudratyny ol gördi. Bu ýoldaky her bir ädim onuň doga-dilegi netijiesinde amala aşypdy. Bu kitap Stormynyň şol ýyllaryň dowamynda toplan tejribesiniň esasynda ýazyldy. Meniň üçin ol dileg etmedik bolsa, onda özümiň durmuşda nähili ýaşajakdygymy göz öňüme-de getirip bilemok. Onuň dilegleri meni köşeşdirýär we maňa howpsuz duýgulary sowgat berýär hem-de Hudaýyň islegini, ýagny, biri-birimiz üçin dileg etmek islegini ýerine ýetirmäge kömek berýär. Men ýanýoldaşyňa bolan hakyky söýgini duýmagyň dileg etmekden başga ýoluny göz öňüme-de getirip bilemok. Şu ajaýyp gymmatbahaly sowgat bize Hudaýyň ak patasynyň we Onuň merhemetiniň şatlygyny duýmaga kömek edýär.
Stormy, men seni söýýän.
Men bu kitaby söýgi bilen öz ýanýoldaşyma bagyş edýärin. Ýanýoldaşymyň üsti bilen Hudaý maňa ýalbaryp dilän zatlarymdan-da has köp zat berdi. Biziň ikimiz hem doga-dilegiň güýjüni duýduk.
MINNETDARLYK
Men kätibim we üýtgewsiz kömekçim, şu kitabyň köp işlerini öz üstüne alan Sýuzan Martinise minnetdarlyk bildirýärin. Seniň doganlyk söýgiň, wepadar dostlugyň, dileg bilen eden goldawyň — meniň üçin bahasyna ýetip bolmajak sowgatdyr.
Meniň bilen bile dileg eden, öz ýanýoldaşyň üçin dileg etmegiň nähili zähmeti talap edýändigine edil meniň ýaly düşünen joralaryma minnetdarlyk bildirýärin. Eger biziň dileglerimizde Hudaýa bolan wepadarlygymyz bolmadyk bolsa, onda şu kitap hem bolup bilmezdi. Men hemişe sizi öz ýüregimde gymmat bahaly hazyna ýaly saklaýaryn.
Gyzym Mendi we oglum Kris, kakaňyz ikimiziň aramyzdaky bolan erbet gatnaşyklara seretmezden bize, ýagny, öz ene-ataňyza bolan söýgiňiz üçin minnetdar. Maýkl ikimiziň doga-dilegiň güýjüni duýmadyk wagtymyzda ýüze çykan kynçylyklarymyzy özbaşdak çözmek isläp, eden dawalarymyzyň siziň göz öňüňizde bolandygyna men gynanýan. Biziň öwrenen iň gowy zatlarymyzy özüňiziň maşgalaňyzda saklamagyňyz üçin dileg edýärin.
Meniň täze oglum Jon Dawut Kendriň meni edil özüniň hakyky ejesi ýaly (sebäbi onuň ene-atasy şol wagt eýýäm gökdedi) kabul edendigi üçin minnetdar. Sen biziň üçin köp ýyllaryň dowamynda küýsän, ýöne gelýänçäň biziň bilmedik zadymyz bolduň.
Maňa dileg etmegi öwreden we hakyky maşgalanyň syryny açyp görkezen ruhy çopanym Jek Heýworda we onuň aýaly Anna, ruhy çopan Deýl Ewriste we onuň aýaly Jowana minnetdarlyk bildirýärin.
Kitaby taýýarlamakda we ony çap etmekde beren kömekleri üçin „Harwest Haus“ çaphanasynyň toparyna: uly Bobi Hokinse, kiçi Bobi Hokinse, Bill Jensene, Julýa Makkinnä, Tereza Ewensona, Betti Fletçere we Lareý Ueýkerte minnetdarlygymy bildirýärin. Siziň hemmäňiz meniň ýüregimiň şatlygy, ýöne men çaphananyň ýolbaşçysy Kerolin Makkridä aýratyn minnetdar. Siziň kömegiňiz we goldawyňyz üçin minnetdarlyk bildirýärin.
Ussat garaýyşy we ýiti akyly üçin meniň uly baha berýan çapçym Holli Helworsona minnetdar.
Tom we Petti Brussa, Maýkl we Terri Herritona, Ýana we Deýw Uilýamsona hem-de Deýw we Prisselle Hawarro özleriniň durmuş tejribelerini paýlaşyp, öz durmuşlarynda dileg edýän aýalyň güýjüniň nämededigini maňa görkezendikleri üçin minnetdarlygymy bildirýärin.
DILEGIŇ GÜÝJI
Aýalyň edýän dileginiň güýjüne äriňe gözegçilik etmek üçin ulanylýan serişde hökmünde seretmeli däldigini, ýalan umytlara maýyl bolmazlygyň üçin başda saňa aýdasym gelýär. Hakykatda bolsa ähli zat tersine. Dilegiň güýji öz-özüňden, öz güýjüňe we mümkinçilikleriňe bolan her hili nägilelikden ýüz öwürmegiňden, seni, äriňi, bütin durmuşyňy, elbetde, maşgala durmuşyňy-da üýtgetmäge ukyby bolan Hudaýyň güýjüne doly ynanmagyňdan ybaratdyr. Bu güýç baş bermeýän bir haýwany eldekileşdirmek üçin berilýän däldir. Bu güýç hemme zady dogry etmek isleýän aýalyň edýän dileginiň kömegi bilen dura-bara nikaňy dikeltmegiň serişdesi hökmünde berilýär. Diňe şeýdip, ahyrsoňunda özüňe-de sowgat beriljek ak patalaryň hatyrasyna öz adamynyň durmuşyna girmegini Hudaýdan dilemek mümkin.
Durmuş guran wagtlarymyz Maýkl bilen aramyzda näsazlyk ýüze çyksa, men dileg hakda hemme zatdan az pikirlenerdim. Has beterem, dilegde özümiň iň soňky umytlarymy görýärdim. Men her dürli usullary ulanyp gördüm: dawalaşybam gördüm, çekeleşibem, ýalbarybam gördüm, dymybam gördüm, has peýdaly hasaplanýan serişde hökmünde gepleşmän gezibem gördüm. Dileg etmeklik bilen bu ýakymsyz usullaryň hemmesinden dynyp bolýandygyna düşünmäge bolsa maňa wagt gerek boldy.
Bu gün, sen bu kitaby okaýan wagtyň, biz Maýkl bilen eýýäm çärýek asyr bäri ýaşaşýarys. Bu gudratdan başga hiç zadam däl, munuň üçin biziň eden hiç hili zadymyz ýok — bu biziň dilegimize jogap beren Hudaýyň merhemeti. Köp ýyllar bäri muny öwrenmegimi dowam edýänem bolsam, munuň aňsat zat däldigini boýun alýan. Men şu günlerem edil öňkim ýaly ýalňyşýanam bolsam, dilegiň edýän ajaýyp täsiriniň bardygyny ynam bilen aýdyp biljek.
Gynansam-da, tä öz çagalarym üçin dileg edip başlaýançam, ärim üçin dogry dileg etmegi men bilmändirin. Men çagalarym üçin eden dileglerime Hudaýyň berýän ýerlikli we anyk jogaplaryny alamda, ärim üçinem çynlakaý we ak ýürekden dileg etmäge başladym. Şonda men çagalar üçin dileg etmegiň ýeňildigine göz ýetirdim. Dünýä inen günlerinden bäri biz olaryň ýanynda, olara iň gowy zatlary bütin ýüregimiz bilen arzuw edýäris. Maşgala durmuşynyň ajysyny dadaňsoň, ýanýoldaşyň üçin dileg etmek aňsat zat däl. Ýanýoldaşyň seni özüniň biperwaýlygy, ünssüzligi bilen kemsidip biler, ol gödek we gaharjaň bolubam biler. Onuň aýdýan sözleri seniň ýüregiňe iňňe sanjylan ýaly batyp hem biler. Her gezek onuň üçin dileg etmäge başlanyňda bolsa, „iriňlän ýaraňyň“ nähili azar berýändigini duýarsyň. Tä ýüregiňdäki şol „iňňäni“ aýyrýançaň, Hudaýa isleýşiň ýaly edip ýüregiňi açyp bilmejegiň belli zat.
Äriň üçin edýän dilegiň (näçe meňzeş ýaly görünse-de), çagaň üçin edýän dilegiňden düýpgöter başga, sebäbi sen onuň ejesi däl. Biziň çagalarymyza Hudaý tarapyndan berlen ygtyýarymyz bar, emma bu ygtyýar bize ärimiz üçin berilmedik. Muňa seretmezden bize „duşmanyň bütin güýjüni depelemäge ygtyýar“ berlen (Luka 10:19) we öz dilegimiz bilen duşmanyň meýlini bozup bilýäris. Maşgalada ýüze çykýan köp sanly kynçylyklar hem maşlaga gatnaşyklaryny bozmak üçin duşmanyň düzen planynyň belli bir bölegi bolup durýar. Ýöne biz şeýle diýip bileris:
• Men hiç kime we hiç zada öz maşgalamy dargatmaga ýol bermerin.
• Ýanýoldaşymy dogry ýoldan azaşdyranlarynda, men ýöne seredip durmaryn.
• Aramyzdaky göze ilmeýän diwar bina edilende, men muňa biparh seretmerin.
• Bilelikde gurmaga çalyşýan zadymyzy we aragatnaşyklarymyzy daşlaşdyrýan derejäniň (gullugyň) ýa-da biri-birimize düşünişmezligiň, nädogry edilen saýlawyň „iýmegine“ ýol bermerin.
• Bizi aýrylyşmaga itekleýän jepalar babatda we bagyşlamak isleginiň ýoklugy bilen men ylalaşyp bilmerin.
Biz maşgala durmuşymyza päsgel berýän her hili erbet ýagdaýlara garşy durup bileris we Hudaý bize Öz adynyň hatyrasyna ony saklamagymyza güýç berer.
Sende öz maşgalaňy goramak üçin onuň daşyna aýlap biljek gorag serişdesi bar, sebäbi Isa: „Ýer ýüzünde daňan zadyňyz Gökde-de daňylgy bolar; ýer ýüzünde çözen zadyňyz Gökde-de çözülgi bolar“ (Matta 18:18) diýdi. Sende Isanyň ady bilen erbetlige garşy durmaga we ýagşylyga ýol açmaga ygtyýar bar. Dilegde sen Hudaýa ýanýoldaşyňa hakyky durmuşda ýaşamaga ýol bermeýän zatlar bolan arakhorluk, işýakmazlyk, ýaltalyk, depressiýa, erksizlik, oňşuksyzlyk, mydama bir zadyň aladasy, gorky ýa-da mydama şowsuzlyk ýaly zatlar hakda aýdyp bilersiň we bu zatlaryň aýrylmagy üçin Oňa ýüzlenip, dileg edip bilersiň.
Men şu wagt hakykaty boýun alýaryn, bir wagtlar adamym bilen aýry ýaşamak ýa-da düýbünden aýrylyşmak hakynda çynlakaý oýlanypdym. Şu gün bolsa meniň üçin şeýle karara gelmeklik ýol berilmesiz zat, sebäbi birinji usuly hem, ikinji usuly hem men betbagt nikanyň kynçylyklaryny çözüp bilýän gowy ýol hasap edemok. Men aýrylyşmak barada Hudaýyň näme diýýänini bilýän, bu ýoluň Onuň halamaýan we Ony güýçli gamlandyrýan ýoldugyny bilýän. Hudaýy gamlandyrmak bolsa meniň dünýäde iň islemeýän zadym. Dogry karara gelip bilmek ukybyny hemmetaraplaýyn gyrýan umytsyzlyk duýgulary hem maňa gaty tanyş. Adamy dogry hereket etmek üçin edýän ähli synanyşyklaryny taşlamaga mejbur edýän umytsyzlygy hem men başymdan geçirdim. Maňa ýalňyzlygyň şeýle çuňlugy-da tanyş, şol pursat seniň kalbyňa seretmäge we onda seni görmäge razy bolan islendik adama ýüregiň okdurylýar. Men çydardan çökder gelýän jebirleri çekdim, ýalňyzlykdan ölmek gorkusy meni ýaşamagyň ýeke-täk elýeter serişdesini gözlemäge mejbur etdi, ýagny men şol agyrynyň çeşmesinden dynmalydym. Özüňde gelejegiň ýokdugy hakyndaky umytsyzlygyň saňa etdirýän işlerini men bilýärin. Men gün geçdigiçe erbet duýgularyň berýän ezýetini çekmeli bolupdym. Bular bolsa maňa aýrylyşmakdan başga zadyň arzuwyny edýän ýeňilligimi berip bilmejekdigini wada edýärdi.
Biziň maşgalamyzyň iň agyr ýüki ärimiň gyzmalygydy. Onuň gaharynyň nyşanasy men we çagalarymyzdy. Onuň aýdýan sözlerine meniň içimdäki ähli zatlar ýygrylardy we titreşerdi. Men özümi günäsiz diýip aýdyp bilmerin, düýpgöter tersine. Men özümiň günämiň hem onuňkydan kem däldigine ynamlydym, ýöne men bulary nädip düzetmelidigini bilmeýärdim. Men mydama Hudaýdan ýanýoldaşymyň häsiýetini ýumşatmagyny, gaharynyň tiz gelmezligini, onuň azrak ýumşak we rahat bolmagyny dilärdim, ýöne üýtgeýän zat ýokdy. Ýa Hudaý meni eşitmeýärmikä? Mende hatda müňkürligem peýda boldy: belki, Hudaý aýalyndan ärine — aýala garanda erkege köp merhemet edýändir?
Durmuşda kop wagt şunuň ýaly ýaşanymdan soň, men Hudaýa gözýaş bilen dileg etdim: „Hudaýym, men indi beýle ýaşap biljek däl. Seniň aýrylyşmaga nähili seredýändigiňi bilýän, ýöne men indi bu adam bilen bir öýde ýaşap biljek däl. Hudaýym, maňa kömek et“. Men birnäçe sagatlap Mukaddes Kitaby elimden goýman okardym we çagalary alyp durup gitmek islegi bilen söweşerdim. Bilýärin, meniň ýüregimiň sesini eşidip, Hudaý maňa aýrylyşanymdan soňky durmuşymyň nähili boljakdygyny, soňky boljak kynçylyklar, ýagny, çagalarymy nädip eklemek we terbiýelemek meselesi, dostlarymdan haýsynyň meniň bilen galjakdygy hakda, esasanam, aýrylyşmagyň çagalarymyň aňyna etjek täsiri hakda oýlanmaklygy dogry we aýdyň görkezdi. Bu zatlar has ýaramaz zatdy. Men gitsem, belki, maňa ýeňil bolar, ýöne muňa derek özüm üçin gymmat bolan ähli zady ýitirerdim. Hudaýyň Maýkl ikimiz üçin beýle çykalgany taýýarlamandygyny men bilýärdim.
Men geljegim hakda oýlanamda, Hudaý maňa durmuşymy Öz eline meýletin tabşyrsam, ýanýoldaşym bilen aýrylyşmak pikirimden el çeksem we özümiň ähli mätäçliklerimi Oňa ynansam, Maýkl üçin dileg etsem, onda ömrümi Özüne bagyş etmekligi öwretjekdigini duýdurdy. Soňra bolsa ýanýoldaşym üçin nähili dileg etmelidigimi, entek men dileg edýärkäm, Hudaý maşgalamy dikeltjekdigini we biziň ikimize-de Özüniň ak patasyny berjekdigini görkezdi. Bize bolsa diňe şeýle ýagdaýda düzelmäge we bu zatlardan aýry-aýry däl-de, bilelikde geçmäge ynam berdi. Maýklyň öňki köne durmuşyna edil möý kerebi ýaly çolaşandygyny we şol zatlaryň onuň täze adam bolmagyna päsgel berýändigini Hudaý maňa aýan etdi. Eger men ylalaşsam, Hudaý ýanýoldaşymy halas etmek üçin meni ulanjakdygyny duýdurdy. Munuň bilen razylaşmak agyrylydy we kyndy, men köp agladym, emma razylaşamda, köp ýyllaryň dowamynda ilkinji gezek umyt uçgunlary peýda boldy.
Men Maýkl üçin her gün dileg etmäge başladym, mundan öň hiç haçan şular ýaly dileg etmändim. Onda-da her gezek öz ýüregimiň kemçilikleri üçin toba etmeli bolýardym. Men öz ýüregimdäki ýaranyň we kinäniň nähili çuňdugyny gördüm. Men onuň üçin dileg etmek islämok. Onuň üçin Hudaýdan ak pata sorasym gelenok. Men Hudaýyň ýyldyrym bolup onuň ýüregini urmagyny we onuň ýüregindäki ähli rehimsizligi paş etmegini isleýşim barada pikir etdim. „Hudaýym, men öz ärimi bagyşlap bilmeýändigimi boýnuma alýan. Maňa rehimli bolmagy öwret“ diýip, men gaýtalaýardym.
Ýuwaş-ýuwaşdan men ikimizdäki bolýan üýtgeşmeleri duýup başladym. Maýkl gahardan ýaryljak bolanda, men öňküler ýaly gaharlanman, onuň üçin dileg edip başladym. Hudaýdan onuň nämä gaharlanýandygynyň sebäbini görkezmegini soradym. Hudaýam maňa görkezdi. Men bu ýagdaýdan çykmak üçin näme etmelidigimi Hudaýdan soradym. Ol öwretdi. Gaharynyň birden gelmesi azaldy, bolaýan ýagdaýda-da derrew köşeşerdi.
Her günki dilegiň netijesinde näme-de bolsa gowy zatlar bolup başlady. Bu gün bolsa biz kämillikden daş hem bolsak, köp ýoly geçdik. Ol ýol kyn boldy, emma Hudaýyň ýolundan gitmek üçin köp güýjüň gerekdigine ynanýan, sebäbi ol ýol biziň maşgalamyza gutulyş berýän ýeke-täk ýoldur.
Aýalyň äri üçin edýän dilegi onuň ejesiniň (eje, meni bagyşla) dileginden deňeşdirip bolmajak derejede uly. Dogry, öz ogly üçin dileg edýän enäniň dileginden gyzgyn hiç zat ýokdur. Ýöne öýlenenden soň, erkek adam öz ata-enesini goýup, öz aýaly bilen bir ten bolýar (Matta 19:5). Indi olar Ruhda birleşen bir bütewi boldular. Är-aýalyň güýji, Hudaýyň gözi bilen seredende, olaryň nikada däl wagtyndaky güýjünden has köpdür. Munuň sebäbi bolsa, är-aýaly Mukaddes Ruh birleşidirýär we olaryň dileglerini güýçlendirýär.
Şonuň üçin dileg etmezlik mümkin däl: sebäbi aşa köp zat orta goýlan. Bedeniňiziň diňe sag tarapy üçin edilýän dilegi siz göz öňüne getirip bilýäňizmi? Eger bedeniň bir tarapy goldawdan we goragdan galsa, onda ol dargaýar. Beýleki tarapa hem şol ýagdaý garaşýar. Seniň özüň we äriň hakda şuny aýtmak mümkin. Eger sen özüň üçin dileg edip, onuň üçin dileg etmeseň, onda sen isleýän ak pataňy almarsyň we durmuşy dolulygyna duýmarsyň. Onuň başyna inen zat seniň başyňa-da inip biler. Mundan bolsa gutulmak mümkin däl.
Är-aýal hökmündäki ruhy birligimiz — biziň durmuşymyzy ýumurmak üçin duşmanyň oýlap tapýan täze usullaryna garşy durup biljek güýji berýär. Ol bizi dürli ýollar bilen: ýagny, özümize bolan pes baha, gopbamsylyk, hemişe özüňkini dogry etmäge höwes, gerekmejek tanyşlyk ýa-da öz kemçilikleriňe büdremek ýaly zatlar bilen satyn almak isleýär. „Hiç zat üýtgemez“, „Barybir sen hiç zat edip bilmersiň“, „Ýaraşmaga hiç hili umyt ýok“, „Sen başga biri bilen has bagtly bolup bilersiň“ diýmek bilen duşman seni aldar. Ol özüne ynandyrjak bolup edil hakyky ýaly hereket eder, sebäbi sen oňa ynanaýsaň, durmuşyňyň heläkçilige sezewar boljakdygyny ol bilýär. Eger sen şol ýalan zatlaryň köpüsine ynansaň, onda ýüregiň gatap, Hudaýyň hakykatynyň garşysyna durarsyň.
Islendik dargan maşgalanyň iň bolmanda bir tarapy Hudaýa garşy goýlandyr. Öz ýüregiňi gatadyp, bolýan zatlary Hudaýyň gözi bilen görmek ukybyňy ýitirýärsiň. Biz durmuşda bagtly bolmasak, çykalga tapmak üçin islendik samandan ýapyşýarys, emma bütin ýagdaýy dolulygyna görüp bilmeýäris. Biz diňe ýüzünde duran zatlary görýäs, ýöne Hudaýyň islegi bize görünmän galýar. Dileg edenimizde, ýüreklerimiz Hudaýa ýüzlenip ýumşaýar, gözümiz bolsa açylyp ugraýar. Hudaýyň biziň durmuşymyzdaky döwlen we dargan zatlary dikeltjekdigine ynanyp başlanymyzda bolsa umyt peýda bolýar: „Men size çekirtgeleriň, gurçuklaryň, tomzaklaryň we kebelek gurçugynyň iýen ýyllarynyň öwezini dolup berjek“ (Yýoel 2:25). Biz Hudaýa ynanyp, Ondan özümizi agyry-ynjydan, umytsyzlykdan, ýüreklerimizi bolsa rehimsizlikden halas etmegini sorap bileris. Biz Hudaýyň külden söýgi ýasamaga ukyply güýjüne ynanyp bileris.
Isanyň haça çüýlenenine üç gün diýende Magdalaly Merýem Onuň mazaryna baryp, Isanyň öli däl-de, Hudaýyň güýji bilen direlendigini görende, ýüreginiň nähili şatlykdan dolandygyny göz öňüne getiriň. Ölüleriň direlenini göreňde, ýüregiňi ýaryp barýan şatlykdan güýçli zat ýokdur! Ölümden direlen Isanyň güýji bu gün biziň maşgalamyzy dikeltmegi we ony täze ýaşaýyş bilen doldurmagy başarýar. „Hudaý Öz gudraty bilen Rebbi direltdi, bizi-de direlder“ (1 Korint. 6:14). Muny başaryp biljek başga güýç ýok. Bu zatlar seniň ýüregiňiň Hudaýa doly bagyş edilen ýagdaýynda, söýginiň täzeden dikeljegine garaşyp, agyr ýoly geçmäge gürrüňsiz taýýar bolan ýagdaýyňda mumkin bolup biler. Şatlyga barýan ýol agyry-ynjynyň üstünden geçýändir.
Öz maşgalaňyň ykbalyny özüň çözmeli we ony dikeltmek üçin zerur bolan ähli zady etmäge sen taýýarmy ýa-da ýok, şony bilmeli. Maşgalaňdaky agyrylar, biparhlyk, diňe özüňi bilmeklik sebäpli dargan zatlary dikeldip boljakdygyna sen ynanmaly. Durmusyňdaky seni biynjalyk eden islendik betbagtçylyk: zorluk, çaganyň ölümi, ýanýoldaşyň biwepalygy, ýeter-ýetmezlik, ýakyn adamyňy ýitirmek, agyr kesel ýa-da betbagt ýagdaý ýaly zatlaryň ählisiniň özüniň ölüm getirýän neşderinden mahrum boljagyna sen ynanmaly. Seni adamyňdan daşlaşdyrýan islendik zadyň: işýakmazlygyň, aragyň, neşäniň ýa-da agyr halyň aýrylyp gitjekdigine ynanmaly. Ýanýoldaşyň bilen araňýza assyrynlyk bilen bildirmän gelýän bela-beteriň, ýagny, siziň ýolugan wezipeparazlygyňyz, öz arzuwlaryňyz, çagaňyz hakda aladalaryňyz ýa-da özüňe göwnüÿetijilik hyýallaryňyz ýaly zatlaryň ählisini ýeňip boljakdygyny sen bilmeli. Sen Hudaýyň gudratly Hudaýdygyna, ähli zady başarýandygyna ynanmaly.
Eger bir gün ukudan oýanaňda, gapdalyňda ýatan adamyň seniň üçin bir ýat adama öwrülendigine düşünseň, ýanýoldaşyň bilen araňyzdaky ähli duýgy gatnaşyklaryň ýüpüni üzýän gizlin ýigrenji duýsaň, özüňdäki söýgiňiň we umytlaryň damjanyň yzly-yzyna damyşy ýaly tutdurman gidýändigini görseň, aragatnaşyklaryňyz agyry-ynjydan we gahardan doly bolsa, her günem onuň üstüne sussypeslik goşulýan bolsa, her bir aýdylýan söz öňküdenem beter araňýza pahna kakyp, biri-biriňizden daşlaşdyryp, ýeňip geçip bolmajak päsgelçilige öwrülýän bolsa, bir zady bilip goý, bu zatlaryň hiç biri hem Hudaýyň islegi bilen däldir.
Hudaý araňyzdaky ähli päsgelçilikleri aýyrmak we durmuşyňyzy täzeden dikeltmek isleýär. Ol ähli ýaralaryňy bejerip bilýär we ýüregiňe söýgi salyp bilýär. Hudaýdan başga hiç kim we başga hiç bir zat muny etmäge ukyply däl. Sen şeýle dileg ediber:
„Hudaýym, biziň aramyzdaky dawalar gutarsyn we ýanýoldaşym bilen aramyzdaky duşmançylygyň diwarlary ýykylsyn diýip dileg edýärin. Özümizi goramak üçin ulanýan ýaraglarymyz bolan agyrydan we ýigrençden bizi halas et. Bize bagyşlamagy öwret. Sözlerimizde Seniň söýgiň we parahatlygyň bolar ýaly, biziň agzymyz bilen Özüň geple. Şu diwarlary aýyr we bize Öz ýoluň bilen ýöremegi öwret. Bizi lapykeçlikden çykar. Seniň isleýşiň ýaly gutulyp we gaýtadan doglup bilmegimiz üçin Öz hakykatyňy açyp görkez“.
Öz durmuşyňa umytsyz diýip aýtmaga we Hudaýdan başga bir ýanýoldaş soramaga howlukma. Onuň seniň şu wagtky ýanýoldaşyňdan hem Isa-da täze adam ýasamaga güýji ýetýär. Är-aýal duşman bolmak üçin, biri-birine ýat ýaly bolmak üçin, öli durmuşda ýa-da aýry ýaşamak üçin, biri-biriniň kemsitmesine çydamak we aýrylyşmak üçin hem ýaradylmady. Hudaýyň güýji biziň tarapymyzda. Öz durmuşymyzy ykbalyň emrine bermeli däl. Biz onuň üçin göreşmeli, sebäbi bizde umyt bar. Eger Hudaý seniň ýanyňda bolsa, onda durmuşyňda küle öwrülen zadyň hem täzeden dikeljegi şübhesiz. Bular hatda şahsy duýgularyňa-da degişlidir.
Dileg etmäge başlanyňda, äriňem seniň üçin edil sen ýaly dileg edýärmikä diýip oýlanýarsyň. Bu saňa näçe ajaýyp görünse-de, sen maýyl bolaýma. Äriň üçin edýän dilegiň — bu seniň jan aýamazakly we päk söýgiňiň nyşany hökmünde ýüze çykarýan hereketiňdir. Sen şunuň ýaly gurbanlygy bermäge doly taýýar bolmaly we hemme zadyň gowy boljakdygyna akyl ýetirip, onuň üçin janyň-teniň bilen dileg etmeli.
Hatda onuň seniň üçin hiç wagt özüň ýaly dileg etmejegini bilseň-de, onuň üçin dileg etmeli. Mümkin, ol seniň üçin hiç haçan dileg etmez. Sen ondan özüň üçin dileg etmegini haýyş edip bilersiň we bu barada dileg edersiň, emma ondan muny etmegini welin talap edip bilmersiň. Her niçikde bolsa bu seniň aladaň däl, bu Hudaýyň işi. Şonuň üçin ony bu borçdan halas et. Eger ol seniň üçin dileg etmese, bu seniň däl-de, onuň ýitgisidir. Siziň abadançylygyňyz onuň dileg-dogasyna bagly däl — ol siziň Hudaý bilen gatnaşygyňyza bagly. Hakykatdanam, aýallar hem özleri üçin dileg edilmegine mätäç. Ýöne men öz ärlerimiziň kömegine bil baglamaly däldigimizi bilýän. Aslynda ärimiziň dilegimizde bize hyzmatdaş boljagyna bil baglamak — bu göwnümizi aldamak bolar.
Nikamyzy halas etmegiň iň peýdaly ýoly biziň her hepdede bilelikde dileg edýän aýallarymyzyň dilegdäki goldawy bolandygyna men düşündim. Men munuň her bir maşgala üçinem ýakymlydygyna ynanýan. Eger sen çyn ýürekden iman edýän, ähli zadyňy ynanyp biljek we öz ýüregiňdäki syrlaryňy aýdyp biljek birnäçe çuň imanly aýallary tapyp bilseň, olar bilen bile her hepdede dileg etmek üçin belli bir wagty kesgitle. Bu seniň durmuşyňy üýtgeder. Beýle diýildigi, öz ýanýoldaşyňyň şahsy durmuşyny hemmelere jikme-jik gürrüň bermäge borçludygyňy aňlatmaýar. Seniň etmeli işiň — öz ýüregiňi üýtgedip, ýüregiňdäki gaýgy-aladany kimdir biri bilen paýlaşyp bilmegiň üçin gowy aýal bolmagy öwretmegini we öz ýanýoldaşyňa ak pata bermegini Hudaýdan soramakdyr.
Eger seniň kynçylygyň has agyr bolsa, bile dileg edýän joralaryňa öz ýüregiňi ynanýan bolsaň, onda hiç hili ikirjiňlenmän, änli zady olar bilen paýlaş. Köp maşgalalaryň aýrylyşmagynyň sebäbiniň özleri üçin dileg etjek adamlara kynçylyklaryny aýtmagy namys bilendikleri üçin ýa-da gorkup aýdyp bilmändikleri üçin bolandygyny men gördüm. Olar daşyndan gowy görünselerem, bir gün ähli zat tersine bolup duruberýär. Bu ýerde esasy ýatda saklamaly zat — seniň öz joralaryňa ynanan kynçylygyň gizlinligindedir. Ýöne hiç haçan öz şübheleriň ýa-da belli bir karara gelip bilmezligiň zerarly maşgalaňy dargatmaly däl. Eger seniň bile dileg edýän joralaryň syr saklap bilmeýän bolsa, onda akylly, duýgur, ruhy taýdan kämil başga birini tap.
Çyn ýürekden eden dilegiň, başga adamlar ýa-da äriň tarapyndan goldanylmasa-da, özüniň gowy miwesini berer. Dilegleriňe jogap almazyňdan öň Hudaýyň ak patasy üstüňe diňe dileg edýän üçin, dilegde Hudaý bilen biledigiň üçin döküler, sebäbi soňky boljak zatlar öz gözbaşyny şu ýerden alyp gaýdar.
Öz äriň üçin töwellaçylyk dilegini etjek bolup dürli ýollary gözlemegiň geregi ýok. Muny bir günde, bir hepdede ýa-da bir aýda etmek mümkin däl. Şu kitapda berlen maslahatlara gulak as we Mukaddes Ruhuň gönükdirişine görä dileg et. Has kyn ýagdaýda, aýgytly çözgüt zerur bolanda, dilegiňi has netijeli edip biljek agyz beklemek saňa kömek edip biler. Mukaddes Kitaba esaslanan dilegler hem örän güýçli bolýar. Her babyň soňunda sen Mukaddes Kitapdan alnan gerekli aýatlary tapyp bilersiň.
Bu ýerde esasy zat — çydamly bolmak. Seniň nikaňa ýeten zyýan näçe uly bolsa, eden dilegiňe jogap almak üçin wagt şonça-da köp gerek bolýar. Hudaýyň gutaryşyna garaşmakda çydamly we erjel bol. Ýatda sakla: senem, äriňem kämil däl, diňe Hudaý kämildir. Hudaýa öz durmuşyňdaky ähli mätäçlikleriň öwezini dolduryp biljek çeşme hökmünde seret, özüňiziň nädip gutulyş aljagyňyz hakda bolsa kelläňi agyrtma. Seniň borjuň — dileg etmek, dilegiňe bolsa Hudaý jogap berer. Ähli zady Onuň eline tabşyr.
BIRINJI BAP
Sen durmuşa çykdyň
Öz adamsy üçin dileg edýän aýalda yzygider dileg üçin sarp edýän wagtynyň bolmagyndan onuň päkize ýüreginiň bolmagy has wajypdyr. Eger öz edýän dilegleriň gowy miwe bermegini isleýän bolsaň, seniň ýüregiň Hudaýyň öňünde arassa — päk bolmalydyr. Şol sebäpli ýanýoldaşyň üçin edilýän dileg özüň üçin edilýän dilegden başlanmalydyr. Eger seniň ýüregiňde gahar, gazap, erbet pikirler bar bolsa ýa-da öz ýanýoldaşyňy bagyşlamadyk bolsaň (bu zatlaryň hemmesiniň öz sebäbi baram bolsa), onda saňa öz dilegleriňe jogap almak kyn bolar. Ýöne sen Hudaýyň öňünde öz kemçilikleriňi açyk ýürekden boýun alsaň we dileg etmegiňi dowam etseň, onda öz durmuşyňda boljak ajaýyp özgerişleri görersiň. Käwagt aýallaryň özleri açyk ýürekden dileg etmän, öz dilegleriniň güýjüni peseldýärler. Bu zatlara gowy düşünmäge maňa hem wagt gerek boldy.
Durmuş guran pursatymyzdan başlap öz ýanýoldaşym üçin hemişe dileg etmändigime men örän ökünýärin. Şu kitapda ýazyşym ýaly etmesem-de, barybir men dileg edýärdim. Hawa, men dileg edýärdim. Meniň dilegim gysgady we örän takykdy: „Hudaý, ony gora“, „Biziň nikamyzy halas et“, ýöne köplenç olar meniň gowy görýän üç sözümden durýardy: „Hudaý, ony üýtget“.
Biz durmuş guranymyzda, meniň Isany kabul edenime köp wagt bolmandy. Men öňki günäli durmuşymyň ýolundan ýüz öwrüpdim, ýöne entek Hudaýyň halas ediji we dikeldiji güýji hakynda hiç zat bilmeýärdim. Men kämillige ýakynlaşan adama durmuşa çykdym diýip pikirlenýärdim. Bar bolan käbir kemçilikleri bolsa ondaky mähremlilik bilen örtülýärdi. Wagtyň geçmegi bilen meniň üçin mährem görnen zatlar meni gaharlandyryp başlady. Meniň kämil hasaplan zatlarym ýönekeýje hyýala öwrüldi duruberdi. Maýkldaky gaharymy getirýän zatlar aýrylsa, hemme zat üýtgär, şol hem maňa ýeterlik diýip, men oýlandym.
Ýanýoldaşymyň meniň isleýän kämil adamym bolmak üçin hiç hili alada etmeýänine düşünmäge maňa birnäçe ýyl gerek boldy. Özümiň ony hiç hili üýtgedip bilmejekdigime akyl ýetirmek üçin bolsa ondanam köp wagt gerek boldy. Men öz aladalarym bilen Hudaýa ýüzlenemde, bu zatlara birneme akyl ýetirip başladym. Ýöne ähli zatlar meniň göz öňüme getirişimden başgaça bolýardy. Hudaý ilki dileg edýän mende işläp başlady. Ýanýoldaşym üýtgäp başlamazyndan öňünçä meniň ýüregim ýumşamalydy, tabyn bolmalydy we üýtgemelidi. Men bolýan zatlary Hudaýyň görşi ýaly görmegi öwrenmeli ekenim.
Öz ýüregimiň nähilidigine üns bermezden, ýanýoldaşym üçin çyn ýürekden dileg edip bilmejekgime dura-bara düşünip başladym. Ýüregimde rahatlyk we söýgi ýok wagty, men Hudaýa ýakynlaşyp, Onuň öz dileglerime berjek jogabyna garaşyp bilmeýärdim. Hudaýyň menden başga, ýagny, Özüne ýaraýan: „Hudaýym, meni üýtget“ diýen üç sözden ybarat bolan dilege garaşýandygyny bilemden soň, indi öz söýgüli dilegim bilen Oňa ýüzlenip bilýärin.
Men seniň bir zada düşünmegiňi isleýän: öz ýanýoldaşyň üçin, aýratynam onuň üýtgemegine umyt baglap dileg edýän wagtyň, elbetde, sen onda nähilidir bir üýtgeşikligiň bolmagyna garaşýaň. Emma ýanýoldaşyňyň ilkinji bolup üýtgärine garaşma. Bu meselede sen ilkinji bolmaly. Eger şu sözleri eşiden wagtyň ýüregiňde ýigrenç gaýnap joşsa, men ýaly sen hem: „Duraweriň! Üýtgemäge mätäç men däl ahyryn!“ diýen ýaly sözleri aýdyp başlarsyň.
Ýöne Hudaý biziň görmeýän zadymyzy görýär. Ol biziň nämä mätäçdigimizi anyk bilýär. Bizdäki Özüniň Mukaddes Ruhuna garşy bolan zatlary agtarmak üçin Hudaýa köp wagt gerek däl. Hudaý biziň ýüregimizdäki günälerimizden saplanmagymyzy isleýär, sebäbi günä bizi Hudaýdan daşlaşdyrýar. Şonuň üçin biz öz dileglerimize jogap alyp bilmeýäris. „Eger ýüregimde ýamanlyga ýer beren bolsam, Reb meni eşitmezdi“ (Mezm. 66:18). Dogalarymyza Hudaýyň berýän jogabyna dogry düşünip bilmegimiz üçin Hudaý kalbymyzyň ýigrençden doly bolman, arassa, päk bolmagyny isleýär.
Eger ýanýoldaşyň saňa gödek daraýan bolsa, hormat goýmaýan bolsa, sözleriňe jogapkärçiliksiz seredýän bolsa, biwepalyk edýän bolsa, hatda zorluk ýaly günäleri-de edýän bolsa, onda bu talaplary ýerine ýetirmek aňsat däl. Emma Hudaý kine saklamaklygy, gahary, ýigrenji, rehimsizligi, ar almak ýaly zatlary beýleki günälerden birjikde pes hasaplamaýar. Toba et we Özüniň halamaýan ähli zatlaryndan seni halas etmegini Hudaýdan sora. Seniň adamyňa berip biljek iň ajaýyp sowgadyň — bu seniň içki durnuklylygyňdyr. Seniň üýtgemegiň — ýanýoldaşyňy üýtgetmekde iň peýdaly usul bolar.
Alada etme — menem ilki bada bu zatlary urgy ýaly kabul edipdim. Her gezek ärim bilen aragatnaşygym çykgynsyz ýagdaýa düşende, Hudaý bilen aramyzda şeýleräk gürrüň bolýardy:
— Hudaý, meniň ýanýoldaşymyň nähilidigini Sen görýäňmi?
— Sen özüňiň nähilidigiňi görýäňmi?
— Atam, meni haýsy-da bolsa bir zatda üýtgemeli diýjek bolýaňmy?
— Köp zatda. Özüňiň nähili üýtgemelidigiňi eşitmäge sen taýýarmy?
— Elbetde, hawa.
— Taýýar bolan wagtyň Maňa aýt.
— Hudaý, ýöne näme üçin men üýtgemeli? Meniň ýanýoldaşymyň üýtgemegi gerek ahyry.
— Esasy zat, kime üýtgemegiň gerekdiginde däl. Esasy zat, kimiň üýtgemäge islegi barlygynda.
— Atam, bu adalatsyzlyk ahyry.
— Men hiç haçan durmuş adalatly diýip aýtmandym. Men Özüme adalatly diýdim.
— Emma men…
— Kimem bolsa biri birinji bolmagy islemeli ahyry.
— Ýöne…
— Saňa öz nikaňy saklamak örän wajypmy?
— Örän wajyp. Maňa başga zat gerek däl.
— Bolýar. Gel onda senden başlaly.
— Maňa şu pikir bilen ylalaşmaga kömek et, Hudaýym.
— Muny seniň özüň çözmeli.
— Ýanýoldaşym meniň üçin dileg etmese-de, men onuň üçin dileg etmelimi?
— Elbetde.
— Ýöne bu… Bolýar, bolýar, meniň ýadymda: durmuş adalatsyz. Sen adalatlysyň! (Gökden gelýän sessiz ylalaşyk)
— Men razy. Başla. Bu nahili agyryly bolar! Üýt… Üýtget…. Şuny men aýdýarmykam! (Uludan dem alyş)
— Meni üýtget, Hudaýym.
Agyrylymy? Hawa! Özüňe üýtgemegiň gerekdigini boýun almak hemişede agyryly. Ylaýta-da, başga biriniň üýtgemelidigine gözüň ýetip durka, bu aýratynam agyryly bolýar. Ýöne sen şu agyrynyň üsti bilen täze durmuşa gelersiň. Başga islendik ýoluň hem agyrysy şundan pes däldir, ýöne onuň miwesi ikuçsuz umytlaryň, aragatnaşyklaryň, nikanyň we maşgalanyň ölmegidir.
Hudaý iň gutaran nikanam dikeltmegi başarýar, ýöne munuň üçin sen özüňi Hudaýyň öňünde tabyn etmeli hem-de Onuň bagyşlama, rehimlilik we söýgi kanuny bilen ýaşamaly. Bu öňki durmuşyň, onuň agyrylary bilen hoşlaşmaly diýdigimizdir. Beýik söweşde ýeňiji bolmak — jedelde ýeňlendigiňi boýun almak bilen razylaşmakdyr.
Meniň beýle diýdigim, öz mertebäňi, duýgularyňy we pikirleriňi ýatdan çykaryp, äriň näme etse-de, şoňa çydamaly diýdigim däldir. Hudaý senden muny talap edenok (eger saňa güýç ýa-da ruhy taýdan zorluk abanýan bolsa, derrew öýüňden başga howpsuz ýere git we kömek sorap, ýüz tut). Ýanýoldaşyň öz ýakynlaryndan degerli maslahat alýança, onuň üçin dileg et.
Gulak asmaklyk — bu edilýän talaba zor bilen däl-de, çyn ýürekden çykýan meýletinlik bilen boýun bolmaklykdyr. Isa şeýle diýdi: „Meniň ugrumda janyny ýitiren, ony tapýandyr“ (Matta 10:39). Özüňi gurban getirmeklik — bu seniň öz ýüregiňden çykmalydyr, sebäbi muny özüňden talap etmek mümkin däl. Hudaý bilen seniň aragatnaşygyň nähili bolmaly? „Seniň isleýşiň ýaly bolsun, Atam! Muny maňa öwret“- ine, şeýle bolmaly. Bu bolsa seniň öňki „özüňden“ ýüz öwrüp, „Hudaý meni üýtget“ diýmäge taýýardygyňy aňladar.
Biz başga biri üçin dileg edenimizde ýüregimizde nähilidir bir üýtgeşik zat peýda bolýar. Rehimsizlik ýitip gidýär. Biz agyrydan soň galmagy we bagyşlamagy öwrenýäris; galyberse-de, özi üçin dileg edýän adamymyzy söýüp başlaýarys. Bu hakyky gudrat! Beýle ýagdaý dileg Hudaýyň barlygyny duýanymyzda bolýar, şonda Hudaý bizi söýgi Ruhundan doldurýar.
Öz ýanýoldaşyň üçin dileg edeniňde, ýüregiňde Hudaýyň oňa bolan söýgüsi artyp ugraýar. Diňe bir bu hem däl, eýsem onuň ýüreginde hem saňa bolan söýginiň artýandygyny görersiň, onuň bolsa özi üçin dileg edilýäninden habaram ýokdur. Bu dilegiň söýginiň dilidigi üçin şeýle bolýar. Ol biziň başaryp biljek zadymyz däl. Men ýüreginde ärine hiç hili söýgüsi bolmadyk aýallary gördüm, ýöne wagtyň geçmegi bilen olar dilegde ärlerine bolan täze söýgi duýgusyny tapdylar. Kähalatda olar özlerindäki üýtgeşikligi birinji gezek çyn ýürekden dileg edenlerinde duýdular.
Hudaýa öz ýanýoldaşyň hakynda aýtmak — bu maşgalaňda Onuň söýgüsini köpeltmekdir. Dileg söýgüni dogurýar, söýgi bolsa öz gezeginde söýgüni güýçlendirmek üçin dileg etmeklige höwes döredýär. Seniň edýän dilegiň mazmun taýdan onçakly hoşniýetli bolmasa-da, yzygider edilýän dileg arkaly hoşniýetli dileg öwrülýär. Ýanýoldaşyň bilen gürleşeniňde, öňküden has çydamlydygyňa göz ýetirersiň, öňki ýaly goh-galmagala eltýän zatlaryň aradan aýrylyp barýandygyny, dawaly meseleleri indi parahatlyk bilen çözmekligiň özüňize başardýandygyny duýarsyň. Durmuşyňyzy täzeden dikeldip barýan aýdyň alamatlary görersiň.
