Reýçel ýygnak içinde ulaldy. On ýaşynda ol mesihi bolupdy. Ata-enesi bilen ýygnak çopany jyns gatnaşygynyň erbet we bihaýa zatdygy baradaky pikiri onuň aňyna guýupdylar. Ine-de, Reýçel kolleje okuwa girýär, onuň umumy ýaşaýyş jaýyndaky gyz goňşulary güni bilen diňe şu temada gürrüň edýän ýalydylar. Hatda mesihi dostlarynyň käbirleri hem jyns gatnaşygy hakda edil gündelik zat ýaly gürrüň edýärler. «Näme üçin hemmeleri bu tema gaty gyzyklandyrýarka?» diýip, Reýçel oýlanyp başlaýar.

Nik jyns gatnaşygy hakda gaty köp eşidipdi. Ýaşlar toparynyň çopany bu hakda köp gürrüň edýärdi (Nikiň pikiriçe, ol öte köp gürrüň edýärdi). Nikiň gadam basan jynsy taýdan ýetişmeklik döwründe, Niki jyns gatnaşyklaryna çekip, gormonlar göýä gygyrýan ýalydy. Nik eger Hudaý özüniň jyns gatnaşyklary bilen meşgullanmagyny islemedik bolsady, onda Ol maňa beýle güýçli jyns höwesini bermezdi diýen çözgüde gelýär. Şeýdibem, bu ýigit, toý ediljek wagtyna çenli jyns gatnaşyklaryndan saklanyp bolmaýar diýen karara gelýär.

Anna Isany söýýär. Ol iň soňky wagta çenli ýygnakda, ýaşlar toparynda işjeň hyzmat edýärdi, körpeleriň dynç güni mekdebine-de ýardam bererdi. Ol ten hyjuwynyň joşan pursadynda ýoldaşy bilen jyns gatnaşygyny etmäge razy boldy. Şondan soň olar mydama tersleşmek bilen boldular, şeýdip geçen hepdede olar biri-birinden arany üzdüler. Annanyň kalby ýaralandy. Ol özüniň edýän ähli hyzmatyny taşlady, özüni Hudaýdan daşlaşan ýaly duýdy. Ol bagyşlanma almak isleýärdi, emma öz eden günäsi hakda kimdir biri bilen, aýratyn hem Hudaý bilen gürrüň etmäge gaty utanýardy. Hawa, oňa Mukaddes Kitapda bagyşlanma barada köp zatlaryň ýazylandygy bellidi, emma bu sözler onuň jyns gatnaşygynda eden günäsine degişlimikä?

Eger-de biz Nikden, Reýçelden, Annadan jyns gatnaşyklary barada gürrüň bermegini soran bolsadyk, onda olar aljyraňňylyga düşerdiler. Jyns gatnaşyklaryň iň esasy zada öwrülen, päkligiň bolsa öz gymmatlylygyny ýitiren dünýäsinde ýaş adamlar, şol bir sanda ýygnaga barýanlar hem, Hudaýyň bu meselä degişli hakykatyna düşünmän, jyns gatnaşyklaryna ýykgyn ediji elhenç synaglar bilen ýüzbe-ýüz bolýarlar.

Saklanmaklyk jyns gatnaşyklarynyň mesihilik garaýşyna ynanýanlaryň söweşjeň çagyryşyna öwrülere geldi, hatda dünýewi programmalar hem öz çykyşlarynda bu sözi howpsuz jyns gatnaşyklaryň bir ýoly hökmünde ulanyp başladylar. Eger takyk bolmaly bolsak, onda saklanmaklyk nämekä? Bu Hudaýyň jyns gatnaşyklary baradaky niýetine haýsy derejede deň gelýärkä?

Saklanmak — nämedir bir zatdan gaça durmakdyr. Mysal üçin, ol ýa-da bu görnüşli iýmitden saklanyp bolýar, belli bir ýerlere ýa-da oturylyşyga barmakdan saklanyp bolýar. Ine, saklanmaklygyň tarapdarlary-da, jyns terbiýesine gezek gelende, ýaşlaryň jyns gatnaşyklaryna «ýok» diýmegini teklip edýärler.