Biziň ruhy aragatnaşyklarymyz kesilen halatynda, ähli zadymyz dagap başlaýar. Isa şeýle diýdi: „Içinde bölünişik bolan her patyşalyk, şäher ýa öý berk durmaz“ (Matta 12:25). Eger ýanýoldaşyňyz bilen bile dileg etmeseňizem, dileg sizi birleşdirýär.
Dilegiň netijesinde Maýkl bilen meniň aramdaky ýiti dartgynly ýagdaýyň aýrylyp gidenini men gördüm. „Seniň üçin nähili dileg edeýin?“ diýlip berlen ýönekeýje soragyň özem araňyzdaky duşmançylygyň doňuny ereder we siziň gatnaşyklaryňyza söýgi we ynam getirer. Maýkl bu soragy eşidende saklanardy we maňa giňişleýin jogap bererdi, emma başga ýagdaýda ondan bir söz hem alyp bolmazdy. Hatda imansyz erkeklerem öz aýallaryndan bu soragy eşidenlerinde jogap berýändiklerini men esitdim. Sebäbi biz är-aýal bolanymyzdan soň bir bitewi bolup, durmuşda dürli ýollar bilen gidip bilmeýäris. Biz ömrümiziň soňuna çenli bile bolmak isleýäs, soňky günümize çenli çuň söýginiň bolmagyny isleýäs. Muny bolsa diňe dileg bize sowgat edip bilýär, sebäbi diňe dileg söýginiň mukaddes dilinde gürleýär.
Äriňe has gaharyň gelen wagty onuň üçin dileg etmek hakyndaky pikiriň özem sende garşylyk döredipdimi? Mende şeýle bolupdy. Seni gahar ýa-da öýke gurşap alanda, şol adam üçin dileg etmek has çetin bolýar. Hudaý bolsa bizden hut şuňa garaşýar. Eger Hudaý bize duşmanymyz üçinem dileg etmegi tabşyrýan bolsa, onda biz Hudaýyň sözüne laýyklykda bir jan-ten bolan we söýýän adamymyz üçin has güýçli dileg etmeli dälmi näme? Ýöne nädip tankyt etmek isleginden gutulmaly we bagyşlamagy öwrenmeli?
Birinjiden näme etmeli — Hudaýyň öňünde has dogruçyl bolmaly. Eger ikimiziň aragatnaşygymyza päsgel berýän zat, ýagny, bagyşlamak isleginiň ýoklugy bar bolsa, Hudaýa anykdan anyk bildirmeli. Hudaý üçin bir zady owadanlap oturmagymyzyň geregi ýok, sebäbi Ol ähli hakykaty bilýär. Biziň Öz şertlerini kabul edýändigimizi we Onuň öňünde etmişlerimizi, gulak asmazlyk edýändigimizi boýun almaga taýýardygymyzy ýa-da däldigimizi Hudaý görmek isleýär. Diňe şol ýagdaýda Hudaý bize täsirini ýetirip bilýär.
Eger sen äriňden gahar edýän bolsaň, bu barada Hudaýa aýt. Bu gaharyň edil rak keselindäki çişiň gün-günden ösüşi ýaly, ösmegine ýol berme. „Men öz durmuşym bilen ýaşamak isleýän, ol hem öz durmuşy bilen ýaşasyn“ diýme. Biz bir-birimize garaşly bolmandygymyz üçin jogap bermeli bolarys. „Ýöne welin Rebde ne aýal erkeksiz, ne-de erkek aýalsyzdyr“(1 Korint. 11:11).
Muňa derek sen şeýle dileg et: “Hudaýym, meniň bu adam üçin hiç hili dileg edesim gelenok. Men öz gaharymy, ezýetlerimi, kine saklamamy, ýanýoldaşymdan göwnüm sowap, ondan ýüregimiň üzlendigini we oňa garşy gahar-gazapdan dolandygyny boýun alýan. Meni bagyşla we mende täze ýürek ýarat. Öz öňüňde dogrulyk ruhuny ber. Meniň oňa täzeçe seretmegi öwrenmegime kömek et. Maňa şadyýan, söýýän we bagyşlaýan, oňa öwrülip baryp biljek ýürek ber. Oňa öz ýalňyşlaryny açyp görkez, olary boýun almaga we olar üçin toba etmäge kömek et. Ony toba etmegiň we halas bolmagyň ýodasyndan äkit. Ýanýoldaşyma ruhy we beden taýdan bolan ýigrenji aýyrmaga maňa kömek et, bu zatlaryň sebäbi — meniň bagyşlamagy başarmaýandygymdyr. Biri-birimizden ötünç soramagy bize öwret. Eger meniň gözlerimiň görmeýän wajyp zady bar bolsa, ony maňa açyp görkez we düşünmäge kömek ber. Biziň gatnaşyklarymyza päsgel berýän bulam-bujarlygy we düşünişmezligi aýyr. Eger biziň haýsymyz üýtgemeli bolsak, muny bize nädip etmelidigini Seniň öwretjekdigiňe men ynanýaryn. Bir tarapdan men öz gaharymyň arkasyna bukulýaryn, sebäbi men ony adalatly hasap edýärin, ikinji bir tarapdan bolsa Seniň isleýşiň ýaly edesim gelýär. Atam, men Seniň öňüňde özümiň ähli duýgularymy açýan. Meniň ärime bolan söýgimi janlandyr. Bu ýagdaýy düzetmäge ýardam etjek sözleri tapmaga maňa kömek et”.
Eger sen özüňde güýjüň bardygyny duýsaň, şujagaz kiçijik tejribäni geçirip gör we netijesine garaş. Bir aýyň dowamynda ýanýoldaşyň üçin her gün dileg et. Şu kitabyň her babynyň soňunda berlen dilegleriň birini oka. Her gün bir baby saýla. Hudaýdan öz ýanýoldaşyň üçin ak pata sora we ikiňizi hem Öz söýgüsi bilen doldurmagyny dileg et. Öz ýüregiň onuň üçin ýumşaýarmy, onuň saňa bolan gatnaşyklary üýtgeýärmi ýa-da ýok, syn et. Siziň gatnaşyklaryňyz öňküden gowulaşýarmy, öňkä seredende durnuklymy ýa-da ýok, seret.
Eger saňa şeýle dileg etmek kyn bolsa, onda Hudaýyň isleginiň nämedigini bilmäge çalyş; sen öz äriňe Hudaýyň gözi bilen seret — öz äriňe seredýän ýaly däl-de, Hudaýyň Öz söýýän perzendine seredişi ýaly seret. Bu seniň üçin uly açyş ýaly bolup görner. Eger kimdir biri senden ogly üçin dileg etmegi haýyş etse, sen boýun gaçyrmarsyň, şeýle dälmi? Şeýlelikde, häzir Hudaý senden şeýtmegi haýyş edýär.
Mukaddes Kitapda „Hemme zadyň öz wagty bar” diýilýär. Bu sözler maşgaladaky gatnaşyklara hem gürrüňsiz degişlidir. Gürlemegiň öz wagty bar, dymmagyň öz wagty bar. Aýaly şu iki zady tapawutlandyryp bilýän erkek bagtlydyr. Kimde maşgala durmusyndan azajyk tejribe bar bolsa, şolam bilýändir, maşgaladaky käbir zatlar hakda gürlemezlik gowudyr. Är-aýalda biri-birini öýkeletmäge, biri-birine uly jepa çekdirmäge näçe diýseň mümkinçilik bar. Sen näçe ötünç sorasaňam, bir agyzdan çykan sözi yzyna alyp bolmaýar. Olary diňe bagyşlap bolýar, ýöne muny etmek hemişe aňsat däl. Biziň agzymyzdan çykýan sözleriň Hudaýyň isleginiň amala aşmagyna päsgel bermegi mümkin, şonuň üçin käwagt dymmakdan we dileg etmekden gowusy ýok.
Maýkl bilen durmuş guranymyzda, men känbir geplemsek däldim, aramyzda näsazlyk ýüze çykaýsa, men dymardym. Birinji çagamyz dünýä inenden soň, men sesimi batlandyryp başladym. Men sesime näçe bat bersem, adamymyň garşylygy şonça-da artýardy, şeýdibem biz tiz-tizden jedelleşerdik. Meniň sözlerim gerekli netijäni bermegiň ýerine, gaýtam ters netije bererdi.
Milliýonlarça aýallaryň köp ýyllaryň dowamynda akyl ýetiren zadyna düşünmäge maňa-da birnäçe ýyl gerek boldy: äriňe iňirdemeli däl! Bu peýdasyz! Tankyt täsir etmeýär. Bilşimiz ýaly, adaty gürrüň hem gerekli netijäni berenok. Şu ýagdaýdan çykmagyň ýeke-täk peýdaly ýolunyň dilegdigine men akyl ýetirdim. Üstünlik gazanmagyň kepilnamasy — bu seniň Hudaý bilen gepleşip, Ondan kömek alýan dilegiňdir. Sen öz ýalňyşlyklaryň bilen, erbet keýpiň bilen, nädogry äheňleriňdir ýaramaz pikirleriň bilen Hudaýyň öňüne barýaň, ýöne dileg edeniňde bolsa, Hudaý Öz pikirine ters gelýän zatlary saňa açyp görkezýär.
Meniň adamyma öz edesi gelmeýän zadyny zordan etdirmek mümkin däldi. Eger birden islemedik işini edäýse-de, soňundan ol bar gaharyny bizden, öz ýakynlaryndan çykarardy. Eger men oňa bir işi etdirmegi has islesem, tä ýüregimde bu barada rahatlyk bolýança, dileg edýärin, diňe şondan soň adamyma anyk haýyş bilen ýüz tutýaryn. Käwagt Hudaý meniň bu baradaky pikirimi üýtgedýär ýa-da onuň çözgüdiniň başga ýollaryny görkezýär. Şeýle ýagdaýda men dymýaryn we bu meselä gaýdyp dolanmaýaryn. Eger bir zady aýtmagy has islesem, agzymy açmaga howlugamok-da, dilegimde Hudaýyň ýolbaşçylyk etmegini soraýaryn.
Ärime iňirdemegiň biderekdigini öwrenmek üçin maňa az wagt gerek bolmady. Bu zatlar bir gezek şu aşakdaky setirleri okanymdan soň başlandy: „Çölde ýaşamak igenjeň we gyňyr aýal bilen ýaşamakdan gowudyr“(Süleým. tym. 21:19). Näme üçindir bu setirler meniň ýüregimi sarsdyrdy.
Men Hudaýa ýüzlenip, şeýle diýdim: «Hudaýym, onda men „Açyk käýinç ýaşyryn söýgüden gowudyr“ (Süleým.tym. 27:5) diýen setirlere nähili düşünmeli? Näme ärleri bimamla bolanda, aýallary muny ärlerine bildirmeli dälmi?»
Hudaý jogap berip diýdi: „Hemme zadyň öz wagty bar, asmanyň astyndaky ähli zatlaryň öz wagty bar, dymmagyň öz wagty, gürlemegiň öz wagty“(Wagyzçy 3:1,7). „Iň erbet ýerem, muny haçan we nädip etmelidigini, onda-da söýgi bilen etmelidigini bilmezligiňdedir” diýip, Hudaý duýdurdy.
„Bolýar, Hudaýym, maňa haçan geplemelidigimi, haçan dymmalydygymy we dileg etmelidigimi görkez” diýdim.
Şeýle mümkinçilik maňa basym berildi. Men öz öýümde dileg edýän aýallaryň toparyny açdym, biziň dileglerimiziň netijesi bolsa şeýle ajaýypdy, hatda adamyma menden görelde alyp, dileg edýän erkekleriň toparyny açmagy hem teklip etdim. Ýöne ol bu hakda diňlemegem islemedi. „Meniň muňa wagtym ýok“, ine onuň maňa beren nobatdaky jogaby.
Onuň bilen bu barada gürleşdigimçe, gahary güýjeýärdi. Hudaýdan „Dym we dileg et“ diýen görkezmäni alamdan soň, bu barada gaýdyp gürlemedim we dileg etmäge başladym. Men öz dileg edýän aýallar toparymyzdanam bu hakda dileg etmegi haýyş etdim.
Iki ýyl geçenden soň, Maýkl bir gün özüniň erkekleriň dileg toparyny açmaga meýil edýändigini aýtdy. Şondan bäri hem şol topar hereket edýär, ýöne munuň üçin meniň dileg edendigimden adamymyň habaram ýok. Bu zatlar meniň isleýşim ýaly basym bolmasa-da, barybir amala aşdy. Eger men Hudaýy diňlemedik bolsam we dymmagy öwrenmedik bolsam, onda bu zatlaryň hiç biri hem bolmazdy.
Mukaddes Kitapdan belli bolşy ýaly, şa aýaly Ester öz adamsy şazadadan bir wajyp zady haýyş etmezden öňünçä, dileg edipdir, agyz bekläpdir we Hudaýyň gönükdirişine garaşypdyr. Ol örän köp zadyň orta goýlandygyny bilipdir. Ol öz adamsynyň ýatýan otagyna: „Seniň ýanyňdakylar haýynlar, olar bizi heläk etmek isleýär“ diýip, gykylyklap barmady. Ýok, ol dileg etdi we Hudaý onuň ýüregini taýynlaýança, öz adamsyna söýgi bilen hyzmat etdi. Eger şeýle ýagdaýda Hudaýdan kömek sorasak, Ol bize gerekli sözleri aýdyp berer. Bu ýerde esasy zat, amatly wagty bilmek.
Başga adamlara aýdýan gödek we ýakymsyz sözlerini: „Men hakykaty aýtdym“ diýmek bilen, özlerini aklaýan adamlary men bilýärin. Ýöne Mukaddes Kitap: „Akylsyz bütin gaharyny daşyna çykarýandyr; akyldar adam bolsa saklap, oňa basalyk edýändir“ diýýär (Süleým. tym. 29:11). Görşümiz ýaly, öz duýgularymyzy we pikirlerimizi saklap bilmän, islendik görnüşde daşymyza çykarmagymyz, bu akmaklyk eken.
Dogruçyl we akýürekli bolmaklyk, durmuşyňdaky ähli wakalary açyk aýtmaly diýmekligi aňlatmaýar; şeýtmek bilen başga adamlaryň ýüregini ýaralap biljekdigimizi ýatda saklamaly. Akgöwünlilik bagtly maşgala bolmagyň esasy şerti hasaplanýanam bolsa, ýanýoldaşyňy edýän nädogry hereketleri üçin tankytlamak diňe bir gereksiz bolman, eýsem peýdasyzdyram, sebäbi tankyt etmek ol baradaky hakykaty doly açyp bilmeýär. Bar hakykat Hudaýyň gönükdirişinde, şonuň üçin seniň ýanýoldaşyňyň kynçylygy Hudaý üçin uly zat däl, ol seniň üçin uly. Biziň wezipämiz ýanýoldaşymyzy öz isleýşimiz ýaly bolmaga mejbur etmekden däl-de, olary Hudaýa ýakynlaşdyrmakdan we olara Öz täsirini ýetirmäge Hudaýa mümkinçilik berdirmekden ybaratdyr.
Saňa ýagşy bilen ýamany tapawutlandyrmagy öwrenmek gerek. Eger seniň ýagdaýyň şularyň hiç birine laýyk gelmeýän bolsa, onda sen gowusy pikiriňi özüňde sakla ýa-da bu mesele üçin dileg et, mümkinçilik bolan wagty bu meseläni hemmetaraplaýyn ara alyp maslahatlaşyp bilersiň. Mukaddes Kitap şeýle öwredýär: „Agzyň bilen alňasaklyk etme, ýüregiň Hudaýyň öňünde söz aýtmaga howlukmasyn; çünki Hudaý gökde, sen bolsa ýerdesiň, şonuň üçin sözleriň az bolsun“ (Wagyzçy 5:1). Maslahat bermän diňlemegiňem, tankyt etmän goldamagyňam öz wagty bar.
Men seni ýanýoldaşyň näme etse-de, näme diýse-de sesini çykarman oturýan dilsiz-agyzsyz bir zada öwürmek islämok. Bu beýle däl. Islendik ýagdaýda öz garaýşyňy göni aýtmaga, öz pikiriňi we duýgularyňy açyk aýtmaga seniň hukugyň bar. Ýöne bir gezek aýdanyňdan soň, tä şol dawa urşa öwrülýänçä, ony gaýtalap ýörmegiň geregi ýokdugyna sen düşünmeli.
Eger ýanýoldaşyňa ýaramajak sözleri barybir aýtmaly diýip pikir etseň, onda bu barada Hudaýdan kömek sora. Bu sözleri aýtmak üçin amatly wagty görkezmegini, ýagny, ýanýoldaşyňyň gulaklary bu sözleri diňlemek üçin açyk wagty tapyp bermegini Hudaýdan sora. Aýtmaly sözleriň akym ýaly bolup agzyňa gelende, saklanmagyň nähili kyndygyny men bilýän. Ýöne näçe kyn hem bolsa, Hudaý seniň ýüregiňi Öz Ruhy bilen doldurar ýaly, ilki bilen öz sözleriňi Hudaýa eşitdirmegiň gerek. Bu aňsat zat däl, ylaýtada, ýanýoldaşyň bilen gepleşmek kyn halatynda, her bir sözüň seni ynjydýan halatynda bu aňsat däl. Maşgala durmuşymyzyň başynda ýanýoldaşyma ýaramaýan zatdan gürrüňe başlamazdan öň dileg etmäni bilen bolsadym! Meniň sözlerim käwagt Maýklda şeýle bir erbet ýagdaý dörederdi, onuň yzy bolsa biri-birimize aýdýan tükeniksiz hapa sögünje öwrülerdi, soňundan bolsa oturyp ökünerdik. Meniň sözlerime ol öz mertebesini kemsidýän ýaly düşünerdi, meniň ýüregimde bolsa oňa bolan iň gowy hyýallarym we peýdaly aladalarym bardy. Ýöne muňa düşünmeklik diňe Hudaýdan gelmelidi.
Hudaýdan güýç alanymyzda, bize sözümiz bilen bir zady delillendirmek gerek däl, „sebäbi Hudaýyň patyşalygy sözde däl-de, güýçdedir“ (1Korint. 4:20). Sözler däl-de, şol sözlerde bar bolan Hudaýyň güýji täsir edip biler. Bir sözi aýtmazyňdan öň dileg etseň, sen şol sözde näçe güýjüň bardygyny görüp, haýran galarsyň. Eger sen dymmagy öwrenip, Hudaýa işlemäge rugsat berseň, öz durmuşyňdaky bolýan hakyky üýtgeşmeleri görüp has hem haýran galarsyň.
Eger ýanýoldaşyň imansyz bolsa, ilkinji gezek oňa Hudaý barada aýdan zatlarynyň netijesiz bolşy ýaly, bu barada gaýtalap aýdanlaryň hem näme bilen gutarýandygyny sen bilýänsiň. Elbetde, Hudaý barada oňa aýtmaly, ýöne ol diňlemek islemese, seniň aýdýan zatlaryňa biperwaý bolsa ýa-da ol zatlar onuň gaharyny getirýän bolsa, öz synanyşyklaryňy bes etmeli we onuň üçin dileg etmäge başlamaly. Aýallaryň ärlerinden sözsüzem islän zadyny alyp bilýändiklerini Mukaddes Kitap öwredýär, sebäbi erkekleriň aýallarynda görýän zatlary olardan eşidýän zatlaryndan gatyrak gürleýär. Injilde hem „öz hatynynyň ýaşaýşy arkaly gürrüňsiz Mesihe gelýän“(1 Petr.3:1) erkekler hakynda aýdylýar.
Hudaý entek ýok zada hem edil öňden bar zada seredişi ýaly seredýändigini tassyklaýar. Senem Onuň göreldesine eýerip, „Men ýalan sözlemek islämok, ýöne men ýanýoldaşymda entek ýok zatlar barada hem edil onda öňden bar zat ýaly gürlejek. Onuň imany bolmasa-da, edil imany bar ýaly men onuň üçin dileg etjek“ diýip aýdyp bilersiň. Elbetde, onuň etmek islemeýän zadyny etdirmäge seniň güýjüň ýetmez. Ýöne onuň ýüregine Hudaýyň sesiniň aralaşmagy üçin dileg edip, Hudaýyň güýjüne ýol açmagy başararsyň. Ýanýoldaşyň imana geler ýaly näçe wagtlap dileg edeniňiň parhy ýok, muňa seniň bütin ömrüň gitse-de, esasy zat şu wagtyň biderek zada sarp edilmänligindedir. Ýanýoldaşyň iman etdimi, etmedimi tapawudy ýok, sen şu kitapda berlen dilegleri okap we ýokardan beriljek ajaýyp jogaba garaşyp, hemişe onuň üçin dileg edip bilersiň.
Özüňi näçe erkin saýýanam bolsaň, durmuşa çykanyňdan soň mydama üstüňde iki sany borjuň: öz hojalygyň we çagalaryň boljakdygyny bilip goý. Hatda sen işläp, ýanýoldaşyň hojalyk işlerine we çagalaryňa seredýänem bolsa, barybir öz öýüňi parahatçylygyň, rahatlygyň we agzybirligiň mekanyna öwürmek saňa berlen. Bulardan başga-da, sen özüňe çekiji bolmaly, nahary gowy taýýarlap bilmeli, gowy eje bolmagy başarmaly, beden, ýürekdeşlik we ruhy taýdan hem sagdynlygyň nusgasy bolmagy başarmaly. Köp aýallar üçin bu zatlaryň hemmesini etmek örän agyr görünýär. Ýöne medalyň beýleki ýüzem bar — sen bu ýüküň baryny ýeke özüň götermeli däl, sebäbi sen munuň üçin Hudaýdan kömek sorap bilýärsiň.
Öýüňi maşgalaň üçin içinden diri gatnaşygyň çeşmesi akyp duran gökdäki mekana meňzetmegi özüňe öwretmegini Hudaýdan haýyş et. Hudaýdan ähli zatda: öýüňi arassa saklamagy, kir ýuwmagy, aşhanany tertipli saklamagy we holodilnigi iýmitden doldurmagy, ýorgan-düşegi ýygnamagy doly başarýan aýal bolmaga kömek bermegini haýyş et. Biziň bu zatlara şeýle bir gözümiz öwrenşipdir welin, hatda erkeklerimiz seniň gündelik edýän işleriňi görenoklaram, uzakly gün (ýa-da haçanam bolsa) sen ondan birje öwgüli söz hem eşitmersiň, ýöne ol ýokarda agzan zatlarymyzyň ýekejesinde kemçilik bolsa welin, derrew duýar. Meniň ýanýoldaşym şkafyny lampa ýa-da batareý aljak bolup açaýmasa, ony bir-iki aýlap açman hem gezýär, ýöne welin açan wagty şol gerekli zatlaryň hemmesem bolaýmaly. Agşamara işden öýe gelende, ol öýde çöregiň bardygyna ynamly gelýär, menem şeýle bolar ýaly elimden gelenini edýän.Ýanýoldaşym öýe höwes bilen ir geler ýaly, öýe öz dostlaryny çagyryp biler ýaly öý etmekligi öwretmegini Hudaýdan sorap dileg edýärin. Bu zatlar üçin öýüň baý bolmagy ýa-da owadan bezelen bolmagy hökman däl. Meniň birinji öýüm örän kiçijikdi we öýümde ulanylyp, arzan görnüşde satylan mebeller bardy. Men öýümi owadanlamak üçin ony öz joram bilen reňkläpdim. Bu zatlar üçin kiçijik fantaziýa bilen azajyk yhlas ýeterlikdir.
Ýaşaýan öýüňiň öz maşgalaň üçin hakyky ýyly ojaga öwrülmegi üçin ýanýoldaşyňyň maşgalanyň başy bolmagyna rugsat ber, sen bolsa şol öýüň ýüregi bol. Bularyň ikisem bolmak bolsa kyn zat. Hudaý ýanýoldaşyňy başarsa-başarmasa-da, mynasyp bolsa-bolmasa-da, şol maşgalanyň başy edip goýdy. Hudaýyň belleýşi şeýle. Beýle diýsek, maşgalada birini ýokary tutmaly diýdigimiz däl. Är-aýal ikisem deň. Äriň maşgalabaşy bolmalymy, oňa şeýle bolmaga rugsat ber. Hatda sen maşgalaňy ýeke özüň ekleýänem bolsaň, sen maşgalanyň ýüregi bolmalymy, ähli güýjüň bilen şol ýürek bolmaga çalyş. Siziň araňyzdaky maşgalada birinji bolmak dawasynyň çeşmesi, goý aýrylsyn.
Esasy zat kimiň işleýändiginde, kimiň öýe seredýändiginde däl. Esasy zat — biziň maşgalabaşy we maşgalanyň ýüregi diýen zada gowy düşünmegimizdedir. Birwagtlar ýanýoldaşym hepdeläp öýe we çagalara seretmeli bolupdy, sebabi men bir kitaby bellenen möhletinde gutarmalydym. Şu ýagdaýda men onuň maşgalabaşylyk hukugyna göz gyzdyrmadym ýa-da onuň şol hukuklaryny kemsitmedim. Käwagt onuň dynç almagy üçin özüm işlemeli bolupdym. Köp maşgalalar üçin bu örän kyn mesele bolup durýar. Şular ýaly ýagdaýda, gowusy, siziň araňyzda sazlaşygyň bolmagy üçin dileg ediň.
Öýdäki ýerbe-ýerlilik hemme zatda kämilligiň bardygyny we hiç hili kynçylygyň ýokdugyny aňlatmaýar-da, öýüňizde ähli zadyň gözegçilik astyndadygyny aňladýar. Eger ikiňizem köp işleýän bolsaňyz, onda öýüň işlerini öz araňyzda bölüşmeli. Eger ýanýoldaşyň beýtmek islemese, onda birazrak pul harçlap, öýde işlär ýaly adam tutmaly, ýogsa soňundan has artyk çykdajylaryň bolaýmagy ahmal (aýrylyşmak üçin, lukmana görünmek üçin we ş.m. hyzmatlar üçin). Şu meselede Hudaýyň gönükdirmegini sorap, Oňa ýüzleniň.
Ýokarda aýdylan zatlar seniň bedeniňe-de, kalbyňa-da, ruhuňa-da degişli, sebäbi olar aýratyn ünsi we aladany talap edýär. Bir gezek men radioda berilýän „tok-şou gepleşigini” diňledim, onda bir aýal äriniň indi özüni hasap etmeýändigini aýdyp, meşhur psihologa arz edýärdi. Gepleşigi alyp baryjy ol aýaldan: „Özüňe çekiji bolmak üçin siz näme edýärsiňiz?“ diýip soranda, ol aýal jogap berip bilmedi. Özüňe çekijilik öz-özünden peýda bolmaýar. Hatda dünýäde iň ajaýyp zenanlaram özüne çekijiligini saklamak üçin uly alada edipdirler. Şa zenan Ester öz ýurdunyň iň owadan zenanlarynyň biri bolsa-da, şanyň gaşyna barmak üçin bir ýyllap taýýarlyk görüpdir.
Biziň her birimiz özümizden: „Ýanýoldaşym üçin özüne çekiji bolup galmak babatda men näme edýärin?“ diýip soramaly. Men göze ýakymlymy? Meniň atyrlarym gowumy? Men fiziki maşklary ýerine ýetirmek bilen öz bedenimiň sagdyn bolmagynyň aladasyny edýänmi? Işe ukyplylygymy we daşky keşbimi gowy saklamak üçin berhiz tutýanmy? Men döwrebap geýinýänmi? Iň esasy zat: her gün wagtymy Hudaý bilen ýekelikde geçirýärinmi? Men kepil geçýärin: wagtyň köp bölegini Hudaý bilen geçirip bilseň, diňe şonda durkuň bilen şöhle saçarsyň. „Näziklik aldawçydyr, owadanlyk puçdyr; diňe Rebden gorkýan aýal öwülýändir“ (Süleým.tym.31:30).
Sen özüňe, saglygyňa we geljegiňe biperwaý garamaly däl. Munda hiç hili egoýizm ýok. Muňa egoýistik taýdan üns bermeli däl. Saňa näme etmelidigini we nädip etmelidigini görkezmegini sorap, Hudaýa ýüzlen. Mukaddes Ruhuň özüňde we öýüňde ýaşamagyny dile.
Bir gezek ýaňy durmuş guran wagtlarymyz, ýanýoldaşym işinden jaň edip, agşamlyk özüniň gowy görýän towuk etinden nahar taýýarlamagymy haýyş etdi.
Men dükana gidip, ähli gerek zatlary satyn aldym we onuň aýdan naharyny bişirdim. Emma ol gapydan girip-girmän: „Näme üçindir towuk etini iýesim gelenok-da, göläň etinden bişirilen nahary iýesim gelýär“ diýdi. Şol pursat meniň düşen ýagdaýymy göz öňüne-de getirip bilmersiňiz. Beýle ýagdaý diňe bir gezek bolanok. Näçe gezek Maýkl agşamlyk öýde boljak diýip söz berensoň hem, nahar stoluň üstünde taýyn bolup, on minut dagy geçensoň, gijä çenli işlemeli bolandygyny we işdeşleri bilen bile bir ýerde naharlanjakdygyny aýdyp, eden jaňlarynyň sanyny sanasam hasabymy ýitirýän. Ahyr soňunda men gaharlanmagyň, öýkelemegiň we gykylyklamagyň peýdasyzdygyna, ol zatlardan ýagdaýyň diňe beterleşýändigine düşündim. Ol özüni gorajak we aklajak bolup, meni özüniň nähili ýagdaýa düşendigine düşünmezlikde günäkärlärdi. Eger bildirýän nägileliklerimiň heňini üýtgetsem, ikimiz üçinem gowy boljakdygyna men düşündim. Şondan bäri men Maýklyň isleglerini göz öňümde tutmagymy bes edip, diňe özüm we çagalarym üçin nahar taýýarladym. Ol gelip, bize goşulaýsa, bu biziň üçin ýakymly bolýardy, eger beýtmese-de, muňa kaýyl bolupdym. Men çykalga tapmagy öwrendim:
Ýanýoldaşymdan öýkelämde, özüme onuň gowy häsiýetlerini ýatladyp başladym. Onuň näçe gezek öýüň agyr işlerine kömekleşendigini ýa-da nahar bişirmäge eden kömegini ýadyma salardym. Ol wepaly ýanýoldaş, ol hiç haçan bu barada şübhelenmäge delil bermändi. Ol imanly, ýygnaga-da gatnaýar, Mukaddes Kitaby okaýar we dileg edýär. Onuň beýik ahlak kadalary bar. Ol meni we çagalary söýýär, özüniň zehini bilen Hudaýy şöhratlandyrýar. Ol maşgalasyny doly üpjün edýär. Ähli zat mundan erbedem bolup bilerdi, şonuň üçin onuň bir nahara gelmändigine iňirdemek gerek däl.
Durmuşa çykýan gyzlara toýdan soň etjek talaplary sanawyny azaltmagy maslahat bermek bilen, olara uly kömek edip bilerdim diýip pikir edýän. Sebäbi adamsynyň şol talap sanawy boýunça ýaşamak islemeýändigini görüp, toýdan soň ondan göwni geçmez ýaly, gyzlara bu zatlar hakynda öňünden bildirmek peýdalymyka diýýän. Elbetde, toýdan öň hem nikanyň esasyny düzýän pul, ätiýaçlandyryş, dogruçyllyk, mähirlilik, ahlak meseleleri, söýgüde fiziki we ruhy birlik barada maslahatlaşmak gerek. Eger siziň nikaňyz bu zatlardan mahrum bolsa, onda muny talap edip bilersiňiz. Eger üýtgeýän zat bolmasa, munuň üçin dileg edip bilersiň. Ýöne aslyna seretsek, bir adamy öz pikiriňe gabat gelmäge mejbur etmäge seniň hakyň ýok.
Seniň zor salmaňa çydamak we ähli talaplaryňy ýerine ýetirmek erkekler üçin çydardan agyr gelýän zat. Munuň deregine öz kynçylyklaryňy Hudaýa dilegde açyp görkez-de, Onuň jogabyna garaş. Ärlerimizi gysajymyzda saklajak bolup, olara köp sanly talaplarymyzy bildirenimizde, olaryň öz talaplarymyza gabat gelmeýänini görenimizde gaharlanýarys we olardan göwnümiz geçýär. Bu bolsa gönüden-göni biziň öz günämiz. Biziň maşgalamyzdaky iň uly kynçylyklar Maýkldan eden tamalarymyň çykmadyk wagtynda, ony göz öňüme getirişimiň hakykata öwrülmedik pursadynda ýüze çykyp başlady.
Özüňde bar bolan boş hyýallaryň köpüsinden halas bol. Äriňi üýtgetjek bolup edýän bar synanyşyklaryň, onuň saňa ýaranmak üçin edýän synanyşyklary şowsuzlyga uçrar, bu bolsa ikiňize-de lapykeçlik getirer. Gowusy sen Hudaýa dileg et, goý Ol seniň ýanýoldaşyňy Öz isleýşi ýaly üýtgetsin. Hudaý bu işi hiç zat bilen deňäp bolmajak derejede gowy eder. “Hudaýyň edýän ähli zady bakydyr: oňa hiç zat goşubam, ondan hiç zat aýrybam bolmaz“ (Wagyzçy 3:14). Ýanýoldaşyň nähili bolsa, ony şol durşuna hem kabul et, onuň kämilleşmegi üçin bolsa dileg et. Onuň üýtgäp ugranyny göreniňde, Hudaýyň güýjüniň işläp başlandygyny bil. „Diňe Hudaýda ynjal, eý janym, çünki umydym Ondadyr“ (Mezm.62:5). Özüňdäki iň uly umytlaryňy ýanýoldaşyňa däl-de, Hudaýa bagla.
Hudaýyň erkeklerden aýallaryny söýmekligi, aýallardan bolsa ýanýoldaşlaryna hormat goýmaklygy talap edişini bellemek gyzykly. „Şeýlelikde, her biriňiz aýalyňyzy edil özüňizi söýşüňiz ýaly söýüň, aýal hem öz ärini hormatlasyn“ (Efesl.5:33). Hiç bir zenanyň öz söýmeýän adamsyna durmuşa çykmaýandygyna men ynanýaryn, ýöne toýdan soň köp wagt geçmänkä ol ärini hormatlamagy goýýar. Adatça hormaty ýitirmek söýgini ýitirmegiň başyny başlaýar, erkekler bolsa muny biziň pikir edişimizden has agyr geçirýärler.
Äriňi hormatlamazlygyň soňunyň has erbet gutarmagy mümkin, Dawut patyşanyň aýaly Mikal, Äht sandygyny şähere getirenlerinde äri begençden ýaňa Hudaýyň huzurynda, halkyň öňünde ýönekeý eşikde şatlanyp tans edende, ony synlady. Mikal äriniň şatlygyny paýlaşmakdana geçen, gaýtam oňa ýigrenç bilen seretdi (2 Şamuwel 6:16). Bolýan wakalara Hudaýyň gözi bilen seretmegiň ýerine, ärini ýazgardy. Ol ärine hormat goýmandygy üçin öz almytyny Hudaýdan aldy: Hudaý oňa jeza berdi, dünýäden perzentsiz ötdi. Biz ýanýoldaşymyzy ýeterlik derejede hormatlamasak, diňe öz maşgalamyza uly zyýan getirmek bilen çäklenmän, eýsem özümizi hem täze durmuşdan mahrum edýäris.
Ýene-de bir mysal getirmekçi. Aýalynyň doly şalyk gözelliginde özi bilen çakylyga gitmegini, şeýtmek bilen myhmanlara hormat goýandygyny görkezmek islän adamsynyň buýrugyna şa zenan Waşty boýun bolmady. Bu hereketi bilen öz adamsyny kemsidýändigini bilse-de, ol boýun bolmady: „Ýöne şa zenan Waşty äriniň hyzmatkärleriniň üsti bilen beren buýrugyny ýerine ýetirmek islemedi. Muňa äriniň gaty gahary gelip gazaplandy“ (Est.1:12–13). Netijede Waşty özüniň şa zenan derejesini ýitirdi. Ol diňe bir şa äriniň abraýyna zyýan ýetirmän, eýsem myhmanlary hem äsgermezlik edýändigini görkezdi. Eger zenan öz äriniň ýüreginde şa zenan bolmak islese, onuň maşgalasyny, dostlaryny öýkeletmek islemese, onda öz ärini kemsitmeli däldir (ol şoňa mynasybam bolsa). Şa zenan Waşty öz herekiti üçin gaty gymmat töleg töledi, ýagny, şa zenanlyk derejesini ýitirdi.
Eger şeýle ýagdaý barybir sende bolan bolsa, sen äriňi hormatlamaýandygyňy görkezen bolsaň, onda derrew Hudaýyň öňünde günäleriň üçin toba et.
„Hudaýym, öz adamyma Seniň sözüňde aýdylyşy ýaly hormat goýamok. Meniň ýüregimde agyrylardan goranmak üçin gurlan diwar bar. Ýürek ýaralarymyň bejerilmegi üçin men şol diwaryň ýykylmagyny isleýän. Öz ýanýoldaşymy ýeterlik derejede hormatlamandygyma ökünýän we ony sylamazlyk edenimi we oňa aýdan gödek sözlerimiň Saňa garşy edilen günädigini boýnuma alýan. Meniň ýüregimde söýginiň, ýagny, Seniň maňa bermek isleýän söýgiňiň ornuny eýelemek isleýän başga zatlaryň hemmesinden ýüregimi halas et. Meniň kalbymdaky rehimsizligiň diwarlaryny ýumur. Saňa ýaranmak üçin ýanýoldaşymy nädip hormatlamalydygymy maňa görkez. Hudaýym, maňa oňa bolan söýgiden doly ýürek ber, ony Seniň gözleriň bilen görmäge maňa kömek et“.
Şeýle edilen dileg saňa öz ýanýoldaşyňy gowy tanamaga we onuň kemçiliklerini gözlemezligiňe kömek eder. Sen ony goldap biljek we siziň durmuşyňyzy täzeläp biljek sözleri aýtmagy öwrenersiň. Eger diňe erbet zatlara üns berip gezseň, söýgi ölýär, eger diňe gowy zatlara seretseň söýgi janlanýar. Gursagyňda Hudaý ýaşaýan ýürek, ýanýoldaşyňa bolan söýgi ýaşaýan ýürek urýan bolsa, onda ähli zada başgaça seredip başlarsyň. Aram-aram onuň özüni alyp barşyna, edýän işlerine, onuň duýgularyna düşünmersiň, emma Hudaý saňa akyl berer we hemme zady hakyky görnüşinde görmäge kömek eder. Hudaýdan özüňe şu ukyby sowgat bermegini sorap dileg et.
Özüň üçin maşgalaly aýal hökmünde dileg edeniňde, gowy aýalyň Mukaddes Kitapdaky nusgasyny ýadyňda sakla. Mukaddes Kitapda aýdylşy ýaly, gowy aýal öýi hakynda alada edýändir we ony dolandyrýandyr; ol puly akylly-paýhasly saklaýandyr we ony ýerlikli ulanmagy başarýandyr. Ol öz saglygyna we daşky keşbine üns berýändir. Erjellik bilen zähmet çekýändir we gymmatly käriň eýesi bolýandyr. Ol köp zady başarýandyr we gelejegi hakda hemişe aladalanýandyr. Işsizlik oňa ýatdyr, ol hemişe öýüň işleri bilen gümradyr. Adamsy we çagalary ony öwýändir. Ol daşky owadanlyga gyzýan däldir, onuň iň owadan zady — Hudaýyň öňündäki gorkusydyr. Ol adamsyna kömekleşýändir we doly manyly durmuşda ýaşaýandyr (Süleým.tym. 31).
Ine, diňe Hudaýyň ýardam bermegi bilen, Oňa doly boýun bolmak şerti bilen şeýle bolýan aýal — ajýyp aýalyň keşbidir. Bu mertebäniň täji bolsa — adamsynyň öz aýalyna ynanmagydyr, sebäbi „aýal öz ömrüniň ähli günlerinde oňa ýamanlyk däl, ýagşylyk edýändir“ (Süleým.tym. 31:12). Aýalyň ärine edip biljek iň uly „ýagşylygy“ — bu onuň dilegidir. Diýmek, dileg edýärismi?
Hudaýym, maňa gowy aýal bolmaga kömek et. Muny Seniň kömegiň bolmasa edip bilmejegime düşünýän. Meni tekepbirlikden, çydamsyzlykdan we gaharjaňlykdan halas et we olary ýagşylyga, gaýduwsyzlyga, çydamlylyga öwür. Meni ýaramaz endiklerden we erbet keýpden halas et, gödek sözlerden we hyýallardan goranmagym üçin maňa ýagşylyk, mähirlilik, wepadarlyk, mylaýymlyk ber, öz duýgularymy saklamagy öwret. Meniň ýüregimi gatylykdan halas et we ýanýoldaşym bilen aramyzdaky duşmançylygyň diwarlaryny Öz ylhamyňyň kuwwatly güýji bilen derbi-dagyn et. Maňa täze ýürek ber we onda söýgi, parahatlyk, şatlyk ýarat (Galat.5:22). Öz kemçiliklerimi we erbet gylyklarymy düzetmäge güýjüm ýetenok, meni diňe Sen üýtgedip bilersiň.
Maňa ýüregimdäki günälerimi, aýratynam ýanýoldaşyma garşy günälerimi görkez. Ony ýeterlik söýmedigim we sylamadygym üçin ötünç soraýaryn. Oňa gaharlanandygym, ony tankytlandygym we öýke saklandygym üçin ötünç soraýaryn. Meni öýkeden, gahardan we lapykeçlikden halas et we ony Seniň bagyşlaýşyň ýaly doly, geçen zatlary ýatlaman, bagyşlap bilmegime kömek et. Meni öz maşgalama gutulyş berip bilerim ýaly et, oňa parahatlyk getirip bilerim ýaly et. Ýanýoldaşym ikimiziň aramyzdaky sagdyn gatnaşyklary täzeden dikelt we bizi biri-birimizden daşlaşmakdan halas et. Biri-birimizden aýrylyşmagyň bosagasyndan daşlaşdyr.
Maňa ýanýoldaşymyň kömekçisi we dosty bolmaga kömek et. Öýümizi onuň şatlyk bilen gaýdyp gelýän parahat, arkaýyn ýerine öwürmäge kömek et. Maňa özüme seretmegi, onuň üçin ýakymly bolmagy öwret. Maňa güýçden doly, maksada okgunly bolmaga, ruhy taýdan baý bolmaga kömek ber. Ýanýoldaşym öz aýaly hökmünde maňa buýsanyp biler ýaly aýal bolmaga kömek ber.
Men özümiň ähli umytlarymy Seniň haçyňa getirýän. Öz ýanýoldaşymy meniň isleýşim ýaly boldurmak islegimden halas et. Meniň isleglerimi bolsa diňe Sen kanagatlandyryp bilýärsiň. Ony bolşy ýaly kabul edip bilmegime we ony üýtgetmäge synanyşmazlygyma kömek et. Men öz ýolum bilen ony düýpgöter başga adam edip bilmejegimi bilýän, ýöne diňe Seniň onda edip biljek ajaýyp özgertmeleriňe bil baglaýan.
Oňa peýdaly bolar ýaly edip, ony üýtget. Men hiç birimiziňem hiç haçan kämil bolmandygymyzy we bolup hem bilmejekdigimizi boýun alýan. Diňe Sen kämilsiň, Hudaýym, bize-de kämillige ýakynlaşmaga Seniň kömek berjekdigiňe men ynanýan.
Maňa ýanýoldaşym üçin dileg etmegi öwret we dilegimiň söýginiň hakyky dilinde bolmagyna kömek ber. Eger biziň söýgimiz ölen bolsa, ony janlandyr. Maňa hakyky söýginiň bardygyny görkez, ony ýanýoldaşym duýup biler ýaly ýüze çykarmagy öwret. Hemme zatda biz ylalaşar ýaly, bize agzybirlik ber (Amos 3:3). Goý „Çydam we teselli Hudaýy Isa Mesihe görä bize özara pikirdeşlik bersin“ (Riml. 15:6).
Biri-birimiz bilen garşydaşlygymyzy goýup, garaşsyzlyk üçin söweşmegimizi bes edip, biziň bir bütewi bolup bilmegimize ýardam et. Bize maşgalamyzyň beýik bähbidiniň hatyrasyna biri-birimiziň ýalňyşlyklarymyzy, kemçiliklerimizi görmän, bile zähmet çekmegi öwret. Bize parahatlyga dyrjaşmagy, biri-birimize arka durmaklygy öwret (Riml.14:19). Şeýdip, biz „bir ruhda we bir pikirde birleşeris“ (1 Korint. 1:10).
Men Saňa biri-birimize bolan wepadarlygymyzyň gün-günden ösmegi üçin dileg edýärin. Ýanýoldaşyma Seniň islegiň boýunça maşgalabaşy bolmaga kömek ber. Ony goldamagy we sylamagy öwret, maşgalabaşy hökmünde oňa öz borçlaryny ýerine ýetirmäge kömek bermegi maňa öwret.
Ýüregindäki hyýallaryna düşünmäge we onuň tarapynda durup bilmäge maňa kömek ber. Onuň hyýallaryny we talaplaryny maňa açyp görkez. Bolup biläýjek her dürli kynçylyklar döremänkä, olary maňa görkez. Biziň maşgalamyza Öz ýaşaýyş demiňi üfle.