Siz haýran galarsyňyz, emma saklanmaklygy talap edýänler diňe bir mesihiler däldir. Garwardyň talyplarynyň «Hakyky söýgüniň rewolýusiýasy» atly toparynyň agzalary öz topardaşlaryny birgiden filosofik, biologik we sosiologik sebäplere görä, jyns gatnaşyklardan saklanmaklyga çagyrýarlar[4]. Biziň federal hökümetimiz hem saklanmaklygy ýeke-täk dogry çözgüt hökmünde wagyz-nesihat etmek üçin her ýyl millionlap dollar sarp edýär[5]. Hatda Amerikanyň maşgalany meýilleşdirme federasiýasy hem saklanmaklygy islenilmedik göwreliligiň we jyns gatnaşyklardan geçýän infeksiýalaryň ýaýramagynyň öňüni almagyň netijeli ýoly hökmünde köpçülige ornaşdyrýar[6].

Dünýä jyns gatnaşyklardan saklanmaklygyň köp sebäpleriniň bardygyny boýun alýar, şeýle hem bolsa, Hudaý bizi muňa çagyrmaýar. Ol bize arassa gatnaşyklary we päkligi teklip edýär.

Ýylyň ýylyna men öz diňleýjilerime şol bir soragy berip gelýärin, emma henize çenli olaryň hiç biriniň muňa anyk jogap berip bilmändigi gynandyrýar. Göz öňüne getirýäňizmi? Hiç biri. Hatda ruhy çopanlaryň arasyndan-da hiç biri. Päklik — Mukaddes Kitabyň düşünjeleriniň içinde iň ajaýyplarynyň biridir, emma, göräýmäge, onuň näme aňladýandygy hakda welin, hiç kimiň habary ýok.

Emma men siziň muňa düşünmegiňizi isleýärin, sebäbi päklik — köpleriň pikir edýän zady däl. Bu siziň jyns gatnaşygy baradaky düşünjäňizi üýtgeder.

Arassa we päk bolmaklyga siz taýýarmy? — Bu «edilen ilkinji niýete görä ýaşamakdyr».

Durmuşyň islendik tarapyny alaýyň — eger siz Hudaýyň niýetine görä ýaşaýan bolsaňyz, onda siz päksiňiz. Eger siz öz ýaşaýşyňyzy Hudaýyň isleýşi ýaly alyp barmaýan bolsaňyz — onda siz päk dälsiňiz. Saklanmaklyk — bu endikdir, belki-de, hatda düýbünde jyns gatnaşygyny ret etmeklige çagyryşy bolan düzgün ýa-da kanundyr. Päklik bolsa — ýagşylykdyr. Bu erkek bilen aýalyň arasyndaky ysnyşykdan ýüz öwürme bolup durman, eýsem biziň durmuşymyz baradaky Hudaýyň niýetine wepalylykdyr. Arassa bolmaklyk, Reb tarapyndan döredilen söýgä esaslanan nikada jyns gatnaşygyndan keýp almaklygygyň haýryna, başgalar bilen bu işi etmeklikden ýüz öwürmeklikdir.

Adamlaryň öz üstüne hiç bir borç almazdan, jyns ýakynlaşyklaryna irginsiz çagyryjy häzirki zaman medeniýetiniň şertlerinde, Hudaýyň bu meselä garaýşy çürt-kesik hereketi talap edýäne meňzeýär. Adamlaryň aňyna yzygiderli guýulýan jyns gatnaşygy “erkinliginiň’ saýasynda, köp adamlarda Hudaýyň olardan jyns gatnaşyklaryny bes etmeklerini talap edýändigi ýaly duýgy döreýär. Emma hakykatdan bu hili gaty daş düşen başga hiç bir zat ýokdur.