Hudaýym, meni başga adam et. Meniň durmuşa başgaça, ynamly garap bilmegime kömek et. Ýanýoldaşym hökmünde maňa beren adamyň bilen aragatnaşyklarymy täzele. Oňa başga göz bilen seredip bilmegime kömek et, meniň ýüregimi täze söýgi, täze duýgy, täze isleg bilen doldur. Meni Hudaýyň täze mahlugy bolar ýaly we mynasyp aýal bolar ýaly et.
Munuň üçin size diýýärin, dileg bilen dilän ähli zadyňyzy aljagyňyza iman ediň, ol size berler. Gökdäki Ataňyz siziň ýazyklaryňyzy bagyşlar ýaly, birinden öýke-kinäňiz bar bolsa, dileg etmäge duran mahalyňyz sizde ony bagyşlaň.
Biri-biriňize mähriban, gamhor boluň, Hudaýyň sizi Mesihde bagyşlaýşy ýaly, siz hem biri-biriňizi bagyşlaň.
Diläň, size berler; agtaryň, taparsyňyz; gapyny kakyň, size açylar. Çünki dilän alar, agtaran tapar, gapy kakana açylar.
Öý akyldarlyk bilen salnyp, düşünje bilen berkarar edilýändir. Bilim bilen otaglar her hili gymmatbaha hem ýakymly şaý-sepden dolýandyr.
Ýagşylyk etmekden ýadamalyň; çünki gowşamasak, wagtynda orarys.
IKINJI BAP
Onuň işi
Bill işlänok diýen ýalydy. Ol maşgalasynyň pul meselesini höwes bilen aýaly Kimiň üstüne atdy, özi bolsa wagtyny boş hyýallarda geçirýär. Belanyň körügi Bill 17 ýyldan bäri boş netijeli maksatnamasyny düzýärkä, aýaly Kimiň bu meseläni ýeke özüniň çözmeginden şatlyk tapmak islemeýändigindedi. Billiň gowşaklygynyň esasynda gorkunyň ýatandygyna men ynanýan. Eger ol özüniň islemeýän işini tapaýsa, onda bütin ömrüni halamaýan işini edip ötürmeli bolar öýdüp gorkýar.
Stiwen özüni çenden aşa köp işlemäge mejbur edýär. Ol dynç almagyň nämedigini, öz işiniň netijesinden lezzet almagyň nämedigini bilenok. Ol maşgalasy bilen örän seýrek bolýar. Onuň ýetginjek çagalary bolsa ulalyp barýar. Ol zerurlyk bolany üçin „öküz ýaly“ işlänok-da, gorkup işleýär. Eger ol birden saklanaýsa, adamlar oňa hormat bilen seretmegini bes eder, şonda ol öz-özüne bolan hormaty ýitirerin öýdüp gorkýar.
Biz erkek adamyň işine bolan gatnaşygynyň aňry baş ýagdaýlaryny mysal getirýäris; bu bir tarapdan, ýaltalyk — ýagny, egoýizm (diňe özüni bilmeklik), gorky, özüne ynamsyzlyk, geljekden gorkmaklyk sebäpli işden daşlaşmaga synanyşykdyr. Hudaý ýaltalar barada: „Gapy öz petlelerinde nähili aýlanýan bolsa, ýalta-da öz düşeginde şeýle edýändir“ diýýär. (Süleým. tym. 26:14) „Ukuçyllyk adama ýyrtyk jul geýdirýändir“ (Süleým.tym. 23:21) „Ýaltanyň ýoly tikenekli aýmança ýalydyr“ (Süleým.tym.15:19). „Ýaltany höwesi öldürýändir, çünki elleri işlemegi ret edýändir“(Süleým.tym 21:25). Başga söz bilen aýdanymyzda, ýalta adam hiç haçan hiç zada ýetip bilmez, hiç zat gazanybam bilmez, onuň ýoly iň soňunda heläkçilige alyp barýan külpetli ýoldur.
Başga bir aňry çäk dereje bolsa — iň soňky demiňe çenli işiňe berilmek. Bu görnüşli adamlara Hudaý şeýle diýýär: „Gazanja gyzygýan her adamyň ýoly şeýledir; bu gyzykmak öz eýesiniň janyny alýandyr“ (Süleým.tym. 1:19). „Men öz ellerimiň eden ähli işine, olary etmek üçin çeken zähmetime göz aýladym: ine, hemmesi — bir boş hysyrdy we janyňy surnukdyrýan zat eken, günüň astynda olardan peýda ýok“ (Wagyzçy. 2:11). Aňyny diňe işine aldyran adamyň çekýän zähmeti ony ruhy taýdan pese düşürýär we durmuşynyň manysyndan mahrum edýär.
Ýokarda agzalan birinji uguram, ikinji uguram adamy bagtly etmeýär we onuň durmuşyny manydan doldurmaýar. Diňe Hudaýyň kömegi bilen „altyn aralygy“ tapyp, täze görnüşli durmuş bilen ýaşamaga başlamak mümkin.
Adamy iň soňky derejä ýetirýän zat hem — şol bir gorky. Bar gep, erkek adama işini özüne laýyk hasaplamagyň mahsuslygyndadyr. Ol özüniň gadrynyň bilinmegini hem-de özüniň ýeňiji saýylmagyny isleýär. Bu maksatlara ýetmegiň serişdesini bolsa, düzgün bolşy ýaly, ol öz işinde görýär. Işiniň birden şowsuzlyga uçraýmagy ony gorkuzýar. Eger ol işini öz başaryp bilşi ýaly ýerine ýetirip bilmese, şeýle ýagdaýyň özüni kemsitmeginden gorkýar. Eger öz zähmetiniň netijesini görmese, bu ýagdaý ony ezýär we ol özüniň güýçsüzligini duýýar.
Erkek adam üçin işiň durmuşdan kanagatlanma alma ýoludygyny Hudaý bilýär. Ol şeýle diýýär: „eger adam… özüniň islendik işinde gowulyk görýän bolsa, onda bu — Hudaýyň sylagydyr“ (Wagyzçy 3:13). Erkek kişiniň öz işinden nägileliginiň sebäbi onuň edýän işinde däl-de, eýsem şol işiň onuň üçin nähili manysynyň barlygyndadyr. Öz edýän işiniň manysyny görmeýän erkek adam günlerde bir gün ömrüniň köp bölegini ujypsyzja hak üçin şeýle işe bagyş edendigini görer, iň bolmanda şu iş üçin ömrüni bagyş etmegiň gerek däl ekendigini biler. Munuň üstesine-de, ýaşy bir çene baran adam bolsa, onuň kellesine şeýle pikiriň gelmegi mümkin: “Sen hiç kime gerek däl. Seni her kim bilenem çalşyp bilerler. Sen öňki edýan işiňi etmegi başaraňok. Bir zatlar öwrenerden sen eýýäm garry. Sen umytsyz“. Beýle ýagdaý bolsa erkek adam üçin örän howply bolup biler.
Geriň kakasy-da, atasy-da öz maşgalasyny zordan eklän adamlardy. Olaryň ählisem özlerine näme bolýandygy hakda has giç pikirlenmäge başlapdylar. Olar öz işlerini gabat gelşine görä, manysy hakda oýlanman çalşypdylar. Olar hemişe gazanç etmek ugrunda söweşýärdiler. Olaryň ata-eneleri öz çagalarynyň ukybynyň ýüze çykmagy we olara Hudaýyň ak patasynyň inmegi üçin, olaryň öňünde ähli gowy gapylaryň açylmagy üçin we olaryň öz orunlaryny tapyp bilmekleri üçin hiç haçan dileg etmändiler. Şu ýerden görnüşi ýaly, Hudaýyň gatnaşygy ýok ýerinde şeýle ýagdaýlar gaýtalanýar.
Kimiň ata-enesi çagalary üçin yhlasly dileg edýän bolsa, şolaryň özlerini kanagatlandyrýan işi gözlemeleriniň üstünlikli bolýandygyny men bilýärin. Olaryň tapan işiniň başda kyn bolmagy mümkin, emma olar öz maksadyny we öz ornuny bilýärler, hut şu zatlar hem olara dogry ugurdan gitmäge kömek edýär. Başga adamlara has tanyş bolan umytsyzlyk we sussypeslik bularyň gapdalyndan aýlanyp geçýär.
Öz çagasynyň durmuşyny meýilleşdirýan ata-eneleriň arasynda az sanlysy çagalaryna bolan Hudaýyň isleginiň nämededigine düşünmek isleýärler. Çaganyň durmuşy tötänligiň erkine berlende, lapykeçlikden, şübheden we umytsyzlykdan başga hiç zat berip bilmeýän kär gözlegi başlanýar. Eger ýanýoldaşyňyň durmuşy hem hut şeýle başlanan bolsa, seniň dilegleriň ony üýtgedip biler.
Eger ýanýoldaşyň ata-enesiniň dileginden mahrum bolsa, onda sen muny düzedip bilersiň. Özüne Hudaýyň görkezýän ýoluny we islegini görer ýaly, onuň gözleriniň açylmagy üçin sen dileg edip bilersiň. Seniň edýän dilegleriň äriňe edýän işiniň nähilidigine garamazdan, özüni gerekli we ähmiýetli duýmaga kömek eder. Sen äriňi ukyp hem zehin bilen Hudaýyň sylaglandygyna we gelejekde onuň üçin ajaýyp zatlary taýýarlandygyna ony ynandyryp bilersiň. Şondan soň hiç bir adamyň özünden aýryp bilmejek täze mümkinçiliklerini görmäge we oňa düşünmäge kömek bermegini Hudaýdan dile.
Eger äriňiň işi üstünlikli bolsa-da, işindäki ähli zadyň Hudaýyň islegi bilen bolary ýaly, onuň üçin dileg et. Meniň ýanýoldaşym aýdym üçin saz ýazýar we saz prodýusseri bolup işleýär. Ol köplenç maňa dileglerimiň özüni gorandygyny, islemeýän müşderileri bilen işleşmekden gaçmaga kömek edendigini aýdardy. Ol hiç haçan içigara we oňşuksyz adamlar bilen işleşmeli bolmandy. Eger bu işewürligiň özboluşly aýratynlyklaryny göz öňünde tutsaň, muny hakyky gudrat hasap etmek mümkindi. Men hemişe onuň ýanyna oňat adamlary getirmegini we oňa erbetlik edip biljek adamlardan ony daşlaşdyrmagyny Hudaýdan dilärdim. Biziň dileglerimiz ärimiziň işiniň birkemsiz bolmagyny gazanyp bilmese-de, olaryň işini has ýeňilleşdirmäge we köpsanly gerekmejek kynçylyklardan azat etmäge ukyplydyr.
Eger ýanýoldaşyň işine jany-teni bilen berlen bolsa, onuň käwagt dynç almagy we birneme göwnüni açmagy üçin hem alada et, az wagtlyk hem bolsa, ony maşgalany ekleme ýükünden boşat. Erkeklere dynç almak zerur. Munsyz olar „işinde ýöne ýanyp“ bilerler we her dürli synaglaryň öňünde ejiz bolarlar. Seniň dilegleriň ýanýoldaşyňa durmuşyň manysynyň işde däl-de, Hudaýyň yzyna eýermekdedigine düşünmäge kömek eder. Ýanýoldaşymyz şu deňagramlylygy tapar ýaly biz dileg ederis.
Hudaýym, ýanýoldaşymyň işine ak pata bermegiň üçin dileg edýän. Goý, ol iş oňa diňe bir üstünlik we pul ýagdaýynyň pajarlamasyny getirmän, uly kanagatlanma hem getirsin. Eger işinde bir zat Seniň islegiňe laýyk gelmeýän bolsa, oňa muny açyp görkez. Onuň ýalňyşýandygyny özüne görkez we ony dogry ýola gönükdir. Oňa güýç toplamaga, geljegini görmegi öwrenmäge we gowşaklykdan we ýaltalykdan halas bolmaga kömek et. Goý, ol hiç haçan gorky, egoýizm ýa-da jogapkärçilik gorkusy zerarly işinden boýun gaçyrmasyn. Başga adamlara ýaranjak bolup, işinde özüne zor salmaly däldigini oňa görkez. Ol hiç haçan Seniň özüne beren zadyňdan başga köp zada gyzmasyn. Oňa öz üstünligine şatlanyp bilmegi we köp zada ýetmäge ymtylmazlygy öwret. Oňa öňe gitmäge kömek ber, ony üstünlige barýan ýolda her hili mejbur edilmeden we zor salynmadan halas et.
Hudaýym, Seniň onuň işiniň Eýesi bolmagyň üçin, edýän her bir işini Seniň bilen bile etmegi üçin dileg edýän. Iş gözläp tapmakda we ony abraý bilen ýerine ýetirmekde Seniň beren sylaglaryňa ynamly bolmagyna kömek et. Hiç bir adamyň ýapyp bilmejek gapylaryny — gelejegiň gapylaryny onuň üçin aç. Onuň işine ussatlyk endiklerini köpelt we her ýyl olary kämilleşdirmegine kömek et. Ärime nädemde peýda berip biljegimi maňa görkez.
Işiniň hemişelik, gyzykly, onuň üçin ýakymly we gowy aýlykly bolmagy üçin dileg edýän. Goý, ol şu aşakdaky berlen tabşyryga hemişe wepaly bolsun: “Gaýratyňyz gowşamasyn. Ruhda hyjuwly boluň. Rebbe hyzmat ediň“ (Riml.12:11). Goý, ol Seniň diri suwuňyň boýunda ekilen, öz miwesini wagtynda berýän agaç bolsun. Nähili ýagdaý bolsa-da ruhdan düşmän, gaýtam onuň berkemegine we üstünlik gazanmagyna kömek ber.
Işinde gaýratly adamy görýärmisiň? Ol patyşalar huzurynda durar; garamaýak adamlaryň huzurynda durmaz.
Baýajak bolup azara galma, bu pikiriňden el göter. Sen ýok zatlara göz dikermisiň? Baýlyk ganat baglap, bürgüt ýaly göklere uçýandyr.
Sebäbi bu adam bütin dünýäni gazanyp, janyny ýogaltsa, oňa näme peýdasy bolar? Ýa-da adam janyna derek näme berip biler?
Ýaltalykdan jaýyň üçegi sallanar, elleriň sallananda bolsa öýüň akyp gider.
Çünki olaryň güýjüniň şöhraty Sensiň; Seniň razylygyň bilen şahymyz beýgeler.
ÜÇÜNJI BAP
Onuň pul ýagdaýy
Seniň ýanýoldaşyňyň bütin durmuşynda gazanan üstünligi onuň pula bolan gatnaşygyna baglydyr. Onuň ýüregi sahymy ýa-da gysganç? Ol başgalar üçin şatlanyp bilýärmi ýa-da ony göripçilik gynaýarmy? Pul onuň üçin näme bolup durýar — merhemetmi ýa-da gargyş? Ol öz ganazjyny nähili harçlaýar: akylly-başlymy ýa-da paýhassyz? Pully meselede siziň araňyzda ylalaşyk barmy ýa-da siz hemişe jenjelleşýärsiňizmi? Maşgalanyň iň agyr ýüki pul dawasyndan, onuň ýetmezçiliginden, köp bergili bolmakdan başga zat bolup bilmez. Eger bar zadymyzyň diňe Hudaýyň islegi bilen bolandygyna düşünsek, hemme zadymyzyň eýesi edip, diňe Ony çagyrsak — şonda pul bilen, onuň ýetmezçiligi bilen baglanyşykly kynçylyklardan gaça durup bileris.
Meniň ýanýoldaşym erbet gazanç etmese-de, onuň söwdasy hemişe „kä oňýar, käte doňýar“ diýen kada boýunça gurnalandy. Bir gezek pulsuzlyk bir ýyllap dowam etdi, muny biziň ählimiz duýduk. Hatda pul bermeli kompaniýalar hem nagt töläre puly bolmansoň, bize bir köpügem bermediler. Bu agyr döwür boldy. Eger biz özümiziň ähli pully meselämizi Hudaýa ynanmadyk bolsak we Oňa bil baglamadyk bolsak, onda ähli zat mundanam beter bolardy. Diňe Hudaýa gulak asmagymyz we gazanjymyzyň ondan bir bölegini ýygnaga sadaka bermegimiz bizi köşeşdirýän zat boldy. „Hasylyňyzyň ondan birini sadaka hökmünde zekat saklanýan öýe getiriň we synlap görüň, Men size gökleriň penjirelerini açmarynmy we üstüňize bolelin dökmerinmi?“ diýip, Hudaý aýdýar (Malak. 3:10). Biz garyplara we mätäçlere hem kömek etmekde wepalydyk: „Garyplara paýhasly garaýan nähili bagtly! Ýaman günde Reb ony halas eder“ (Mezm. 41:2). Mukaddes Kitapda berlen wada hem biziň ýadymyzdady: „Rebbi agtarýanlar bolsa hiç bir zada mätäçlik çekmez“ (Mezm. 34:10). Biz hakykatdanam Hudaýy agtardyk. Biz Hudaýa ýaşaýyş çeşmesi hökmünde sygynyp, Onuň tabşyryklaryna eýerip, özümiziň ak pata aljakdygymyza ynanýardyk. Mätäç zatlarymyzyň ählisini Onuň bize berjegine ynandyk. Şeýle-de boldy.
Eger biz pully meselämizi Hudaýa tabşyrsak we Onuň islegini ýerine ýetirsek, onda köp meseleler çözüler. Bu bolsa haçan Hudaý ber diýse, şonda bermekligi aňladýar. Hudaý Öz islegini ýerine ýetirýän adama gutulyş, gorag, täze durmuşa ak pata berjegini wada edýär. Muňa ters gelýän ýagdaýda bolsa biz öz yzy bilen garyplygy getirýän kemsitmäni datmaly bolarys: “Kim garybyň perýadyna gulak asmasa, ol hem perýat eder welin, jogap bolmaz“ (Süleým. tym. 21:13) Gysgançlyk seni bar zadyňa şatlanyp bilmek ukybyndan mahrum eder, bu bolsa durmuşda köp kynçylyklara getirer.
Hakykatdanam, sadaka bermegiň nämedigini bilmeýän baý adamlar bar. Eger durmuşyna üns berip seretseň, olaryň Hudaýyň berýän köp ak patasyndan — içki berklikden, goragdan, söýgüden, kalbynyň rahatlygyndan, saglykdan we durmuşy doly duýmakdan mahrumdyklaryny görmek bolýar. Olaryň özlerem munuň sebäbine düşünmeýärler. Olar öz baýlygyny saklaýarlar, ýöne oňa satlanyp bilmeýärler; munuň sebäbem: olar bir zady bilmeýärler — hakyky durmuşyň açarynyň Hudaýy tanamakdadygyny we Onuň ýoly bilen ýöremekdedigini bilmeýärler. Beýle diýdigimiz bolsa — öz wagtyňy, güýjüňi, söýgiňi, zehiniňi we gazanjyňy Hudaýa tabşyrmak diýmegi aňladýar.
Ýanýoldaşyňyň durmuşyň şol açaryny tapmagy, Hudaýyň islegine düşünmegi, öz puluny ulanmakda Hudaýyň nähili isleginiň bardygyna düşünmegi üçin dileg et. Ol başga adamlar bilen paýlaşyp bilýän sahy ýürek tapar ýaly, bary bilen kanagatlanar ýaly, köpe çapmaz ýaly dileg et. Köp gazanç etmäge ymtylmak erbet zat diýemok — gaýtam tersine. Erkek adam öz zähmeti üçin mynasyp hak almalydyr, aýaly bolsa munuň üçin dileg etmelidir. Birmeňzeş agyr, kalbyňy ýadadýan, iň soňunda-da garyplygyň hemralary bolan hasrat, ýigrenç, gahar we göripçilik ýaly zatlary getirýän zähmeti adama mynasyp hasap etmek bolmaz. Nähili ýagdaý bolsa-da, ýanýoldaşyň üstüne berekediň edil ýagyş ýaly ýagmagy üçin we bu berekediň oňa diňe Hudaýdan gelmegi üçin dileg et. „Rebbiň berekedi baý edýändir, Ol oňa hysyrdy getirýän däldir“ (Süleým.tym. 10:22).
Käwagt siziň pul meseleleriňiziň dileg arkaly çözülmezligi mümkin, sebäbi käwagt Hudaý pully kynçylyklary ünsüňizi nämedir bir zada çekmek üçin ýa-da size bir zady öwretmek üçin ulanýar. Ýöne sen ikirjiňlenme, seniň dilegleriň ýanýoldaşyňy biderek azapdan we agyryly ýeňlişden gorar. Reb öz baýlygyny diňe Hudaýda görýän tabyn, minnetdar we sahy ýüreklere bereket bermek isleýär. „Hazynaňyz nirede bolsa, ýüregiňiz hem şol ýerde bolar“ (Matta 6:21). Hudaý ýanýoldaşyňyň öz hazynasyny pulda däl-de, Özünde tapmagyny isleýär.
Hudaýym, men ähli gazanjymyzy Saňa ynanýaryn. Olaryň eýesi bol we olary Öz maksatlaryňa ýetmek üçin ulan. Biziň ikimize-de Seniň berýän sowgatlaryňy dogry ulanmagy öwret. Puly harçlamak meselesinde ikimiziň ylalaşyga gelmegimize kömek ber. Özümiziň berginiň agyr ýükünden halas bolmagymyz üçin dileg edýärin. Bize haçan we nirede ýalňyşandygymyzy görkez, bize akyl-paýhas ber, ýykylan ähli zatlary dikelt-de, bize ýol görkez. Biziň baýlygymyzyň köpelmegine meniň akylly-başly gatnaşmagymy öwret. Özümizdäki ähli zadyň Seniňkidigini hemişe ýadymyzda saklaly we munuň üçin Saňa minnetdarlyk bildireli.
Öz sözüňde bize tabşyryşyň ýaly, ýanýoldaşymyň (onuň ady) Saňa we başgalara meýletinlik bilen sadaka bermegi öwrenmegi üçin dileg edýärin. Oňa puluny akylly-başly dolandyryp biler ýaly akyl ber we puluny paýhasly sowmagy, öz geljegini paýhasly meýilleşdirmegi öwret. Men Senden haýyş edýarin: oňa puluny ýele sowurmaklyk bilen gysgançlygyň arasyndaky aram ýagdaýy (altyn aralygy) tapmaga kömek et. Goý, onuň işi hemişe ýokary tölegli bolsun, onuň puly mydama durnukly we bitin bolsun, ogurlanmasyn we biderek sowulmasyn. Olary köpelt, goý, onuň zähmeti hemişe peýda getirsin. Hiç haçan ýanýoldaşymyň pully meselede azap çekmezligi üçin dileg edýän. Goý, ol ilki Seniň şalygyňy gözlesin, galan ähli zatlaryň özüne goşulyp beriljegine ynansyn (Luka 12:31).
Siz-de näme iýjegiňizi, näme içjegiňizi agtarmaň, gaýgy etmäň. Çünki dünýäniň milletleri bularyň hemmesini agtarýarlar, Ataňyz hem bularyň size gerekdigini bilýär. Hudaýyň patyşalygyny agtaryň, bu zatlaryň bary size onuň üstüne goşulup berler.
Onuň durmuşy ýadynda köp wagt galmaz; şonuň üçin Hudaý ony ýüreginiň şatlygy bilen doldurýar.
Kim garyba ýardam edýän bolsa, onuň kemligi bolmaz; gözlerini ýumýan bolsa, köp gargyşa sezewar bolar.
Men ýaş ýigitdim, indi garradym we dogry adamyň terk edilenligini ýa onuň zürýadynyň çörek dilenenini görmedim.
Meniň Hudaýym ähli hajatyňyzy Mesih Isadaky şöhratly baýlygy bilen doldurar.
DÖRDÜNJI BAP
Onuň jynsy gatnaşyklary
Bu bapda erkek adamlaryň durmuşyndaky iň esasy zat hakda gürrüň berjek. Meniň pikirimçe, biz ärlerimiziň wajyp hasaplaýan jynsy gatnaşyklaryna gowy üns berip, olaryň peýdasyny gözlesek, onda olar uly jemgyýetçilik ähmiýeti bolan işlerinde has-da bagtly bolup, uly üstünlikler gazanarlar.
Men ýigrimi ýyllap aýallar bilen işleşdim. Aslyýetinde men olar bilen boş we öli, birinjilik ugrundaky mydamalyk göreşden doly bolan şowsuz maşgalalar üçin hemişe bile dileg edýärin. Şol toplan tejribämde hem aýallar üçin jynsy gatnaşyklaryň az ähmiýetlidigine göz ýetirdim. Olar bu barada hiç hili oýlanmaýarlar diýmek bolmaz. Olaryň durmuşynda hemişe üns bermeli başga has wajyp zatlar bar: çaga terbiýesi, işi, pul meseleleri, öýüň işleri, ýakyn adamlarynyň keseli we äri bilen bäsdeşlik, garaz, jynsy gatnaşyklar şu zatlaryň hemmesinden soňda durýar. Käbir aýallar öz ärleri bilen her hili sebäplere görä hepdeläp, aýlap, käwagt ýyllap hem jynsy gatnaşyklary etmeýärler. Maşgalasy tozup ugranda bolsa, muňa haýran galýarlar. Aýallary şeýle durmuşda ýaşamak kanagatlandyrýar, emma erkekleriň bu babatda özüni kemsidilen saýýan bolmagy mümkin.
Aýal üçin jynsy gatnaşyklar erkege öz mährini, söýgüsini aýan etmegiň usuly bolup durýar. Ol özüni öýkeledýän, ynjydýan, özünden daşlaşdyrýan we hiç hili goldaw bermeýän, özüni ýalňyz we taşlantgy hasap etdirýän adamsy bilen jynsy gatnaşykda bolmak islemeýär. Ýöne erkek adam üçin bolsa jynsy gatnaşyklar has zerur zat bolup galýar. Eger ol wagtly-wagtynda öz höwesini kanagatlandyrmasa, onuň görşi we eşidişi kütelýär, aňy we duýgulary öz ýitiligini ýitirýär. Eger erkegiň bu höwesi inkär edilse, ol öz aýalyny eşitmesini bes edýär, onuň islegine düşünmesini bes edýär. Emma aýallarda bu zatlar tersine. Olar wajyp meselelerimizi çözýänçäk, jynsy gatnaşyklar garaşybam biler öýdýärler. Emma bu meseleleri çözmezden öňürti jyns gatnaşyk dogry ýola goýulsa, onda olaryň çözülmesi has ýeňilleşer.
Ine, näme üçin durmuşyňyzda jynsy gatnaşyklara gerekli ornuň berilmegi zerur. Munuň üçin amatly şertiň bardygy ýa-da ýokdugy, islegiňiň bardygy ýa-da ýokdugy esasy zat däl. Äriň bilen mähirli gatnaşygy saklamak isleseň, onuň höwesini kanagatlandyrmagyň, oňa düşünmegiň zerurlygy esasy zatdyr. Erkekleri hut şu meselede kemsitmek, ýaragsyzlandyrmak, özleriniň hiç zatdyklaryny duýmaga mejbur etmek örän ýeňil bolýar, sebäbi bu mesele olaryň iň gowşak ýeridir.
Aýallaryň Hudaýyň şu meseledäki nukdaý nazaryna doly düşünmeýändikleri sebäpli jynsy gatnaşyklarynda kemçilikler ýüze çykýar. Ýöne bu babatda Injilde anyk aýdylýar: „Aýalyň öz tenine ygtyýary ýokdur, bu ygtyýar äriňkidir we şonuň ýaly, äriňde öz tenine ygtyýary ýokdur, bu ygtyýar aýalyňkydyr. Diňe oraza we doga bilen meşgul bolar ýaly, ylalaşyga görä, wagtlaýynça bolmasa, biri-biriňizi är-aýallyk hakyndan mahrum etmäň. Wagtlaýyn aýrylsaňyz-da, şeýtan nebsiňize buýurma babatda sizi synaga salmaz ýaly, ýene-de birleşiň“ (1 Korint. 7:4–5). Nikadaky jynsy gatnaşyk — bu Hudaýyň belläni. Jynsy gatnaşykdan yzygider gaçyp gezmek — bu ýalňyşlyk bolar. Kesel bolsaň, oraza tutup, dileg edýän bolsaň, onda başga gep.
Nikalaşandan soň bedenimiz özümize degişli däldir, biri-birimize fiziki taýdan üns bermäge bolsa biz borçly. Jynsy gatnaşyklaryň ýygylygy är-aýalyň biriniň talabyna bagly bolman, eýsem ikisiniň hem talabyna bagly bolmalydyr. Eger jynsy gatnaşyklar diňe seniň talabyňa we islegiňe bagly bolsa, onda bu seniň Hudaýyň şu meseledäki garaýşyna düşünmeýändigiňi aňladýar. Är-aýalyň bedeni biri-birine şatlyk getirmeli diýip, Hudaý aýdýar. Tebigatyň ýaradyşy şeýle, erkek adama jynsy gatnaşyklar zerur. Erkek öýlenenden soň, aýaly onuň bu islegini kanagatlandyrmaga borçludyr. Eger aýal öz borjuny äsgermezlik etse, olaryň aragatnaşygynda köp zat ýitirilýär. Şonda biz pikir edişimizden has howply bolan synaglaryň öňünde güýçsiz bolýarys. Beýle ýagdaý her bir adamda bolup biler, şonuň üçin ikiňiziňem durmuşyňyzdaky är-aýallyk gatnaşyklary dileg edilmegine mätäç. Kynçylyk ýüze çykmazdan öň dileg edip başlamak gowudyr.
Eger äriň seniň isleýşiňden has ýygy jynsy gatnaşykda bolmak isleýän bolsa, özüňe bu meselede üýtgemäge kömek etmegini Hudaýdan dile. Öz şahsy tejribämden bilşim ýaly, är-aýalyň arasynda jynsy gatnaşyk meselesinde kynçylyk köplenç olaryň çagalary ýaş wagtynda, olara ünsüň has gerek wagtynda köp ýüze çykýar. Çagalaryňy ýatyryp, ýadap, ýaňyja düşegiňe geçip, basym uka gitmegiň arzuwynda wagtyň, äriňde bu gije üçin başga hyýallar bolýar. Şonda sen „Muny ýadyňdan çykar, men gaty ýadaw“ diýip, onuň islegini aýgytly ýatyryp hem bilersiň, oňa öz ýagdaýyňy düşündirip hem bilersiň. Şeýle ýagdaýda ol ýa „Bolýar, gürrüňi ýok. Dynjyňy al” diýip jogap berer ýa-da gahar edip, öz närazylygyny ýüze çykarar. Ýöne men ýokarda sanalyp geçilenlerden başga has gowy usuly tapdym. Bu usul arkaly, ýagny, ýanýoldaşyňyň höwesini kanagatlandyrmaga razylaşmak arkaly sen ýokarda aýdylan nogsanlyklary aradan aýryp bilersiň. Bu bolsa siziň ikiňiz üçinem peýdaly bolar.
Ýanýoldaşýň saňa öz arzyly islegini aýdanda, gözüňi alartma we uludan demiňi alma, oňa derek şeýle diý: „Bolýar, maňa 15 minut çemesi wagt ber“. Şol aralykda bolsa özüňi has ýakymly etmäge çalyş, mysal üçin, suwa düş, teniňe ýakymly ysly losýon çal ýa-da onuň halaýan atyryndan sep (şunuň ýaly atyry diňe şu ýagdaý üçin aýawly sakla), saçyňy dara, azajyk ýüz-gözüňe reňk çalsaňam kem däl, iň bolmanda dodagyňy ýaldyradýan reňki çal. Onuň halaýan içki eşigiňi geý, öz kemçilikleriňe gaty üns berip durma, sebäbi ol oňa hiç hili üns bermez. Ýatanda geýilýän owadan köýnegiňi geýseň, kemçilikleriň ýapylar. Şol wagt hem Hudaýdan özüňe güýç sora we ýüregiňi ýanýoldaşyňa bermegini sora. Şeýdip onuň öňüne geleňde ol haýran galar we biderek garaşmanlygyna göz ýetirer. Özüňiň gowy ýanýoldaş bolup bilýändigiňi göreňde, öz-özüňe haýran galarsyň we öz-özüňden göwnüň hoş bolar. Şeýdip ikiňizem süýji uka gidersiňiz. Şu ýitirilen gysgajyk wagt siziň durmuşyňyza uly abadançylyk getirer.
Äri aýalyny islemezlik edýän bolsa, bu zatlar tersine-de bolup bilýär. Munuň sebäbi, ol öz aýalyna bolan höwesini ýitirýär (belki beden, aň, duýgy babatdadyr). Eger erkek bir aýlap jynsy gastnaşyk etmän gezip bilýän bolsa, onda oňa bir zat bolýandyr. Belki ol fiziki taýdan näsagdyr, belki ony şowsuzlyk, göwniň geçmek ýa-da agyr ýagdaý ezýändir. Bu ýagdaýda dileg kömek eder: dileg meseläniň nämededigini bildirer we ony çözmegiň ýoluny görkezer. Eger zerur bolsa şol ugurdan ussatlaryň kömegine ýüz tutmaly. Bu aýrylyşmakdan, ýanýoldaşyň zerarly ýitiren saglygyňy we zaýalanan aňyňy dikeltmekden arzan we ýönekeý zatdyr. Beýle keseller nikanyň dargamagyna alyp baryar. Özüňi gaharyň, gussanyň, özüňe ýüregiň awamagyň eline berme. Hemişe sagdyn we gelşilki bolmaga synanyş. Eger özüň üçin, öz bedeniň üçin alada etmek saňa ýaramasa, muny ýanýoldaşyň üçin et. Onuň halaýan geýmini geý, saçyňy goýşuňy üýtget, öz täze keşbiň bilen ony haýran galdyr. Mydama ýüregiňi täzele we özüňe çekiji bol. Bir söz bilen aýdanymyzda, hereket etmän oturma.
Jynsy gatnaşyklara bolan äsgermezçiligiň soňunyň erbet zatlara getirmegi mümkin. Şuny ýadyňda sakla. Aý-günüň hasabyna seret we jynsy gatnaşyklaryňyzda köp wagtlyk arakesmäniň bolmagyna ýol berme. Eger şeýle ýagdaý uzaga çekse, Hudaýdan munuň sebäbini görkezmegini sora we ýagdaýy üýtgetmäge çalyş. Ýadyňda sakla: hiç haçan jynsy taýdan arassalyk üçin dileg etmäge giç däl. Geçmişde sizde nähili ýagdaý bolanam bolsa, häzir ol zatlaryň hiç hili ähmiýeti ýok. Käwagt kynçylyklar är-aýalyň durmuş gurmazdan öňki bolan jynsy gatnaşyklary zerarly hem ýüze çykyp bilýär. Şu ýatlamalardan halas bolmagyň üçin dileg et. Ýüregiňiz hakykat üçin açylanda, siz arassalanarsyňyz. Bu zatlaryň hemmesi bolsa dilegden başlanýar. Öz durmuşyňyň şu esasy bölegi üçin Hudaýyň beren sylagyny we dilegini äsgermezlik etme.
Hudaýym, ýanýoldaşymyň jyns gatnaşygyna ak pataňy ber we ony täze güýç bilen doldur. Ýykylan zady dikelt, deňagramlylyga mätäç zady deňagramlylykda saklamaga kömek et. Bizi biri-birimizi ýigrenmekden, göwnümiz geçmekden, biri-birimizden närazy bolmakdan, başagaýlykdan, kine saklamakdan we sowuk biperwaýlykdan gora. Biri-birimiz üçin wagt tapmaga, ýürekden we açyk gürleşmäge, biri-birmiziň mätäçliklerimize ünsli bolmaga kömek ber.
Goý, biziň jynsy gatnaşyklarymyz hemme tarapdan arassa bolsun, goý, hiç hili hapa höwesler bizi synaga salmasyn. Bizi öňki durmuşymyzyň ýalňyşlyklar ýükünden halas et, aňymyzy durmuş gurmazdan öňki bolan jynsy gatnaşyklarymyzyň galdyran täsirinden gutar. Bizi her hili synagdan gora, ýanýoldaşymyza biwepalyk etmegiň islendik mümkinçiliginden gorap sakla. Bize „zynadan saklanmaga“, biziň her birimize „öz bedenimize mukaddeslik we hormat bilen eýelik etmegimize“ kömek ber (1 Selanik. 4:3–4). Jyns höweslerimizde başga hiç kimi däl-de, diňe biri-birimizi küýsemegimiz üçin dileg edýän. Maňa mylaýym we arzyly bolmagy öwret, daşyndan hiç haçan kanagatlanma gözlemez ýaly, ýanýoldaşyma nädip ýaranmalydygymy öwret.
Jynsy gatnaşygyň ýanýoldaşyma hyzmat etmegimiň esasy bölegi bolup durýandygyna düşünýärin. Hiç haçan bu gatnaşyklary öz şahsy maksadyma ýetmegiň ýoly hökmünde peýdalanmazlygyma maňa kömek et. Öz durmuşymyzyň bu esasy bölegini Saňa tabşyrýaryn. Hudaýym, ýanýoldaşym ikimiz hemişe biri-birimize ýarar ýaly, her gezek biri-birimizde täze bir zat tapar ýaly et. Durmuşymyzyň bu bölegini Sen nähili görmek isleýän bolsaň, şolar ýaly hem et.
Ahlaksyzlykdan gaçyň! Adamyň edýän her bir günäsi teniň daşyndandyr; ýöne ahlaksyzlyk edýän öz tenine garşy günä edýändir. Ýa-da teniňiziň sizde ýaşaýan we siziň Hudaýdan alan Mukaddes Ruhuňyzyň ybadathanasydygyny, özüňiziňki däldigiňizi bilmeýärmisiňiz? Çünki siz bir baha satyn alyndyňyz. Munuň üçin, Hudaýyňky bolan teniňiz we ruhuňyz bilen Hudaýy şöhratlandyryň.
Iýmit garyn üçin, garyn-da iýmit üçindir; ýöne Hudaý ikisini-de ýok eder. Ten bolsa ahlaksyzlyk üçin däl-de, Reb üçindir, Reb-de ten üçindir.
Suwy öz howdanyňdan, akar suwy öz guýyňdan iç. Bulaklaryň daşaryk, suwly derýalar köçelere ýaýrasynmy? Olar seniň bilen bilelikde kesekileriňki däl, diňe özüňki bolsun. Çeşmäň bereketli bolsun, ýaşlygyň aýaly bilen şatlan. Ol bir söýgüli keýik, bir näzik maral kimindir; onuň göwüsleri her wagt seni doýursyn; onuň söýgüsinden mydama serhoş bol.
BÄŞINJI BAP
Onuň mähri
Petti öz aralarynda mähriň ýokdygy hakda adamsy bilen çynlakaý gürrüň etmek kararyna gelende, onuň Tom bilen durmuş guranyna eýýäm birnäçe ýyl bolupdy. Tom hemmetaraplaýyn gowy ýanýoldaşdy. Olaryň jynsy gatnaşyklaram örän gowudy, ýöne galan zatlarda hiç hili mähir, mylaýymlyk ýokdy. Toma aýalyny söýenok diýip aýtmak bolmaz, sebäbi ol Petti diýip, ölüp-öçüp barýardy. Munuň sebäbi bolsa Tomuň çaga wagty hiç hili söýgini görmänligindedi, şonuň üçin hem aýalyna öz söýgüsini nädip görkezmelidigini bilenokdy. Petti bolsa özüni günäkär saýýardy we adamsyny lapykeç edesi we göwnüne degesi gelenokdy. Ýöne onuň özüniňem mähriň, söýginiň nämedigini çagalykda görmändigi üçin, bu zatlar oňa maşgala durmuşynda şeýle gerekdi. Her gezek Petti şu barada ýanýoldaşyna närazylygyny duýduranda, ol üýtgemek isleýärdi, ýöne tiz wagtdan ýene öňküsi ýaly bolýardy, bu olaryň ikisinem diýseň gynandyrardy. Iň soňunda Petti umydyny ýitirdi we kalbyndaky boşlugy duýdy. Indiden beýläk mähirsiz nädip ýaşamalydygyny ol göz öňüne hem getirip bilenokdy, onda Tomy üýtgetmek hakda hiç hili umyt galmandy.
Ahyry, muňa çydamaga güýji galmansoň, Petti bu barada dileg edýän toparda paýlaşdy we şonuň üçin dileg etmegi haýyş etdi. Topardaky doganlar bu barada her hepde ak ýürekden dileg etdiler. Petti Hudaýyň Ruhunyň öz durmuşyna aralaşandygyny duýup ugrady. Hudaýyň Ruhy bolsa oňa hiç haçan halamadyk zadyny etmezligiň, dogry iýmitlenmegiň we fiziki maşklar bilen meşgullanmagyň zerurdygyny görkezdi. Hudaýyň islegine gulak asyp, olary ýerine ýetirende, ol özüni has gowy duýup ugrady we adamsy tarapyndan mylakatly gatnaşyklara mynasypdygyna düşünip ugrady. Ol öz islegi üçin özüni günäkärlemekden halas bolmalydy, Hudaýyň islegem şudy. Tiz wagtdan Petti Tom bilen täzeden gürrüňleşmegiň Hudaýyň islegidigine düşündi. Emma bu gezek hemme zat Mukaddes Ruhuň gönükdirmegi bilen bolmalydy, sebäbi Petti we onuň joralary Tomuň aýalyna bolan gatnaşyklarynyň has gowy bolmagy üçin dileg edipdiler.
„Bu gürrüň üçin men özümdäki ähli dogumlylygy kömege çagyrmaly boldum” diýip, ol soňra maňa gürrüň berdi. Men bu gürrüňiň soňy aýrylyşmak bilen gutarar öýdüp gorkdum. Hemme zat şeýle bir bulaşdy welin, bu zatlary düzetmek mümkin däl ýaly bolup göründi. Emma Hudaý şol pursat gerekli söýgi sözlerini kalbyma guýdy. Şol gürrüňdeşlik bolsa biziň durmuşymyzda täsin üýtgeşmeleriň başy boldy“.
«Petti maňa: „Ezizim, özünde ähli artykmaçlyklary bar bolan seniň ýaly ajaýyp adam, meniň söýýän we ynanýan adamym bolan sen, nädip maňa beýle sowuksala seredip bilýäň?“ diýende, içimde bir zat döwülen ýaly boldy» diýip, Tom gürrüň berdi.
„Meniň sözlerim ony ruhlandyrdy, oňa umyt berdi we ýene bir gezek synanyşmagyň gerekdigine ynandyrdy“ diýip, Petti gürrüň berdi. Bu gezek Tom başgaça etdi. Ol bu mesele barada dileg edýän toparyndaky dostlaryna gürrüň berdi, olaram dessine onuň haýyşyna seslendiler. Olar ony diňe bir dilegde goldaman, eýsem oňa her gün Pettä haýsy hem bolsa bir zatda mährini görkezmegi maslahat berdiler.
„Men üýtgemek islämsoň, bu aýdylanlary oňladym. Men Pettini söýýän we ony ynjytmak islämok. Men üýtgemek isleýärdim we bu zatlaryň diňe Mukaddes Ruhuň ýolbaşçylygynda mümkindigini bildim“ diýip, Tom aýtdy.
Her gün dileg edýän topardan kimem bolsa biri Toma jaň ederdi we „Petti özi üçin edilýän aladany duýar ýaly, sen bu gün näme etdiň?“ diýip, ondan sorardy. Olar oňa öz söýgiňi nädip aýan etmelidigini öwrederdiler we wagtal-wagtal Pettiden „Howa, meniň işlerim nähili gidýär“ diýip soramagy maslahat berdiler. Eger Mukaddes Ruhuň kömegi bolmasa bu zatlar örän ýüregedüşgünç bolardy, ýöne Tom özüni Hudaýyň eline tabşyransoň, bu zatlar onda gahar-gazap döretmedi.
„Indi öýe gelen dessine ilki bilen meni gujaklap ogşaýar. Ilkinji bäş gezekki gujaklanmadan soň özümi täze adam ýaly duýdum“ diýip, Petti maňa mähirli ýylgyryş bilen aýtdy.
Tom bilen Pettiniň başdan geçiren kynçylygy seýrek gabat gelýän zat däl. Örän köp adamlar, hatda ýürekden Hudaýa berlen adamlar hem, mähirden we mylaýymlykdan mahrum bolan öli durmuşda ýaşaýarlar. Ýöne aýallaryň köpüsi muňa çydaýarlar we närazylyk bildirmeýärler, sebäbi olaryň ärleri galan başga zatlarda olary kanagatlandyrýar. Ýöne aýallar öz adamsyndan mähir bermegini talap etmeýärler. Beýle är-aýal gatnaşygy bolsa Hudaýyň halaýany däldir. Hudaý är-aýal gatnaşyklaryna başgaça seredýär: „Är aýalyna, şeýle hem aýal ärine mähribanlyk borjuny berjaý etsin“ (1 Korint. 7:3). „Gujaklamagyň öz wagty bar“ diýip, Mukaddes Kitapda aýdylan (Wagyzçy 3:5). Ýöne ýokarda aýdylan wagt nikalaşaňdan soň gelýär. Mährini ýüze çykarmak erkek adam üçin birinji derejeli zat däl, sebäbi olar üçin jynsy gatnaşyk bilen söýgi bir zat ýaly bolup durýar, aýallar bolsa ärleriniň mährine zar bolýarlar. Eger seniň durmuşyňda bu zatlar ýok bolsa, Mukaddes Ruhuň siziň är-aýallyk gatnaşygyňyzy üýtgetmegi üçin dileg et.
Hudaýym, ärim bilen meniň aramda hemişe mähriň, söýginiň bolmagy üçin dileg edýän. Bize öz pikirimizden we ýaltalygymyzdan halas bolmaga, biri-birimize söýgimizi açyk aýan edip bilmegimize kömek ber. Biri-birimizi söýýändigimizi we biri-birimizi gymmatly hasap edýändigimizi görkezmegi bize öwret. Biri-birimize mähirli we ünsli bolmaklygy her gün ýadymyza sal. Bizi sowuksalalykdan, biperwaýlykdan, garasöýmezlikden gutar. Biri-birimize mähir, söýgi sowgat etmegi, biri-birimizden lezzet almagy öwret. Biziň üýtgemegimize we ruhy taýdan ösmegimize päsgel berýän zatlary ýykyp taşla. Birimiz beýlekimizden has mylaýym bolsak, biziň gatnaşyklarymyzyň deňagramly bolmagyny gurna.
Eger biri-birimize bolan sowuksalalygymyz çagalarymyza ýaramaz täsir eden bolsa, ikimiziň är-aýallygymyz olarda nädogry pikir döredýän bolsa, biziň olara gowy nusga bolmagymyz üçin özümizdäki kemçiliklerimizi düzetmegimize kömek ber. Öz ýalňyşymyzy batyrlyk bilen boýun almagy öwret we öz durmuşymyzy üýtgetmäge bolan islegi ýüze çykarmaga kömek ber.
Goý, başagaýlyk we el degmezlik biri-birimize bolan gyzyklanmamyzy ýitirmegimize sebäp bolmasyn. Goý, hiç haçan biri-birimizi ýöne bir bar zat hasap etmäli. Goý, biri-birimize öz söýgimizi aýan etmegimiz biziň üçin agyr zat bolmasyn. Söýgimizi aýan etmegiň bu görnüşi biziň durmuşymyzy berkitsin. Biziň mydama „biri-birimize söýginiň ogşugy bilen salam bermegimiz“ üçin dileg edýän (1 Petr. 5:14). Diňe Mukaddes Ruhuň güýjüniň wagtyň geçmegi bilen geljek synaga çydap biljek üýtgeşmäni berip bilýändigine ynanýan. Men ähli zatda Saňa bil baglaýaryn we biziň nähili är-aýal bolmagymyzy isleýän bolsaň, şonuň ýaly bolmagymyza kömek etmegiňi haýyş edýän.
Şeýlelik bilen, Mesihde bolmakda teselli, söýgüden dogan göwünlik, Ruha şäriklik bar bolsa, ýürekden bir duýgy we rehimdarlyk bar bolsa, onda bir pikir hem söýgüde, ruhda hem maksatda birleşip, begenjimi dolduryň.
Şunuň ýaly hem ärler aýalyny öz teni kimin söýmelidir. Aýalyny söýýän özüni söýýändir. Çünki hiç kim hiç haçan öz tenini ýigrenmän, gaýtam Mesihiň imanlylar ýygnagyny edişi ýaly, ony iýmitlendirip timarlaýandyr.
Her kim diňe öz peýdasyny däl-de, beýlekileriň hem peýdasyny gözlesin.
Onuň çep eli meniň başymyň aşagynda, sag eli bolsa meni gujaklaýar.
Hiç kim öz peýdasyny gözlemesin, başganyň peýdasyny gözlesin.
ALTYNJY BAP
Onuň düşýän synaglary
Durmuş guran ilkinji günlerimizden başlap, Maýkl ikimizi her hili synaglardan goramagyny Hudaýdan diläp başladym. Biziň mydama özümizi arassalykda saklamaga çalyşmagymyzyň netijesi ýa-da dileglerimiň netijesi bolsa-da bilemok, biz hiç wagt biri-birimize müňkür bolmaga hiç hili delil bermedik. Bularyň ikisem wajyp zat, ýöne bu zatda biziň öz ynsanlyk güýjümiziň däl-de, Hudaýyň maşgalamyzy gorandygynyň uly rol oýnandygyny bilýän.
Men durmuşynda zynahorluga orun beren birnäçe är-aýallary bilýän, emma öz durmuşyny üýtgetmek we saklamak üçin aýalynyň dileg etmäge hem-de äriniň öz ýüregini Hudaýa açmaga isleginiň bar bolmagynyň netijesinde bu maşgalalar diri we gülläp ösýärler. Şeýle gudraty döretmäge diňe tabyn ýüregiň dilegi bilen Mukaddes Ruhuň üýtgediji güýji ukyplydyr.
Meniň bir joramyň adamsy aýrylyşmazdan öň aýalyna birnäçe gezek biwepalyk etdi, onda-da her gezek hem öz aýalynyň iň ýakyn joralary bilen gezdi. Men ol joramyň öz „joralaryny“ nähili saýlaýandygy bilen gyzyklandym, ýöne ýüreginiň Hudaýa näderejede berlendigi we dileg etmeklige näderejede seredýändigi barada bir gezegem soramadym. Onuň dileg edýändigini men bilýärdim. Emma Mukaddes Ruhuň sesini eşitmek islemeýän ýürek üçin biz näçe dileg etsegem, ol üýtgäp bilmez.
Synag hemme ýerde yzymyza düşüp gezýär, şonuň üçin bizem ärlerimiz haýsy hem bolsa bir maýyl ediji zatdan howpsuzlandyrylan diýip pikir etsek, bu akmaklyk bolýar. Mukaddes Kitapda aýdylşy ýaly: „adamyň gözi asla doýýan däldir“ (Süleým.tym.27:20). Eger bu hakykat bolsa, onda synaga düşmek mümkinçiligi mydama hakykatdyr, şonuň üçin biz hemişe hüşgär bolmaly. Käbirleri aragyň, neşäniň yşgyna düşýär, käbirleri puluň we höküm sürmegiň küýseginde bolýar, başga birleri bolsa açgözlügi ýa-da bihaýalygy küýsäp, günä edýärler. Duşmanymyz biziň gowşak ýerimizi bilýär, şoňa hem duzak gurýar. Gep biziň ýolumyzda synaglaryň duşup-duşmazlygynda däl-de, onuň bilen duşuşan pursadymyzda özümizi nähili alyp barmalydygymyzdadyr. Men bu ýagdaýda diňe bir zady dileg etmegi maslahat berýän. Mümkin, dileg adamy höweslerinden saklap bilmez, ýöne ol synagçynyň sesini basyp ýatyrar we onuň çozuşyna edilýän garşylyklary güýçlendirer. Dileg adama saýlawyň dogry ýoluny görkezer.
Mukaddes Kitapda aýdylşy ýaly, Hudaý bizi synaga salmaýar, bizi synaýan zat öz höweslerimizdir. Hut şolar hem bizi günä alyp barýar we netijede heläk edýär. Emma: „Synaga çydaýan adam bagtlydyr; sebäbi ol synagdan geçenden soň, Rebbiň Özüni söýenlere wada eden ýaşaýyş täjini alar“ (Ýakup 1:12). Biziň synagdan geçmegimiz Hudaý üçin wajypdyr, sebäbi Ol bize ak pata bermek isleýär. Şeýle hem bolsa tenimiziň islegini däl-de, Onuň ýoluny saýlap alarymyz ýaly, Özüne näderejede ynanýandygymyzy bilmek isleýär. Ony çyn ýürekden agtaryp, Ondan kömek sorap ýüzlensek, Ol bize çykalga tapyp berer.
Heniz erbet zatlar ýüze çykmanka, dileg edip başlamak zerur. Isa Öz şägirtlerine „Synaga düşmez ýaly dileg ediň“ (Luka 22:40) diýip, ünsli bolmagy öwretdi, sebäbi „Ruh islegli, ýöne beden ejizdir“ diýdi (Markus 14:38). Eger seniň äriň synaga garşy göreşmek wagtyny başdan geçirýän bolsa, onda ähli zadyny açyk paýlaşyp bilýän hakyky imanly dostlaryny tapyp bilmegi üçin, olaryň edýän dileginiň äriňe uly goldaw bolmagy üçin dileg et. Hudaýyň we başga imanlylaryň öňünde çyn ýürekden edilen boýun almak, başga zada seredeňde, synagyň güýjüni has peseldýär. Gynansak-da, köp erkekler özleriniň düşen synaglary hakda höwessiz gürrüň berýärler. Şeýdip, özlerini synaglardan goramak mümkinçiliginden mahrum edýärler.
Eger näçe dileg etseň-de, ýanýoldaşyň synaga çydaman ýykylan bolsa, sen özüňi günäkärleme, sebäbi şeýle karara gelen ol. Bu onuň öz saýlawy. Ol Ruhuň ýoly bilen däl-de, öz teniniň islegi bilen gitdi. „Ine, men size diýýärin, Ruhda geziň, şonda teniň höweslerini ýerine ýetirmersiňiz. Çünki ten Ruha garşy bolana, Ruh hem tene garşy bolana höwes edýändir. Siz isläniňizi etmez ýaly, bular bir-birine garşydyr“ (Galat. 5:16–17). Äriň üçin dileg etmegiňi goýma. Ol synaga näçe gezek düşse-de, ýadyňda sakla, ony nädip halas etmelidigini Hudaý bilýär. Sen bolsa Hudaýyň islegi bilen gutulyş berýän şol ýoly tapmaga äriňe kömek edip bilersiň. Eger seniň durmuşyň şu zatlardan azat bolsa, munuň üçin Hudaýa minnetdarlyk bildir we hiç zadyň üýtgemezligi üçin dileg et.
Hudaýym, ýanýoldaşyma ýolunda gabat gelýän synaglardan geçip bilmegi üçin güýç ber diýip, Senden dileýän. Erbet pikirler onuň ýüregine ornaşmanka we durmuşynda amala aşmanka, olardan ony halas et. Ony synaga salma, zyna etmek, bihaýalyk, neşe, arak, açgözlük we humarly oýunlar ýaly erbet zatlardan halas et. Aýratynam ony (anyk synagyň adyny aýtmaly) synagyndan gora. Ol nirede gowşak bolsa, şol ýerde onuň ruhuny berkit. Oňa alyp bolmajak gala ýaly bolup görünýän hemme durmuşy kynçylyklary ýeňip geçmäge güýç ber. Goý, ol: „Erbet zady gözümiň öňünde tutmaryn; azaşanlaryň işini ýigrenýärin, ol maňa ýapyşmaz“ (Mezm. 101:3) diýip aýtsyn.
Atam, Sen: „Nebsine buýrup bilmeýän adam ýykylan, diwarsyz şäher kimindir„(Süleým.tym. 25:28) diýýäň. Men ýanýoldaşymy (onuň ady) erbet güýçleriň ýykmazlygy, Seniň güýjüňiň ony goramagy üçin dileg edýän, Hudaýym. Onuň daşyna Öz gorag diwarlaryňy aýla. Ony Öz Ruhuň bilen doldur. Ondaky Senden gelmedik ähli zady kow. Onuň erkiniň güýjüni berkit we özüni azdyryp biläýjek ähli zada garşylyk görkezmegi oňa öwret. Goý, ol „erbetligi ýigrensin“ we „ýagşylyga ýapyşsyn“ (Riml. 12:9). Ony ähli maýyl ediji zatlardan sakla, olara garşy durup bilmäge oňa gaýrat ber, teniň islegi bilen däl-de, Ruhuň islegi bilen gezmegi oňa öwret.
Synalanda hiç kim: „Men Hudaý tarapyn synalýaryn“ diýmesin; çünki Hudaý erbetlik bilen synaýan däldir, Onuň Özi hem hiç kimi synaýan däldir. Ýöne her kes öz höwesleri tarapyndan çekilip, aldanan mahaly synalýandyr. Onsoň höwes bogaz bolup, günäni dogurýandyr; günä hem ýetişenden soň ölümi dogurýandyr.
Siz her kişiniň başyna gelýänden başga hiç bir synaga salynmadyňyz; Hudaý dogruçyldyr, Ol size güýjüňizden öte synalmagyňyza ýol bermän, döz gelip bilmegiňiz üçin, synag bilen bilelikde çykalga-da açar.
Aýşy-eşret, serhoşluk, azgynlyk, ahlaksyzlyk, dawa, içigaraçylyk bilen däl, gündizki ýaly sypaýy gezeliň. Reb Isa Mesihi geýiniň, teniň höweslerini kanagatlandyrmak üçin alada etmäň.
Baýajak bolýanlar bolsa synaglaryň duzagyna düşüp, adamlary çöküşe, heläkçilige sokýan ençeme düşnüksiz hem zyýanly höweslere ýolukýandyr.
Ten işleri bellidir. Olar zynahorlyk, murdarlyk, ahlaksyzlyk, butparazlyk, jadygöýlik, duşmançylyk, dawa, göripçilik, gahar, jenjel, bölünişik, pyrgalar, içigaraçylyk, adam öldürmeklik, serhoşluk, aýşy-eşret we şunuň ýaly zatlardyr. Bulary edýänleriň Hudaýyň patyşalygyny miras almajagyny ozal aýdyşym ýaly, ýene-de aýdýaryn.
ÝEDINJI BAP
Onuň şübheleri
Öňler men ýanýoldaşymyň keýpiniň durnuksyzlygyny häsiýetiniň artistlik aýratynlyklary bilen düşündirýärdim. Döredijilik adamsynyň nähili bolýandygyny siz bilýänsiňiz: käte ol şadyýan we aladasyz, birdenem sussypes bolup, gamaşyp oturandyr. Ýanýoldaşym ruhdan düşende, indi hiç zat edip bilmerin, men hiç kim, men öz işimi-de başaramok diýen ýaly pikirler ony gurşap alardy. Beýle pikir edere bolsa hiç hili esas ýokdy, ýöne şeýle pikirler döredijiliginiň pajarlaýan wagty hem geler durardy. „Aý, ol aslyýetinde şeýle“ diýmek bilen, ony heläkleýän şübheleri onuň tebigatynyň boýnuna atmaly däldigine men soňra düşündim. Maýklyň özüniň erbet pikirlerine garşy söweşde ýeke bolmaly däldigine hem men düşündim. Eger ol we men bir bitewi bolýan bolsak, onda oňa edilen çozuş maňa hem degişli bolmaly, şonda men ynam bilen şeýle diýip bilerdim: „ýanýoldaşym Hudaýyň däl-de, duşmanyň sesini eşidýär. Men duşmanyň ärime azar berşini we biziň durmuşymyzy ýykyşyny synlap seredip durmakçy däl“.
Men özümiň şahsy synagymy geçirmek hem-de „iblisiň hilelerine garşy durmak“ kararyna geldim (Efesl. 6:11). Nähili ýagdaý bolandygyna seretmezden, Injil bize: „Her hili doga we dileg bilen, hemişe Ruhda dileg ediň. Şu maksat bilen bütin mukaddesler üçin ýalbaryp, durnuklylykda hüşgär boluň“ (Efesl. 6:18) diýýär. Elbetde, „bütin mukaddesler“ diýen jümlä adamlaryň ahlak häsiýeti däl-de, olaryň derejesi hökmünde düşünmeli. Meniň ýanýoldaşymam şol derejä degişli. Onuň üçin köp aýlap edilen töwellaçylyk dileginiň netijesi meni diýseň haýran galdyrdy: Maýkl indi öz pikirleriniň jylawyny nähili tutmalydygyny öwrendi, dilegiň netijesinde duşmanyň meýilleri entek hereket edip başlamanka dargady. Ýanýoldaşym meniň edýän dileglerime jogap alşymy görüp, özüniň pikirlerini gurşap alan ýalanyň nämedigine düşünip ugrady hem-de oňa azrak ynanmak isledi.
Ýurduň dürli künjeklerine öz çykyşlarym bilen aýlanyp ýörşüme, men jemgyýetiň dürli gatlaklaryna degişli bolan köp aýallar bilen gürrüňdeş boldum we şu meseläniň örän giň ýaýrandygyna haýran galdym. Hakykatda bu mesele erkekleriň häsiýetlerine we olaryň durmuş ýagdaýlaryna bagly bolman, eýsem olaryň her birini birmeňzeş şübhäniň gurşap alandygynda eken. Ahyrsoňunda men hemme erkekleriň bir duşmanynyň bardygyna, ýagny, Hudaýyň olar üçin taýýarlan zadyny ýok etmek isleýän duşmanynyň bardygyna düşündim. Şol duşman aýallara-da çozuş edýär, emma erkekler käbir ýagdaýlarda has gowşak bolýarlar. Hatda iň güýçli erkek diýeniňem güýçden gaçýar, kynçylyklaryň astynda tapdan düşýär, göwniçökgün bolýar ýa-da özüni Hudaýdan daşlaşdyrýan ýola baş goşýar. Olar durmuşyndaky kynçylyklary ýeňip bolmaz diýip ynandyrýan şeýtanyň duzagyny hemişe görmegi başaranoklar. Onuň kellesinde diňe: „umytsyz“, „hemme zat erbet“, „bu heläkçilik“, „mümkin däl“, „hemme zat gutardy“, „synanyşmak nämä gerek?“ diýen ýaly pikirler ornaşýar. Adamsy ýalany hakykatdan tapawutlandyryp biler ýaly, ýaňky ýalan pikiriň deregine „umyt“, „pajarlama“, „mümkinçilik“, „üstünlik“ we „täze başlangyç“ diýen sözleri eşider ýaly, olaryňam Hudaýdandygyny biler ýaly, aýaly onuň üçin dileg edip biler.
Hudaýyň sözi we Hudaýa aýdylan nagma — ine, seniň ýanýoldaşyňyň aňyna hüjüm edýän şeýtanyň ýalanyna garşy durup biljek iki sany güýçli ýarag. „Hudaýyň sözi diri hem täsirlidir, her bir iki ýüzli gylyçdan kesgirdir. Ol jan hem ruhy, bogunlary hem ýiligi bölýänçä batýandyr, ýüregiň düşünjeleridir niýetlerine höküm edýändir“ (Ýewr. 4:12). Hudaýyň sözüni yglan edeňde, bu sebäpli öz güýjüni ýitirýän ýalany görüp başlaýaň. Eger ýanýoldaşyň bu zatlary özbaşdak etmegi başarmasa, onda sen onuň üçin Hudaýyň sözüni öz dogaňda aýdyp bilersiň hem-de gowy netijeleri görersiň. Men birnäçe gezek şeýle etdim. Ýanýoldaşym özünde bolup geçen şol üýtgeşmeler hakynda şaýatlyk edip biler. Men mydama Maýkla Hudaýyň oňa gorky ruhuny däl-de, güýç, söýgi we nebsiňe buýurma ruhuny berendigini ýatladýaryn (2 Timot. 1:7). Men özüniň sagdyn pikirlerini taşlamazlygy üçin dileg edýändigimi oňa aýdýaryn.
Hudaýa aýdylan nagma hem güýçli ýarag bolup durýar. Oňa nagma aýdanymyzda, biz Onuň barlygyna girýäris, Onuň barlygynda bolsa gutulyş tapýarys, durmuşymyz hem täzelenýär. „Ýöne olar Hudaýy tanasalar-da, ony Hudaý hökmünde şöhratlandyrman, Oňa şükür etmän, öz düşünjelerinde batyl boldular, pähimsiz ýürekleri garaňkylykda galdy“ (Riml.1:21). Eger gaýgyly pikirleriň ýanýoldaşyňy gurşap almagyny islemeseň, onda Hudaýa onuň pikirleriniň arassa we sagdyn bolmagy üçin nagma aýt, şonda ol özüniň kemçiliklerini açyk we aýdyň görüp, olary düzedip biler.
Gaýgy, hasrat, gorky, ýat bolma, ýekelik, gaharjaňlyk, synaga çydamsyzlyk, her dürli nerw keselleri bu erbet zatlaryň hemmesi kellede döreýär. Eger sen öz pikirleriňden üstün çykmasaň, onda olar saňa ýol görkezer. Şonuň üçin Hudaý bize hemme pikirlerimizi hakykat diýip kabul etmezligi öwredýär. Hudaý „Men her gün Öz ellerimi boýnyýogyn, erbet ýollardan ýöreýän, öz pikirine görä ýaşaýan halka uzatdym“ (Işaýa. 65:2) diýýär. Ol Öz pikiriniň biziňki bolmagyny, bizde „Mesihiň pikiriniň“ bolmagyny isleýär (1 Korint. 2:16). Geliň, ýanýoldaşlarymyzda Mesihiň paýhasynyň bolmagy üçin, her bir pikiriniň ony Hudaýa gulak asmaga maýyl etmegi üçin dileg edeliň. Biziň haýsymyz muňa mätäç däl?
Hudaýym, ýanýoldaşymyň aňyny goramagyňy Senden haýyş edýän. Ony şeýtanyň aldawyndan gora, oňa Seniň sesiňi başga seslerden tapawutlandyrmagy öwret we Seniň aýdyşyň ýaly özüniň ähli pikirini Seni diňlemäge gönükdirmegini öwret. Ony Seniň sözüňe we hakykatyňa teşne bolar ýaly we nädogry pikirleri saýgaryp biler ýaly et. Ýalana garşy durup biler ýaly oňa güýç ber. Mesihiň aklynyň özünde bardygyny oňa ýatladyp dur. Eger duşman ýanýoldaşymyň aňyny bulaşdyrsa, men onuň pikirini arassalamaga ukyply bolan Mukaddes Ruhuň güýji bilen duşmany kowaryn. Hudaýym, Sen maňa „duşmanyň bütin güýjüni depelemäge“ ygtyýar berdiň (Luka 10:19). Şu ygtyýar bilen men ýanýoldaşymyň durmuşyndan ähli ýalançy ruhlary kowaryn. Hudaýyň oňa (ýanýoldaşyň ady) öz durmuşyna bolan sagdyn pikiri we aýdyň görnüşi berendigini bilýärin. Goý, hiç haçan ony hapa, günäli, erbet täsir edýän pikirler biynjalyk etmesin, ýöne goý onuň pikiri Hudaýyň halaýan, oňat, kämil isleginiň nämedigine şaýatlyk eder ýaly täzelensin (Riml. 12:2).
Oňa „Rebde, Onuň üstün gudratynda güýçlenmäge“ (Efesl. 6:10); hiç zadyň aladasyny etmän, her zatda dileglerini doga we ýalbarma arkaly Hudaýa bildirmäge, her hili düşünjeden ýokary bolan Seniň parahatlygyň Mesih Isada onuň ýüregini we pikirini goramagyna kömek et (Filip.4:6–7). Galyberse-de, goý ol mydama dogry, adalatly, tämiz, söýgüden doly, öwgä mynasyp zatlar hakda oýlansyn (Filip. 4:8).
Çünki biz dünýäde gezýän hem bolsak, dünýä ýollary boýunça söweşýän däldiris. Sebäbi biziň söweş ýaraglarymyz dünyewi däldir, galalary ýykmak üçin Hudaýyň gudratyna eýedir. Biz ters çekişmeleri, Hudaýyň biliminiň garşysyna aýaga galan her bir belentligi ýykyp, her pikiri Mesihe boýun bolmaga ýesir edýändiris.
Çünki tene daýanýan pikir ölüm, ruha daýanýan pikir ýaşaýyşdyr, parahatlykdyr…
Öz synaglarymda başga bir kanuny görýärin. Ol pikirimiň kabul eden kanunyna garşy söweşip, meni synaglarymdaky günä kanunyna ýesir edýär.
Rebbimiz Isa Mesih arkaly Hudaýa şükür edýärin. Men indi pikir bilen Hudaýyň kanunyna, ýöne ten bilen günä kanunyna gulluk edýärin.
Öz Hudaýyň Rebbi bütin ýüregiň, bütin janyň, bütin düşünjäň, bütin güýjüň bilen söý!
SEKIZINJI BAP
Onuň gorkulary
Dünýädäki köp zatlar bize gorky aralaşdyrýar, muny bolsa diňe samsyklar inkär edip biler. Gorky özümizi gurşap alanda, biz onuň ýesiri bolýarys. Köplenç erkekler gorkynyň ýeňil awy bolýarlar, sebäbi hut şolara şeýle soraglar ezýet berýär: „Birdenkä..?“, „Birden men ýeterlik pul gazanyp bilmesem..?“, „Birden meniň telekeçiligim dagaýsa..?“, „Birden aýalyma ýa-da çagalaryma bir zat bolaýsa?“, „Birden men bejerip bolmaýan kesele uçraýsam näme?“, „Birdenkä men gowy kaka bolup bilmesem..?“, „Eger men maýyp bolup, maşgalamy ekläp bilmesem näme..?“, „Birdenkä biri meni gysyp başlasa ýa-da haýbat atsa..?“, „Ýa-da birden heläkçilige uçraýsam..?“, „Birden öläýsem, yzymdakylar näder..?“ Gorky adamyň erkini alyp, ony ölüme alyp baryp bilýär (Mezm. 78:33). Eger adam „uly gorkynyň gujagynda“ bolsa (Luka 8:37), ol Hudaý bilen aragatnaşygyny ýitirýär we Hudaýyň ajaýyp islegini görmesini bes edýär.
Durmuş guranymyza iki ýyl bolanda, biz Maýkl bilen ruhy çopanymyz Jek Heýword we onuň aýaly Anna, başgada ýygnagymyzdan birnäçe adam bolup Italiýa, Gresiýa we Ysraýyla syýahata ugradyk. Maýkl mydama höwessiz gezelenç etdi, Gresiýa gelenimizde bolsa ol gaty gaharlydy. Birnäçe günki ýadawlykdan soň ol ýalbaryp şeýle diýdi:
— Men indi çydamok. Men mundan artyk bu ýerde galyp biljek däl.
— Sen nämeden gorkýaň? — diýip, men soradym.
— Eger men derrew öýe barmasam, bütin durmuşym çagşaýjak ýaly bolup dur.
Wagtyň giç bolandygyna seretmezden, men ruhy çopanymyz Jeke jaň edip, irden öýe gaýdýandygymyzy aýtdym. Belki şol wagt ol eýýäm düşegine geçendir, ýöne muňa seretmezden, ol şeýle diýdi:
— Men häzir barýan.
Ol gelenden soň Maýkl hemme zady oňa açyk gürrüň berdi. Jek ony gujaklady we göklerdäki Atamyzyň ony nähili uly söýgi bilen söýýändigini aýdyp, gürrüňe başlady:
— Sen Hudaýyň perzendi. Sen güýçli we söýýän Ataňyň ýanyndakaň, saňa gorkasy zat ýok.
Ruhy çopan Jek Maýklyň göklerdäki şol söýgini duýup bilmegi üçin dileg etdi. Hudaýyň merhemetiniň şeýle ýönekeýje ýüze çykmasy hem Maýkl üçin uly açyş boldy. Jekiň kömegi bilen ol öz gorkusyndan halas bolmagy başardy we tä syýahatyň soňuna çenli toparda galdy. Şeýle bolany hem gowy boldy: Iýerusalimde men göwreli boldum we dokuz aýdan soň oglum Kristofer dünýä indi, üstesine-de bu ruhy çopan Jekiň doglan güni boldy. Eger gorka öz erkimizi aldyrmasak, onda durmuşymyzda ajaýyp zatlar bolup biler.
Birden kelläňe gelip, haýsydyr bir anyk mesele üçin dileg etmäge mejbur edýän gorky bilen, birden erkiňi eliňden alyp, seni ysgyndan düşürýän gorky duýgusynyň arasynda tapawut bar. Sen, elbetde, ýanýoldaşyňyň ýüreginiň Mukaddes Ruhdan doly bolmagynyň tarapdary, ýöne ony weýran ediji ruh eýelände bolsa sen goşulman durup bilmersiň. „Kimden gorkmalydygyňyzy Men size aýdaýyn: öldürenden soň dowzaha zyňmaga ygtýary bar bolan gudraty güýçli Hudaýdan gorkuň“ (Luka 12:5). Bize ýaraşýan ýeke-täk gorky — bu Hudaýyň öňündäki gorkudyr.
Eger sen Hudaýdan gorkýan bolsaň, onda Reb seni duşmandan halas etmekligi (2 Pat. 17:39), ýamanlykdan goramaklygy (Süleým.tym.16:6), Öz gözüni seniň üstüňde saklamaklygy (Mezm. 33:18), Öz rehim-şepagatyny görkezmekligi (Luka 1:50), baýlyk we şöhrat bermekligi (Süleým.tym. 22:4), ýaşaýyş üçin gerek bolan ähli zatlar bilen üpjin etmekligi (Mezm. 33:10), Öz syryny saňa açmaklygy (Mezm. 24:19), seniň çagalaryňa we agtyklaryňa ak pata bermekligi (Mezm. 102:18), berk umyt sowgat bermekligi (Mezm. 14:26), seniň durmuşyňy ýaşaýşa getirmekligi (Süleým.tym. 19:23), ömrüňi uzaltmaklygy (Süleým.tym. 10:27) hem-de ýüregiňdäki arwuzlaryňy ýerine ýetirmekligi wada berýär. Bulardan başga näme arzuw edip bolar? Hudaýyň merhemetli we kämil söýgüsiniň ýanýoldaşyňy gurşap almagy üçin we ony ähli gorkularyndan halas etmegi üçin dileg et.
Rebbim, Sen Öz sözüňde „Söýgüde gorky ýokdur, kämilleşen söýgi gorkyny kowup çykarýandyr; çünki gorkuda sütem bardyr. Kim gorkýan bolsa, ol söýgüde kämilleşen däldir“ (1 Ýahýa 4:18) diýýäň. Üstünden hiç hili gorky höküm sürmez ýaly, ýanýoldaşymy Özüňe bolan söýgüde berkitmegiňi haýyş edýärin. Seniň oňa gorkynyň däl-de, güýjüň, söýginiň we nebsiňe buýurmagyň ruhuny bereniňi bilýän (2 Timot. 1:7). Gorkynyň indiden beýläk oňa erk etmezligini Isa Mesihiň adyndan dileýärin. Goý, Seniň sözüň onuň bedeniniň her bir öýjügine aralaşsyn we Seniň söýgiňiň özünde bar bolan ähli zatdan çäksiz belentdigine, bu söýgini bolsa hiç bir zadyň ondan aýryp bilmejekdigine ynandyrsyn.
Men Senden haýyş edýärin, Seniň hiç haçan aldamaýan atalyk söýgiňi görmegine, güýjüňiň hiç kimiňkä deň däldigini we Seniň barlygyňda hiç zatdan gorkmaly däldigini bilmegine oňa kömek et. Ony derbi-dagyn edýän gorkudan halas et-de, ýüreginde diňe Saňa bolan gorkynyň bolmagyna kömek et (Iýerem. 32:40). Hudaýym, ony Öz ýoluňa gönükdir. Oňa „Seniň hakykatyňda gezmäge“ kömek et. Onuň ýüregini „Seniň adyňa bolan gorkuda“ berkit (Mezm. 86:11). Goý, ol adamlardan gorkman, ynam bilen: „Reb meniň kömekçimdir, men gorkmaryn. Bendesi maňa näme edip biljek?“ (Ýewr.13:6), „Özüňden gorkýanlar üçin saklap goýan ýagşylygyň nähili uly!“ (Mezm. 31:19) diýip aýdyp bilsin.
Men oňa (ýanýoldaşyň ady) aýdýaryn: „Gorkma, berk dur; ine, seniň Hudaýyň. Onuň öç aljak, höküm çykarjak güni geler; Ol geler we seni halas eder“ (Işaýa 35:4). „Sen hakykat bilen berkişersiň; heläk bolmakdan daşda bolarsyň; saňa gorkasy zat ýok, hatda elhençlikdenem gorkmak gerek däl, sebäbi ol saňa ýakynlaşmaz“ (Işaýa 54:14). „Ne gijäniň howpundan, ne gündiz uçýan okdan; Ne garaňkyda gezýän mergiden, ne-de öýlän heläk edýän gyrgydan gorkarsyň“ (Mezm. 91:5–6). Goý, „Hudaýyň Ruhy, akyl-paýhas ruhy, maslahatyň we galanyň ruhy, gönükdirişiň we takwalygyň ruhy“ onuň aklyny durlasyn we ol „Hudaýyň öňünde gorkudan doly bolsun“ (Işaýa11:2–3).
Bütin ýer ýüzi Rebden gorksun; dünýäde ýaşaýanlaryň ählisi Ondan eýmensin.
Ol dogrulygy söýýändir; ýer ýüzi Rebbiň merhemetinden doludyr.
Atalarymyz Saňa bil bagladylar; hawa, Saňa bil bagladylar, Sen olary halas etdiň.
Gorkma, Men seniň bilen; howsala düşme, çünki Men seniň Hudaýyň; Men seni berkiderin we kömek ederin; Öz hakykatymyň elleri bilen seni goldaryn.
Maňa kazylyk et, ýa Reb, çünki men aýypsyzlykda gezdim, Rebbe bil bagladym, men taýyp ýykylmaryn.
DOKUZYNJY BAP
Onuň maksatlary
Biziň her birimiziň öz maksatlarymyz bar. Diňe şonuň üçinem ýaşaýarys. Bu biziň etmeli işimiz, borjumyz. Umuman alanda, biz Hudaýy şöhratlandyrmak üçin we Onuň islegini ýerine ýetirmek üçin ýaşaýarys. Ýöne muny durmuşymyzda nähili ýerine ýetirmeklik bolsa her birimiziň öz işimiz. Seniň ýanýoldaşyňa öz durmuşynyň maksadyny bilmek zerur. Öz durmuşynyň ýöne bir tötänlik bolman, eýsem bu dünýäde haýsydyr bir anyk maksada laýyklykda ýaşap ýörendigine düşünmelidir. Ol özüniň belli bir maksat bilen ýaradylandygyna ynamly bolmaly. Eger ol borjuna we çagyrylyşyna düşünse, onda kim bolmak üçin niýetlenen bolsa, şol hem bolar. Şonda ol durmuşyň egsilmez çeşmesini tapar. Bu bolsa seni hem bagtyýar eder.
Esasy hakykatlaryň birini men adamym bilen çärýek asyr ýaşaşandan soň öwrendim, ýagny, aýal ärine hiç haçan „eýle bol, beýle bol“ diýip, ony bir zada mejbur etjek bolmaly däl eken. Aýaly onuň gowy adam bolmagy üçin dileg edip biler. Hudaýyň başga hiç kime däl-de, diňe Özüne ýaramly adam bolup ýaşamagy üçin dileg etmäge aýalyň güýji ýetýär. Ýanýoldaşynyň şeýle adam bolmak isleginiň bolmagy bolsa onuň özüne, Hudaýa öz ýüregini açmaga razylygyna, göklerden özüne gelen çagyryşy eşidişine, „Hudaýyň özüni eden işine görä däl-de, maksat hem merhemetine görä gutaryp, mukaddes ýaşaýşa çagyrşyny“ (2 Timot.1:9) eşitmek islegine bagly. „Herki zady Öz isleginiň karary boýunça emele getiren Hudaýyň maksadyna görä öňünden bellenip..“ (Efesl. 1:11), seniň ýanýoldaşyň Isa Mesihde mirasçy boldy. Sen ýanýoldaşyňyň Hudaýyň bu çakylygyny eşitmegi we edýän ähli işlerini Hudaýyň islegine görä etmegi üçin dileg etmäge çagyrylansyň.
Adamyň Hudaýyň tabşyryklaryna görä ýaşamaýandygy hemişe göze dürtülip durýar: sen onda rahatlygyň ýokdugyny duýýarsyň. Anyk aýdyp bilmeseň-de, ol adamda haýsydyr bir aladanyň bardygyny duýýarsyň. Eger ýanyňda Hudaý tarapyndan bellenen işini berjaý edýän adam bolsa, sen ol adamda öz çagyrylyşyna çuňňur düşünişi, içki ynamy we berkligi görýärsiň. Seniň ýanýoldaşyň nähili ýaşaýar? Onuň durmuşda maksatsyz we tukat gezip ýörşi seni alada goýýarmy? Eger şeýle bolsa, onda: „Hudaýym, ýanýoldaşymy bu ýagdaýdan çykar, oňa Öz islegiňi aç we täze maksatlaryňy görkez“ diýip dileg et.
Bu dileg bilen seniň äriňiň durmuş ýagdaýy dessine üýtgär diýip, kepil geçenok. Bu-da mümkin, ýöne köplenç başga hili bolýar: onuň maksady üýtgeýär. Meniň Dawut diýen dostum bar. Ol köp ýyl bäri awiazawotda işleýär. Ol Hudaýyň sesini eşidip, Onuň özüne beren çagyryşyna — ýagny, eklenji az bolan maşgalalardan bolan terbiýelemesi agyr ýetginjeklere kömek etmelidigine düşündi. Munuň üçin öz işini goýmaly däldigine hem düşündi. Onuň gazanjy maşgalasyny eklemäge ýetýärdi. Bu täze işini ýerine ýetirmek üçin özüne gerekli wagty hem tapdy. Dawut şular ýaly maşgalalary mugt naharlandyrmak üçin gurama açdy, soňra durmuş taýdan goragsyz ýetginjekler üçin konsertler, halas bolmadyklar üçin mesihilik çärelerini geçirdi, hatda öz aralarynda bäsleşýän ýetginjekleriň jenaýatçy toparlarynyň arasynda ikitaraplaýyn gepleşikler hem geçirdi. Duşmançylygyň ösen bu şäherinde parahatçylygyň bolmagy üçin ol elinden gelenini etdi. Bu örän agyr işdi, ýöne bu onuň durmuşyny manyly etdi. Dawut näme üçin ýaşaýandygyny bildi, onuň ýanynda bolanyňda muny duýmazlyk mümkin däl. Daşyndan göräýmäge ol bir ýönekeý adam, gaty bir güýçli hem däl, emma ol ruhy taýdan ägirt uly adam, onda Mukaddes Ruhuň güýji bar. Dawudyň aýaly Prissilla onuň bu çagyrlyşyny bilýär hem-de oňa elinden gelýän kömegi edýär.
Hudaý seniň ýanýoldaşyňy haýsy işe çagyrsa-da, Ol seniň durmuşyňyň manysyny dileg arkaly, goldaw sözleri arkaly bolsun ýa-da her dürli seniň başarýan ýoluň bilen bolsun, garaz, onuň işlerine gatnaşyp, öz adamyňy goldamagyňda görýär. Käbir aýallar maşgala ojagyny abat saklamak, çagalary terbiýelemek, öz ýanýoldaşyny mydama dileg arkaly goldamak bilen adamsyna kömek edip bilerler. Käbir aýallar öz ärleriniň telekeçilik işlerinde olaryň hyzmatdaşy ýa-da ýakyn kömekçileri bolup bilerler. Islendik ýagdaýda-da Hudaý saňa özüňi şahsyýet hökmünde ýüze çykarmak mümkinçiligini bermekden boýun gaçyrmaz. Hudaý saňa bu işde anyk roly bir şert bilen berdi, bu şert bolsa şol roluň ýanýoldaşyň çagyrlyşyna doly gabat gelmeginden we onuň öňden bellenen wezipesine garşy bolmazlygyndan ybaratdyr. Hudaý bidüzgünçiligiň, bulam-bujarlygyň, gapma-garşylygyň we size ýakymsyz bolan zatlaryň ýaradyjysy bolup bilmez. Hudaý her zadyň öz wagtyny kesgitleýär. Biziň her birimiz özümize öňden bellenen hyzmaty diňe Hudaýyň bellän wagtynda ýerine ýetirip bileris.
Eger ýanýoldaşyň Hudaýyň öz öňünde goýan maksadyna tarap eýýäm hereket edip başlap, geljekki üstünlikleriniň netijesini entek anyk görüp bilmeýän bolsa, şeýtanyň onuň ýüregine şübhe salmagyndan habardar bol. Seniň dilegleriň ýanýoldaşyňa şübheleriň tussaglygyndan halas bolmaga, Hudaýyň sesini eşitmäge we Onuň ýolunda berk durmaga kömek eder. Seniň dilegleriň onuň durmuşyny akylly-paýhasly eder.
Hudaýym, men öz ýanýoldaşymyň (onuň ady) Seniň sesiňi anyk eşidip bilmegi üçin dileg edýärin. Ony Mesihde haýsy wezipä bellän bolsaň, şol işde hem işlemegine kömek et, oňa öz durmuşynyň beýik maksadyny görkez. Goý onuň aňy Seniň çakylygyňyň beren umydy bilen ýagtylansyn (Efesl. 1:18).
Hudaýym, Sen bize çagyrşyň bilen birlikde güýç hem berýärsiň. Meniň ýanýoldaşyma özüne berlen çakylyga mynasyp ýaşamagy we Seniň öňden belleýşiň ýaly Hudaýyň adamy bolmaklygy öwret. Onuň bu çagyrylyşy hakynda elmydama ýatladyp dur. Seniň onuň öňünde goýan maksadyňdan başga tarapa gitmäge ýol berme, oňa başga zatlar bilen gyzyklanmaga ýol berme. Onda dörän şübheler amala aşmaz ýaly, olary dargat. Oňa ähli ýagdaýlardan ýokary bolmagy öwret we özüniň näme maksat bilen ýaradylandygyny görkez. Seniň bellän wagtyňa garaşmaga oňa çydamlylyk ber. Men onuň ýüregindäki arzuwlaryň hiç haçan Seniň islegiňden daş düşmezligi üçin dileg edýän. Goý, ol mydama Seniň gönükdirişiňi agtarsyn, goý, ol Seniň her bir sözüňi ak ýürekden höwes bilen kabul etsin.
Men ähli adamlaryň özüm ýaly bolmagyny arzuw edýärin; ýöne her kişiniň Hudaýdan öz sylagy bardyr; biriniňki bir hili, başga biriniňki başga hilidir.
Ýöne Reb her kesi nähili bellän bolsa, Hudaý kimi nähili çagyran bolsa, ol şeýle gezsin; men bu buýrugy ähli ýygnaklara berýärin.
Şonuň üçin Hudaýymyz sizi Öz çakylygyna mynasyp saýsyn, ýagşylyga bolan ähli arzuwyňyzy, imandan ugur alan ähli işiňizi gudrat bilen amala aşyrsyn diýip, hemişe siziň üçin dileg edýäris.
Rebbimiz Isa Mesihiň Hudaýy, şöhratly Ata Özüni tanamakda size akyldarlyk we ylham ruhuny bersin diýip dileg edýärin. Onuň çakylygynyň beren umydyny, mukaddeslerdäki mirasynyň şöhratly baýlygyny, biz iman edenlere bolan güýjüniň biçak uludygyny biler ýaly, ýüregiňiziň gözleri aýdyňlansyn diýip dileg edýärin.
Gün hem öýlenýän ýigit ýaly gelin salnan otagdan çykýar, bir pälwan ýaly ýoluna ylgamak üçin şatlanýar.
ONUNJY BAP
Onuň saýlawy
Bir gezek ýanýoldaşym maňa hiç zat aýtman bir işe başlamak üçin gepleşikler geçirip başlapdyr. Men bu barada iş eýýäm ýola düşensoň bilip galdym. Şondan soň men rahatlygymy ýitirdim. Hawa, öňde goýlan maksadam, Maýklyň maksatnamalaram ajaýypdy, ýöne men hiç şol aladadan dynyp bilemokdym. Men köp dileg etdigimçe, ýüregimdäki ünji şonça-da güýçlenýärdi. Ýanýoldaşyma bu barada aýdamda, ol maňa jogap berip: „Sen meniň dogry çözgüt tapyp bilmäge ukyplydygyma ynanaňok“ diýdi. Ol öz işini dowam etdirjekdigini we kimdir biriniň muňa päsgel bermegini islemeýändigini bildirdi.
Maňa ýeke-täk galýan zat — dileg etmekdi. Men öwran-öwran Hudaýa ýüzlenip: “Hudaýym, meniň nämede ýalňyşýanymy maňa görkez. Men Maýklyň ähli işiniň ugruna bolmagyny isleýän, öňde goýlan maksadam gowy. Eger duýgularym meni aldamaýan bolsa, Maýklyň ýalňyşyny entek işi üçin şertnama gol çekişmänkä, wagtynda saklanmaga ýetişer ýaly özüne açyp görkez. Oňa hakykaty açyp görkez, goý onuň şu işi amala aşmasyn“.
Irden sagat on birler töweregi, ylalaşyga gol çekişmäge az wagt galanda, Maýklyň gözi açylyp ugrady, ol hyzmatdaşlary tarapynyň gowy däl maksadynyň üstüni açýan birnäçe zatlary gördi. Hudaý oňa hakykaty açyp görkezdi, şeýlelikde şertnama hem baglaşylmady. Öz ýalňyşyny boýun almak Maýkla näçe kyn düşse-de, erberligiň gapdalyndan sowlup geçenine şatlandy.
Şu kitabyň üstünde işläp başlanyma birnäçe wagt geçenden soň, men ýanýoldaşymdan edýän dileglerimiň özüne täsir edýändigi ýa-da ýokdugy barada soranymda, ol ilkinji nobatda dileglerimiň özüne dogry ýoly saýlamakda kömek edendigini aýtdy. „Çynlakaý karara gelip, dogry zady saýlamaly bolamda, seniň dilegleriň meniň gözümi açdy we meni uly erbetlige eltip biljek şübheli ylalaşyklary baglaşmakdan saklady“.