Köp adamlar ýalňyşyp, şol sanda mesihiler hem, bu meseledäki Hudaýyň aýgytly talaplaryny jyns gatnaşyklaryndan bütinleý ýüz öwürme hökmünde kabul edýärler. Hawa, Hudaý gaty çynlakaý daraşýar. Emma Onuň bize teklip edýän keşbi häzirki zaman gurşawyň teklip edýäninden gaty gyzykly, täsirli we… hawa, örän jyns duýgurly. Hakykatda bolsa ýagdaý şeýledir: adam Hudaýyň niýetini berjaý etmek bilen, dünýäinň oňa «edip göräý» diýeninden has artyk lezzetli jyns gatnaşyklaryna eýe bolýar.

Hudaýyň jyns gatnaşyklaryna garşy däl-de, gaýtam düýbünden başgaçadygyny nädip bilip bolar? Hudaýyň Öz Sözünde gitdigiçe güýçlenip ösýän suratlandyrmalary nähili beýan edýändigini ýatlalyň. Pähimler kitabynyň awtory fiziki ýakynlaşmany keýp beriji we serhoş ediji hökmünde suratlandyrýar (Pähimler 5:19 ser.). Bu ýerde yşk höweslerine garşy näme bar? Hiç zat. Yzyny dowam edeliň.

Süleýmanyň Nagmalar kitaby erkek bilen aýalyň arasyndaky yşk sahnalary bilen doludyr. Bu biri-birini keýplendirmäge özlerini howul-hara bagyş edýän iki adamynyň şahyrana taryhydyr.

Hudaý bu owadan, täsin suratlandyrmany Öz mukaddes Sözünde ýerleşdiripdir.

Injilde resul Pawlus jyns gatnaşygyny tiz-tizden edip durmagy maşgalalylara maslahat berýär. Pawlusyň haty açyk-aýdyň: Hudaý jyns gatnaşyklaryny biziň keýp almagymyz üçin we Özüne şöhrat getirmek üçin döretdi.

Munuň üstesine, jyns gatnaşyklaryny «günäli» ýa-da «hapa» zat ýaly suratlandyrýan ýekeje-de ýazgy Mukaddes Kitapda ýokdur. Adamlaryň ýygy-ýygydan Mukaddes Kitapdan gaýtalaýan ýazgaryjy sözleri asla ýakynlyga degişli däldir. Olar bary-ýogy jyns gatnaşyklarynyň Hudaýyň bellän çäginden daşardaky ulanylmasy hakdadyr.

Hudaýyň niýetine görä, jyns gatnaşygy — bu är-aýallar üçin öz arasynda paýlaşmaly sowgatdyr. Biziň Ýaradyjymyz ilkibaşdan jyns gatnaşygyny şatlyk we kanagatlanma getiriji, ajaýyp zat hökmünde niýetledi. Rebbiň ýüzlenmesi: «Mundan ýüz öwrüň, çünki bu nädogry we günädir» diýip seslenmeýär. Ol başgaça: «Meniň niýetim boýunça ýakynlykdan doly kanagatlanma alyp boljak wagtyna çenli garaşyň; bu iş garaşanyňa degýändir» diýip seslenýär.

Haçanda mesihiler kynlyk bilen Hudaýyň jyns gatnaşygy baradaky niýetini bilmekçi bolup: «Näme üçin Hudaý jyns gatnaşygyna erbet seredýärkä?» diýen soragy berseler, hakykatda olary başga: «Dogrudan-da, Hudaý mähirlimikä?» diýen sorag alada goýýar.

Hudaýyň niýeti Mukaddes Ýazgyda anyk beýan edilendir. Hudaý biziň ýakynlykdan keýp almagymyzy isleýär, şonuň üçin Ol bizden toýa çenli garaşmagy soraýar. Dünýä bolsa Hudaýyň bu garaşmak haýyşyny Onuň bizi ýakymly we şatlyk getiriji ähli zatlardan mahrum etjek bolmagynyň subutnamasy diýip düşündirýär. Emma bu düşünjäniň hakykat bilen hiç bir umumy zady ýokdur.

Ýermeýa pygamberiň kitabynda şeýle sözler bar: «Çünki siziň üçin niýetlän meýillerimi Özüm bilýärin. Muny Reb aýdýandyr. Bular size ýamanlyk etmek däl-de, umytly geljek bermek üçin parahatlyk niýetleridir» (Ýermeýa 29:11).