Biz erkekleriň özüniňkiniň dogrudygyna hemişe ynamly bolýandyklaryny ýatda saklamaly: „Ynsanyň ähli ýoly öz gözüne dogrudyr; ýürekleri ölçeýän bolsa Hudaýdyr“ (Süleým.tym. 21:2). Eger Hudaýdan dilesek, onda Ol ýalany hakykatdan tapawutlandyryp bilmek ukybyny, paýhasy sowgat bermegi başarýandyr. „Akyldarlyk üstünlik getirýändir„(Wagyzçy 10:10), „Kesekiniň tejribesine ünsli bolmagy öwredýändir“ (Süleým.tym. 15:31). Biz bolsa öz ýanýoldaşymyzyň akyldar bolmagyny isleýäris.
Belli bolşy ýaly, akyldarlygyň garşydaşy akmaklykdyr. Mukaddes Kitap akmak adamy şeýle sypatlandyrýar: „öz ýüregine bil baglaýan adam akmakdyr“ (Süleým.tym. 28:26), „dana sözleri har edýändir“ (Süleým.tym. 23:9), „gulak asmak islemän, diňe öz pikirini açmakdan keýplenýändir“ (Süleým.tym. 18:2), „ony aklyna aýlamaga synanyşaňda bolsa, ol diňe gaharlanýandyr“ (Süleým.tym. 14:16). Akmak adam öz etmişiniň soňuny akylly-başly ölçermäge ukyply däldir. Şol sebäpden hem ol dogry zady saýgarmagy başarmaýar. Eger seniň ýanýoldaşyň şunuň ýaly bolsa, onda onuň akyl tapmagy üçin dileg et.
Eger ýanýoldaşyň käwagt akmaklyk edýän bolsa, ony paş etmäge synanyşma. Mukaddes Kitapda “Rebden gorkmak akyldarlygyň başlangyjydyr we Mukaddesi tanamaga düşünjedir“ (Süleým. tym. 9:10) diýilýär. Bu bolsa saňa nämeden başlamalydygyňy görkezýär, Sen ilki bilen ýanýoldaşyňyň ýüreginde Hudaýdan gorkynyň bolmagy üçin we onuň ähli zady Hudaý bilen maslahatlaşmagy öwrenmegi üçin dileg etmeli: „Erbetleriň maslahatyna gitmedik adam bagtlydyr“ (Mezm.1:1) diýilýär. Eger sen öz ýanýoldaşyňyň pähimli bolmagy üçin, Hudaýyň sesini eşidip, Oňa gulak asmagy üçin hemişe dileg etseň, onda ol ýalňyş karara geläýende-de, seniň ýüregiňde parahatlyk bolar, sebäbi sen öz etmeli işiňi etdiň we Hudaýyň ähli zady gowulyga öwürjegini bilýärsiň.
Biziň durmuşymyz köp zatda ýanýoldaşlarymyzyň çykarýan kararlaryna bagly bolýar. Bizem paýhasly bolup, olaryň eden saýlawynyň dogry bolmagy üçin dileg edeliň.
Hudaýym, ýanýoldaşymyň ýüregini Rebden gorkmaklyk bilen doldur we oňa dogry netijä gelip bilmekligi öwret. Goý, onuň ýüregi Saňa öwrülsin we Seniň hakykatyňa teşne bolsun. Oňa Seniň tabşyryklaryň boýunça gezmegi we Seniň islegiňe laýyk gelýän zady saýlamagy öwret, ony oýlanyşyksyz edilýän hereketlerden gora. Oňa öz ýalňyşlaryny görmäge we olardan gaça durmaga akyl-paýhas ber. Öz etmişiniň netijesini görüp biler ýaly, onuň gözlerini aç.
Ýanýoldaşymyň dogrularyň maslahatyny diňläp bilmegi, öwrenmegi we üýtgemegi üçin dileg edýän. Goý, ol hiç haçan dogry dälleriň ýalanyny diňlemesin, diňe Seniň maslahatyňy gymmat saýsyn. „Ynsanyň ýüreginde köp maksatlaryň bardygyny; Rebbiň maslahatynyň bolsa berk durýandygyny“ (Süleým. tym. 19:21) men bilýärin. Oňa hatda düýşünde-de öwüt ber (Mezm. 16:7). Ol irden teniň çagyryşy bilen gitmän, hakykata görä hereket eder ýaly bolsun. „Bu dünýäniň akyldarlygynyň Seniň ýanyňda akmaklykdygyny“ (1 Korint. 3:19) men bilýärin, Hudaýym. Goý, ol hiç haçan bu synaga düşmesin, onuň gözleri diňe Saňa gönüksin, gulaklary bolsa Seni eşider ýaly açyk bolsun.
Akyldar adam diňläp, bilimde össün, düşünjeli adam sagdyn maslahatlar alsyn.
Öz gözüňe akyldar görünme; Rebden gork we ýamandan gaça dur.
Rebden gormaklyk bilimiň başlangyjydyr; akmaklar bolsa hikmet hem terbiýäni har edýändir.
Şonda Meni çagyrarlar; emma Men jogap bermerin; Meni ir bilen agtararlar, emma tapmazlar. Çünki olar bilimi ýigrendiler, Rebden gorkmagy saýlap almadylar. Meniň maslahatymy islemediler, ähli käýinjimi har etdiler.
Düşünje ýolundan sowulýan adam ölüler jemagatynda ornaşar.
ON BIRINJI BAP
Onuň saglygy
Meniň ýanýoldaşym köp ýyllap öz saglygyna seretmedi. Men bu barada birnäçe gezek takal okadym, köp gezek gürrüňler etdim. Öýüň görnükli ýerinde ýörite žurnallardaky makalalary görer ýaly edip goýubam gördüm, olary okabam berdim, hatda dul galmak islemeýändigimi aýdyp, aglabam gördüm. Ýöne bary biderekdi, onuň gözleri meni görenokdy, gulaklary bolsa eşidenokdy. Emma bir gün meniň kelläme bir ajaýyp pikir geldi: eger dileg onuň durmuşynyň başga ugurlaryna täsir edýän bolsa, onda näme üçin bu ýagdaýda peýdaly bolup bilmez? Men özümiň adaty „dymmak we dileg etmek“ tärime dolanmagy makul bildim we Hudaýdan Maýkly yzygider fiziki maşklar bilen meşgullanmagyň gerekdigine ynandyrmagy soradym. Birnäçe aýlap eden dileglerim netijesiz boldy, emma bir gün irden goňşy otagdan gelýän bir sesi eşitdim, ol otaga baryp seredemde bolsa, haýran galmakdan ýaňa doňup galdym: meniň ýanýoldaşym trenažorda meşgullanýardy. Men ol wagt oňa hiç zat diýmedim. Şondan bäri ol trenažorda meşgullanýar we hepdede üç gezek gantel göterýär. Biraz wagtdan soň, Maýkl özüni has gowy duýýandygyny we öňräkden şeýdip başlamandygyna ökünýändigini aýdanda, „Men saňa aýtdym-a“ diýmän, zordan saklandym. Maýkl şu wagta çenli hem bu gudratyň meniň dilegimiň netijesinde bolandygyny bilenok.
Ýanýoldaşyňyň saglygyna, onuň ýaşyna we fiziki ýagdaýyna bagly bolmadyk zada öz-özünden düzelip gidýän zat hökmünde seretmeli däl. Onuň özi hakda alada etmegi üçin dileg et, syrkawlan wagty bolsa, onuň sagalmagy üçin dileg et. Men birnäçe gezek şypa sorap, eden dilegime jogap aldym we başga-da köp adamlaryň sagalyşynyň şaýady boldum, şonuň üçin mende Hudaýyň şu gün hem, geljekde-de köne döwürlerdäki ýaly sagaltjakdygyna şübhelenmäge hiç hili esas ýok. Rebbiň „Men Hudaý, seniň tebibiň“ (Çykyş 15:26) diýende, hut şuny göz öňünde tutandygyna men ynanýaryn. Men „Hudaý meni sagalt, men sagalaryn“ (Ýerem. 17:14) diýip aýdan Ýeremiýanyň imany bilen ylalaşýaryn. „Men..seniň ýaralaryňy bitirerin“ (Ýerem. 30:17) diýlip berlen wada ynanýaryn.
„Isa biziň ejizliklerimizi Öz üstüne aldy, syrkawlyklarymyzy Öz gerdeninde çekdi“ (Matta 8:17). Ol Öz şägirtlerine-de „her hili syrkawlygy bejermäge ygtyýar berdi“ (Matta 10:1). Ol: „Şu alamatlar iman edýänleriň hemrasy bolar… syrkawlaryň üstüne ellerini goýarlar, olar hem sagalar“ diýdi (Markus 16:17–18). Meniň pikirimçe, Hudaý Özüniň beýik merhemeti bilen hemme döwürlerde-de bizi sagaldýar, sagalmagymyza päsgel berýän ýeke-täk zat, bu biziň şübhelerimizdir (Matta 9:22).
80-nji ýyllaryň ortalarynda lukmanlar özünde birnäçe dömmäni, onda-da olaryň pikiriçe erbet hili dömmäni ýüze çykaranlarynda, meniň eden dileglerimiň özüne has güýçli täsir edendigini adamym maňa aýtdy. Biologik taýdan barlaglar geçirildi. Barlaglaryň netijesine garaşan günleri Maýkl üçin agyr synaga öwrüldi, emma meniň dileglerim, onuň öz aýdyşyna görä, tä ondaky dömmeleriň erbet görnüşli däldigi tassyklanýança, oňa güýç beripdir. Ol dömmeleri aýyrdylar we hemme zat gowy boldy.
Biziň dileglerimize we imanymyza seretmezden, işiň soňunyň we sagalyş wagtynyň Hudaýyň karary bilen bolýandygyny ýatda saklamak gerek. Mukaddes Kitapda „Bejermegiň öz wagty bar“ diýip aýdylan (Wagyzçy 3:3). Eger sen dileg etseň-de, üýtgeýän zat bolmasa, özüňi ýazgarma, sebäbi Hudaý käwagt adamyň keselini onuň Özüne gulak asmagy üçinem ulanýar. Dileg etmegiňi dowam et, ýöne ýadyňda sakla, iň soňky sözi aýtmak hukugy diňe Hudaýdandyr. Başga biriniň gutulmagy üçin dileg edenimizde hem şeýle bolýar. Sebäbi adamyň ýerde näçe wagtlap ýaşajagyny kesgitlemek bize berlenok. Mukaddes Kitapda „Ölmegiňem öz wagty bar“ diýilýär (Wagyzçy 3:2). Şol wagtyň haçan geljegini bolsa biz däl-de, Hudaý kesgitleýär. Biz muňa diňe boýun bolmaly. Biz dileg edip bileris, ýöne çözýän Hudaýdyr. Bu hukugyň diňe Onuňkydygyny biz gürrüňsiz boýun almaly. Ýanýoldaşyňyň saglygy üçin dileg et, ýöne işiň netijesini Hudaýyň çözýänini boýnuňa al.
Rebbim, men Saňa ýüzlenýän, Öz şypaly elleriňi oňa (ýanýoldaşyň ady) degir. Goý, Seniň maksadyňa laýyklykda bedeniniň ähli agzalary sagdyn bolsun. Bozulan ähli zatlary dikelt, her dürli keselden ony gutar, her dürli erbetlikden ony halas et. Öz işini üstünlikli edip biler ýaly, onuň saglygyny berkit, hemişe tämiz, täze güýç bilen oýanar ýaly, goý, onuň ukusy sagdyn bolsun. Oňa saglyk we güýçli ýürek ber.
Men onda hemişe öz bedeni hakda alada etmek isleginiň bolmagy, dogry iýmitlenmegi, fiziki maşklar bilen yzygider meşgullanmagy, özüne zyýan getirjek ähli zatlardan gaça durmagy üçin dileg edýän. Öz teniniň Hudaýyň ybadathanasydygy üçin ony goramaga borçludygyna düşünmäge oňa kömek et (1 Korint. 3:16). Men onuň öz bedenini diri, mukaddes, Hudaýyň halajak gurbany hökmünde hödürlemegi üçin dileg edýän (Riml. 12:1).
Syrkaw wagty ony goldamagyňy we sagaltmagyňy men Senden soraýan. Ony Öz şatlygyň bilen doldur we oňa güýç ber. Aýratynam men (kynçylygyň anyk ady) üçin dileg edýän. Ol Saňa ýüzlenip: „Ýa, Reb, Hudaýym, men Saňa perýat etdim, Sen maňa şypa berdiň“ (Mezm. 30:2). Minnetdar Atam, diňe Sen meniň lukmanymsyň“ diýer ýaly, oňa iman ber. Ýanýoldaşymyň uzak we bagtly durmuşda ýaşamagy üçin dileg edýän, onuň dünýäden ötmeli wagty gelende bolsa, goý, onuň kalby rahatlykdan doly bolsun, jebir çekmän we ölüm halynda uzak wagtlap bolman, olümi ýeňil bolsun. Ony Öz huzuryňa aljagyň üçin Saňa minnetdar. Hudaýym, ýöne bu zatlar diňe Seniň bellän sagadyňda bolsun, hatda bir minut hem ir bolmasyn.
Eý janym, Rebbe alkyş et, onuň ähli ýagşylyklaryny unutma. Ähli ýazyklaryňy bagyşlaýan, ähli keselleri bejerýän…
Şonda görgi içinde Rebbe perýat etdiler, olary muşakgatlardan gutardy. Ol sözüni iberip, olara şypa berdi, gaçan çukurlaryndan çykardy.
…Men seniň dilegleriňi eşitdim, seniň gözýaşlaryňy gördüm. Ine, Men seni sagaldýaryn…
Şonda seniň nuruň şapak ýaly açylar, seniň sagalyşyň tizleşer, hakykatyň öňüňden ýörär, Rebbiň şöhraty bolsa saňa hemralyk eder.
Ine, Men öz halkyma şypa bererin, olara lukmançylyk ederin, olara bol rahatlygymy we hakykatymy açaryn.
ON IKINJI BAP
Onuň howpsuzlygy
Biz esgerleriň uruş meýdanynda uly howpuň astyndan gudrat bilen çykyşlary barada köp gezek eşidipdik. Görüp otursak, şol pursat olaryň ýakynlary olar üçin dileg edýän ekenler. Bu barada bolsa soňurak eşidýäris. Biziň ýanýoldaşlarymyz hem „söweş meýdanynda“ her gün bolýarlar. Howp olary hemme taraplaýyn gurşap alýar. Duşmanyň olar üçin ölüm howply ýol heläkçiligi, keselçilik, zorluk kimin guran duzagyny diňe Hudaý bilýär. Betbagtçylygyň ýok ýeri, belki, olar üçin galan däldir, hatda, öz öýlerimizem özünde haýsydyr bir howpy gizleýär. Ýöne Hudaý: „Erbet dogry adamy aňtaýandyr, ony öldürmegiň ýoluny agtarýandyr. Emma Reb dogry adamy erbediň elinde galdyrmaz, işine garalanda, ony aýyply çykarmaz“ (Mezm. 37:32–33) diýýär. Ol „Özüne sygynýanlara“ galkan bolmagy wada berýär (Süleým.tym. 30:5). Ol biziň ýanýoldaşlarymyz üçinem galkan bolup biler, sebäbi biz olar üçin iman bilen dileg edýäris, biziň Goragçymyz Hudaýa bolan imanymyz bolsa güýçlüdir.
Men mydama adamym we çagalarym bir ýere maşynly gidenlerinde, olaryň howpsuzlygy üçin dileg edýärin. Ýöne bir gezek irden, Maýklyň kiçi oglumyzy mekdebe äkidenine köp wagt geçmänkä, öýe jaň geldi. „Biz häzirjek ýol heläkçiligine sezewar bolduk, ýöne hemme zat gowy“ diýip, ýanýoldaşym habar berdi.
Uzak ýyllaryň dowamyndaky eden dileglerime jogap berip, olary gorandygy üçin Hudaýa minnetdarlyk bildirip, men derrew ýol hadysasynyň bolan ýerine ugradym. Ol ýere gelemde, maşyny, has dogrusy, ondan galan zady görüp, ýüregim ýaryldy. Meniň hiç wagt ynamyma girmedik Maýklyň kiçijik sport awtomobili uly ýük maşyny tarapyndan ýenjilip, köçäniň gyrasyndaky beton haýatjyklara tarap göni zyňlypdyr. Maşyny remont etmek indi mümkin däldi. Muny soňra ätiýäçlandyryş kompaniýasy hem tassyklady. Maýkly we oglumy şeýle elhenç ýol heläkçiliginden diňe bir zadyň — Hudaýyň goraýan elleriniň alyp galandygyny men bilýärin. Ýanýoldaşymyň we oglumyň endam-janlary göm-gökdi, durşuna sypjyrylandy, ýöne ýagdaýlary mundan has erbet hem bolup bilerdi, galyberse-de olar ýol heläkçiliginde ýogalyp hem bilerdiler. Hudaýyň öz doga-dileglerime jogap berip, olary gorandygyna men berk ýnanýardym. Dileglerimiň adamyma täsir edip, ony ýene bir sport awtomobilini satyn almak niýetinden el çekdirjekdigine ynanýaryn.
Biziň dileg edýän toparymyzdaky aýallar öz ýanýoldaşlarynyň uçarda, otluda, maşynda, işde we köçede howpsuzlykda bolmaklary üçin dileg edýärler. Biz dileg edenimizde haýsydyr bir anyk howply ýagdaý hakda däl-de, ýanýoldaşlarymyzy her hili erbetlikden goramagy üçin Hudaýa ýalbarýarys. „Çünki bütin ýollaryňda seni saklamak barada Ol Öz perişdelerine buýruk berer. Aýagyň daşa degäýmesin diýip, olar seni ellerinde göterer“ diýip, Hudaý wada berýär (Mezm. 90:11–12).
Ýöne betbagtlyk gelip biler, hatda imanly adamlaryň başyna hem gelip biler, özem mydama duýdansyz we garaşylmadyk wagtda gelýär. Şonuň üçin öz ýanýoldaşyň üçin yzygider dileg et, sebäbi sen haçan we nirede, haýsy „uruş meýdanynda“ oňa seniň dilegiňiň has zerur boljagyny bilmeýärsiň. Bardy-geldi bir zat bolaýanda-da, Hudaýy şu wakanyň içinde, iň kyn ýerinde bolmaga çagyrandygyň bilen özüňi köşeşdirersiň.
Göklerdäki Atam, Seniň ony (ýanýoldaşyň adyny aýtmaly) her hili betbagtçylykdan, ýol heläkçiliginden, keselden we erbet zatlardan goramagyň üçin dileg edýärin. Ony awtoheläkçilikden, uçar heläkçiliginden gorap sakla, erbet adamlaryň zorlugyndan we hilesinden gorap sakla. Onuň aýaklaryny erbetlikden sow. Ony Öz ýollaryňda gezmegi üçin, aýagynyň taýmazlygy üçin berkit (Mezm. 17:5). Eger „Aýagym taýýar“ diýäýse, ony Öz merhemetiň bilen golda (Mezm. 94:18). Howply ýagdaýy duýmagy üçin oňa akyl-paýhas ber we oňa howpsuz ýoldan gitmäge kömek et (Süleým.tym. 3:21–23). Sen onuň gaýasy, galkany we diňi bol (Mezm. 18:2–3). Ony Öz ganatlarynyň aşagynda sakla (Mezm. 91:4), hiç haçan gymyldamaz ýaly onuň galasy, penasy we gutulyşy bol (Mezm. 62:7). Howpuň oňa ýakynlaşmazlygy üçin men dileg edýärin (Mezm. 91:7). Ony heläklemek isleýän duşmanlarynyň elinden halas et. Häzirden ebedä çenli onuň „girişini we çykyşyny“ sakla (Mezm. 121:8).
Hemmeden Beýigiň gizlin ýerinde oturan Gudratlynyň kölegesinde mesgen tutar. Men Reb barada diýerin: „Ol meniň penamdyr we galamdyr; meniň Hudaýymdyr; men Oňa bil baglaryn“.
Çünki ýaman günde Ol meni penasynda gorar, çadyrynyň gizlin ýerinde saklar; meni bir gaýanyň üstüne galdyrar.
Men ölüm kölegesi deresinden ýöresem-de ýamanlykdan gorkmaýaryn, çünki Sen meniň bilensiň. Seniň hasaň, Seniň taýagyň maňa göwünlik berýär.
Reb meniň gaýam, galam we halasgärimdir; Hudaýym sygynýan gaýam, galkanym, gutuluşymyň kuwwaty we belent diňimdir. Men öwgä mynasyp Rebbi çagyraryn we duşmanlarymdan gutularyn.
Eý, Özüne bil baglanlary sag eli bilen ýagydan gutarýan Sen! Ajaýyp merhemetleriňi görkez. Meni gözüň göreji ýaly gora.
ON ÜÇÜNJI BAP
Onuň kynçylygy
Her bir adamda kyn pursatlar bolup bilýär, goý, bu seni ünjä goýmasyn. Dileglerimiz bize kynçylykdan gaçmaga käwagt mümkinçilik berýär, käwagt bolsa ýok. Bu bolsa köplenç özümizdäki ýüze çykan ýagdaýa biziň garaýşymyzyň nähilidigine bagly bolýar. Eger bizi gahar, ýigrenç gurşap alan bolsa, özümizdäki şowsuzlyklar üçin mydama hüňürdäp, Hudaýy günäkärleýän bolsak, onda işimiz has erbet gider. Emma Hudaýa minnetdarlyk bildirip we öwgi aýdyp kynçylykdan geçsek, onda Ol bizdäki kynçylygy özümiz üçin peýdaly bolar ýaly eder. „Eý doganlar, dürli synaglara uçranyňyzda, muny uly begenç saýyň; Çünki imanyňyzyň barlanmagynyň çydam döredýändigini bilýänsiňiz“ (Ýakup 1:1–2).
Adamsynyň hökman başdan geçiräýmeli wakasy durmuşynda ýüze çykanda, aýalynyň edýän dilegleriniň şol pursatda ýagdaýy üýtgedip bilmezligi hem mümkin. Eger durmuşymyzda hiç hili kynçylyk ýüze çykmasa, onda özümiziň nähili ownukçyl, doňýürek we özdiýenli, kesir adam boljakdygymyzy göz öňüne getirmek mümkin. Emma seniň dilegleriň ýanýoldaşyňa barybir kömek eder: onuň ruhuny göterer, ýüregini rahatlykda saklar we oňa çydamly we minnetdar bolmaklyga kömek berer, şeýlelik bilen gelen nädogry kararlarynyň zyýanly netijelerinden ony gorar.
Meniň joram Jen şeýle gorkuly kynçylykdan geçmeli bolupdy: onuň adamsy Deýwi zäherli möý çakandan soň, ol birnäçe wagtlap ýaşaýyş bilen ölümiň arasynda boldy. Şol wagtlar olaryň ikisi üçinem kyn pursatlar boldy, bir ýyldan gowrak wagt Deýw yzly-yzyna gelýän dürli beterlemelere garşy göreşmeli boldy. Munuň üstesine-de olar başga şähere ýaňy ýakynda göçüp gelendigi üçin ähli garyndaşlaryndan, dostlaryndan hem uzakdadylar. Bejergi, lukmançylyk hyzmatlary üçin tölegler bolsa bularyň maddy ýagdaýlaryny has-da agyrlaşdyrypdy. Gaharyň gelmegi üçin şu zatlar ýeterlik dälmi? Ýöne olar öz güýçleriniň çeşmesiniň diňe Hudaýdadygyny görüp, Hudaýa dileg we şükür etmeklerini bes etmediler.
Şeýle agyr ýagdaýda-da adamsy Deýwiň bu söweşde tapdan düşmezligi üçin, onuň ruhda berkemegi we çydamagy üçin Jen gözýaş bilen çynlakaý doga-dileg etdi. Hudaý olary goldady, Deýwem sagaldy. Şondan soň olar Hudaýa has köp miwe getirip başladylar. Bu gün bolsa olar öz ýygnagynda hyzmat edýärler, olaryň üç çagasy hem berk imanly, olar özleriniň ajaýyp zehinleri bilen Hudaýy şöhratlandyrýarlar. Olaryň durmuşý Hudaýyň rehimdarlygynyň şaýady bolup durýar, başyna gelen kynçylygyň olaryň häsiýetine we dünýägaraýşyna uly täsir edendigine men ynanýaryn.
Biz duýsak-da, duýmasak-da, Hudaýa gulluk edenimizde, Onuň söýgüsi iň erbet, ýalňyz we durmuşymyzyň iň kyn pursatlarynda bizi gurşap alýar. Kynçylyga düşen wagtymyz, Ol mydama biziň ýanymyzda; eger dileg edip, Ondan hemaýat agtarsak, Ol mydama ýagşylyk we rehimlilik görkezýär. „Biz bütin zatlaryň Hudaýy söýýänleriň, Onuň maksadyna görä çagyrylanlaryň bähbidi üçin birlikde işleýänini bilýäris“ (Riml 8:28). Hudaý özümizdäki garaşsyz we tekepbir „meni“ boýun egdirmegimiz üçin biziň synagdan geçip, Öz öňünde sadyk bolmagymyzy isleýär. Ol bizi Hudaýyň rehimli, çydamly, ruhy taýdan güýçli, Onuň şöhratyny köpeldýän adamlary hökmünde görmek isleýär. Özüniň söýgüsine ynanmagy, islendik kynçylykda Onuň bize kömek bermäge taýýardygyna ynanmagy öwrenmegimiz üçin Ol bize kynçylyk berýär.
Maýkl ikimiziň başymyzdan bile geçirmeli bolan kynçylyklarymyzyň bizde döreden gaharyna, agyrysyna, aljyraňlygyna we düşünişmezligine seretmezden, bizi Hudaýa ýakynlaşdyrandygyny men ynam bilen aýdyp bilerin. Kyn pursatlar gelende bolsa biz Hudaýa çynlakaý dileg ederdik we özümiziň imanymyzyň ösýändigine, Hudaýyň ýolunda özümiziň ruhy taýdan berkeýändigimize göz ýetirdik. Dogry hereket edenimizde bolsa, biziň ikitaraplaýyn söýgimiz has berkärdi.
Eger ýanýoldaşyň kynçylyk ýodasyndan geçýän bolsa, sen öz borjuňy ýerine ýetir-de, onuň üçin dileg et, emma onuň ýüküni öz gerdeniňe alma. Kynçylygyny deň paýlaşmak islegiňiň bardygyna seretmezden, kynçylyklaryň bir bölegini özüňe almaga het edäýme, sebäbi bu ony ruhdan gaçyrar we onda ýeňliş duýgusyny döreder. Mundan başga-da, Hudaý Özüniň islegini amala aşyrmagyna seniň päsgel bermegiňi, özüňi Mukaddes Ruhuň ornuna goýmaga çalyşmagyňy islänok. Ýanýoldaşyň çekýän kynçylygyny görmek saňa näçe agyr bolsa-da, wakanyň gidişine goşulmaga seniň hakyň ýokdur. Seniň etmeli işiň — dileg etmek, ruhlandyrmak we ony goldamak, sebäbi Hudaý kynçylygy bize Öz maksadyna görä berýär, şonuň üçinem sen Onuň ýolunda durmaly dälsiň.
Eger ýanýoldaşyň maddy taýdan kynçylyk çekýän bolsa, kesellese, ýeňlişe sezewar bolsa, işini ýitirse, maşgalada ýetmezçilik bolsa, köp ýakymsyz ýagdaýlar bar bolsa, onuň durmuşyny adamlar bilen erbet gatnaşyklar zäherleýän bolsa, onda sen Mukaddes Ruhuň onuň durmuşyna girmegini we ony üýtgetmegini sorap dileg et. Ýanýoldaşyňyň ünsüni Hudaýyň wadasynyň beýikliklerine gönükdir: eger Rebden gelen muşakgata berk durup çydasak, özümize beriljek Hudaýyň şöhratynyň ýanynda çekýän kynçylyklarymyzyň hiç zat däldigini oňa ýatlat. „Meniň pikirimçe, şu wagtky görgüler bize aýan boljak geljekki şöhrat bilen deňär ýaly däl“ (Riml. 8:18). Pawlusyň: „Özümi güýçlendirýän Mesih arkaly her zady etmegi başarýaryn“ (Filip. 4:13) diýip aýdan ajaýyp sözleri bilen ony golda.
Öz ýanýoldaşyňyň Hudaýa bolan imanynyň güýçli bolmagy üçin, häzirki we geljekki azaplaryň ony Hudaýyň söýgüsinden mahrum edip bilmejekdigine ikirjiňlenmezligi üçin dileg et. „Sebäbi, men ne ölümiň, ne-de ýaşaýşyň, ne perişdeleriň, ne hökümdarlaryň, ne-de gudratlaryň, ne-de şu wagtyň, ne-de geljegiň, ne belentligiň, ne-de çuňlugyň we ne-de başga mahlugyň Rebbimiz Mesih Isada bolan Hudaýyň söýgüsinden bizi aýyrmagy başarjagyna ynanýaryn“ (Riml. 8:38–39). Eger hiç zat ony Hudaýyň söýgüsinden mahrum edip bilmeýän bolsa, näçe agyr ýagdaý bolanda-da, onda mydama umyt bolýar.
Kynçylyklar edil arassalaýjy ot we ýuwujy suw kimin täsir edýär. Sen öz ýanýoldaşyňyň otda ýanmagyny we suwda gark bolmagyny isläňok-da, ony arassalanan we täzelenen görnüşde görmek isleýäň, sebäbi „biz özümizi Söýýän arkaly bularyň baryny ýeňenlerden üstündiris“ (Riml. 8:37). „Soňuna çenli çydasak halas bolarys“ (Matta 24:13). Seniň ýanýoldaşyňyň özüni ýakýan ýalynly otdan we suwuň gorkunç çuňluklaryndan halas edip bilýän doga-dileglerine Hudaýyň berjek jogabyna garaşyp, öz imanynda berk durmaga islegi bolmaly.
Hudaýym, ýanýoldaşymyň kalbyndaky görgüleriň nähili çuňdugyny diňe Sen bilýärsiň. Men olaryň diňe daşky alamatlaryny görýärin, Sen bolsa onuň gerdeninde çekýän ýükleriniň agramyny görýärsiň. Seniň ony synaýandygyňy men bilýärin, şonuň üçinem Seniň islegiňiň ýerine ýetmegine päsgel bermek islämok, meniň diňe isleýän zadym — ýanýoldaşymyň şu söweşden ýeňiji bolup çykmagy.
Hudaýym, Sen bize pena we arkadaýançsyň, muşakgatlarymyzda tiz tapylýan kömeksiň (Mezm. 46:1). Sen bize „Rehimdarlyga gowşup, gerek wagtynda bize kömek berjek merhemeti tapar ýaly, Hudaýyň merhemet tagtyna ynam bilen golaýlaşmaga“ rugsat berdiň (Ýewr. 4:16). Menem Seniň huzuryňa adamyma ak pataňy boldan dökmegiňi sorap gelýän. Onuň janyny göreş üçin berkit we oňa çydam ber. Goý, ol hemişe we ähli zatda Saňa bil baglasyn. Hiç bir zada seretmezden berk we batyrgaý bolmaga oňa kömek et. Oňa mydama „umytda şatlanmaga, muşakgatda çydamly bolmaga“ we hemişe dileg etmäge kömek et (Riml. 12:12). Oňa öz durmuş ýoluny geçmäge we ruhdan düşmezlige kömek et, sebäbi Sen: „Çünki dogry adam ýedi gezek ýykylsa-da, galýandyr“ diýdiň. Goý, ol mydama „Dogry adamyň ädimlerini Rebbiň berkarar edýändigini, onuň ýoluny halaýandygyny“ ýadynda saklasyn (Mezm. 37:23).
Men onuň Saňa bil baglamagy üçin we „weýrançylyk geçýänçä“ Seniň özüne pena boljakdygyňa ynanmagy üçin dileg edýärin. Onuň Seniň berjek jogabyňa garaşmagy başarmagy üçin doga edýän, sebäbi „Hudaýa bil baglaýanlar Onuň güýjünde täzelener: edil bürgüt ýaly ganatlaryny galdyrarlar, ylgarlar, ýöne ýadamazlar, giderler, ýöne ysgyndan gaçmazlar“ (Işaýa 40:31). Men onuň Senden güýç tapmagy üçin, Saňa ýüzlenende ony Seniň eşitmegiň üçin we ähli erbetlikden goramagyň üçin dileg edýän (Mezm. 34:7).
Häzir gerek bolan dürli synaglar üçin gysga wagtlaýyn gaýgyly bolýan siz muňa begeniň. Çünki ot bilen synalýan hem bolsa, pany altyndan gymmatly bolan imanyňyzyň synalmagy Isa Mesih görnende öwgä, şöhrata hem hormata öwrüler.
Ýüküňi Rebbiň üstüne taşla, Ol seni saklar; Ol dogry adamy asla sarsdyrmaz.
Agşam, ertir we öýlän arz edip, nala çekerin; Ol sesimi eşider. Ol maňa garşy bolan uruşdan janymy sag-aman azat etdi, meniň bilen urşanlar köpdi.
Sen maňa uly, ýaman muşakgatlar görkezdiň; ýöne meni gaýtadan direldersiň, ýeriň jümmüşinden ýene bizi çykararsyň. Meniň ululygymy artdyrarsyň, maňa hemme taraplaýyn göwünlik berersiň.
ON DÖRDÜNJI BAP
Onuň ahlak kadalary
Adamyň hakyky bolşy haçanda ol özüni hiç kimiň synlamaýandygyna ynamly bolan halatynda ýüze çykýar. Gürrüň daş-töwerekde näme bolanda-da, nähili ýagdaý bolanda-da, düşündirip bolmaýan ahlak kadalary hakda barýar. Bu dorguçyllygyň, päkligiň we namysyň iň ýokary we üýtgemeýän derejesidir. Ahlak kadalary berjeý etmek — bu adamlaryň özümize nähili garamagyny isleýän bolsak, özümiziň hem olara şonuň ýaly garamagymyzdyr.
Ahlak taýdan kämil adamyň sözlerinde hemişe many bolýar. Ol özüniň hakyky bolşuny ýaşyrjak bolup, sözler bilen oýun etmeýär; onuň „hawa“ diýdigi mydama „hawa“ bolýar, „ýok“ diýdigi hem „ýok“ bolýar, sebäbi „ondan artygy iblisdendir“(Matta 5:37). Munuň ýaly adam kimdir birine ýaranjak bolup, ikiýüzli oýny oýnamaýar, sebäbi onuň maksady — hakykatda bolup, Hudaýa ýaranmak. Jemgyýetde ýokary saýylmak mümkin, ýöne ýokary saýylan adamyň Hudaý tarapyndan ýigrenilmegi mümkin (Luka 16:15).
Ahlakly adam „eden kasamy öz zyýanyna bolsa-da, ondan dänýän däldir“ (Mezm. 15:4). Öz beren sözünden ezýet çekse-de, ol beren sözünde durar, hatda özi üçin iň amatsyz ýagdaý bolsa-da, ol öz ynamynda yranman durar. „Aýypsyzlykda gezýän howpsuzlykda gezýändir“ (Süleým.tym. 10:9), sebäbi onuň ahlak durnuklylygy ony goraýar. Şeýdip, ol Hudaýyň nazarynda durar.
Men öz adamyma hem hut şeýle adam diýip bilerin, sebäbi birnäçe gezek ahlak taýdan saýlamaly zerurlyk ýüze çykanda, ol özüniň hakykat diýip hasap eden zadyna wepadar bolup galýardy. Bu bolsa oňa käwagtlar gaty gymmat düşerdi. Men onuň hemişe hakykatda gezmegi üçin dileg edýärin, ýöne meniň dileglerim bolmasa-da onuň muny edip biljegini bilýärin, emma dileglerimiň kyn pursatlarda oňa goldaw bolýandygyna we nähili ýagdaý bolaýanda-da, ondan çykalga tapmaga kömek edýändigine ynanýandygym üçin dileg edýärin. Mukaddes Kitap şeýle diýýär: „Dogry adam aýypsyzlykda gezýändir; ondan soň ogullary nähili bagtly bolar” (Süleým.tym. 20:7). Biziň çagalarymyz muňa düşünmeseler-de, gürrüňsiz öz atasyndan baý mirasy, ýagny, beýik ahlak kadalaryny miras alar. Biziň çagalarymyz kakasynyň ahlak keşbini özünde gizleýän ak patanyň hem mirasdary bolarlar. Men olaryň hem öz gezeginde öz çagalaryna „ýaşlykdan öz namysyny goramalydygyny“ öwretmekleri üçin dileg edýän.
Ahlak päkligi ýürekde dogulýar. Içki dünýäsi kämil adam bolmak üçin, ilki bilen şonuň ýaly bolmagy islemeli. Beýle karara diňe şahsy pikir hem-de meýletinlik bilen gelnip bilner, sen bolsa öz ýanýoldaşyňy diňe dileg bilen goldap bilersiň. Ony kör etmek, ýoluny urdurmak we islendik ýol bilen gelen kararyndan el çekdirmek isleýän duşmanyň çozuşyna garşy durmaga oňa kömek etmeli. Hatda ýanýoldaşyň dogry karara gelenden soňam, erbetlik ony synamagyny dowam eder. Şonda seniň dilegleriň ony şübheden we ikirjiňlenmelerden goraýan galkan bolar. Hatda ýeke özi bolan ýagdaýynda-da hakykatyň ýoly bilen ýöremäge oňa güýç berer.
Hudaýym, men Senden Öz islegiňe göra ýanýoldaşyma nähili bolmagyny isleseň, ahlak taýdan şonuň ýaly kämil adam bolmagyna kömek etmegiňi soraýaryn. „Hawa“ diýmeli wagty „hawa“, „ýok“ diýmeli wagty bolsa „ýok“ diýip biler ýaly, oňa güýç ber. Oňa öz nukdaý nazaryny gorap bilmäge, bu dünýäniň basyşy astynda ýegşermezlige, „hemişe öwrenip-de, hiç haçan hakykat bilimine ýetip bilmeýän adama“ (2 Timot. 3:7) meňzeş bolmazlygyna kömek et. Goý, ol özüni akyldarlygyň sesine tarap gönükdirip, Seniň ýollaryňda özüni berkleşdirip biljek hakykat Ruhy bilen doldursun.
Oňa hakykatda ýaşap bilýän adam bolmaga kömek et. Oňa mydama Seniň hakykat Ruhuňda gezip bilmäge kömek et. Hasrat gelen wagty ony ýeňip geçmäge güýji ýeter ýaly, onuň hakykata şaýatlyk etmegine kömek ber. Öz ýalňyşlaryny batyrgaýlyk bilen boýun almagy oňa öwret, sebäbi Sen: „günämiz ýok diýsek, onda biz özümizi aldaýandyrys, bizde hakykat ýokdur. Günälerimizi boýun alsak, Ol ynamdar, adyldyr. Günälerimizi öter, bizi her hili ýamanlykdan arassalar“ (1 Ýahýa 1:8–9) diýýäň. Ony her hili ýalandan gora, onuň ýüregini ähli ýalan zatlardan sow. Hudaýyň we adamlaryň nazarynda mähir tapar ýaly, „merhemet we hakykat ony taşlamasyn, olar bilen onuň boýnuny bagla, olary onuň ýüreginiň daş sahypalaryna ýaz“ (Şüleým.tym. 3:3–4).
Gönülikde gezýän garyp ters ýola düşen azgyn baýdan gowudyr.
Göni adamlaryň aýypsyzlygy olara ýol görkezýändir; dönükleriň azgynlygy bolsa olary heläk edýändir.
Ýa Reb, dogrulygyma görä, aýypsyzlygyma görä Sen maňa kazylyk et.
Maňa kazylyk et, ýa Reb, çünki men aýypsyzlykda gezdim, Rebbe bil bagladym, men taýyp ýykylmaryn.
Meni aýypsyzlyk, gönülik saklasyn, çünki men Saňa umyt baglaýaryn.
ON BÄŞINJI BAP
Onuň abraýy
Ýokary tizlik bilen ösýän aragatnaşyk we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň has ösen döwri bolan biziň döwrümizde iň ejiz zat hasap edilýän at-abraýyňy saklamak aňsat däl. Sebäbi adama öz durmuşyny bulamak üçin onuň bir biderek ýere, biderek wagt barmagy ýeterlikdir.
Abraýyňa ýeňilkellelik bilen garamaly däl. „Hormatly at ähli baýlykdan gymmatlydyr“ (Süleým.tym. 22:1) we „gymmatly sowgatdan gowudyr“ (Wagyzçy 7:1). Onuň gadryny bilmeli we goramaly. Öz abraýynyň gadryny bilmeýän adam, özüne bolan ynamyny ýitirip biler. Biziň abraýymyz özümiziň nädogry hereketlerimiz, gatnaşýan adamlarymyzyň täsiri ýa-da biz barada äsgermezlik edilip aýdylan erbet sözler zerarly düşmegi mümkin. Elbetde, şu agzalan zatlaryň ählisiniň hem erbetlikden doludygy belli. Siziň haýsyňyza çözülmedik kazyetiň karary, gybatlar tolkuny, erbet gatnaşyklar, gazetdäki ýaramaz makala ýa-da 15 minudyň içinde „hapanyň üstüňden guýulmagy“ — bu zatlaryň ählisiniň hem islendik wagtda siziň bütin ömrüňizde gazanan abraýyňyzy berbat etmegi mümkin. Bu zatlaryň ählisinden gaça durmagyň ýekeje ýoly bolsa — dileg etmekdir.
Ýanýoldaşymyň we onuň dostlarynyň sözleri gazetlerde tanap bolmajak derejä çenli ýoýlup berlende, ol hem şu kynçylykly döwri başdan geçirmeli boldy. Biz şeýle töhmetiň howpludygyna düşünip, hakykaty düşündirjek bolup, şol makala dahylly bolan adamlara jaň etdik. Elbetde, biz hemmesine jaň edip ýetişmedik, şonuň üçin biz bu zatlara öz güýjümiziň ýeterlik bolmagy üçin we Hudaýyň bu zatlaryň soňuna çykmagy üçin dileg etdik. Soň ýaňky galmagallar bir-iki günüň içinde öz-özünden ýitip gitdi. Hemme zadyň erbetlik bilen gutarmagam mümkindi, atylan töhmetiň bizi ýuwutmagam mümkindi. Biziň dileglerimize jogap beren Hudaýyň bizi gorandygyna men ynanýaryn.
Mukaddes Kitapda gowy gylykly aýalyň adamsynyň hormata eýedigi, „ýurduň ýaşulylary bilen şäher mejlisinde oturýandygy…“ (Süleým.tym 31:23) aýdylýar. Ýöne mydama şeýle bolýarmy? Erkekleriň gowy abraýy olaryň ýagşy gylykly aýallarynyň bardygy bilen kepillendirilip bilnermi? Ýa-da aýallaryň muňa nähilidir bir dahyly barmy? Hakykatdanam, aýaly Hudaýyň islegi bilen ýaşaýan erkekler uly hormata eýedir. Men aýalyň dileginiň öz ýanýoldaşyny abraýly etmäge we ony goldamaga gönüden-göni dahyllydygyna ynanýaryn.
Öz ýanýoldaşyň üçin dileg etmegiňi bes etmeli däl, ýöne bir zady ýadyňda sakla: ol erkin adam. Eger ol Mukaddes Ruhuň gönükdirişinde ynamly bolmasa, gulak asmazlyk etse, betbagtçylyga uçrar. Eger beýle ýagdaý onda wagtal-wagtal ýüze çykýan bolsa, onuň abraýy we işi tegmillenen bolsa, onda bu ýagdaýyň üýtgemegi we meseläniň ýanýoldaşyňyň peýdasyna çözülmegi üçin Hudaýa dileg et, çünki Hudaýyň ähli zady etmäge güýji ýetýändir.
Hudaýym, ýanýoldaşymyň abraýyna gara ýokmazlygy üçin dileg edýän. Bir adam baradaky pikiriň „adamy öwýän dillere“ bagly bolýandygyny men bilýärin (Süleým.tym. 27:21). Men hem adamlaryň ýanýoldaşymy hormatlamagyny we ol hakda gowy pikirde bolmaklaryny isleýärin. Sen Öz sözüňde „nähak gargyş asla siňmez“ (Süleým.tym. 26:2) diýýäň. Men hiç haçan hiç kimde adamym barada erbet zatlar aýtmaga tutarygyň bolmazlygy üçin dileg edýärin. Ony her hili talap arzasyndan we kazyet arkaly çözlüşmelerden gora. Hudaýym, ony erbet pikirli adamlardan halas et. Özüne garşy çykýanlardan ony gora (Mezm. 59:1–2). Ony erbetlige çekýänlerden sakla (Mezm. 35:1). Biz Saňa sygynýarys Hudaýym. Biz hiç haçan utanja galmaly (Mezm. 71:1). „Eger Hudaý bizlik bolsa, onda kim bize garşy bolup biler?“ (Riml. 8:31).
Sen: „Oňat agaç erbet miwe berip bilmez, erbet agaç-da oňat miwe berip bilmez. Oňat miwe bermeýän her bir agaç kesilip, oda taşlanýandyr“(Matta 7:18–19) diýýäň. Men öz ýanýoldaşymyň dogrulyk miwesini getirmegi we adamlaryň onuň eden gowy işlerini bilmekleri üçin dileg edýärin. Goý, onuň getiren dogrulyk, mertebe we tabynlyk miweleri abraýyna hiç hili şek ýetirmez ýaly, ony ähli işlerinde gorasyn.
Ony duşmandan gora, içigara adamlaryň maslahatyndan daşda sakla, özi üçin gurlan ähli duzaklardan ony alyp çyk, ony töhmetden we gybatdan gora. Öz arassalaýjy oduň bilen oňa töhmet atýanlaryň agyzlaryny bagla. Goý, olaryň günäsiniň üsti açylsyn we olar utansynlar, masgara bolsunlar we oňa erbetlik isleýänleriň hemmesi yzlaryna öwrülsin (Mezm. 40:15). Goý, ol Saňa ynansyn we özüne erbetlik edýän adamlardan gorkmasyn (Mezm. 56:12). Çünki Sen Özüňe iman edeniň utandyrylmajakdygyny aýtdyň (Riml. 10:11). Ony ugrukdyr, oňa ýolbaşçylyk et, onuň arkadagy hem penasy bol. Goý, adamlar onuň gowy işlerini görüp, Seni şöhratlandyrar ýaly, onuň yşygy nur saçsyn (Matta 5:16).
Zandyýamanlaryň dilleşmesinden, dillerini gylyç kimin ýiteldýän ýamanlaryň gowgasyndan meni gizle. Olar kämil adama bukudan atmak üçin oklaryny, ýagny, ajy sözlerini gezeýärler.
Ýa Reb, men utanmaýaryn, çünki Seni çagyrdym; erbetler utansyn, olar ölüler diýarynda dymsyn. Tekepbirlik we kemsitme bilen dogry adama sögýän ýalançy dodaklar sem bolsun.
Men zerarly sögülen, yzarlanan, nähak ýere her hili gybatyňyz edilen mahaly siz bagtlysyňyz! Şat boluň, begeniň, gökde aljak sylagyňyz uludyr, çünki sizden öňki pygamberler-de şeýle yzarlandylar.
Derrew dawa girişme. Soňra goňşyň seni utandyranynda näme edersiň? Dawaňy goňşyň özi bilen et, başganyň syryny paş etme. Eşiden seni utanja goýaýmasyn, ýaman atly bolup galaýma.
Hudaýyň saýlanlaryny kim aýyplar? Olary aklaýan Hudaýdyr. Kim iş keser? Biziň üçin töwella edýän, ölen we direlen, Hudaýyň sagynda oturan Mesih Isadyr.
ON ALTYNJY BAP
Onuň birinji derejede tutýan zatlary
Erkekler öz durmuşynda birinji ýerde nämäni goýmalydygyna hemişe düşünip duranoklar. Emma her bir aýal öz adamsynyň birinji derejeli zatlarynyň sanawynda, Hudaýdan soňky orny eýelemek isleýär. Şeýle islegi bar bolan aýal üçin birinji ýerde Hudaýyň, soňra adamsynyň bolmalydygyna men düşündim. Başgaça aýdanymyzda, eger öz adamyňyň seni hemme zatdan, ýagny, işinden, çagalaryndan, dostlaryndan we başga işlerden ileri tutmagyny isleseň, onda senem oňa şeýle etmeli. Eger Hudaý bilen ýanýoldaşyň seniň birinji derejeli zatlaryňyň sanawynda mynasyp orny eýelemeýän bolsa, onda onuňam, Hudaýyňam seni öz birinji derejeli zady hökmünde görjegi näbelli.
Maşgalada kiçijik çaga peýda bolanda, kimiň birinji ýerde bolmalydygyny ýatda saklamagyň kyndygyna men düşünýärin. Olar mydama özlerine üns berilmegini talap edýärler, ejesinden başga adam bolsa olaryň bu islegini kanagatlandyryp bilmeýär. Galyberse-de, ýanýoldaşyň uly adam, ol özi hakynda aladalanyp bilýär. Çaga bolmanda-da, seniň ünsüňi çekýän başga onlarça zatlar tapylýar: iş, öý, dostlar, etsem, güýmenjeler. Şu işleriň arasynda ýanýoldaşyňy sanawyň iň soňunda goýmazlyk, iň bolmanda muny oňa duýdurmazlyk hem aňsat däl.
Bagtymyza, „birinji derejeli zat“ diýen düşünje oňa sarp edilen wagta bagly däl. Ýogsam hepdede kyrk sagatlap işleýän adam, günde azyndan sekiz sagatlap dileg etmese, Hudaýyň özi üçin işinden soň ikinji ýerdedigine gürrüňsiz göz ýetirer. Mundan başga-da, ýanýoldaşyň bilen çagaňa birmeňzeş üns bermek başardyp durasy ýok, sebäbi beýtsek çaga ünsden düşüriler. Ýanýoldaşyň barada aýdanda bolsa, gep seniň oňa näçe wagtyňy sarp edýäniňde däl-de, özüni birinji derejeli hasaplaýandygyňy oňa duýdurmaga mümkinçilik tapýanlygyňdadyr.
Irden mähirli salamlaşmak, ýylgyrmak we mylaýym gujaklamak özüniň saňa nä derejede wajypdygyny oňa aýan eder. „Men seniň üçin bu gün näme edip bilerin?“ diýip, sen ondan sorap bilersiň (onuň haýyşyny bolsa sen hökman ýadyňda saklamalysyň). Goý, ol seniň özi üçin dileg edýäniňi bilsin. Sen onuň islegi boýunça anyk näme üçin dileg etmelidigiňi sorap, ony gyzyklandyr. Günüň dowamynda başga işleriň köpdügine seretmezden, onuň bilen gürrüňdeş bolmaklyk seniň oňa bolan aýratyn ünsüňe kepil geçer.
Birinji derejede tutýan zatlaryňy ýerbe-ýer goýmaklyk, olaryň öz ýüregiňde ýerleşiş tertibine bagly bolýar. Ýanýoldaşyň bilen ikiçäk bolaryňyz ýaly, öz wagtyňyzy dogry bellemeklik wajypdyr: goý, bu duşuşyk bolsun, öýden başga ýerde geçirilen gije bolsun, göwün açyjy agşamlyk ýa-da çagalaryň we dostlaryň gatnaşmazlygynda öýdäki agşam. Bu zatlar seniň ýüregiňde özüniň aýratyn orny tutýandygyna ony ynandyrar. Eger öz ýanýoldaşyňyň seni has güýçli söýmegini isleseň, sen ony ondanam artyk söýmegi başarmaly. Eger dileg etseň, munuň amala aşjagy ikuçsyzdyr.
Eger ýanýoldaşyňa ýeterlik üns bermäge we öz aýallyk borçlaryňy ýerine ýetirmäge wagtyň we güýjüň bolmasa, özüňi Mukaddes Ruh bilen doldurmagyny Hudaýdan sora. Onuň gönükdirişini agtar. Ol hem saňa birinji derejede tutýan zatlaryňy ýerbe-ýer goýmaga kömek eder. Eger Hudaýdan güýç alar ýaly, Onuň bilen gündelik gepleşmeklik seniň gün tertibiňde kesgitlenmedik bolsa, onda özüňiň birinji derejede goýýan zatlaryňyň sanaw düzgünine täzeden göz aýla we gün tertibiňi üýtget, sebäbi öňkiň hiç zada ýaramsyzdyr.
Ýanýoldaşyňyň edýän telekeçiliginden käwagt adamlaryň derrew uly üstünliklere ýetişlerini synlamak mümkin. Emma ol ýerde olara uly üstünlige, uly häkimiýete, uly baýlyga bolan teşnelik garaşýar. Eger ol adamlar öz janynyň aladasyny etmän, öz tekepbirliginiň ýoly bilen gitseler, onda olar özleri üçin gurlan duzaga hökman düşerler we Hudaýy, maşgalasyny, ýygnagy, dostlaryny biderek zat ýaly taşlarlar. Şol ýokary uçan „ýyldyzlar“ ýere gaçanlarynda bolsa, olaryň gonuşy ýumşak bolup duranok. Biz öz ýanýoldaşlarymyzda beýle zadyň bolmagyny islämizok. Öz ýanýoldaşyňyň durmuşda Hudaýy birinji ýerde, seni ikinji ýerde, üçinji ýerde bolsa çagalaryny goýmagy üçin dileg et. Şeýtse, onuň durmuşynda nähili ýagdaý bolanda-da, birinji derejeli zatlarynyň hemmesi ýerbe-ýer bolar, gelejekde bolsa ikiňize-de uly bagt garaşar.
Hudaýym, Seni öz durmuşymyň Hojaýyny diýip yglan edýärin. Maňa hemme zatdan öňürti Özüňi agtarmaga kömek et. Meniň ýanýoldşyma bolan gatnaşygymy onuň duýary ýaly we özüniň meniň üçin nähili gereklidigini bileri ýaly, ony çagalarymdan, işimden, maşgalamdan, dostlarymdan, dürli işlerden we höweslerimden ýokary tutmagy maňa öwret. Özüniň meniň üçin nä derejede gymmatdygyna şübhelenmäge ýol berme, onuň ýüregine salan ýaralarymy bejer. Ähli biderek, boş we heläk ediji zatlar wagtymy saklaman, menden aýrylyp gitmegi üçin, birinji derejeli zatlarymy ýerbe-ýer goýmagy maňa öwret.
Men ýanýoldaşymyň öz durmuşynda nämäni birinji ýerde goýmalydygyny bilmegi üçin dileg edýärin. Onuň ýüreginiň Hojaýyny we Hökümdary bol. Her gün Seniň bilen ikiçäk gürleşip biler ýaly, öz wagtyny dogry meýilleşdirmegi oňa öwret. Öz pikiriňi oňa aç, Saňa gulluk etmegiň onuň üçin birinji derejede bolmalydygyny oňa görkez. Meni we çagalaryny özüniň işinden, dostlaryndan we beýleki güýmenjelerinden ýokary tutary ýaly, oňa akyl-paýhas ber. Goý, ol hemme zatdan öňürti Seni agtarsyn we Saňa tabyn bolsun, şonda onuň durmuşyndaky galan zatlaryň gowy boljagyna iman edýän.
Siz öňürti Hudaýyň patyşalygyny, Onuň dogrulygyny agtaryň, şonda bu zatlar hem üstüne goşulyp berler.
Her kim diňe öz peýdasyny däl-de, beýlekileriň peýdasyny hem gözlesin.
Hiç kim iki hojaýyna hyzmat edip bilmez; çünki ýa birini ýigrenip, ol birini söýer, ýa-da birine wepaly bolup, ol birini äsgermezlik eder. Siz Hudaýa, hem mammona hyzmat edip bilmersiňiz.
Ýene gökleriň patyşalygy owadan dürdäne agtaran täjir ýalydyr. Ol gymmatbaha bir dürdänäni tapýar-da baryp, ähli zadyny satýar-da, ony satyn alýar.
Öz Hudaýyň Rebbe sežde et, diňe Oňa gulluk et.
ON ÝEDINJI BAP
Onuň adamlar bilen gatnaşygy
Ýekeligiň gowy tarapy az. Biziň hemmämiziň gowy adamlar bilen gatnaşasymyz gelýär, sebäbi bu bize hakykat ýolunda berk durmagymyza kömek edýär. Her bir är-aýala iň bolmanda iki sany imanly maşgala bilen gatnaşmak peýdaly bo-lardy, sebäbi şeýle dostluk täze güýç berýär we durmuşyňy baýlaşdyrýar. Şeýle adamlar bilen gatnaşykda bolmak biziň imanymyzy ösdürýär, durmuşymyzy manydan doldurýar, durmuşymyza parahatlyk getirýär hem-de kynçylykly ýagdaýda dogry karara gelmäge kömek edýär.
Bir gezek dostlarymyz adamym ikimizi agşamlyk naharyna çagyrdy. Ol ýere gitmek üçin öýden çykmankak Maýkl ikimiz erbet sögüşdik. Tä olara barýançak, maşynda dartgynly dym-dyrslyk höküm sürdi. Men şol wagt diňe bir zat hakynda oýlandym: biz nädip bütin agşam myhmançylykda oturarys we öý eýeleriniň keýpini gaçyrman bileris? Olara gelip ýetenimizde bolsa öý eýeleriniň mähri, söýgüsi we Hudaýa takwalygy kalbymyza, pikirimize we duýgularymyza aralaşdy. Biz bolsa derrew öýkämizi unudyp, gülüşmäge we gürrüňleşmäge başladyk. Ol öýde dabaranyň adaty şowhuny däl-de, Maýkl ikimize gowy täsir eden Hudaýyň şatlygy bardy.
Käwagt tersine bolýardy. Dostlarymyz bize myhmançylyga gaty öýkeleşip gelenem bolsalar, gidende ýürekleri rahatlanyp gidýärdiler. Bir gezek dostlarymyzyň biri jaň edip, bize gelip bilmezlikleriniň mümkindigini aýtdy, sebäbi olar edil şol wagt erbet tersleşindirler. Bizde hem şeýle ýagdaýlaryň bolýandygy üçin men olara düşünýändigimi aýtdym, hatda olar tutuş agşam dymsalar-da, olary görmäge şat boljakdygymy aýtdym. „Mundan başga-da siz iýip-içmeli. Eger isleseňiz, saçagyň başynda biri-biriňizden uzakda oturaýyň“ diýip, men sözümi dowam etdim. Olar uzaga çekdirmän meniň bilen razylaşdylar, agşamlyk bolsa örän ajaýyp geçdi. Hatda soňunda biz bolan wakany ýatlap, gülüşdigem, olar bolsa biri-biriniň elinden tutup öýlerine gaýtdylar.
Hudaýy söýýän imanly adamlar bilen duşuşyk tötänden bolanok. Şeýle adamlaryň öz ýolumyzda duşmaklary üçin dileg etmek gerek. Duşuşandan soň bolsa olar bilen dostlaşmak üçin, gatnaşygymyzda ähli ýaramaz zatlaryň daşymyzdan aýlanyp geçmegi üçin dileg etmeli. Injil bize „imansyzlar bilen bir boýuntyryga girmezligi“ öwredýär (2 Korint. 6:14). Bu sözler mesihi däller bilen gatnaşmakdan gaçmaly diýmegi aňladanok. Şeýle-de bolsa biz Hudaýy bilmeýän we söýmeýän adamlar bilen ýakyn aragatnaşykda bolup bilmeýäris, sebäbi şonuň ýaly gatnaşyklaryň ýaramaz netijäni bermegi mümkin. „Dogry adam goňşusyna ýol görkezýändir; erbetleriň ýoly bolsa olary azaşdyrýandyr“ (Süleým.tym. 12:26). Hut şonuň üçin hem pikirdeş adamlaryň bilen duşuşmaga mümkinçilik bolar ýaly, öýdäki ýygnanyşyk gerek. Özüňizi ýürekleri Hudaýa ymtylýan adamlaryň gurşap almagy üçin alada ediň.
Ýanýoldaşyňda imanly dostlarynyň bolmagy üçin dileg et, eger şeýle imanly dosty eýýäm bar bolsa, onda olaryň gatnaşyklaryna päsgel berme, sebäbi ol gatnaşyklar oňa tämiz bolmaga kömek edýär. „Demir demri ýiteldýändir; adam hem öz dostunyň ýitelmegini gazanýandyr“ (Süleým.tym. 27:17), gowy dostlar bolsa oňa gowy taraplaýyn täsir edýändir. „Ýag we atyr ýüregi şatlandyrýandyr; dostuň süýjüligi ýürekden berlen maslahatyndadyr“ (Süleým.tym. 27:9). Elbetde, haýsydyr bir zat bu deňagramlylygy bozsa, onda onuň dikeldilmegi üçin dileg et.
Çagalarymyz dünýä inende, Maýkl uzakly gün işde bolardy, galan wagtyny dostlary bilen golf-klubda, beýsbol meýdançasynda ýa-da stadiýonda futbol oýnap geçirerdi. Meniň edýän arzyma we garşylyklaryma seretmezden, tä Hudaýdan ýanýoldaşymyň öz maşgalasyna üns bermegini sorap dileg edýänçäm, üýtgän zat bolmady. Soň Hudaý ähli zady meniň isleýşimden-de has gowy edip üýtgetdi.
Aýallara seredeňde erkeklerde ýakyn dostlary azrak bolýar, sebäbi olar mydama öz şahsy işiniň aladasy bilen başagaý. Düzgün bolşy ýaly olar köp dost edinmäge çalşybam duranoklar. Şeýle ýagdaýda dileg etmek gerek. Ýanýoldaşyň imansyz adam bolsa-da, sen onuň imanly dostlarynyň bolmagy üçin dileg edip bilersiň. Meniň ýakyn joramyň adamsy Hudaýy tananokdy, biz bolsa onuň imanly işdeşleri bilen gatnaşykda bolmagy üçin dileg etdik. Hudaý ony hakyky imanlylar „gurşap alar“ ýaly etdi, bu bolsa biziň umumy şatlygymyza öwrüldi.
Ýanýoldaşyňyň ähli gatnaşyklary üçin, ýagny, ata-enesi, doganlary, daýy-daýzalary, doganoglanlary, işgärleri we goňşulary bilen gatnaşyklary üçin dileg et. Kimdir biri bilen gatnaşyklarynyň ony kine saklamanyň we ar almanyň hyjuwy bilen tukatlandyrmazlygy üçin dileg et. Kimdir birinden gaty öýke edýän ýanýoldaşyňy görmekligiň bolsa aňsat däldigi bilen ylalaşýansyň.
Hudaýym, ol (ýanýoldaşyň ady) ýüregini açyp biler ýaly, onuň gowy imanly, paýhasly we oňa ýalan sözleri aýtman, hakykaty sözleýän dostlarynyň bolmagy üçin dileg edýän (Süleým.tym. 28:23). Özüni azdyrýanlary tanamagy üçin oňa akyl-paýhas ber we adamlary saýgaryp bilmäni öwret (1 Korint. 5:13). Oňa imanly adamlar bilen gatnaşygyň artykmaçlyklaryny görkez we olar bilen wagtyny gyzykly geçirer ýaly et. Dostlaşmagymyz üçin bize imanly maşgalalar bilen tanyşlygy sowgat et.
Ýanýoldaşymyň öz maşgalasynyň her bir agzasy, goňşulary, tanyşlary we işgärleri bilen gowy aragatnaşykda bolmagy üçin dileg edýärin. Bu gün bolsa ýanýoldaşymyň (biriniň ady) bilen gatnaşyklary üçin aýratyn dileg edýärin. Goý, olar biri-birine hormat bilen seretsinler we biri-birine bolan gatnaşyklarynda agzalalykdan gaça dursunlar. Goý, dawa bolan ýere ylalaşyk gelsin. Goý, ähli zat parahatlyk bilen çözülsin.
Ýanýoldaşymyň ömrüniň uzak we ak pataly bolary ýaly, öz ata-enesine hormat goýmagy üçin dileg edýärin (Çykyş 20:12). Oňa bagyşlamagy we hiç kime ýigrenç saklamazlygy öwret. Hudaý, Sen: „Kim öz doganyny ýigrenýän bolsa, garaňkylykdadyr; garaňkylykda gezip, nirä barýanyny bilýän däldir; çünki garaňkylyk onuň gözlerini kör edendir“ (1 Ýahýa 2:11) diýýäň. Öz ýanýoldaşymyň hiç haçan ýigrenç zerarly kör bolman, hemişe bagyşlap bilmegi üçin doga edýän. Goý, ol hiç haçan hiç kimi ýazgarmasyn we höküm çykarmasyn-da, „biziň barymyzyň Mesihiň höküm kürsüsiniň öňünde durmalydygymyzy“ (Riml. 14:10) ýatda saklasyn. Oňa duşmanyny söýmegi, özüne gargaýanlara alkyş aýtmady, ýigrenýänlere ýagşylyk etmegi hem-de özüni ýigrenýänler we yzarlaýanlar üçin dileg etmegi öwret (Matta 5:44). Biziň dostlugymyz berkär ýaly, meniň oňa mydama gowy dost bolmagyma kömek etmegiňi men Senden haýyş edýärin. Goý, onuň özü-de hakyky dost bolmany öwrensin.
Birek-biregi söýgi, oňat işler üçin gaýrata galdyrjak bolalyň. Käbirleriň endik edişi ýaly, ýygnanyşmagy goýman, gaýtam ol günüň golaýlaýanlygyny näçe görseňiz, şonça-da birek-biregimizi ruhlandyralyň.
Şonuň üçin gurbanyňy gurbanlyk edilýän ýere alyp baranyňda, doganyň senden öýke-kinesiniň bardygy ýadyňa düşse, gurbanyňy şol ýerde, gurbanlyk edilýän ýerde goý-da, gidip öňürti doganyň bilen barlyş, onsoň gelip gurbanyňy bagyş et.
Onuň nurda bolşy ýaly, biz hem nurda gezýän bolsak, onda biri-birimiz bilen şärikçiligimiz bardyr…
Habardar boluň! Doganyň günä etse, oňa käýýe, toba etse, ony bagyşla. Ol saňa garşy günde ýedi gezek günä etse, ýedi gezek-de ýanyňa gelip: „Toba edýärin„diýse, ony bagyşla“.
Size bir täze tabşyryk berýärin: biri-biriňizi söýüň, Meniň sizi söýşüm ýaly, siz-de biri-biriňizi söýüň. Biri-biriňize söýgiňiz bolsa, siziň Meniň şägirdimdigiňizi hemmeler biler.
ON SEKIZINJI BAP
Onuň öz atalyk borjuny ýerine ýetirişi
Men Maýkldan iň güýçli gorkýan zadynyň nämedigini soramda, ol başga zatlardan beter özüniň atalyk borjuny ýerine ýetirip bilmerin diýip gorkýandygyny boýun aldy. „Meniň pikirimçe, bu gorky erkek kişileriň köpüsini gününe goýmaýan bolsa gerek. Biz öz işimiz bilen şeýle başagaýdygymyz üçin özümizi çagalaryň öňünde günäkär duýýarys. Biz öz atalyk borjumyzyň hötdesinden gelip bilmeris, hötdesinden geläýsegem, kemçilik goýbereris diýip gorkýarys. Ýetginjekler bilen gürleşmek has hem kyn: olaryň dilini tapmarys öýdüp gorkýarys, sebäbi biziň olaryň nazarynda döwrebap däl bolmagymyz mümkin“ diýip, ol aýtdy.
Ýanýoldaşymyň şeýle boýun almasy meniň ýüregimi tolgundyrdy we men onuň gowy kaka bolmagy üçin dileg etmek kararyna geldim. Meniň dileglerimiň netijesinde ol üýtgäp başlady, çagalar bilen gepleşende öňküden has çydamly boldy we atalyk rolunda özüni has ynamly duýdy. Ol çagalaryň ýanynda özüni dolulygyna azat duýmaga we olar bilen gürrüňdeş bolanda şatlanmaga başlady. Tertibe çagyrmaly ýa-da akylly-başly käýemeli bolan pursatynda, özüniň güýçsüzliginiň duýgusy oňa ezýet bermesini bes etdi. Bu gün bolsa Maýkl çagalardaky kemçilikleriň hemişe özüniň ata hökmünde kämilleşmändigi üçin däldigine düşünýär.
Özüniň atalyk borjundaky kemçiligi we başarnyksyzdygy hakyndaky pikirler çagalary „ezmäge“ we zorluk arkaly gatnaşygy ýola goýmaga köp erkekleri mejbur edýär. Olar gowşaklaşýarlar we kem-kemden öz çagalaryndan daşlaşýarlar. Bu ylaýta-da, öz durmuşynda öňem şowsuzlyga uçran erkekler üçin has kyn bolýar. Käwagt aýallarda hem öz enelik borjuny doly ýerine ýetirip bilmezlik duýgusy döreýär, ýöne olaryň birem çagasyny has bir çykgynsyz ýagdaý bolaýmasa, ýatdan çykarmaýar we taşlamaýar. Munuň sebäbi bolsa çaganyň göwrämizde galan pursatyndan başlap, olar bilen aýrylmaz birleşendigimizdedir: biz olary göwrämizde göterýäris, bäbeklikden seredýäris, durmuşa gönükdirýäris, terbiýeleýäris. Olary şeýle bir söýýäris welin, olar bilen birleşendigimiziň duýgusy bizi bütin ömrümizde terk etmeýär. Atalar bolsa şeýle mümkinçilikden mahrum, şol sebäpli-de özüni ýat saýýarlar we öz çagalarynyň dilini tapyp bilmeýärler. Erkek kişiniň ertirden agşama çenli işi bilen gümra bolýandygy üçin, onuň ata hökmünde maşgaladaky roly çaganyň durmuşynda känbir duýulmaýar. Şu ýerde bolsa biziň dileglerimizi kömek edip biler.
Seniň durmuşyňda başga biriniň eden dileginden soň näme etmelidigine göz ýetirip, dogry karara gelen wagtyň boldumy? Mende şeýle ýagdaý birnäçe gezek boldy. Eger ýanýoldaşymyzyň gowy kaka bolmagy üçin dileg etsek, şeýle ýagdaýyň olarda hem bolup biljegine men ynanýaryn. Biziň dileglerimiz olara öz şübhelerinden üstün çykmaga, jogapkärçiligiň agyr ýüküni çekmäge, öz atalyk borçlaryna gowy düşünmäge, her bir ata tanyş bolan kynçylyklary ýeňmegi öwretjek Mukaddes Ruha ýüreklerini açmaga kömek eder.
Ýanýoldaşym meniň dileglerimiň özüne etmeli hereketini anyk görkezen yeri bolan bir wakany mydama ýatlaýar. Biziň 7 ýaşly oglumyz Kris ýalan sözledi. Biz ony boýun almaga we toba etmäge mejbur etjek bolduk, ýöne muny nädip etmelidigini bilemzokdyk. Maýkl oňa temmi bermek isledi we menden dileg etmegimi haýyş etdi. Men dileg edemde, näme etmelidigi anyk aýan bolupdyr. Ol oglumyzyň gözüniň alnynda bir üçburçlyk alyp, şeýtanyň şekilini, Hudaýyň şekilini we Krisiň suratyny alyp, olary ýaňky üçburçlygyň üç burçunda ýerleşdirdi. Soňra Maýkl şeýtanyň maksadyny we Hudaýyň maksadyny düşündirdi.
Kris üçin öz saýlan ýoly bolan ýalanyň ýolunyň nähili howpludygyny, ol ýoluň ony şeýtanyň ýanyna äkidýändigini, diýmek — Hudaýdan barha daşlaşdyrýandygyny Maýkl jikme-jik düşündirdi. Kakasynyň bu hereketi bolsa Krisi şeýle bir tolgundyrdy welin, ol aglap, toba edip, ýalan sözländigini boýun aldy. Maýkl Hudaýyň özüne etmeli anyk hereketlerini görkezmedik bolsa, özüniň hiç bir zat bilenem oglumyzyň ýürek taryna beýle kakyp bilmejekdigini aýtdy.
Gowy ata bolmak isleýän erkekler üçin gökdäki Atamyz aýdyň nusgadyr. Olar Rebbe kybapdaş bolmak üçin, öz wagtyny Hudaý bilen bile näçe köp geçirse, şonça-da öz çagalaryna peýdaly täsir edip bilerler. Ol özüne atalyk ýüregini alar, sebäbi öz Atasynyň ýüregini görýär. Emma bu ýönekeý zat däl, ylaýta-da, ýanýoldaşyň öz ýerdäki atasy bilen gowy gatnaşykda bolmadyk bolsa, hasam kyn. Erkekleriň öz kakalary bilen aragatnaşyklary olaryň Hudaý bilen gatnaşyklaryna-da täsir edýär. Eger bir wagtlar kakasy ony taşlan bolsa, onda onuň kalbynda Hudaý tarapyndan hem taşlanan bolmak gorkusy ýaşaýar. Eger kakasy biperwaý garap, onuň üçin alada etmedik bolsa, onda ol Hudaý hem özüne biperwaý garaýandyr öýdüp, şübhelener, eger ol ýerdäki atasynyň söýgüsine şübhelenen bolsa, onda ol göklerdäki Atasynyň hem söýgüsine şübhelener. Ol ýerdäki atasyna gaharlanan bolsa, onuň Hudaý babatda hem şeýle duýgusy bolup biler. Geçmişde öz kakasy bilen baglanyşykly bolan wakalar ýanýoldaşyňyň Hudaýa we Onuň söýgüsine barýan ýolunda päsgelçilik bolup biler. Bu bolsa onuň çagalary bilen gatnaşygyna täsir etmän bilmez.
Öz ýanýoldaşyňyň göklerdäki Atasynyň söýgüsini duýmagy, onuň aňynyň we ýüreginiň ýalňyş pikirlerden, nädogry düşünjelerden halas bolmagy üçin dileg et. Hudaýdan öýkelemegine sebäp bolan atasynyň salan ýaralaryndan ony gutarmagy üçin Hudaýa ýalbar. Mukaddes Kitap: „Atasyna ýa enesine gargaýanyň çyrasy tüm garaňkylykda söndüriler“ diýýär (Süleým.tym. 20:20). Erkek kişi öz atasyny ýürekden bagyşlaýança, gowy ata bolup bilmez. Onuň atasy dirimi ýa-da dünýäden öten — parhy ýok, esasy zat — onuň öz kalbynda nämeleriň bolýandygyndadyr. Göklerdäki Atasy bilen aragatnaşygynyň ösmegine hiç zat päsgel bermez ýaly, onuň ýerdäki atasyna bolan gatnaşygynyň üýtgemegi üçin dileg et.
Erkekler köplenç çagalarynyň durmuşynda öz rollarynyň nähili wajypdygyna düşünmeýärler-de, özlerine diňe olaryň maddy abadançylygynyň çeşmesi hökmünde seredýärler. Ýöne hakykatda bolsa atanyň çagalaryň durmuşyna edýän täsirini hiç zat bilen deňäp bolmaz. Onuň çagalara bolan gatnaşygyndan olaryň haýsy ýoly: rehimliligiň ýa-da erbetligiň ýoluny saýlajagy bagly bolup durýar. Onuň öz durmuşam muňa bagly bolýar. Eger ol öz atalyk borçlaryny ýerine ýetirip bilmese, şahsy güýçsüzlik duýgusy ony mydama yzarlar ýörer. Emma ol gowy ata bolmagy başarsa, bu onuň durmuşda üstünlik gazanmagynyň wajyp ölçegi bolardy.
Hudaýym, ýanýoldaşyma gowy ata bolmagy öwret. Ondaky Seniň erkiňe laýyk gelmeýän änli zady düzet, onuň kalbyndaky ýaralaryny bejer we öz atasyny bagyşlamaga kömek et. Seniň maksadyňa düşünmäge oňa kömek ber we Seni öz göklerdäki Atasy hökmünde tanamaga bolan teşneligi ýüregine guý. Köp wagtyny Seniň bilen gürleşip geçirer ýaly, Saňa çalymdaş bolar ýaly we Sende özüne bolan rehimden we söýgüden doly Atany görer ýaly ony Özüňe çek. Goý, onuň ýüregi-de öz çagalaryna bolan şeýle söýgüden dolsun. Oňa rehim-şepagatly bolmagy we akylly-başly terbiýeçi bolmagy, Seniň edişiň ýaly, öz çagalaryny hakykatyň ýoluna gönükdirmegi oňa-da öwret. Oňa Senden görelde alyp, çagalardan gulak asmaklygy talap etmegi, toba gelenlere geçirimli bolmagy, eger günä etseler, olary adalatly jezalandyrmagy başarmagy öwret. Oňa, „Kim ogluny söýýän bolsa, ol oňa adalatly jeza berýändir“ (Süleým.tym. 13:24) diýen hakykaty açyp görkez. Goý, ol „öz çagalaryňyzy gaharlandyrmaň. Olary Rebbiň terbiýesi hem öwüdi bilen ulaldyň“ (Efesl. 6:4) diýen kadany ýatda saklasyn. Bizde çagalarymyzy terbiýelemekde ylalaşmazlyk bolmaz ýaly, ýanýoldaşym ikimiziň çagalara bildirýän talaplarymyzyň bir bolmagy üçin dileg edýän. Ol hiç haçan ýüregi gaty, sowuksala, gödek, dymma, gowşak, närazy, ejiz we biperwaý ata bolmaz ýaly, oňa çagalar bilen nähili gatnaşykda bolmalydygyny öwret. Oňa söýgüli, rehimli, güýçli, öz hereketlerinde yzygider umytly, alçak, düşünjeli we çydamly bolmaga kömek et.
Hudaýym, öz çagalarymyzyň biziň ruhy baýlyklarymyzy miras alýandygyny men bilýän. Goý, olaryň öz kakalaryndan miras aljak zady Mukaddes Ruhuň sowgat beren akyldarlygy bolsun. Ýanýoldaşyma Öz tabşyryklaryňa gulak asmakda nusga bolar ýaly kömek ber, goý, çagalarymyz oňa şatlyk getirsin. Goý, ol olary Seniň ýoluňda berkitmäge çalyşsyn. Ol gowy ata bolmak isleýär, Hudaýym, onuň ýüreginiň bu islegini amala aşyrmagyň üçin dileg edýän.
Ogullaryň ogullary garrylaryň täjidir; ogullaryň şöhraty atalardyr.
Çünki ata halaýan ogluny nähili terbiýeleýän bolsa, Reb hem söýýänini terbiýeleýändir.
Dogry adamyň atasy biçak begener, akyldary dünýä inderen oňa guwanar.
Ogluňy terbiýele, ynjalyk taparsyň, janyňa lezzet bolar.
Her zady başarýan Reb diýýär: „Men siziň Ataňyz bolaryn, siz hem meniň ogul-gyzlarym bolarsyňyz“.
ON DOKUZYNJY BAP
Onuň geçmişi
Maýkl 19 ýaşyndaka, güýçli nerw tolgunmasyny başdan geçiripdir. Şol wagtlar ol kollejiň talyby eken. Gije-gündiz ýerli kluplarda bir zatlar düzüp, arenjirowka edip, piýanino we dep çalyp ýörýän eken. Onuň güni şeýle başagaýlykda geçýän eken. Ol az ýatypdyr, şonuň üçin tiz güýçden gaçyp, saglygy hem çynlakaý pese düşüpdir. Maşgala lukmany güýjüni dikelder ýaly, ony ýerli psihiatrik hassahana ýerleşdirmegi maslahat beripdir. Soňra şeýle karara gelendigi üçin onuň ejesiniňem, lukmanyňam ökünendiklerini maňa onuň ejesi aýtdy. Ýöne olar şol pursat doly aljyraňňylykda bolup, näme etjeklerini bilmändiler. Maýkl üçin bolsa şol iki hepdelik „güýjüni dikeltme“ — durmuşynda iň erbet täsir galdyran wagt bolupdyr. Ol ýerde gören zatlary onuň kalbyny çuň ýaralapdyr we onda hem şeýle güne düşmek gorkusyny galdyrypdyr. Kolleje gaýdyp gelende bolsa ony sapaklaryň ýeňilleşdirilen tertibine geçiripdirler, ýöne ony şol gorky taşlamandyr.
Bile ýaşaşan döwrümizde ol birnäçe gezek aşa ýadawlyk netijesinde öňki güýçli gorky ýagdaýyna meňzeş güne düşdi. Ýigitlik döwri başdan geçirenleriniň ýatlamasy ony gününe goýanokdy. Onuň kellesinde: „Sen mundan hiç wagt çykyp bilmersiň, öz ömrüňi dälihanada geçirersiň“ diýen gorkuzyjy sözler ýaňlanýardy. Şular ýaly pursatda onuň öz aýdyşy ýaly, oňa meniň dileglerim hemme zatdan zerur gerekdi. Özüni halas edip biljek hakykata düşünmegi üçin men dileg edýärdim (Ýahýa 8:32). Men Hudaýyň ony geçmişden halas etmegi üçin dileg etdim. Bu ýagdaý uzak dowam etdi, ýöne men dileg edip başlanymdan soň, azda-kände üýtgeşme ýüze çykdy.
Biz geçmişimiz bilen ýaşamaly däl-de, ondan özümize sapak almaly. Biz „yzdaky zatlary unudyp, öňdäkilere el uzadyp“, „Hudaýyň Mesih Isadaky arşa tarap bolan çakylygynyň baýragyna mynasyp bolmaga“ çalyşmaly (Filip. 3:13–14). Hudaý — biziň Aklawjymyz we Lukmanymyzdyr, biz bolsa Hudaýa özümiz üçin bularyň ikisi arkaly işlemäge rugsat bermeli. Ol geçmişdäki günälerimizi ýuwup, ýitiren zatlarymyzy gaýtaryp berip bilýär. Ol biziň ähli ýitgilerimiziň öwezini dolup bilýär (Mezm. 90:15). Bizden talap edilýän zat bolsa — Onuň bu zatlary etjekdigine ynanmak. Eger öz geçmişimizden örkümizi üzmesek, onda Hudaýyň özümiz üçin taýýarlan geljegine tarap hiç haçan gidip bilmeris.
Ýanýoldaşyňyň geçmişi diňe bir özüne däl, eýsem nesline-de öz täsirini ýetirýär. Çagalarymyza diňe bir biziň saçymyzyň we gözümiziň reňki geçmän, eýsem olar bizden aýrylyşmak, gahar-gazap, alada, agyr hal we gorky ýaly zatlardan galan agyr we agyryly ýükümizi hem miras alýarlar. Ýöne bu hemmesi däl. Bu ýükden özümizi halas etmek bilen, çagalarymyzy hem ondan halas edýäris. Mydama geçmişimize gaýdyp barmak bilen, Hudaýyň özümiz üçin taýýarlan geljegini görmek mümkinçiliginden diňe bir özümizi däl, eýsem çagalarymyzy hem mahrum edýäris.
Seniň ýanýoldaşyňyň häzirki durmuşyna güýçli täsir edýän wakalar, belki, çagalyk döwründe bolandyr. Çagalygymyzda bolan ähli biderek zatlaram we şol döwürde bolmadyk gowy zatlaram biziň häzirki durmuşymyza öz täsirini ýetirýär. Öz dogan-garyndaşlarynyň, deň-duşlarynyň çaga „sowgat berýän“(aýdýan) gaharyňy getiriji sözleri ýa-da („çişik“, „gömük“, „aklyndan azaşan“, „samsyk“, „ýakymsyz“, „kemis“, „tentek“ ýaly) dakýan lakamlary çaganyň aňyna we psihikasyna täsir edýär. Bu zatlar öz täsirini ýetginjek döwrüne-de ýetirýär. Eger geçmişiň agyr ýüküni gerdenimizden özümiz aýryp zyňyp bilmesek, onda munuň üçin dileg etmeli, çünki adam bu ýük bilen bütin ömrüne ylalaşmaly däldir.
Hudaý halas etmäni Özünden islendik wagt sorap bilýändigimizi aýdýar. Eger Onuň ýollaryndan ýöräp, hakykatyny yglan etsek, onda arzuwymyzy amala aşyryp, öz geçmişimizden halas bolmany alarys. Ýöne bu mydama derrew bolup durmaýar, sebäbi öňki durmuşymyzyň täsirinden azat bolmagyň belli bir derejeleri bar. Ýanýoldaşyň öz geçmişimden halas boldum diýse-de, geçmiş birden duýdansyz gaýdyp gelýär-de, hemme zat täzeden başlanyberýär. Şol ýagdaýda ruhdan düşmez ýaly, oňa kömek et. Eger ol durmuşda Hudaý bilen bile ýöreýän bolsa, onda Hudaý ony halas bolmagyň başga bir täze beýik derejesine ýetirer, bu ýerde bolsa oňa seniň dilegeriň has kömek eder.
Geçmişden halas bolmak basym hem amala aşyp biler, Hudaýyň maksadyna laýyklykda etaplaýyn bolup geçmegi-de mümkin. Sen bu ýagdaýda wagt ölçeglerini kesgitläp bilmersiň; ýanýoldaşyňyň geçmişden eşidilýän sesleri diňlemezligi öwrenmegi üçin sen sabyrlylyk bilen näçe gerek bolsa, şonça-da dileg etmäge çagyrylansyň.
Hudaýym, ýanýoldaşymy (onuň ady) geçmişinden doly halas etmegiňi sorap dileg edýän. Ony geçmişde goýberilen ýalňyşlyklaryň agyr ýükünden halas et, oňa öňki durmuşyna täzeçe seretmäge kömek ber we onuň aňyny täzele (Efesl. 4:22–23). Goý, ol Seniň ähli täze zadyň Ýaradyjysydygyňa düşünsin (Ylham 21:5). Goý, Mukaddes Ruh oňa täze ýoly görkezsin, özüniň ters tejribelerine täzeçe garamagy öwretsin. Seniň sesiňi geçmişiň sesinden tapawutlandyryp biler ýaly, oňa Mesihiň aklyny ber. Eger şolaryň seslerini eşidäýse-de, goý ol tursun-da, Seniň sözüň hakykaty bilen olary dymmaga mejbur etsin. Öňki agyr ýagdaýlaryň we agyrylaryň onuň täze duýgularyny gamlandyryp bilmez ýaly dileg edýän. Sussypeslik, ar almak islegi we kine ony gününe goýar ýaly, onuň ýüregini rehimdarlyk we söýgi bilen doldur. Goý, onuň geçmişi häzirki durmuşyna erbet täsir etmeýän sapak bolsun. Men dileg edýärin: ony ajy ýatlamalardan halas et, goý, olar indiden beýläk oňa hiç hili täsir edip bilmesin. Göwün synygyny bejer (Mezm. 147:3), onuň ruhuny berkit (Mezm. 23:3). Öňki köne durmuşy bilen ýaşaman, ony sapak ediner ýaly, öňki durmuşyndan galan ýatlamalaryň agyr ýükünden ony gutar. Onuň üçin Öz taýýarlan geljegiňe tarap ony gönükdir.
Emma siz öňküleri ýatlamaýarsyňyz we gadymkylar hakda pikirlenmeýärsiňiz. Ine, Men täze zat edýärin; indiden beýläk ol peýda bolar; siz muny-da bilmek isläňzokmy? Men baýyrlardan ýollary, çöllerden derýalary geçirerin.
Şonuň üçin kim Mesihe bagly bolsa, ol täze mahlukdyr; köne zatlar geçdi, indi ählisi täze bolandyr.
Şunluk bilen, öňki ýaşaýşyňyza degişli bolup, aldawçy höwesler bilen çüýrän köne ýaradylyşy egniňizden çykaryň. Pikirleriňiziň ruhunda täzeleniň. Çyn dogrulyk hem mukaddeslikde Hudaýyň meňzeşliginde döredilen täze ýaradylyşy geýniň.
Munuň üçin, biz ruhdan düşmeýäris, gaýtam daşky adamymyz bozulsa-da, içki adamymyz günbe-günden täzelenýär.
Ol olaryň gözlerinden ähli ýaşlaryny süpürer. Indi ne ölüm, ne ýas, ne agy, ne-de agyry bolar. Çünki öňki zatlar aradan aýryldy.
ÝIGRIMINJI BAP
Onuň keýpi
Mydama ýaramaz keýpdäki adam bilen gepleşmek kime ýaraýar? Hemişelik biriniň arzlaryny diňlemäňde-de, durmuş agyr. Ähli zat gowy mahalam hemme zatdan närazy bolan bir erkek adamy tanaýaryn. 0l hemmelere we hemme zada bolan ýigrençden püre-pür. Gowy täzelik eşitse-de, ol barybir iňirdemäge sebäp tapýar. Gynansak-da, beýle zatlaryň düýbi çagalykda tutulýar. Hiç kim bu adama durmuşda şatlanmagy öwretmedik bolmaly, şonuň üçinem onuň ähli zadyň diňe erbet tarapyny görmäge endik edinen bolmagy mümkin. Ýöne öňki durmuşynyň häzirki durmuşyna täsir etmegine ýol bermek bilen, ol öz ýoluny özi saýlaýar. Şol sebäpli-de ne onuň özi, ne-de ýanyndaky adamlar bagtly bolup bilýär. Kim şeýle bolmak ýa-da şeýle adam bilen bile bolmak isleýär?
Maňa bu mesele gaty gowy tanyş, şonuň üçinem men şular ýaly erbet pikirli adam üçin dileg etmegiň nämedigini ynam bilen aýdyp biljek. Biriniň keýpi bozulanda gaharlanman, onuň üçin dileg etmegi öwrenmäge maňa köp wagt gerek bolupdy. Elbetde, bu edilýän tagallalar mydama garaşylýan netijäni berýär, menem başgalar üçin töwellaçylyk dogasyny etmekde öz başarnygymy kämilleşdirmegimi dowam edýärin. Her gezek öz dilegimde adamlaryň ýüregine şatlyk ruhunyň girmegi üçin dileg edenimde, men düýpli özgerişlikleri görýärdim, şonda meniňem şol adama bolan garaýşym üýtgeýärdi.
Hudaýyň söýgüsini kabul etmäge islegi ýok adam keçjal, gaharjaň, mähirsiz, kine saklagan bolup bilýär. Öz keýpimizi özümiz saýlaýarys (Mezm. 101:4). Hudaýyň söýgüsini kabul etmelidigini ýa-da etmeli däldigini, Hudaýa minnetdarlyk duýgusyndan dolmalydygyny ýa-da däldigini-de özümiz saýlaýarys.