Zebur kitapda şeýle aýdylypdyr: «Seniň ýagşylygyň neneňsi uly! Özüňden gorkýanlar üçin saklaýaň ony; adamzat öňünde Saňa bil baglaýanlara edýärsiň Sen bu ýagşylygy» (Mezmur 30:20).

Hudaýyň niýeti — bize ýagşy sowgatlar etmekden durýar. Bellenen çäkler bizi mahrum etmek üçin däl-de, goramak üçin Hudaý arkaly goýlandyr.

Dünýä islendik çäklendirmäni erbetlik hökmünde seretmäge ýykgyn edýär, emma hakykatda bu beýle däldir. Hudaý jyns gatnaşygyna umuman «garşy» däl. Ol şu derejede muňa «razy» welin, başlangyçdan başlap Onuň niýeti her bir erkegiň we her bir aýalyň yşk gatnaşyklardan ullakan şatlyk gazanmaklarydy.

Eger biziň saýlawymyz, biziň üçin nähilidir bir gowy zady taýýarlan Rebbiň wadalaryna ynanmak bolsa, onda biz, Onuň ýakynlykdan boldugyça has köp keýplenmegimizi isleýändigini bilip, Onuň jyns gatnaşygy baradaky niýetine-de doly bil baglap bileris.

Mukaddes Kitapda munuň anyk üç sebäbi getirilipdir. Birinjisi size bolaýmaly adaty zat ýaly görner, emma okamagyňyzy dowam etdiriň. Hudaýyň niýeti siziň, mümkin, hasap edişiňizçe içgysgynç däldir.

Köp ýaş adamlar, gyzlar hem edil ýigitler ýaly, aşyk bolmaklygy jyns gatnaşygyna girişmek üçin ýeterlik sebäp hasaplaýarlar. Her niçigem bolsa, söýgüniň adam hereketleriniň güýçli dwigateli bolýandygyna garamazdan, biziň köpümiz munuň nämedigine jogap bermäge kynçylyk çekýäris.

Adamzadyň bütin taryhynyň dowamynda, megerem, bu ýagty jahanda bar bolan zatlaryň hemmesinden köp söýgüniň gürrüňi edilendir, ony taryplandyrlar. Filmlerde, aýdym-sazda, poeziýada — bu söze her kim öz düşünjesini tapdy.

• «Söýgi — “bagyşla» diýmegiň gerek däl ýagdaýydyr”. «Söýgüniň taryhy» filmden.

• «Söýgi — bu hereketdir». «DC gürrüňi» aýdymynyň sözleri[11].

• «Söýgi — keýpiň gelme, samsyklyk, şonsuz ýaşap bolmajak zatlaryň bary». «Tanyş boluň, Jo Blek» atly filmden.

Hudaýyň jyns gatnaşygy babatdaky niýetine anyk akyl ýetirmek we ony berjaý etmek ukybymyz Hudaýyň Kimdigine doly düşünmekden durýar.

Ýohannanyň ýazan birinji haty (4:16) Hudaýy şeýle sözler bilen suratlandyrýar: «Hudaýyň bize bolan çäksiz söýgüsine göz ýetirip, bu söýgä ynanýarys. Hudaý söýgüdir. Söýgüde ýaşaýan adam Hudaý bilen, Hudaý hem onuň bilen ýaşaýandyr» (Kursiw edilme maňa degişli. — J.M.).

Ýene-de, Ýohannanyň ýazan birinji hatynda (4:8) şeýle aýdylypdyr: «Kim söýmeýän bolsa, Hudaýy tanaýan däldir, sebäbi Hudaý söýgüdir» (Kursiw edilme maňa degişli. — J.M.).

«Hudaý söýgüdir» diýlen tassyklama Hudaýy garjaşyk, içdäki düşnüksiz bir ýyly duýgy hökmünde suratlandyrmaýar. Eger ýadyňyzda bolsa, biz eýýäm kesgitläpdik: söýgi bu — duýgy däldir. Aslynda Hudaýyň söýgüsi nähilikä? Ýohannanyň Hoş Habarynda (15:12–13) Isa diýýär: «Meniň buýrugym şudur: Men sizi nähili söýen bolsam, siz hem biri-biriňizi şonuň ýaly söýüň. Kim janyny dostlary üçin pida etse, mundan beýik söýgi ýokdur».

Hudaý bize söýgüniň we ony ýüze çykarmagyň hakyky mysalyny berdi. Isa ýer ýüzünde söýgüden we rehimdarlykdan doly bolan durmuşy ýaşap geçdi. Onuň haç üstündäki ölümi Hudaýyň söýgüsiniň hereketdäki keşbini görkezýär. Biziň ýakynlarymyzy söýmegimizde deňleşmegimiz gerek bolan mysal, ine, şudur. Hudaý ýöne bir: «Sizi söýýän» diýip aýtmady. Ol Öz söýgüsini hereket bilen subut etmegi ýadyndan çykaryp, uzak kosmosdan ýöne bir söýgi hatyny ibermedi. Ol bize ony ýene, ýene we ýene subut edýär.

Siziň: «Duruň bakaly! Eger Reb meni şeýle güýçli söýýän bolsa, onda Ol näme üçin meni jyns gatnaşygy ýaly ýakymly zatlardan ýüz öwürmäge mejbur edýär?» diýip soramagyňyz mümkin.

Geliň, geçen soraga jogap bermek üçin gürrüňini eden söýgüniň kesgitlemesine dolanalyň. Söýmek bu — goramak we alada etmek diýmekdir. Hudaýyň tabşyryklary bizi nämedir bir zatdan kem etmek üçin ýa-da haýsydyr bir gowy zady bermezlik üçin däldir; tersine, olar — bize beriljek ýagşylyklary üpjün etmek üçin we biziň geljegimizi gorap saklamak üçindir.

Kämahallar Mukaddes Kitabyň tekstlerinde biziň belli bir saýlawdan ýa-da hereketden ýüz öwürmegimizi buýurýan Rebbiň tabşyryklary duş gelýär. Hatda ilkibada olar bize juda ýowuz ýaly bolup görünse-de, emma hakykatda bolsa olar Hudaýyň bize bolan söýgüsiniň çuňňur beýanydygyna şaýatlyk edýärler. Dogrudan-da, Hudaý her gezek: «Muny etme» diýeninde, Ol bizi goramak bilen we biziň aladamyzy etmek bilen Özüniň söýgüsini subut edýär.

Kanun taglymaty kitabynda (10:13) aýdylypdyr: «Şeýle hem, gowy günler görmegiňiz üçin, Rebbiň bu günki meniň üstüm bilen berýän tabşyryklarydyr parzlaryny ýerine ýetiriň» (Kursiw edilme maňa degişli. — J.M.).

Hudaý Öz tabşyryklaryny näme maksatda beripdir? Gowy günler görmegimiz üçin! Hatda Onuň usuly bizi gynandyrýan we gaharlandyrýan hem bolsa, biz bir zada arkaýyn bolup bileris: Hudaý bizi söýýär we Onuň ähli tabşyryklary bize gowulyk bermek we bizi goramak üçindir.

Hudaýyň jyns gatnaşygy baradaky tabşyryklary muňa örän oňat mysaldyr.

Korintoslylara ýazylan birinji hatda (6:18) şeýle okaýarys: «Azgynlykdan gaçyň. Adam her nähili günä etse-de, ol onuň tenine galtaşýan däldir. Emma azgynlyk edýän öz tenine garşy günä edýändir».

Hudaý bize azgynlykdan gaçmagy kesgitli buýurýar. Näme üçin? Ol biziň saklanmagymyzy soraýan şol bir aýatynda muňa jogap berýär.

«…Azgynlyk edýän öz tenine garşy günä edýändir». Hudaýyň niýetine laýyk gelmeýän jyns gatnaşygy, siziň teniňizi, hakykatdan-da, fiziki manysynda zaýalaýar. Hudaýyň erkini bozmak bilen biz öz tenimizi birnäçe çynlakaý howplara sezewar edýäris. Ine, bu hakda bary-ýogy birnäçe şaýatlyklar:

• Her ýyl 15-den tä 24 ýaş aralygyndaky işjeň jyns gatnaşygy durmuşyny alyp barýan ýaş ýigitleriň (ýa-da gyzlaryň) takmynan her bir dördünjisi wenerik keseller bilen keselleýärler[12].