Eger erkek mydama erbet keýpli bolýan bolsa, bu iň şowly nikany-da dargadyp biler, şowsuz nika bolsa ol sebäpli çydar ýaly bolmaz. Bolýan zatlary tersine kabul etmek endigi hem bütin ömrüňi zaýalamaga ukyplydyr. Elbetde, sen ýanýoldaşyňyň erkiniň jylawyny öz eliňe alyp bilmersiň, ýöne onuň erkiniň Hudaýyň erkine gabat gelmegi üçin dileg edip bilersiň. Onuň ýüreginiň tämizlenmegi üçin dileg et, sebäbi Mukaddes Kitap diňe „ýüregi päkleriň Hudaýy görjegini“ wada berýär (Matta. 5:8), onuň ýüregi şatlanar ýaly we ýüzünde şatlyk uçganaklar ýaly dileg et (Süleým.tyms. 15:13). Biziň haýsymyzyň ýanýoldaşymyzy Hudaýyň barlygynda şadyýan we bagtly göresimiz gelenok? Onuň ýüreginiň nagmadan, alkyşdan, söýgüden, şatlykdan dolmagy üçin dileg et, sebäbi „oňat adam oňat hazynasyndan oňat zat çykarar“ (Matta 12:35). Birbada uly üýtgeşiklik bolmasa-da, ýanýoldaşyňyň ýüregi seniň dilegleriň sebäpli ýumşar, şonda onuň keýpiniň gowulaşmagyna garaşyp, öz keýpiňiň hem gowulaşýandygyny görersiň.
Hudaýym, şu gün ýanýoldaşymy (onuň ady) Öz söýgiň we rahatlygyň bilen doldur. Goý, onuň ýüreginde rahatlyk höküm sürsün, öz durmuşyndan kanagatlansyn, sebäbi ol ten boýunça däl-de ruhda hereket etsin. Oňa Seniň öňüňde, „öz öýünde aýypsyz ýürek bilen gezmegi“ öwret (Mezm.101:2). Öz Ruhuňyň yşygyny onuň üstüne dök. Onuň ýüregini ýagşylykdan we çydamdan doldur. Ýanýoldaşyma özündäki men-menligi we gaharjaňlygy ýeňmäge kömek et. Oňa hemme zadyň hötdesinden gelmegi, „her zada döz gelmegi, her zada ynanmagy, her zada umyt baglamagy, her zada çydamagy“ öwret (1 Korint. 13:7). Ýüregi şatlykdan dolar ýaly (Süleým.tym. 15:13), hasrat ýüküniň astynda ruhy synmaz ýaly, ony gahardan, aladadan, birahatlykdan, içki göreşden we dartgynlykdan halas et. Ol iňirdäp ýören gaýgyly goja öwrülmez ýaly, oňa şatlyk ruhuny ber. Ony tolgunmalardan halas et, ýüreginde rahatlyk bolar, ýaly ähli zat üçin Saňa minnetdarlyk bildirmeklige isleg döret. Goý, ol „Her ýagdaýda baryma kaýyl bolmagy öwrendim“ diýsin (Filip. 4:11). Şu gün men oňa (onuň ady) şeýle sözler bilen ýüzlenýärin: „Hudaý saňa ak pata bersin we seni gorasyn! Goý, Hudaý Öz nurana ýüzi bilen saňa seretsin we rehim-şepagat bersin! Goý, Hudaý ýüzüni saňa öwürsin we parahatlyk bersin!“ (Sanlar 6:24–26).
Hiç zadyň aladasyny etmän, her zatda dilegleriňizi doga we ýalbarma arkaly şükür bilen Hudaýa bildiriň. Her hili düşünjeden ýokary bolan Hudaýyň parahatçylygy Mesih Isada siziň ýüregiňizi, pikirleriňizi gorar.
Özüňizden eden ähli günäleriňizi aýryň, özüňizde täze ýürek we täze ruh dörediň.
Nebsine buýrup bilmeýän adam ýykylan, diwarsyz şäher kimindir.
Pygamberlik sylagym bolup, ähli syrlary hem ylymlary bilýän bolsam-da, daglary ýerinden gozgajak imanym bolsa-da, ýöne söýgim bolmasa, onda men hiçdirin.
Onuň derwezelerine şükürler bilen, howlularyna senalar bilen giriň; Oňa şükür ediň, adyna alkyş aýdyň.
ÝIGRIMI BIRINJI BAP
Onuň nikasy
Durmuşa çykmankam men geljekki ýanýoldaşymyň sport janköýeri bolmagyndan gorkýardym. Teleýaýlymda futbol, beýsbol, basketbol ýaryşlary görkezilende, uzakly gün eli pultly, diwanyň üstünde tiňkesini telewizora dikip ýatan adam bilen bütin ömrümi geçirmek baradaky pikiriň özem meni gorkuzýardy we ýigrenç döredýärdi. Biz ilki duşuşyp başlaýan wagtlarymyz Maýklyň sporta biperwaý garaýandygy meni özüne çekdi. Bu gürrüň ony gyzyklandyrmaýan, hatda ýadadýan ýaly bolup görünýärdi. Toýdan birnäçe ýyl geçensoň, onuň baryp ýatan sport janköýerine öwrülendigi sebäpli, meniň düşen ýagdaýymy göz öňüne getirip bir görüň. Eger „Çikago Bearz“ topary utulaýsa, onda bütin maşgala bolup onuň bilen gynanmalydy, eger „Kabz“ topary utaýsa, ol özüniň begençli gykylygy bilen biziň gulagymyzy kamata getirerdi. Ony ýaryşlara her wagt bir gitmek kanagatlandyrmaýardy — oňa her bir oýny görmek hökmandy. Ol gowşak janköýer däldi, ol „Bearz“ nyşanly futbolkany, „Kabz“ nyşanly şlýapany geýerdi we olaryň arasynda hemme zada ýetişjek bolup, azar ýamanyny görerdi. Men onuň bilen bile ýaryş oýunlaryna gitmäge synanyşdym, emma ol oýunlar meni hatda „hot-dogça-da“ gyzyklandyrmady, sporta degişli telegepleşiklere bilelikde tomaşa etmek bolsa, meniň üçin hakyky ezýete öwrülýärdi. Ýanýoldaşymyň sport ýaryşlaryny öz maşgalasyndan artyk görmegi, meni bütin durkum bilen gahar-gazaba mündürýärdi.
Üýtgeşmeler öz maşgalam üçin dileg edip başlanyma birnäçe ýyl geçenden soň ýüze çykyp ugrady. Hudaý haýsydyr bir görünmeýän sebäbe görä, Maýklyň sporta bolan gyzyklanmasyny meniň isleýşim ýaly aýyrmady-da, tersine, meniň kalbymy rahatlandyrdy we bu ýagdaýa garaýşymy üýtgetdi. Hudaý bize ylalaşyga gelmegi öwretdi: men Maýkly sport gepleşiklerine ýa-da ýaryşlara seretmegini goýmaga mejbur edemok, ol bolsa menden halamaýan zadyma gyzyklanmagymy talap edenok; men ony kiçijik mekirligi, ýagny, toý tutýançak öz gyzyklanmasyny ýaşyrandygy üçin ýazgaramok, ol bolsa jogap hökmünde meni hiç bir zatda ýazgaranok. Bu zatlaryň bary maşgala durmuşynda esasy zat däl ýaly görünmegi mümkin, ýöne hakykatda bolsa bu zatlar siziň maşgalaňyzyň geljegini — onuň durmalydygyny ýa-da dargamalydygyny kesgitleýär.
Durmuşymyzyň ähli taraplary üçin dileg etmek bilen, aýrylyşmaklygy öz kynçylyklarymyzyň çözgüdi hökmünde aradan doly aýyrýarys. Şol kynçylyklary maşgala durmuşymyzyň wajyp ugurlarynda äsgermezlik etmeli däl, sebäbi biz olaryň maşgala durmuşymyza edýän göni täsirini görýäris. Är-aýal bolup ýaşap başlan ilkinji günlerimden başlap, men aýrylyşmak we biwepalyk etmek ýaly zatlara biziň durmuşymyzda orun bolmazlygy üçin dileg etdim. Biziň maşgalamyzyň taryhynda muňa meňzeş hiç zat bolmasa-da, medeniýetimiz aýrylyşmak we zyna etmek hakdaky pikirlerden doly. Kä ýerde bolsa bu zatlar adaty ýagdaý ýaly hasap edilýär. Men Hudaýyň biziň maşgalamyzy şuňa meňzeş belalardan goramagyny diledim, Ol Öz wepadarlygy bilen meniň dileglerime jogap berdi.
Iki adam biri-birine bolan öz gatnaşyklaryny hiç bir zada seretmezden saklajakdygyna we gorajakdygyna wada berse, şonda olaryň nikasy berk bolýar, Ýöne käbir aýallar öz geljekki ýanýoldaşyny bolşundan artyk hasap edýärler. Bu bolsa maşgala durmuşynyň özenini ýalňyş göz öňüne getirýän ýagdaýlary döredýär. Munuň netijesinde bolsa hakykat bilen çaknyşyk örän gazaply bolýar. Hut şeýle pursatlarda maşgala „patyşalygy“ öz-özünden bölünip biler. Maşgala durmuşyňyzyň ähli „ýiti burçlary“ tekizlener ýaly, siziň birlik, ylalaşyk, ikitaraplaýyn düşünişmek ruhunda bile berkemegiňiz üçin, biri-biriňize bolan nädogry garaýyşlaryňyzyň ýüze çykmazlygy üçin yzygider dileg etmek hökmandyr. Öz nikaňyzyň Hudaýyň adyndan birleşen iki adamyň birleşmesi bolmagy üçin dileg et, sebäbi şonda Hudaý „siziň araňyzda bolar“ (Matta 18:19). Siziň hiç biriňiziňem özüniň öňki maşgala durmuşynyň tejribesini (eger şeýle zat bolan bolsa) häzirki maşgalaňyzda ulanmazlygyňyz, geçmişiňiz bilen araňyzyň doly kesilmegi üçin dileg et. Bir aýagyňy geçmişde galdyrmagyňy dowam edip, öňe, gelejege tarap hereket etmek mümkin däl.
Maşgala durmuşyň özüňe nähili gowy görünýänem bolsa, bu babatda özüňi oýnadaýma, sebäbi: „men dogrudyryn diýip pikir edýän adam öz ýykylmagyndan ägä bolsun“ (1 Korint. 10:12) diýilýär. Öz nikaňyň bozulmagyna howp salýan adamlardan we ýagdaýlardan gorap saklamagy Hudaýdan haýyş et. Hudaýdan her hili ýol bilenem bolsa, nikaňyzy saklamagyny sora, hatda aýrylyşmazlygyňyz üçin eliňden gelenini aýamazlygyň üçin Ondan kömek sora. Maşgala durmuşyňyzy ýüregedüşgünç we agyr borja däl-de, eýsem ikiňiz üçinem şatlygyň we ýaşaýşyň çeşmesine öwürmegini Hudaýdan dile.
Hudaýym, biziň nikamyzy gowşadyp ýa-da dargadyp biljek ähli zatdan gorap sakla. Ony biziň men-menligimiziň, biperwaýlygymyzyň, erbet meýilleriň we başga adamlaryň boş hyýallarynyň, howply ýagdaýyň ýüze çykmagyndan gorap sakla. Goý, aýrylyşmak ýa-da biwepalyk etmek baradaky pikir hiç haçan, şu günem, gelejekde-de biziň kellämize gelmesin. Bizi öňki gatnaşyklarymyzyň erbet ýatlamalaryndan, öz geçmişimizden halas et. Bize biri-birimiziň gadyrymyzy paýhasly we dogry bilmekligi öwret. Ýüreklerimizi gabanjaňlykdan we onuň sebäbinden, öz-özümize pes baha bermekden arassala. Islendik howply höwesler — spirtli içgiler, neşe we humarly oýunlar — bizden daşda bolsun.
Bizi dostlugyň, wepadarlygyň, jomartlygyň we düşünişmegiň gatnaşyklary bilen birleşdir: Bizdäki çaga häsiýetliligi, duşmançylygy, kemçilikleriň toplumyny gyryp ýok et. Bize biri-birimiz üçin wagt tapmaga, maşgala birleşmämizi iýmitlendirmäge we tämizlemäge, mydama özümiziň näme üçin birleşendigimizi ýatda saklamaga kömek et. Öz ýanýoldaşymyň (ady) ilki bilen Seni gözlemegi üçin dileg edýän, Hudaýym. Hiç bir zada seretmezden, onuň maňa berk ysnyşmagy üçin dileg edýän. Biziň ikitaraplaýyn söýgimiziň gün-günden ösmegi üçin, maşgala durmuşymyzyň çagalarymyza görelde bolmagy üçin we olaryňam öz durmuşlarynda hiç haçan aýrylyşmak kararyna gelmezlikleri üçin, ýalbaryp, dileg edýän.
Bir adamdan iki adam gowy; sebäbi olarda zähmetine görä sylag bar: çünki biri ýykylsa, beýlekisi öz ýoldaşyny galdyrar. Ýykylanda, özüni galdyrjak adamy bolmadyk ýekäniň gününe waý.
Reb sizi bir ten etmedimi? Hudaý sizden takwa nesil almak isledi. Şeýlelikde, öz ruhuňyzy goraň, hiç kim öz ýaşlygyndaky aýalyna biwepalyk etmesin. Yslaýyl Hudaýy şeýle diýýär: „Men aýrylyşmagy ýigrenýän, şol sebäpli öz ruhuňyza gözegçilik ediň we aýalyňyza ikilik etmäň“.
Hemmeler nika hormat goýsun, düşek günä bilen hapalanmasyn. Çünki Hudaý ahlaksyzlary, zynahorlygy höküm eder.
Eger iki bolup ýatsalar, olara ýyly bolýar; emma ýeke adam nähili ýylynyp biler?
Öýlenenlere bolsa men däl-de, Reb: „Aýal ärinden aýrylmasyn“ diýip, buýruk beripdir. Eger aýrylan bolsa, ärsiz galsyn ýa-da äri bilen ýaraşsyn. Är-de aýalyň talagyny bermesin.
ÝIGRIMI IKINJI BAP
Onuň duýgulary
Don öz maşgalasyny „gahar hasasy“ bilen dolandyrýardy. Ähli ýakynlary, onuň gaharynyň partlamagyndan howatyrlanyp, aýaklarynyň ujunda ýöreýärdiler we onuň ähli talaplaryny berjaý etmäge çalyşýardylar. Olar bu zatlary söýgüden däl-de, gorky zerarly ýerine ýetirýärdiler. Hemme zat onuň aýaly Jenni özüniň bu zatlara çydamaga borçly däldigine, aýratynam, bu zatlaryň Hudaýyň halaýan zatlary däldigine akyl ýetirenden soň üýtgäp başlady: „Gaharjaň adam bilen ýaranlyk etme; gyzma adam bilen gatnaşyk etme. Onuň ýollaryna öwrenişip, janyňy duzaga düşüräýme“ (Süleým.tym. 22:24–25).
Jenni adamsyny söýmegiň mümkindigini bilip, mundan beýläk onuň günäsini ykrar etmezlik kararyna geldi. Ol Don üçin ýekelikde-de, dileg edýän topar bilenem dyngysyz dileg etmäge başlady. Ol onuň häsiýetiniň ýumşamagy üçin we Mukaddes Ruhdan dolmagy üçin dileg etdi. Onuň dilegleri diňe bir ýanýoldaşyna öz bolşuny açyp görkezmän, eýsem oňa üytgemäge güýç we gaýrat tapmaga hem kömek berdi. „Gizlinlikde berlen berim gahary ýatyrýandyr“ (Süleým.tym. 21:14). Aýalyň äriniň gaharynyň garşysyna ulanmaly iň peýdaly „gizlin ýaragy“ — onuň dilegidir.
Meriliniň ýanýoldaşy Çad uzak ýyllardan galan depressiýadan ejir çekýärdi. Merilin öz tebigatyna görä geljege ynamly adamdygyna seretmezden, adamsynyň erbet duýgularynyň täsiri astynda sussypeslige düşüp başlaýardy. Emma ol Dawut patyşanyň düşen synaglaryny okap, Dawut patyşa bilen öz ýanýoldaşynyň duýgularynyň arasyndaky köp meňzeşlikleri gördi: „Çünki janym dertlerden doýdy, ýaşaýşym ölüler diýaryna golaýlady. Çukura inip barýanlardan saýyldym, mejalsyz adam kimin boldum“ (Mezm. 88:3–4). „Akylsyzlygym zerarly ýaralarym porsady, iriňledi. Egildim, iki büküldim, tenimde sag ýer ýok“ (Mezm. 38:5–6).
Özüniň şeýle çuň umytsyzlyga düşendigine seretmezden, Dawudyň Hudaýa bil baglandygyny, öz betbagtçylyklaryny ýeňmegi başarandygyny Merilin gördi: „Ýa Reb, Sen meniň janymy ölüler diýaryndan çykardyň, meni gabra inmekden saklap ýaşatdyň“ (Mezm.30:3). „Men Seniň merhemetiňe begenip şatlanaryn, çünki Sen meniň muşakgatlarymy gördüň, janymyň görgüler içindeligini bildiň…“(Mezm. 31:7). „Maňa ýakynlaş, meni azat et…“ (Mezm. 69:18). Merilin Hudaýyň Çada gynanýandygyna düşündi we bu düşüniş onuň ýüreginde öz dilegleri bilen ýanýoldaşyny depressiýsdan halas edip biljek açar boljakdygyna umyt döretdi.
Merilin Çada onuň üçin dileg etmek kararyna gelendigini aýtdy we özünde ýüze çykan duýgulary paýlaşmagyny haýyş etdi. Dileg edilip başlanan ilkinji günden, dileg ýaňlanyp başlan dessine, Çadyň keýpiniň gowulaşyp başlanyny olaryň ikisem duýup başladylar. Tiz wagtdan bolsa dilegiň täsiri aç-açan görnüp başlady: Çad indi ony inkär edip bilmän, özem aýalynyň dilegine goşuldy. Şondan soň onuň işleri düzelmäge başlady. Şu günler bolsa onuň depressiýasy örän seýrekleşdi, ol özüni öňküden has çalt ele almaga başlady. Olaryň ikisi-de Çadyň doly bejerilmegi üçin yzygider Hudaýa ýalbarýarlar.
Gahar bilen depressiýa erkek adamy gynamaga ukyply bolan zatlardyr. Olaryň sebäbi bolsa erkek adamlaryň özlerindäki erbet hasiýetleri üýtgetmegi mümkin däl hasap etmeklerindedir. Emma hakykatda bolsa bu häsiýet ýok edilip bilinýär. Ýanýoldaşyňa duýgulary ýolbaşçylyk edende hereket etmän seredip oturma, seniň dilegiň onuň geljekde halas bolmagynyň girewidir.
Hudaýym, Sen Özüňe sygynsak, janymyzy halas etjekdigiňi aýtdyň (Mezm. 34:22). Men ýanýoldaşymyň (ady) özüni erbet duýgularyndan Seniň halas edip biljekdigiňe ynanmagy üçin dileg edýän. Goý, ol depressiýadan, gahardan, aladadan, gorkudan we özüni öldürmek hakyndaky pikirden halas bolsun. Men aýratynam (köp alada goýýan zadyň ady) üçin dileg edýän. Ýanýoldaşymy özüne erbet täsir edýän adamlardan halas et. (Mezm. 40:17) Halas etmäge we sagaltmaga diňe Seniň güýjüň ýetýändigine men ynanýaryn, ýöne meni ony halas etmekligiň ýaragy hökmünde ulan. Onuň alyp barýan söweşine goşulman, muňa derek hereketlerine gowy düşünip, ony goldamaklygy maňa öwret.
Ýanýoldaşyma özüniň iň çuň aladalaryny meniň we dostlary bilen paýlaşmaga kömek et. Aglasy gelende, hiç zady içine salman, aglamaga oňa kömek ber. Oňa gülmegi we iň çynlakaý ýagdaýda degişmä salmaklygy öwret. Özüni haýsy duýgularyň eýeländigine garamazdan, hemişe Saňa ynanmagy we durmuşyň ähli ýagdaýlarynda ýokary galmaklygy öwret. Oňa çydamly bolmagy öwret, „Çünki çydamak bilen janymyzy halas ederis“(Luka 21:19). Ony „şatlyk ýagy“ bilen mesh et (Işaýa 61:3), ony Öz Ruhuň bilen doldur. Şu günem oňa gowy keýpi sowgat ber.
Öz ýüregine bil baglaýan akylsyzdyr; akyldarlykda gezýän bolsa halas bolar.
Olaryň janyny halas edip, açlykda olary diri saklamak üçin, ine, Rebbiň gözi Ondan gorkýanlardadyr, Onuň merhemetine umyt baglaýanlardadyr.
Meni heläkçilik çukuryndan, batgalyk laýyndan çykardy; aýaklarymy gaýanyň üstünde duruzdy we ädimlerimi berkitdi. Ol meniň agzymda bir täze nagma, Hudaýymyza sena goýdy; köpler muny görüp gorkar we Rebbe bil baglar.
Janymy täzeleýär we Öz adynyň hatyrasyna meni dogrulyk ýodalaryna rowana edýär.
Reb bendelerini azat edýändir, Oňa sygynýanlaryň hiç biri höküm edilmez.
ÝIGRIMI ÜÇÜNJI BAP
Onuň ýörişleri
“Ýöreme“ sözi erkek adamyň durmuşda ýöreýän dürli ýollaryny, onuň haýsy tarapa hereket edýänini, näme maksat bilen we nädip edýändigini görkezýär. Erkek adam her gün öz ýoluny saýlap alýar. Ony diňe bir ýol öňe, galanlary bolsa diňe yza äkidýär. Haýsy ýoly saýlap aljakdygy onuň daş-töweregine bolan gatnaşyklaryna ýa-da töweregindäkileriň oňa bolan garaýşyna, hatda onuň nukdaý-nazaryna-da baglydyr. Öň bütinleý gelşiksiz, hatda daşky sypaty bilen özüne çekmeýän adamlaryň hem Hudaýyň islegi bilen ýaşap başlanlaryndan soň, tanap bolmajak derejä çenli üýtgändiklerini men synlap gördüm. Hudaýyň sözi kalbyna çuň aralaşdygyça, olaryň ýürekleri arassalygyň we özleriniň täze tapan ýoluna içki akyl ýetirişiniň baýlygy bilen pajarlap gülleýär. Bu bolsa olara güýç berýär, sebäbi olar özleriniň ýaradylyşynyň maksadyny bildiler. Bular eýýäm başga adamlardy, diňe bir gelşikli bolman, eýsem has özüne çekijidiler.
Mukaddes Kitap adamyň ýöreýän dürli ýollary hakda gürrüň edýär. Biz Hudaýyň öňünde ahlak arassalygy bilen „ýöremäge“ çagyrylanlar, çünki „Ol göni gezýänlerden hiç bir ýagşylygy gaýgyrmaz“ (Mezm. 84:11), paýhasly „ýöremeli“, çünki „kim goni gezse, ol hiç hili zyýan görmez“(Süleým.tym. 28:18), ýüregi ak bolmaly, „kim aýypsyzlykda gezse, ol howpsuzlykda gezer (Süleým.tym. 10:9), dogry adamlar bilen gatnaşygy gözlemeli, çünki „erbetleriň maslahatyna gitmedik adam bagtlydyr“ (Mezm. 1:1); akyldar adamlar bilen gezmeli, çünki „akyldarlar bilen gezýän adam akyldar bolar“ (Süleým.tym. 13:20), tabynlykda gezmeli, „Rebden gorkýan we Onuň ýollarynda gezýän adam nähili bagtly!“ (Mezm. 128:1). Ýöne iň esasy zat biziň takwalyk ýolundan gitmegimizdir“. „Ol ýerde uly ýol bolar we bu ýola mukaddes ýol diýler: hapa adam ol ýoldan ýöremez, ýöne bu ýol birnäçeler üçin bolar; hatda tejribesizlerem bu ýolda azaşmazlar„(Işaýa 35:8). Bu mukaddes ýoldan ýöremegimiziň iň gowy tarapy bolsa büdresegem, ýykylmaýandygymyzdyr.
Debriň adamsy Ben berk imanly adam, ol samsyk adama meňzänok, ýöne ol ummasyz puluny bir ugursyz edara geçirende, oýlanyşyksyz bir iş etdi. Netijede ol bar puluny ýitirdi, onuň üstesine-de, ol pullar üçin goşmaça çykdajy hem etmeli boldy. Bu ýagdaý olary maddy taýdan doly dargadyp bilýärdi, hatda saglygyna hem zyýan bererdi, olaryň maşgala durmuşyna hem öz zyýanyny ýetirerdi, emma Ben Hudaýyň öňünde berk tabynlykda we mukaddeslikde durany üçin, olara rehim edildi. Onuň Hudaý bilen maslahatlaşman eden oýlanyşyksyz işi bir elhenç betbagtçylyga däl-de, bagtyna uly kynçylyklara getirdi.
Isa Özüniň Hudaýa barýan ýeke-täk dogry ýoldugyny aýtdy: „Men ýolduryn“ (Ýahýa 14:6). Heläkçilige getirýän gapy giň, ýol inli, köpler ol gapyny saýlaýarlar, emma „ýaşaýşa getirýän gapy dar, ýol insiz, ony tapýanlar azdyr“ (Matta 7:14). Seniň ýanýoldaşyň şol dogry ýoly tapar ýaly dileg et, Mukaddes Ruhuň gönükdirişini sora. Seniň ýanýoldaşyň Hudaýyň sözüne iman etmek bilen, Onuň ýolunda berk durmagy üçin dileg et, çünki Hudaýyň islegine garşy iş edende, bu oňa Hudaýa tabyn bolmaga we toba etmäge kömek berer. Iman bilen tabynlyk ony mukaddes ýolda saklar. Eger ol ten boýunça däl-de, ruh boýunça ýaşasa, bu ýoldan yzyna gaýtmaz. Durmuşda Hudaý bilen bile bolmagy we ähli zatda Oňa bil baglamagy üçin Hudaý seniň ýanýoldaşyňyň Ruha görä gezmegini isleýär (Galat. 5:25). Hudaýyň ýolundan ýöreýän adam — daş-töweregindäkiler üçin şatlykdyr.
„Hudaýym, bilýän, adamyň ýöreýän ýoly onuň erkine bagly däl, öz aýaklaryna nireden ýöremegi görkezmek onuň gol astynda däl“ (Iýerem. 10:23). Şonuň üçin Hudaýym, meniň ýanýoldaşymyň aýaklaryny Özüň gönükdir. Ony Öz yşygyň bilen ýagtylt, oňa Öz ýollaryňy öwret, Seniň hakykatyňda gezmegi öwret. Onuň aýaklarynyň Seniň ýollaryňda berkeşmegi üçin, onda Seniň sözüňe bolan ruhy açlygyň we teşneligiň artmagy üçin dileg edýän. Seni gözlemegini hiç haçan bes etmez ýaly, goý, Seniň barlygyň onuň üçin şatlyk bolsun. Ony Öz ýollaryň bilen äkit we her gezek Seniň hakykatyňdan daşlaşan pursaty ony toba gelmäge gönükdir. Seniň öňüňde dogry gezmäge päsgel berýän ýapyk günälerini oňa açyp görkez. Seniň kanunyňy bozan wagty, goý ony ökünç duýgusy kösesin. Onda täze ýürek ýarat we ondaky dogurlyk ruhuny täzele. Ony terk etme we „Öz Mukaddes Ruhuňy ondan aýyrma“ (Mezm. 51:10–11).
Hudaýym, Sen: „Teniň hökümi astyndakylar Seniň göwnüňden turmagy başarmaz“ diýýäň (Riml. 8:8). Şonuň üçin adamymyň tende däl-de, ruhda gezmegi we „özüni zorluk ýollaryndan saklamagy“ (Mezm. 17:4) üçin dileg edýän. Goý, ol ruhda gezip, söýgi, şatlyk, parahatlyk, sabyr, mähribanlyk, ýagşylyk we sadyklyk ýaly ruhy miweleri getirsin (Gal. 5:22–23). Durmuşda diňe şol ýol bilen gider ýaly, ony mukaddes ýolda berkit.
Şeýlelikde, Reb ugrunda bendi bolan men sizden çagyrylyşyňyza mynasyp gezmegi haýyş edýärin. Pes göwünlilik, ýumşaklyk bilen, sabyr hem söýgi bilen birek-birege sabyr-takatly boluň.
Hakykatda gezýän we hakykaty sözleýän, ezmekden gelýän peýdany ýigrenýän, ellerini para almakdan saklaýan, gulaklaryny gan döküşlikler hakda eşitmekden ýapýan, erbetlikleri görmez ýaly gözlerini ýumýan adam beýiklikde mesgen tutar; onuň gaçybatalgasy — çykyp bolmajak gaýalar bolar; oňa çörek berler; onuň suwlary guramaz.
Söýgüli doganlar, bu wadalarymyzyň barlygyna görä, her hili ten we ruh pisliginden tämizlenip, Hudaýdan gorkmakda mukaddesligi kämilleşdireliň.
Ýa Reb, Seniň çadyryňda kim mesgen tutar? Seniň mukaddes dagyňa kim gonar? Göni gezýän, dogry iş edýän we ýüreginden hakykaty aýdýan gonar.
Olar meniň bilen ýaşar ýaly, gözüm ýurduň sadyklarynda bolar; kämillik ýolunda gezýän maňa hyzmat eder.
ÝIGRIMI DÖRDÜNJI BAP
Onuň sözleri
Köp gürläp, az iş edýän adama duş bolup gördüňizmi? Öz maksatlary bilen öwnüp, olary amala aşyrmak üçin synanyşyk hem etmeýän erkek adamlar köp. Hakykaty aýtsak, bu adamlar duran ýerlerinde durýarlar: „Çünki düýşüň aladanyň köplüginden bolşy ýaly, akmagyň sesi hem gepiniň köplüginden tanalýandyr“ (Wagyzçy 5:3). Öňüňde goýan maksadyň üçin doga-dileg etmezden ýa-da ony durmuşa geçirmek üçin hereket etmezden, ýöne gürläp ýöreniň bilen oňa ýetip bolmaýar. Siz haçan-da bolsa bir wagt özüni elde saklap bilmeýän, gödek gürleşip, erbet sözleri aýdýan adam bilen duşup gördüňizmi? Şeýle adamy diňleýänleriň özleri utanyp, ondan çaltrak daşlaşmaga synanyşýarlar. „Her ýamanlyk bilen birlikde her hili kine, gahar, gazap, galmagal we ýamanlama sizden daş bolsun“ (Efesl. 4:31). Hudaýyň ak patasynyň agzyndan erbet söz çykýan adamyň daşyndan sowlup geçýändigi düşnüklidir.
Siz mydama zeýrenip ýören adamy bilýäňizmi? Nähili ýagdaý bolsa-da, ol ähli zadyň diňe erbet tarapyny görýär. Emma: „Dünýäde yşyk kimin ýalpyldaýan, egri hem azgyn nesliňiziň ortasynda aýypsyz, sap, Hudaýyň müýnsiz çagalary bolmak üçin, ähli zady hüňürdisiz, jedelsiz ediň“ diýilýär (Filip. 2:14–15). Erbet söz yz ýany bilen erbet netijeleri getirýär, mydama şeýle sözleri aýdýan adam bolsa durmuşda köp zat alyp bilmez.
Siz agzyna gelen zady oýlanman aýdyp, öz sözleriniň üstünde az pikirlenýän adama gabat geldiňizmi? Olar aýdýan zadyny oýlanman, ölçermän, ýeňilkellelik bilen aýdýp goýberýärler. „Dogrynyň ýüregi jogap berende köp oýlanýandyr; erbetleriň agzy bolsa ýaman sözleri sowurýandyr“ (Süleým.tym. 15:28). „Söz sözlemekde çalt adamy gördüňmi? Akylsyza oňa seredende köpräk umyt baglanýandyr“ (Süleým.tym. 29:20). Öz agzyndan çykarýan sözüniň soňy hakda oýlanmaýan adama erbetlik garaşýar.
Siz öz gep-gürrüňi bilen başga adamlaryň, ýagny, ýanýoldaşynyň, çagasynyň, dostunyň ýa-da işdeşiniň ýüregine umytsyzlyk we agyryly aladalary salýan adamy gördüňizmi? „Ölüm we ýaşaýyş diliň ygtyýaryndadyr; dili söýýänler onuň miwesinden öler“ (Süleým.tym. 18:21). Beýle adamlar ilki bilen öz janyny heläkleýär.
Aýdýan sözlerimiz bizi aklabam, üstümizden höküm çykarybam bilýän eken (Matta 12:37); olar bize ýa-ha şatlyk getirer (Süleým.tym. 15:23), ýa-da bizi „murdar edip bilýär“ (Matta 15:11). Sözlerimiz başgalary ýa-ha ruhlandyrar, ýa-da ýüregine gozgalaň salar (Süleým.tym. 15:4). Aýdýan sözlerimiziň soňy şeýle bir çynlakaý bolup, özümizi hatda heläklemäge-de, halas etmäge-de ukyplydyr (Süleým.tym. 13:3).
Söz sözleýän adam özüçe saýlaw geçirýär, şonda dogry saýlaw etse, oňa sylag garaşýar: „Agzyny, dilini saklaýan janyny muşakgatdan goraýandyr“ (Süleým.tym. 21:23). Öz ýanýoldaşyň „agzyndan çykýan“ sözlere gulak as, çünki olar onuň kalbyndaky zatlary saňa aýdar: „çünki agyz ýüregiň dolulygyndan sözleýändir“ (Matta 12:34). Eger ýanýoldaşyň hemişe zeýrenýän bolsa, hemme zatdan nägile bolsa, samsyk zatlary aýdyp, özüni hem başgalary heläkleýji sözleri sözleýän bolsa, eger ony gaharly duýgular gurşap alan bolsa, Mukaddes Ruhuň onuň ýüregini arassalamagy üçin, ýüregini Öz söýgüsinden, parahatlygyndan we şatlygyndan doldurup, diline täze ýaşaýyş sözlerini bermegi üçin dileg et.
Hudaýym, Seniň Mukaddes Ruhuňyň ýanýoldaşymyň dilini goramagy üçin Saňa ýalbarýaryn. Goý, onuň agzyndan diňe akyldarlyk sözleri çyksyn. Ony mydama zeýrenip, ýaňrap ýörmek höwesinden gutar; daş-töweregindäkileri weýran etmez ýaly, onuň agzyny erbet sözlerden arassala. Agzyndan çykýan sözler Saňa ýakymly bolar ýaly, özüni gowy alyp barmagy oňa öwret. Seniň sözüňde: „dilini ýamanlykdan, dodaklaryny ýaman gepden saklan“ adam öz sylagyny alar (Mezm. 34:13) diýilýär. Oňa muny öwret. Ony Öz söýgiň bilen şeýle bir doldur welin, şol söýgiň köplüginden ýaňa onuň agzyndan diňe ýaşaýyş we dörediş sözleri dökülsin. Meniň ýüregimi hem şeýle üýtget.
Goý, biziň aýdýan sözlerimizde Seniň Ruhuň höküm sürsün; goý bu sözler bizi hiç haçan ýaralaman, ikitaraplaýyn düşünişmegimize kömek bersin. Bize biri-birimize hormat goýmagy öwret, biri-birimize berkidýän, ruhlandyrýan, ýüregimizi açmaga we biri-birimiz bilen ylalaşyga getirýän sözleri aýtmagy öwret. Hudaý, Öz sözüňde: „eger iki adam Öz adyňyň hatyrsyna üýşse, Sen „olaryň arasynda“ boljakdygyňy aýdýarsyň, şonuň üçinem men dileg edýän: biziň ikimiz öz aramyzda ylalaşarymyz ýaly, hemişe aramyzda bol. Hudaýym, Sen biziň Halasgärimiz we galkanymyzsyň, goý sözlerimiz we pikirlerimiz „Seniň göwnüňden tursun“ (Mezm. 19:14).
Agzyňyzdan hiç haçan hapa söz çykarman, gaýtam, eşidenler peýdalanar ýaly, gerekli abatlyk üçin oňat sözler aýdyň.
Men size diýýärin, adamlar aýdan her bir boş sözi üçin höküm gününde hasap berer.
Ýaşaýşy söýüp, ýagşylygy görmek üçin uzak ömür arzuw edýän adam kim? Diliňi ýamanlykdan, dodaklaryňy hileli gepden sakla.
Akyldaryň agzyndan çykýan söz — eşretdir, emma akmagyň sözleri onuň özüni heläk edýändir.
Ýöne agyzdan çykan zatlar ýürekden çykyp, adamy murdar edýär.
ÝIGRIMI BÄŞINJI BAP
Onuň toba gelşi
Sýuzan öz adamsy Jerriniň neşäni goýmagy üçin birnäçe ýyllap dileg etdi. Şonda-da ol ony ýene we ýene bu işiň başynda gördi. Her gezek ol ökünip, indiden beýläk neşäni taşlajakdygyna ant içýärdi, emma beren sözünde durup bilenokdy. Sýuzan onuň hakyky toba gelmegi üçin, tobanyň bolsa ony doly üýtgetmegi we durmuşyny başga ugra gönükdirmegi üçin yzyny üzmän dileg etdi. Gynansak-da, Jerri Hudaýy tanaýança, Ondan birnäçe çynlakaý sapaklary almaly boldy. Netijede Jerriniň durmuşy düýbünden üýtgedi. Bu gün ol bütinleý başga adam. Ol öz aýaly Sýuzan bilen bile neşekeşlikden ejir çekýän adamlara neşäniň garşysyna göreşmäge kömek berip, Hudaýa hyzmat edýär. Sýuzan Hudaýyň öz adamsyny toba getirjekdigine bolan imandan hiç wagt ýüz öwürmän, dileg eden imany güýçli aýaldy.
Hemme adamlaram ýalňyşýarlar, ýöne esasy gep onda däl. Belanyň körügi adamlaryň şu gün öz ýalňyşlaryny boýun almazlygyndadyr. Bu ýer ýüzüniň ähli künjegine ýaýran ýokanç kesele meňzeýär. Injilde: „Eger biz günälerimizi boýun alsak, Ol ynamdar, adyldyr. Günälerimizi öter, bizi ähli ýamanlykdan arassalar“ diýilýär (1 Ýahýa 1:9). Ýöne biz özümiziň ýalňyşlyklarymyz üçin toba gelmek islemesek, beýle bolup bilmez.
Hudaýyň maksadyna laýyklykda, häsiýetimiziň üýtgeýiş döwri üç ädimden durýar: birinjisi, Hudaýyň öňünde günäňi, öz ýalňyşlaryňy boýnuňa almak; ikinjisi, toba etmek, eden işiň üçin ökünmek, üçünjisi, öz günäňden arassalanmak üçin ötünç soramak. Eger biz şu üç ädimiň hiç bolmanda birini ätmäge ukypsyz bolsak, onda kynçylyklarymyzyň köküni öz tekepbirligimizden agtarmaly. Hudaýyň we başga adamlaryň öňünde tekepbirligini basmagy, öz ýalňyşyny boýun almagy başarmaýan adam diňe öz durmuşyny kynlaşdyrýar. „Öz gözüne akyldar görünýän adamy gördüňmi? Akylsyza bolan umyt onuňkydan köpdür“ (Süleým.tym. 26:12).
Belki seniň ýanýoldaşyňa günäsini boýun almak kyndyr? Belki ol gün içinde ýigrimi gezek „bagyşla“ diýibem, häsiýeti üýtgemeýänleriň biridir? Her nämede bolsa, onuň etmeli ýeke-täk zady — toba etmekdir. Hakyky toba siziň indiden beýläk öňki eden nädogry hereketleriňizi gaýtalamazlygyňyzy görkezýär. Nähili günä edendigimizi we ony nädip ýuwmalydygymyzy diňe Hudaý bize açyp bilýär: „Hudaýyň ýagşylygy seni toba eltýär“ (Riml. 2:4). Toba edenler Hudaýyň ak patasyny alarlar, biz bolsa öz ýanýoldaşlarymyzyň Hudaýyň merhemetini almagy üçin Hudaýa ýalbarmaga borçludyrys.
Köp erkekler ýalňyşlaryny boýun almagy başarmaýandyklary we toba gelmeýändikleri üçin öz tekepbirliginiň pidasy boldular. Biz bular barada gazetlerde okap, mydama bu zatlara göz ýetirýäris. Özi üçin boýun alynmadyk günä hiç haçan ýitip gitmeýär. Edil rak keselindäki çiş ýaly, ol ösýär we bütin janyňy iýýär. Ýanýoldaşyň öz günäsini görüp, Hudaýyň öňünde özüni kiçeldip, eden işini boýun alyp, soň toba ederi ýaly, hiç haçan şol işleri gaýtalamaz ýaly dileg et. Hudaý: „Hiç kimiň heläk bolman, hemmeleriň toba gelmegini“ isleýär (2 Petr. 3:9). Şeýle dilegiň dileg edilýän adam üçin agyr bolmagy mümkin, ýöne ol adam öz ýalňyşlyklarynyň netijesini soň „egni bilen çekmez“ ýaly, goý Hudaýyň Özi oňa günäsini açyp görkezsin. Iň soňunda ýanýoldaşyň eden dilegleriň üçin, hatda bu barada sesli aýtmasa-da, saňa minnetdar bolar.
Hudaýym, ýanýoldaşyma durmuşyndaky ähli günälerini açyp görkezmegiň üçin dileg edýän, „çünki üsti açylmajak ýapyk zat, bilinmejek gizlin zat ýokdur“ (Matta 10:26). Ony ähli gizlin duran günäsinden arassala. Nädogry iş edäýse, goý, ol dessine toba gelsin (Mezm.19:12). Oňa öz günäsini boýun almagy öwret; Seniň hakykatyňy görer ýaly onuň gözüni aç, Seniň sesiňi eşider ýaly onuň gulagyny aç. Goý, ol Seniň öňüňde toba gelsin. Eger ol görgi görmeli bolsa, goý, bu kiçigöwünliligiň görgüsi bolsun, emma geçilmedik günäsi zerarly onuň durmuşyna ogrynça giren duşmanyň heläk ediji görgüsi bolmasyn. Hudaýym, men „pes göwünliligiň hormatdan öň gelýändigini“ bilýärin (Süleým.tym. 15:33). Onuň ýüreginden öz ýalňyşlyklaryny boýun almaga päsgel berýän tekepbirligi aýryp taşla, Seniň wada eden şöhratyňa girer ýaly, onuň kalbyna tabynlyk ber.
Eý, söýgüli doganlar, eger ýüregimiz bizi ýazgarmaýan bolsa, onda Hudaýyň huzurynda gaýratymyz bolar. Näme dilesek, Ondan alarys; çünki Onuň buýruklaryny berjaý edip, Onuň halanyny edýändiris.
Günäleri ýaşyran üstünlik gazanmaz; günälerini boýun alyp, oňa ökünýänlere bolsa rehim ediler.
Eý Hudaý, meni barla-da, ýüregimi bil, meni syna-da, pikirlerimi bil; gör, mende erbet ýol bar bolsa, meni ebedi ýola sal.
Men dymanymda bütin gün iňňildimden süňklerim garrady. Çünki gije-gündiz Seniň eliň maňa agram saldy; tomus yssysyndaky ýaly ysgynym gaçdy. Men günämi Saňa äşgär etdim, ýazygymy gizlemedim. „Jenaýatlarymy Rebbiň ýanynda boýun alaryn“ diýdim. Sen günämi, ýazygymy bagyşladyň.
Rebbiň guly dawalaşmaly däl, hemmelere mylakatly, öwretmäge ukyply, sabyrly bolmalydyr. Özüne garşy bolanlary ýumşaklyk bilen ýola getirmelidir. Hakykatyň bilimine ýeter ýaly, Hudaý olara, belki, bir toba ýoluny açar. Şeýdip, olar aýylyp, islegini ýerine ýetirmekleri üçin özlerini tussag eden iblisiň duzagyndan gutular.
ÝIGRIMI ALTYNJY BAP
Onuň gutulyşy
Melissa öz ýanýoldaşynyň araga göwün berendigi üçin uly alada edýärdi. Mark o diýen bir arakhoram däldi, ýöne bu ýaramaz endigiň alamatlary onda peýda bolup başlapdy. Sebäbi onuň kakasy hakyky arakhor adam bolupdy. Melissa bu erbet endigi öz çagalarynyň miras almazlyklary üçin dileg edýärdi. Ol Hudaýdan arakhorlugyň iň ýönekeý alamatlaryndan hem öz çagalaryny goramagyny diledi. Onuň ýanýoldaşy arakhorlugy goýdy, olaryň çagalarynyň bolsa şu wagta çenli spirtli içgilere hiç hili gyzyklanmasy ýok. Melissa Hudaýyň öz dileglerine çagalaryny bu keselden gutarmak bilen jogap berendigini gördi.