• Kesellere gözegçilik etmek we olaryň öňüni almak Merkeziniň 2004-nji ýylda çap eden maglumatlaryna görä, 13 ýaşdan 24 ýaş aralygyndaky ýaşlaryň 18 000-si AIW ýa-da AIDS diagnozyna eýedirler (bu netije ştatlaryň 35-sinde hasabatyň gizlinlikde saklanmagy bilen şeýledir); diňe 2004-nji ýylyň özünde şeýle diagnoz 5000 gezege golaý hasaba alnypdyr, bu bolsa ähli barlagdan geçenleriň üç göterimini tutýar[13].

• 2009-njy ýylda çagalaryň 409840 sanysy 13 ýaşdan 19 ýaş aralygyndaky ýaşlardan doguldy[14]. Bu göwrelilikleriň ýarysyndan gowragy islenilmedik göwrelilikdi[15].

Siziň iň esasy jyns organyňyz suwa düşülýän geýimiňiziň aşagynda gizlenen däldir. Ýokary derejede keýp almagyň açary aýaklaryň aralygynda ýerleşen däl-de, eýsem gulaklaryň aralygyndadyr. Iş jyns gatnaşygyna ýetende, hakyky täsinlikler hut siziň beýniňizde bolup geçýär.

Size neýrobiologiýanyň çaltlaşdyrylan kursyny teklip etmäge rugsat ediň. Özüniň üç funta deň bolan agramy bilen siziň beýniňiz on milliard neýronlary, 100 milliard goldaw beriji öýjükleri, 100 trillion aksonlary — şol öýjükleri neýronlar bilen birleşdirýän ösüntgileri saklaýar[16]. Her sekuntda bir million täze baglanyşyklar ýüze çykyp durýar[17]. Adamyň beýnisi — älemde bar zatlaryň iň çylşyrymlysydyr. Şu öýjüklerden we baglardan düzülen ýeserje gurluşyň içinde iň täsin jyns duýgurlygyny başdan geçirmeler bolup geçýär. Siz eýýäm «orgazm» sözüni eşidensiňiz-ä? Ol fiziki ýakynlaşmadan ýüze çykýan keýplenmäniň ýokary duýgusydyr. Alymlar orgazm pursadynda keýplenmä jogapkär bolan himiki maddalaryň ýokary dozasyny almak arkaly beýniň janlanýandygyny anykladylar. Şol pursatda beýni bedeniň ähli organlaryna olaryň bellenilen şekilde hereket etmegi barada buýruk iberýär. Ýüze çykýan galpyldylary yzyna oňurga ýiligine iberýän nerw öýjükleri bolmadyk bolsa, onda orgazm mümkinçiligi hem bolmazdy. Şonuň üçin, jyns gatnaşygyna degişli ähli zada hut beýni ýolbaşçylyk edýär.

Emma her bir beýni jyns gatnaşykdan ýokary keýplenmä ýetmäge gönükdirilen däldir. Siziň entek 100 trillion aksonlar ýadyňyzdamy? Täze doglan çagalarda olar edil ýalaňaç geçirijiler ýaly açyk durýarlar, emma ýetginjeklerde bolsa, olar miýelin atly maddadan duran «gabyk» bilen örtülip ugraýar. Miýelin gabygy ýigrimi ýaşdan soň hem emele gelmegini dowam edýär. Ol elektrik geçirijilerdäki örtügiň rolyny ýerine ýetirýär — beýniden çykýan elektrik impulsyny tiz we peýdaly ýagdaýda nerwlere ýetirilmegine mümkinçilik berýär[18]. Adamyň jynsy ýetişgenlik döwründe örtülip başlan nerwleriň bir bölegi beýniniň duýgulara, sagdyn düşünjä we öz-özüňe gözegçilik etmäge jogapkär bölümlerini baglanyşdyrýar. Bu diýildigi, siziň beýniňiz jyns gatnaşyklaryna degişli çalt we şol bir wagtyň özünde oýlanyşykly çözgütleri ýigrimiden aşak bolmadyk ýaşa ýeteniňizde kabul etmäge programmirlenendir.

Neýrobiologlar ýetginjeklik döwürde beýniniň beýleki bölümleriniň hem entek ýetişmeklik prosesinde bolýandygyny anykladylar. Şeýle bölümleriň biri sagdyn çözgütleri kabul etmäge we joşgunly duýgularyňa eýeçilik etmäge jogap berýär. Ol «prefrontal gabygy» diýlip atlandyrylýar[19].

Biz bu ýagty dünýä inenimizde, biziň hereketlerimizi beýnimiziň töründe ýerleşen ilki päk duýgylary başdan geçirmelere jogap berýän limbiki sistema dolandyrýar. Diňe şonuň täsiri astynda saýlaw edip, biz ýagşyny ýamandan tapawutlandyrmaga ukyply däldiris, biz diňe duýýan zadymyza bil baglaýarys.

Ýaşymyzyň ulalmagy bilen çözgüt kabul etmegiň gözegçilik merkezi limbiki sistemadan kelle beýniniň maňlaý bölümleriniň alyn bölejiginde ýerleşýän we ahlaklylyk babatdaky saýlawa jogap berýän prefrontal gabyga geçýär. Eger limbiki sistema işdä, islegler we gaýragoýulmasyz mätäçlikler bilen iş salyşýan bolsa, onda prefrontal gabyk, we diňe ol, bolup biljek netijelerini hasaba alýan oýlanyşykly çözgütleri kabul etme ukybyny berýär. Şeýle diýse boljak: eger limbiki sistema — ýyrtyjy ýolbars bolsa, onda prefrontal gabyk — bu ýolbarslaryň tejribeli eldeki edijisidir. Ýolbars mydama açdyr, awy ýalňyş seçmegiň nämelere getirjekdigi bilen onuň işi ýok. Eldeki ediji bolsa «hem gamçy, hem köke» usulyny ulanyp, onuň wagşy işdäsini köşeşdirýär.

Ylmyň nukdaýnazaryndan, ýetginjekler ýolbarslara meňzeşdirler. Bu ýaşda prefrontal gabygy göýä rulda uklan sürüji kimindir, emma limbiki sistemanyň bolsa, gaýnap joşýan döwrüdir. Aslyýetinde, dolandyryşyň bir sistemasyndan başga bir sistema geçmegi köplenç ýigrimi bäş ýaş töwereklerinde amala aşyp gutarýar. Biologiýanyň nukdaýnazaryndan, adaty ýetginjegiň prefrontal gabygy entek «başlygyň kürsüsini eýelemäge» taýyn däl[20], emma ýetginjekler ösüşiniň şu derejesine ýetenlerinde, olaryň bütin durmuşynyň galan bölegine täsirini ýetirip biläýjek jyns gatnaşyklar hakdaky çözgütleri amala aşyrmakçy bolýarlar.

«Ýaşlar we ýetginjekler jurnalynyň» ylmy neşiriniň ýakynda geçiren soraglaryna laýyklykda, ýaş adamlaryň 60 göteriminden gowragy eýýäm 17–18 ýaşlarynda jyns gatnaşygyny edenlerdir[21]. Bu boluşda, olaryň beýnisi ýüze çykaýjak netijeleri göz öňünde tutup, çözgüde gelmek ukybyna entek eýe däldir. Belki-de, şonuň üçin hem soraga gatnaşan işjeň jyns gatnaşyk durmuşyny alyp barýan adamlaryň üçden iki bölegi özleriniň bu meselede howlugandyklaryna ökünýärler[22]. Ýetginjekler fiziki taýdan jyns gatnaşygyna taýyn hem bolsa, olaryň esasy jyns organy bolan beýni — iň beýik keýplenmäni alyp biler derejä tiz arada ýetişmez.