Stefani toýdan soň köp wagt geçmänkä, öz ýanýoldaşy Jeýsonyň zyna etmeklik günäsi bilen içki söweş alyp barýandygyna düşündi. Oňa öz aýalyny söýmeýär diýip aýdyp bolmaz, ýöne ol özüniň sallahlyk durmuşy bilen hiç hoşlaşyp bilenokdy. Ol öz gatnaşyklaryny saýgaryp, özünde teniň höweslerine garşy göreşmäge güýç tapyp bilenokdy. Öz ýanýoldaşynyň nämäniň gol astyndadygyny bilen Stefani onuň halas bolmagy üçin dileg edip başlady. Jeýsonyň özüniňem bu zatlardan çaltrak dynmaga isleginiň bolandygy üçin, olar özleriniň umumy maksadyna gaty basym ýetdiler.
Biziň her birimiz özümizi gul edip biljek ýaramaz endiklerden çaltrak halas bolmaga mätäç bolýarys. Hudaý muny bilýär. Eger biz Isa mätäç bolmadyk bolsak, onda Ol Halasgär hökmünde bize gelermidi? Ol näme üçin „Bizi iblisden halas et“ (Matta 6:13) diýip dileg etmegi bize öwretdi? Näme üçin Ol bizi synagdan (2 Petr. 2:9), erbet adamlardan (Mezm. 140:1), özümizi ölüme eltýän höweslerden (Süleým.tym. 24:11), ähli muşakgatlardan (Mezm. 34:17) we ölümden gutarmagy (2 Korint. 1:10) wada berdi? Onuň bize kömek bermek isleýändigi üçin dälmi? Ol şeýle etmäge taýýar we şeýle etmek isleýär, bize bolsa diňe Ondan bulary soramak galýar. Ol: „Muşakgat gününde Meni çagyr; Men seni halas ederin we sen Meni şöhratlandyrarsyň“ (Mezm. 50:15) diýýär.
Ölüm howply ýagdaýlarýň demir gysajyna düşüp, ejir çekenimizde, Hudaýyň öz mätäçligimizi görüp, halas bolmagymyz üçin edýän dileglerimizi eşidýändigine biz ynamly bolup bileris. Eýsem bu bizi köşeşdirenokmy? „Çünki Reb belent mukaddes mekanyndan aşak seretdi; tussagyň iňňildisini eşitmek üçin, ölüme höküm edilenleri boşatmak üçin, Reb gökden ýere seretdi“ (Mezm. 102:19–20). Çykgynsyzlygyň we umytsyzlygyň torlaryndan Hudaýyň eliniň bizi çykaryp, halas edýändigini bilmek — eýsem şeýle ajaýyp dälmi? (Mezm. 25:15) Biziň haýsymyz muňa mätäç dälmi?
Ýanýoldaşyň öz mätäçligini boýun almaga ukyply bolmasa-da, oňa kömek et, sebäbi käbir erkekler hakyky umytsyzlyga düşýärler, aýalyň dilegi bolsa onuň gutulmagy üçin zerur bolan ýarag bolup biler. Sen Halasgärden öz ýanýoldaşyňy ähli garaşlylykdan halas etmegini sorap bilersiň. Ýanýoldaşyňy berk çolaşan kerebine has berkleşdirmäge çalyşýan duşmanyň garşysyna sen berk durup bilersiň. „Mesihiň bize beren azatlygynda berk duruň, gulçulyk boýuntyrygyny gaýtadan saldyrmaň“ (Galat. 5:1) diýip, resul Pawlus bize öwüt berýär. Berk durmagyň maňa belli bolan iň peýdaly usullarynyň biri — Hudaýyň beren ähli ýaraglaryny dakynmakdyr, özüm we ýanýoldaşym üçin dileg etmek bilen menem şeýdýärin. Ine meniň dilegim:
Hudaýym Atam, muşakgat gününde Seni çagyrsak, bizi halas etjekdigiňi aýtdyň (Mezm. 50:15). Men şu wagt Seni çagyrýaryn, ýanýoldaşymy gandallan ähli zatdan (şol zatlaryň ady) halas etmegiňi soraýaryn. Oňa kömege gel, onuň gaýasy, berkitmesi we galasy bol (Mezm. 31:3) we ony duşmanyň elinden gutar (Mezm. 31:15)
Oňa özündäki kanunsyzlyklary görmäge we Seni kömege çagyrmaga ýardam et. Eger dilegden soň dessine gutulyş gelmese, oňa ruhdan düşmezlige kömek ber we Seniň onuň durmuşynda oňat işe başlandygyňa we ony halas etjekdigiňe oňa ynam ber (Filip. 1:6). Hudaýym, Seniň iň bir umytsyz zatlary hem üýtgetmäge güýjüň ýetýändigine ynanmaga ýanýoldaşyma kömek ber.
„Biziň söweşimiziň adamlara garşy däl-de, hökümdarlara garşy, ygtyýarlylara garşy, bu garaňky dünýäniň häkimiýetlerine garşy, ýamanlygyň gökdäki ruhy gudratlaryna garşydygyna“ (Efesl. 6:12) düşünmäge oňa kömek et. Men öz ýanýoldaşymyň Hudaýda berkemegi üçin we Hudaýyň beren ähli ýaraglary bilen ýaraglanyp, çykgynsyzlykda-da şeýtanyň garşysyna ulanyp bilmegi üçin dileg edýärin. Oňa hakykat bilen bilini guşamaga, egnine dogurlyk sowudyny geýmäge, aýaklaryna bolsa parahatlyk getirýän Hoş Habary wagyz etme taýynlygyny geýmäge, iman galkanyny eline almaga we şeýtanyň bütin otly oklaryny öçürmegi başarmaga, gutulyş tuwulgasyny, Hudaýyň sözi bolan Ruhuň gylyjyny ele almaga, oňa dileg etmäge we durnuklylykda hüşgär bolmaga kömek et“ (Efesl. 6:13–18).
Reb meniň gaýam, galam we halasgärimdir; Hudaýym, sygynýan gaýam, galkanym, gutuluşymyň kuwwaty we belent diňimdir. Men öwgä mynasyp Rebbi çagyraryn we duşmanlarymdan gutularyn.
Yhlasyny Maňa baglandygy üçin, Men ony halas ederin, ony goraryn, çünki adymy tanady.
Meni güýçli duşmanymdan we meni ýigrenenlerden halas etdi; olar menden güýçlidi. Kyn günümde olar meniň garşyma çykdylar, ýöne Reb maňa daýanç boldy. Ol meni giň ýere çykardy, halas etdi, çünki maňa Onuň pisindi oturdy. Reb maňa dogrulygyma laýyk sowgat berdi, ellerimiň tämizligine laýyk sowgat bilen sylaglady.
Çünki Sen meni ölümden halas etdiň. Men diriler nurunda Hudaýyň öňünde gezer ýaly, Sen aýaklarymy büdremekden goramaýarmysyň?
Rebbiň Ruhy üstümdedir. Çünki garyplara Hoş Habary bildirmegim üçin meni mesh etdi; Meni tussaglara azatlygy, körlere gözleriniň açylmagyny yglan etmäge, zulum astyndakylary azatlyga çykarmaga, Rebbiň merhemet ýylyny yglan etmäge iberdi.
ÝIGRIMI ÝEDINJI BAP
Onuň gulak asyşy
Liza ýanýoldaşy Jonatanyň ruhy taýdan özi ýaly ösmeýändigi üçin gaty alada edýärdi. Şol wagtlar Lizanyň Hudaý bilen gatnaşygy gün-günden berkleşýärdi, ýanýoldaşynyň aragatnaşygy bolsa, görnüşi ýaly, diňe gowşaýardy. Onuň „ruhy durgunlygy“ Lizanyň lapyny keç edýärdi, sebäbi ol mydama bilelikde ruhy taýdan ösmegi, durmuşyň bu wajyp ugruna bile gatnaşmagy arzuw edýärdi. Liza maşgaladaky tirkeg çekijiniň roly ýaramaýardy. Jonatan hem onuň bu barada gürleşmek üçin synanyşyklaryny puja çykarýardy. Ol işiniň köpdügi sebäpli Hudaý bilen gürleşmäge we Onuň sözüni okamaga wagtyň galmaýandygy bilen özüni aklajak bolýardy. Mundan başga-da, ol hepdäniň soňunda tiz-tizden iş saparyna giderdi we öz maşgalasy bilen ýygnanyşyga gidip bilmezdi.
Jonatanyň bu zatlar üçin alada etmeýändigi Lizany has hem gynandyrýardy. Bu zatlar onuň işinde kynçylyklar döreýänçä dowam etdi, sebäbi öz borçlaryny gowy derejede ýerine ýetirmek oňa başardanokdy. Üstesine-de, ýagdaýy dartgynlylyk derejesine ýakynlaşdygyça, tapdan düşýärdi we bu ýüki götermek oňa barha agyr düşýärdi. Eger Jonatan Hudaý bilen gündelik gepleşmek bilen, Ondan ruhy güýç almaklygyň arabaglanşygyny duýaýsa, onuň durmuşynyň gowy tarapa üýtgejekdigini Liza bilýärdi. Ýanýoldaşynyň özüni diňlemek islemeýändigini-de bilýärdi.
Hudaýyň Jonatany gulak asmaklyga çagyrýandygyna düşünse-de, Liza dymmaklygy makul bildi. Ýanýoldaşy bilen sögüşmegiň ýerine, Hudaýdan ony Öz Ruhy bilen doldurmagyny diledi. Tä Jonatan bir gün irden arkaýynlyk bilen: „Men bu gün edara biraz irräk gitjek. Iş güni başlaýança men Hudaý bilen ikiçäk bolmak isleýän“ diýýänçä, dileg edip geçirilen birnäçe aý hiç bir üýtgeşmesiz geçdi. Liza dymyp Hudaýa minnetdarlyk bildirdi.
Şondan bäri, käte bir çynlakaý sebäp bolaýmasa, Jonatan Mukaddes Kitaby okamaga we dileg etmäge ýetişmek üçin işine adatdakydan ir gitmäge başlady. Bu wakalar iki ýyl mundan öň boldy, bu gün bolsa Jonatanyň Hudaýyň tabşyryklaryna gulak asyşy, onuň durmuşynyň beýleki taraplaryna hem täsirini ýetirdi: beden maşklary ýerine ýetirýär, dogry iýmitlenýär, ol özüniň artykmaç agramyny-da aýyrdy. Ol öň bu barada diňe arzuw edýärdi, umuman aýdanymyzda, täze durmuşyň ýollarynda berkedi. Hudaýdan başga kim bu zatlary edip biler?
Eger öz ýanýoldaşyňyň nädogry ýoldan barýanyny görseň, oňa bu barada aýtmak gerekmi? Eger gerek bolsa, onda haçan we nädip aýtmaly? Men öz şahsy tejribäme daýanyp aýdýan, muny ilki Hudaýa aýtmak gerek, goý, Ol ähli zady ölçerip, döksün. Belki, Ol seni Liza ýaly rahatlyga we dileg etmäge çagyrar, belki bu gürrüň boýunça ýanýoldaşyň bilen gürleşmegiň gerekdigini görkezer. Eger sen gürleşmänkäň dileg eden bolsaň, belki, ýanýoldaşyň seniň sözleriňde Hudaýyň sesini eşider. Ýanýoldaşyňa „igäňi sürtmek“ gerek däl. Beýle ýagdaýda iň gowusy dymmaly. Eger beýtmeseň ýagdaýyň beterleşmegi mümkin. Gelen tobasynyň netijesinde, seniň aýdan we maslahat beren zatlaryňdan has köp zatlary göreri ýaly, onuň gözleriniň açylmagy we görmegi üçin dileg et. Sen ony dogry hereket etmäge ruhlandyryp bilersiň hem-de mydama Hudaýyň tabşyryklaryny berjaý etmegi üçin dileg et, ýöne aýgytlaýjy täsiri bolsa diňe Hudaý berýändir.
Eger Hudaýa gulak asmagy öwrenmese, hiç bir adam Hudaýyň özi üçin taýýarlan baky ýaşaýşyna girmäge hukuk gazanyp bilmez. Öz pikirini mydama aýdyň beýan edýän Isa: „Ebedi ýaşaýşa gowuşmak isleýän bolsaň, tabşyryklary berjaý et“ (Matta 19:17) diýýär. Adama Hudaýa gulak asmaklykdan we Oňa ýaraýan zatlary etmekden başga hiç bir zadyň parahatlyk we ynam getirmejekdigini Ol bilýärdi. Eger Özüniň tabşyryklaryna we ýollaryna wepaly bolsa, Hudaýyň sözi seniň ýanýoldaşyňa rehimdarlyk (Mezm. 25:6-10), rahatlyk (Mezm. 37:37), bagt (Süleým.tym. 29:18), gurplylyk (Süleým.tym. 21:5), ak pata (Luka 11:28) we ýaşaýyş (Süleým.tym. 21:21) wada berýär. Tabyn bolmazlygyň soňy erbet ýollara äkidýändir (Süleým.tym 15:10). Gulak asmaýanyň dilegi hem eşidilmän galýandyr (Süleým.tym.28:9) we ol Hudaýyň patyşalygyndaky ebedi ýaşaýyşdan mahrum bolýandyr (1 Korint. 6:9).
Hudaýa tabyn bolmak diňe bir Hudaýyň erkine görä ýaşamak bolman, eýsem Hudaýyň anyk tabşyryklaryny-da berjaý etmekdir. Mysal üçin, eger Hudaý ýanýoldaşyňa dynç almagy tabşyranda, ol muňa tabyn bolmasa, bu gulak asmazlyk bolýar. Hudaý haýsydyr bir işi goýmagy buýruk berende, ýanýoldaşyň özüçe ony etmegini dowam etse, bu gulak asmazlyk bolýar. Eger Hudaý başga ýere göçmegi buýuranda, ol tabyn bolmasa, bu-da gulak asmazlykdyr.
Hudaýyň tabşyryklaryny berjaý edýän adam, öz öýüni gaýanyň üstünde gurýandyr. Ýagyş ýagyp, siller bu öýe ursa-da, ol öý ýykylmaz (Matta 7:24–27). Sen ýanýoldaşyňyň gurýan öýüniň onuň gulak asmaýanydygy üçin ýykylmagyny isleýän dälsiň. Öz ýanýoldaşyň üçin sen halypa ýa-da gözegçi däl, emma Hudaýdan goldaw alanyňdan soň, onuň üçin dileg edip bilersiň.
Eger hiç zada seretmezden, ýanýoldaşyň öz keçjallygy bilen öýüňize betbagtlyk getirse, bilip goý, Hudaý seniň tabynlygyňy gymmat saýýar we seniň heläk bolmagyňa ýol bermez. Ol seniň üstüňe Öz ak patasyny boldan döker we ýitgileriňiň öwezini dolar. Sen ýanýoldaşyňyň Hudaýa gulak asmasyny goýmazlygy üçin, mydama Hudaýyň islegi boýunça ýöremäge oňa güýç, gaýrat we isleg berilmegi üçin dileg et.
Hudaýym Atam, Sen Öz sözüňde ýüreginde kanunsyzlyk höküm sürýän adamyň sesini eşitmeýändigiňi aýdýaň (Mezm. 66:18). Meniň dilegimi eşidip, Seniň öňüňde we ýanýoldaşymyň öňünde näme günä eden bolsam, şony maňa görkez. Men ony ýeterlik söýýänmi, ondan kine saklaýanmy, Seniň aýallara tabşyryşyň ýaly men oňa hyzmat edýänmi ýa-da ýok, bu zatlaryň hemmesini maňa görkez. Hudaýym, men Saňa gulak asýanmy, durmuşym Seniň isleýşiň ýalymy ýa-da ýok, maňa aýt, Rebbim! Men öz günälerimi boýun alýaryn we Seniň bagyşlamagyňy soraýaryn.
Men ýanýoldaşyma (onuň ady) Seniň tabşyryklaryňa eýerip, Seniň ýollaryňdan ýöreme islegini sowgat bermegiňi soraýaryn. Oňa Öz maksadyňy açyp görkez we durmuşyndaky Senden gelmedik ähli zatlary durmuşyndan aýyr. Onuň her bir pikirini we her bir hereketini Sen gönükdir. Ony gowy işlere galkyndyr, adamlar hakda erbet söz aýtmagy oňa gadagan et, hemmelere çydamly we kiçigöwünli we tabynlygyň nusgasy bolmagy öwret (Titus 3:1–2). Oňa öz-özüňi terbiýelemegiň we gulak asmagyň nähili wajypdygyny öwret. Oňa dogurlygyna laýyk sowgat ber we „elleriniň tämizligine görä sylagla“ (Mezm. 18:20). Oňa Öz ýollaryňy görkez, Hudaýym, oňa Öz hakykatyňda gezmegi öwret, çünki Sen onuň Halasgär Hudaýysyň (Mezm. 25:4–5).
Goý, ol Saňa öwgi aýtsyn, çünki Seni şöhtarlandyranymyzda, durmuşymyz manydan dolýar, üýtgeýär hem-de Seniň tabşyrygyň boýunça ýaşamaga we tabyn bolmaga Senden güýç alýarys. Ýanýoldaşyma Öz erkiňi ýerine ýetirmek isleýän ýürek ber. Goý, onuň ýüregi Seniň tabşyryklaryňy bütinleý ýerine ýetirmeginiň netijesinde gelýän parahatlykdan doly bolsun.
Oglum, öwredenlerimi unutma, tabşyryklarymy ýüregiňde sakla. Çünki olar saňa uzak ömür berip, ýaşaýyş ýyllaryny, parahatlygy artdyrarlar. Merhemet we hakykat seni taşlamaz; olary boýnuna bagla, ýüregiň daş sahypasyna ýaz.
Maňa: „Ýa Reb, Ýa Reb“ diýen her adam gökleriň patyşalygyna girmez, diňe göklerdäki Atamyň islegini berjaý eden girer.
Kim kanuny diňlemekden gulagyny sowýan bolsa, onuň dogasy-da ýigrenjidir.
Meniň sesime gulak asyň, Men siziň Hudaýyňyz bolaryn, siz bolsa Meniň halkym bolarsyňyz, özüňize gowy bolar ýaly Meniň size tabşyrýan ähli ýollarymdan ýörärsiňiz.
ÝIGRIMI SEKIZINJI BAP
Onuň öz-özüne baha berşi
Näme üçin örän ukyply we zehinli adamlar köplenç „ýapyk gapa“ we razylyk berilmezlige sezewar bolýarlar-da, olara seredeniňde az zehinli adamlar bolsa öz durmuşynyň ähli taraplarynda üstünlik gazanýarlar? Bu birneme adalatsyzrak görünýär. Emma Hudaýyň bellän wagty babatda ýatdan çykarmak bolmaz. Ähli zatlar üçin Hudaýyň Öz wagty bar; Onuň Özi biziň üçin taýýarlan zadyna bizi ýuwaş-ýuwaşdan taýýarlaýar. Eger Hudaýyň islegini görüp, Onuň „altyn“ kadadygyny ýada salsak, onda biz Hudaýyň Öz meýillerini ýerine ýetirmegine arkaýyn garaşyp bileris.
Ýene-de bir wajyp zat, ýagny, öz-özüňe baha beriş babatda bilmek gerek. Öz-özüne pes baha berýän adama elmydama öz hereketlerine we başga adamlar bilen gatnaşygyna bolan şübheler azar berýär. Öz-özüne bolan ynamsyzlygy onuň öz-özüne, dostlaryna, işdeş ýoldaşlaryna, hatda nätanyş adamlara bolan garaýşyna-da täsir edýär. Ret edilen bolmak bilen ylalaşyp, ol hemişe şeýledigine-de galýar.
Den durmuşyň agyr ýagdaýlaryndan çykalga gözläp ýörkä, göwnüçökgünlige düşdi: ol özüniň kimdigini, nämä ukyplydygyny, umunam, özüniň belli bir zady başarýandygyny-da bilmedi. Öz-özüni çendanaşa „çuň gazyp”, ol aýaly Sindi bilen gatnaşygyny hem has kynlaşdyrdy. Aýaly nähili kömek etjek bolsa-da, ol ony diňlemedi, sebäbi aýaly onuň ejizliginiň we ýagdaýdan baş alyp çykyp bilmeýşiniň üstünden gülýändir öýtdi. Şol sebäpli Den onuň ähli tekliplerinden boýun gaçyrdy, aýaly hem öz gezeginde özüniň şowsuz synanyşyklaryny gaýtalady oturdy. Sindi ýanýoldaşyna täsir etmäge synanyşdygyça, Den ondan daşlaşýardy, ahyrynda çykalgasyz ýagdaýa düşüp, aýalyndan arany has-da açdy.
Şeýle ýagdaýlaryň aýrylyşmak bilen gutarjakdygy belli zat, emma Sindi öz ýanýoldaşy bilen söweşmegiň biderekdigine, ýöne onuň üçin dileg etmegiň gerekdigine düşündi. Ol Hudaýdan Dene näme bolýandygyny özüne düşündirmegi, onuň ýürekden kömek etmek isleginiň bardygyna seretmezden, ýanýoldaşynyň özüne bolan duşmançylykly garaýşynyň sebäbini sorady. Hudaý oňa bu zatlaryň ählisiniň sebäbiniň Deniň öz kakasyndan miras alan kemçilikler toplumyndadygyny bildirdi. Onuň kakasy hem bütin ömrüne edeni ugruna barmaýan adam eken. Bu zatlaryň sebäbiniň nämededigine seretmezden, Sindi öz ýanýoldaşyny üýtgetmäge Hudaýyň güýjüniň ýetýändigine ynanýardy.
Sindi Hudaý tä Deni gandallap saklaýan zynjyrlary üzýänçä we ýanýoldaşyny Öz isleýşi ýaly üýtgedýänçä, dileg etmek kararyna geldi. Ol Hudaýdan Deniň özüniň Rebbiň perzendidigine düşünmäge kömek etmegini sorady. Sindi ýene-de Hudaýdan adamsynyň öz sözlerini tankydy sözler däl-de, ruhlandyryjy sözler hökmünde kabul etmegi üçin, Den bilen ten boýunça däl-de, ruh boýunça gürleşmegi öwretmegini diledi.
Sindi öz dileglerine ilkinji jogaby diňe birnäçe aýdan soň aldy, ýöne bu örän ähmiýetli üýtgeşmelerdi. Den öz aýalynda özüniň ýakyn arkadaşyny gördi. Olar özara ylalaşyga geldiler we bilelikde hereket etmek üçin söweýşmegi bes etdiler. Ol ýygy-ýygydan ýygnaga barmaga, çuň düşünmek bilen Mukaddes Kitaby okamaga başlady. Dura-bara ol özünde Hudaýyň söýgüli perzentleriniň birini gördi we özüne „ösüşiň şowsuz önümi” hökmünde seretmegini goýdy. Onuň özüne baha berşi artdygyça, Den özüniň hakyky derejesine düşündi hem-de öz gözüne has ähimýetli bolup göründi. Onuň öňünde täze gapylaryň açylyp başlamagyna bolsa haýran galasy zat ýok. Ol özüniň köp wagtlap arzuw eden üstünliginiň we ykrar edilmesiniň gelýändigini duýdy.
Eger ýanýoldaşyňyň öz-özüne bolan garaýşyny üýtgetmek gerek bolsa, onda sabyrly bol. Köp ýyllaryň dowamynda berkeşen kemçilikleri eliňi bir gezek galgadanyň bilen ýykyp bolmaýar. Şeýle-de bolsa, Hudaýyň hakykatyny eşitmäge päsgel bermek maksady bilen ýalan pikirleri getirýän duşmany ýeňmäge güýji ýetýän Hudaýyň kömegine bil baglap bilersiň. Ýanýoldaşyň üçin töwellaçylyk dilegine edişiňe seredip, Hudaý saňa adamyňdaky anyk kynçylyklaryň sebäbini açyp görkezer. Başgaça aýtsak, dilegleriniň dowamynda Ol saňa nädip doga etmelidigini öwreder.
Erkekleriň durmuşynda orta ýaşlarda gabat gelýän pese düşmeleriň öňüni onuň üçin anyk dileg etmek arkaly alyp bolýandygyna men ynanýaryn. Erkek adam 50 ýaşa ýetende uzak ýyllaryň dowamynda onuň kalbynda ýygnanan „galyndylary”, ozal aňyrsynda saklan göze görünmeýän böwet ýaly, zäherli akymyny akdyrmaga başlaýar. Şol böwet wagtyň geçmegi bilen has gowşaýar. Eger ol böwsüläýse, akym onuň özüni gaty uzaklara äkidip biler. Onuň bu agyr döwürde saklanmagy bolsa onuň Hudaýda berkeşip, özünde Onuň keşbini görüp bilişine bagly bolup durýar.
Hudaý bizi ilki bilen Özüne ýüzlenmäge — Özüni gözlemäge, tabşyryklaryny berjaý etmäge, Ony birinji ýerde goýup, öz şahsy islegimizi ikinji orna geçirmäge çagyrýar. Hudaý bilen birleşenimizde, Ol biziň durmuşymyza ýolbaşçylyk edip başlaýar: ýol görkezýär, bize bolsa diňe Onuň yzyna düşäýmek galýar. Oňa bakanymyzda, Onuň şöhratynyň ýalkymy bizde görünýär we Onuň keşbi bizde şekillenýär. Oňa bütin ýüregimiz bilen gulluk edenimizde doly üýtgeýäris. Şonda hem hakyky gutulyşa eýe bolýarys. Biz şeýle gutulyşy öz ýanýoldaşlarymyza hem arzuw edýäris.
Hudaýyň tebigatyna düşünýänçä, seniň ýanýoldaşyň özüni hakykat nurunyň içinde görüp bilmez. Sen ýanýoldaşyňyň özüne özi hakdaky hakykatyň açylmagyny öz dilegiňde sora.
Hudaýym, men ýanýoldaşymyň (onuň ady) özüniň Seniň keşbiňde ýaradylandygyny görmegi üçin dileg edýän. Seniň gözleriň öňünde özüniň nähili gymmatdygyna düşünmäge we Seniň talaplaryňa laýyk gelmäge oňa kömek et. Goý, ol Seniň sowgat beren zehiniňi görsün we olara mynasyp bolsun. Goý, ol özüni Seniň gözleriň bilen görsün we: „Seniň ony perişdelerden az-kem aşak tutanyňa, oňa şöhrat we hormat täjini geýdireniňe, Öz eliň işleriniň üstünden oňa agalyk etdireniňe, ähli zatlary onuň aýagynyň astynda goýanyňa“ düşünsin (Mezm. 8:5–8). Goý, oňa erbet zatlary pyşyrdaýan sesler sem bolsun, onuň üstünliginiň girewiniň öz kämilleginde däl-de, Seniň tagallaňdygyny aýdýan sesiňi eşitmek üçin gulaklary açylsyn.
Özüniň „Hudaýyň suraty we şöhratydygyny“, (1 Korint. 11:7), onuň: „ähli hökümdarlyk, ähli häkimiýetler başy bolan Mesihde kämillige gowşandygyny“ (Kolos. 2:10) oňa görkez. Ony Özüňiň kabul edýändigiňi, inkär etmeýändigiňi oňa görkez, goý bu bilim oňa parahatlyk we kalbyna howpsuzlyk duýgularyny getirsin. Şübheleriň özüni gul etmez ýaly, öz-özüne artykmaç baha bermekden ony halas et. Goý, ol Seni Öz bolşuň ýaly görsün, goý, onuň kalby özünde Mesihiň keşbiňiň nusgasyny götersin.
Sebäbi köp doganlaryň arasynda Öz Oglunyň ilkinji doglan bolmagy üçin, Hudaý öňden tanaýan adamlaryny Oglunyň keşbine dönmek üçin öňden belläp goýdy.
Emma biziň hemmämiz perdesi aýrylan ýüz bilen Rebbiň şöhratyny görüp, şöhrat üstüne şöhrat bilen şol keşbe dönderilýändiris. Bu hem Ruh bolan Mesih tarapyndyr.
Öňki ýaradylyşy erbet işleri bilen bile egniňizden çykaryp, Ýaradanyň keşbine görä, Hudaýy tanamagyňyz üçin täzelenen täze ýaradylyşy geýinenligiňiz sebäpli, biri-biriňize ýalan söz aýtmaň.
Çünki kim sözi diňläp, ony ýerine ýetirmese, ol öz tebigy keşbini aýnada synlaýan adama meňzeşdir: çünki ol öz-özüni synlap gidýär-de, nähilidigini şol bada unudýar. Emma kim kämil kanuna, azatlyk kanunyna ýakyndan seretse, huşsuz diňleýji bolman, işe amal ediji bolup onda dursa, ol öz edenlerinde bagtly bolar.
Tur Iýerusalim, ýalkym saç, çünki seniň nuruň geldi we Hudaýyň şöhraty seniň üstüňde dogdy.
ÝIGRIMI DOKUZYNJY BAP
Onuň imany
Özüniň hiç bir zada ynanmaýandygyny subut etjek bolýän adamy diňlemek meniň üçin hemişe gülkünç. Munuň hakykat däldigini men bilýän. Hemme adamlar ynam bilen ýaşaýarlar, ýöne ynam hersinde dürli-dürli bolýar. Lukmana ýüz tutanyňyzda özüňize goýlan diagnozyň hakykatdygyna ynanmak isleýärsiňiz. Dermanhana baryp, alynmaly dermanyň hatyny görkezmek bilen, ondaky ýazylan zada ynanýarsyňyz. Restorana baryp naharlananyňyzda, özüňize hyzmat edýän adamlaryň sizi zäherlemejekdigine ynanýarsyňyz (käbir restoranlaryň beýlekilere seredeňde has ynamdardygyny aýtsak ýalňyşmarys). Her kim näme-de bolsa bir zada ynanýar. Hudaý her kime „imanyň möçberini“ belli bir ýagdaýda berdi (Riml. 12:3).
Nämä ynanmalydygymyzy biziň özümiz saýlaýarys. Käbir adamlar öz-özüne ynanýar, käbirleri hökümete, üçünji birleri bolsa — erbetlige, dördünji biri ýene bir zada: ylyma, gazetlere, özüniň berlen işine, başga adamlara, käbirleri bolsa Hudaýa ynanýarlar. Maňa belli bolan adamlaryň içinde diňe bir aýal hiç zada ynanmaýardy. Ol aklyndan azaşandygy üçin özüniň soňky günlerini psihiatrik hassahanada geçirdi. Ynamsyz ýaşamak mümkin däl.
Şeýle hem ynamsyz ölmek-de mümkin däl. Bu dünýäden gidenimizden soňky geljegimiz özümiziň ynamymyza bagly bolýar. Eger siz Isa ynansaňyz, öz geljegiňiz üçin arkaýyn bolup bilersiňiz, sebäbi „Isany ölümden Direldeniň Ruhy sizde mesgen tutan bolsa, onda Mesihi ölümden Direldeniň sizde mesgen tutan Ruhy üçin ölümli bedeniňize-de ýaşaýyş berer“ (Riml. 8:11). Başgaça aýtsak, eger Isany ölülerden Direldeniň Ruhy sende ýaşaýan bolsa, onda Ol senem edil Isany direldişi ýaly ölülerden direlder. Geljegimize bolan ynam biziň häzirki durmuşymyzyň keşbini kesgitleýär. Geljekki baky ýaşaýşymyza bolan ynamymyz bize ýerdäki durmuşymyzda ynam berýär.
Nähili haýran galdyryjy pikir! Köpleri sagaldanda Isa olara: „Imanyňyza görä bolsun“ diýdi (Matta 9:29). Hudaýa bolan imanyňa garaýşyňa täzeden seretmek islegi sende döränokmy? Eger dörän bolsa, bu gowy zat, sebäbi biz bu ýagdaýda öz durmuşymyzyň soňuna azda-kände täsir edip bilýäris. Durmuşymyz tötänlikleriň erkine berlip bilinmez, biziň geljegimizi, imanymyz kesgitleýär.
Biziň her birimize wagtal-wagtal şübheler agalyk edýär. Hatda Isa hem Ata Hudaýyň näme üçin Özüni terk edendigini sorady. Bu Onuň Hudaýyň barlygyna, Özüne kömege gelmäge Onuň güýjüniň ýetmeýändigine şübhelenendigini aňlatmaýar. Ol Özüniň terk ediljekdigine garaşmandy. Köplenç biz Hudaýyň bardygyna ýa-da Onuň özümize kömek edip biljekdigine şübhelenmeýäris, ýöne Onuň durmuşymyza derrew aralaşmak isleýändigine welin şübhelenýäris. Elbetde, Ol meniň meselelerimi çözerden has işli diýip, biz pikir edýäris. Emma bu hakykatda beýle däl.
Seniň ýanýoldaşyňy şübheler gurşap alýarmy? Eger şeýle bolsa, onda imanynyň berkemegi üçin edýän seniň dilegleriň ýanýoldaşyňyň durmuşynda hakyky agdarlyşyk amala aşyrar. Hatda ol Hudaýy tanamaýan bolsa-da, onuň ýüreginde imanyň peýda bolmagy we kalbynyň rahatlanmagy üçin sen dileg edip bilersiň. Hudaýa iman edip, ýeňip bolmajak kynçylyk ýanýoldaşyňyň durmuşynda ýok. Isa: „Kim maňa iman etse, onuň içinden dirilik suwunyň bulaklary akar“ (Ýahýa 7:38) diýýär. Öňden galan islendik ýarany, aladany, gorkuny, ýigrenji, umytsyzlygy, göwnüçökgünligi, şübhäni „ýuwmaga“ diňe şunuň özi hem ýeterlik. Gel onda, dileg edeli.
Hudaýym, men Senden onuň (ýanýoldaşyňyň ady) Saňa bolan imanyny edil şu gün berkitmegiňi haýyş edýän. Oňa Seniň sözüňe, ýollaryňa we güýjüňe köp ynanmaga kömek ber. Goý, ol Seniň bilen gepleşmäge we sesiňi eşitmäge teşne bolsun. Diňe Senden bir zat soramakdan başga-da, Seniň barlygyňdan lezzet almagy oňa öwret. Goý, ol Seni agtarsyn, hemme zatda Saňa bil baglasyn, Seniň yzyňa düşsün, Seni birinji ýerde goýsun we özüniň ähli işlerinde Seni görsün. Hudaýym, Sen: „Iman eşitmekden, eşitmek hem Hudaýyň sözi arkaly bolýandyr“ (Riml. 10:17) diýýäň. Seniň bilen ähli kynçylygy ýeňip geçjekdigine ynanar ýaly, onuň kalbyny Öz sözüň bilen gandyr. (Matta 19:26). Oňa Öz wada beren zadyňy ýerine ýetirjekdigiňe berk iman ber (Riml. 4:21). Goý, imany onuň galkany bolsun; goý, imany onuň durmuşyna daglary ýerinden gozgap biler ýaly täsir etsin. Seniň sözüňde: „Dogry adam iman bilen ýaşar“ diýlen (Riml. 1:17). Men onuň imandan doly durmuşynyň Seniň isleýşiň ýaly bolmagy üçin dileg edýän. Goý, ol „Özüňden gorkýanlar we Özüňe bil baglaýanlar üçin saklap goýan ýagşylygyň nähili uludygyna“ (Mezm. 31:19) şübhelenmesin.
Ol iman bilen dilesin, hiç hili şübhe etmesin; sebäbi, şübhe edýän adam ýel bilen çaýkalyp, eýläk-beýläk kowlup ýören deňiz tolkuny ýalydyr. Çünki bu adam Rebden bir zat alaryn diýip pikir etmesin.
…Imansyz edilen zat — günädir.
Isa hem olara diýdi: „Imanyňyzyň ýoklugy üçin Men size dogrusyny aýdýaryn, bir gorçisa ýaly-da imanyňyz bolup, şu daga: „Bu ýerden ol ýere göç“ diýseňiz, ol göçer, size başartmajak zat bolmaz.
Mesih bilen birlikde haça çüýlendim. Indi men ýaşaman, eýsem Mesih mende ýaşaýar. Şindi tende geçirýän ýaşaýşymy Hudaýyň meni söýen, meniň ugrumda Özüni pida eden Ogluna bolan iman bilen geçirýärin.
Şeýlelikde, iman bilen aklanandygymyz üçin, Rebbimiz Isa Mesih arkaly Hudaý bilen ýaraşygymyz bardyr.
OTUZYNJY BAP
Onuň geljegi
Adam öz durmuşynyň manysyna düşünmeli we maksadyny görmeli. Şeýtmesek biz durmuşda edil azaşan ýaly, maksatsyz ygar ýöreris, durmuş bize boş bolup görner, şeýdibem ýuwaş-ýuwaşdan öleris. „Gökden ylham bolmasa, halk jylawsyz bolýandyr“ (Süleým.tym 29:18).
Öz geljegiňe düşünmeklik öz durmuşyňdaky boljak wakalary jikmejik bilmekligi aňlatmaýar. Bu ýerde gürrüň ilki bilen seniň nämä niýetlenip ýaradylandygyňa düşünýänligiň we öz geljegiňiň ajaýypdygyna ynanýandygyň barada gidýär.
Emma hemme adamlar öz geljegi baradaky ylhamy görmäge ukyply däl. Şeýle ukyby bolmadyk adamlar bolsa kem-kemden ölýär diýip aýtmak mümkin. Emma şeýle ukyby bar adamlaram aram-aram ony ýitirýärler. Hatda ruhy taýdan kämil adamlaram ýadaýar, ruhdan düşýär, Hudaýdan daşlaşýar, ýoluny ýitirýär, özüne we geljegine düşünmegini goýýär. Ol öz durmuşynyň hakyky maksadyny gözünden ýitirip, howsala we umytsyzlyga gark bolup bilýär. Umydyny, özi baradaky hakykaty ýadyndan çykaryp, öz ýagdaýyna dogry düşünmesini bes edip, adam öz geljegi hakdaky ýalan zatlara ynanyp başlaýar. „Meniň halkym gönükdirlişiň ýetmezçiligi zerarly gyrlar“ (Osiýa. 4:6).
Hudaý bize ýalan seslere gulak asmazlygy buýruk berýär, sebäbi olar „Hudaýyň agzyndan çykanyny däl-de, öz ýüreginiň arzuwyny aýdýar“ (Iýerem. 23:16). Geljege bolan umyt we şatlyk bolmadyk islendik pikir — Hudaýdan däldir (Iýerem. 29:11). Ýöne Hudaý ýitirilen umytlary täzeden dikeltmegi, ýiten arzuwlary yzyna getirmegi başarýar. Ýalany we lapykeçligi ýeňmäge, wada berlen gelejege ýetmäge bolan ynamy bermäge Onuň güýji ýetýändir. Bu maksada ýetmäniň ýoly bolsa — dilegdir.
Meniň dileglerimiň güýjüni Los-Anjelosdan Neşwille göçenimizde has anyk duýandygyny adamym maňa aýtdy. Şol wagt bize özümize ýakyn adamlardan aýrylyşmak we hemme zady täzeden başlamak agyr düşüpdi. Şol pursat biz Hudaýa has köp ynanmagy öwrendik. Mundan beýläk nähili boljagyny biziň özümizem bilmeýärdik, emma Hudaýyň islegi boýunça hereket edýändigimize we Onuň gönükdirmesi bilen özümiziň howpsuzlykda boljakdygymyza ynanýardyk. Men Hudaýyň özüne beren gelejege bolan umydyny ýitirmez ýaly Maýkl üçin dileg etdim. Özüniň aýdyşyna görä, ol ýakymsyz ýagdaýlar zerarly duýujylyk ukybyny ýitirende, meniň dileglerim ony gaýtadan gazanmaga kömek edipdir.
Ata Hudaýyň Öz wesýetnamasyny düzendigini we Öz baýlyklaryny çagalarynyň arasynda deň paýlandygyny ýatda saklamak gerek. Oňa degişli bolan ähli zatlar bize-de degişli, sebäbi biz „Hudaýyň mirasçylary, Mesihiň hem mirasdaşlarydyrys“ (Riml. 8:17). Men bu wesýetnamanyň göçürmesini okadym. Hudaýyň biziň üçin saklaýan zadyny bolsa göz öňümize-de getirip bilmeýändigimizi bilýärin: „Hudaýyň Özüni söýenler üçin taýýarlan zatlaryny ne göz görendir, ne gulak eşidendir, ne-de adam ýüregi hyýal edendir“ (1 Korint. 2:9). Ol „aýypsyzlaryň ýagşylygy miras aljagyny“ wada berýär (Süleým.tym. 28:10), Ol bizi diňe şu durmuşda gerekli zatlarymyz bilen üpjün etmekligi wada bermek bilen çäklenmän, göklerde iň gymmat sylagyň bize ölenimizden soň garaşýandygyny hem aýdýar. Hudaýyň ýanynda boljak ýerimizde bolsa bizde hiç hili mätäçlik, amala aşmajak arzuwymyz bolmaz.
Eger ýanýoldaşyňyň bar ünsi gündelik hysyrdylardan doly bolsa, eger ol öz geljegini görmeýän bolsa, onda seniň dilegleriň oňa gözlerini asmana galdyrmaga kömek eder. Olar oňa öz gelejeginiň Hudaýdadygyny açyp görkezer, onuň durmuşy bolsa şol gelejege barýan ýoldur. „Siz ylgaw meýdanynda ylgaýanlaryň hemmesiniň ylgap, ýöne baýragy biriniň alýanyny bilmeýärmisiňiz? Baýrak alar ýaly ylgaň“ (1 Korint. 9:24).
Eýsem ýanýoldaşyňyň durmuşda öz şahsy pikirlerine daýanyp, netijede-de ýoluň soňundaky aljak baýragyndan mahrum bolmagyny isleýäňmi? Ýok, sen onuň ähli zatlara Hudaýyň gözi bilen seretmegini isleýäň.
Hudaý biziň öz geljegimizi däl-de, Onuň Özüni bilmegimizi isleýär. Ol biziň özümizi ädimme-ädim gelejege äkitmekligi Özüne tabşyrmagymyzy isleýär. Hudaýyň elini görüp täze ädim ädip başlamazymyzdan öňürti Onuň barlygyny gözlemegimiz zerurdyr. „Rebbi agtarýanlar ähli zada düşünýändir“ (Süleým.tym. 28:5). Berýän jogaplaryny eşitmek üçin, biziň Oňa has ýakyn bolmagymyz gerek. Hudaý durmuşymyzy manydan doldurýar, şonuň üçin ýanýoldaşyňyň öz nazaryny Oňa aýlamagy we Onuň berjek jogaplaryna garaşmagy üçin dileg et, sebäbi Hudaý ýanymyzda wagty biz öz gelejegimize has ynamly bolýarys.
Hudaýym, Senden haýyş edýän, oňa (ýoldaşyňyň ady) özüniň nämä niýetlenendigine gowy düşünmäge kömek et. Seniň diňe ýagşylyk etmek we oňa „geljek hem umyt“ bermek isleýändigiňi görmäge kömek et (Iýerem. 29:11). Durmuşda Seniň bilen bile ýöremäge mynasyp bolary ýaly, Seni her babatda hoşnut edip, her işde oňat miwe bermegi üçin we Seni tanamakda ösmegi üçin (Kolos. 1:10–11), oňa Öz maksadyňy açyp görkez, oňa paýhas we duýgurlyk ber. Goý Mukaddes Ruh ony gönükdirsin, her hili şübheden we gorkudan halas etsin. „Ynsan üçin mümkin däl zatlaryň Hudaý üçin mümkindigini“ (Luka 18:27) bilip, Saňa ähli isleg-arzuwlaryny açyp biler ýaly, Özüňde gündelik berkemegi öwret. Oňa Öz maksadyňy aç we durmuşynyň geljege barýan ýola öwrüleri ýaly, ýaşamagy öwret.
Özüniň ähli günlerinde Saňa ýürekden gulluk etmegi üçin dileg edýän. Oňa öz durmuşynyň maksadyny görmäge kömek ber we gelejege bolan „jan labyry ýaly ynamly hem berk bolan umydy“ ber (Ýewr. 6:19). Oňa „ýüreginiň küýseýän zadyny“ (Mezm. 21:2) we „Özüňden gorkýanlara berýän baýlygyňy“ ber (Mezm. 61:5). Gojalanda-da Seniň howlularyňda güllär ýaly, ter miwe berer ýaly ony Öz öýüňde oturt (Mezm. 2:13–15). Seniň bilen birleşmek üçin bu ýerden gitmeli wagty gelende, goý, onyň baky durmuşa bolan ynamy, ol ýere geçişi ýeňil we agyrysyz bolsun, ol şatlyk we rahatlyk bilen utgaşsyn. Şol güne çenli bolsa ýanýoldaşym goý, Seniň özi üçin taýýarlan geljegiňiň ajaýypdygyna ynamly bolsun.
Çünki siziň üçin bolan meýillerimi diňe Men bilýärin, bu meýiller erbetlik üçin däl-de, ýagşylyk üçin, ýagny size gelejek we umyt bermek üçindir diýip, Hudaý aýdýar.
Kämil adamy synla, göni adama seret, çünki beýle adamyň soňy parahatlykdyr. Jenaýatçylar bolsa bilelikde ýok ediler; erbetleriň soňy kesilip taşlanmakdyr.
Rebbiň öýünde, Hudaýymyzyň howlusynda ekilenler güllär; olar garrylykda-da miwe berer, suwly we ter bolar.
Rebden bir zat diledim, islegim şu: Rebbiň gözelligine seredip, Onuň ybadathanasynda doga etmek üçin ömrümiň ähli günleri Rebbiň öýünde mesgen tutmak.
Seniň gelejegiňe bolan umyt bar…