Geliň, jyns gatnaşygynyň maksady baradaky üçünji soragyň jogabyna dolanalyň. Ýadymyzda bolşy ýaly, Hudaý ony biziň keýp almagymyz üçin we ýene bir adam bilen ýakyn bolup bilmegimiz üçin döretdi. Bu iki maksat biologiýa degişli ugur däl, eýsem düşünjä degişli ugurdyr. Hudaýyň niýetine görä, jyns gatnaşykdan gelýän esasy şatlygy hut beýni kabul edýär.

Başga sözler bilen aýdanyňda, entek beýni üçin prezerwatiw oýlap tapmadylar. Meniň diýjek bolýan zadym, siz jyns gatnaşykdan akyl, duýgy we fiziki taraplaýyn iň belent, täsirli bolan lezzeti alyp bilmek ukybyna eýe bolýançaňyz, siziň iň esasy jyns organyňyz bolan beýniňizi diňe Hudaýyň Özi gorap saklap biler.

Hudaýyň Sözi bize oňat nesihat berýär: «Bu dünýäniň ýörelgelerine uýgunlaşjak bolmaň. Tersine, pikirleriňizi täzeläp, özgeriň. Şeýtseňiz, Hudaýyň islegine düşünmegi, ýagny Ony nämäniň hoşal edýändigini, nämäniň oňat we kämildigini bilmegi başararsyňyz» (Rim. 12:2).

Biziň kesgitleýşimize görä, beýni — siziň iň esasy jyns organyňyzdyr. Onuň mundan beýläk durmuşyň dowamynda fiziki ýakynlaşygy nähili kabul etjekdigi siziň kabul etjek kararlaryňyza baglydyr.

Ýene bir gezek Korintoslylara ýazylan hata ýüzleneliň (6:18). Bu aýatda Hudaý tarapyn bellenen çäkleriň daşynda bolup biljek fiziki ýakynlaşykdan gaça durmaga çagyryş bar. Çünki bu — öz teniňe garşy günädir. Biziň günlerimizde alymlar resul Pawlusyň sözlerini tassykladylar. Olar nikadan daşarda edilýän jyns gatnaşygynyň adamyň beýnisine fiziki ýagdaýda täsir edýändigini subut etdiler.

Geliň, ylmy maglumatlara ýüzleneliň-de, ýakynlygyň biziň esasy jyns organymyzy nähili üýtgedip bilýändigine düşünjek bolalyň.

Meniň diňleýjilerimiň köpüsi medisina jyns gatnaşyklary arkaly geçýän keselleriň howpuny aradan aýyrdy diýip ynanýan ýalydyr, hatda eger kesel ýokuşaýsa hem (olaryň pikiriçe, bu örän seýrek duş gelýär), onda mundan aňsatlyk bilen dynyp boljak diýip pikir edýäne meňzeýärler. Gynansakda, olar düýbünden ýalňyşýarlar.

Eger 1960-njy ýyllarda lukmanlar diňe esasy iki sany wenerik keseli — sifilis bilen gonoreýany bejeren bolsalar (ikisini-de sanjymlaryň kömegi bilen), onda biziň günlerimizde jynsy ýollar arkaly geçýän esasy keselleriň 25 görnüşini tapawutlandyrýarlar[28], şolardan 19 sanysy bejerip bolunmaýan hasaplanylýar[29].

1960-njy ýyllarda jyns gatnaşygynda bolýan ýetginjekleriň her altmyşynjysy wenerik keseller bilen keselleýärdi. 1970-nji ýyllara ýakyn — eýýäm her kyrk ýedinjisi[30]. Biziň günlerimizde jyns gatnaşygynda bolýan her dördünji ýetginjek keselleýär[31].

Lukmanlaryň weneriki kesellere garşy serişdeleri tapmak we olaryň ýaýramagynyň öňüni almak tagallalarynyň ählisine garamazdan, keseliň görnüşleriniň sany azalman, gaýtam keselleýänleriň sany bilen birlikde gyşarnyksyz ösýär. Şu günki günlerde amerikalylaryň 70 milliony jynsy ýol bilen geçýän keselleriň iň bolmanda biri bilen kesellidir[32]. Şolaryň takmynan 65 milliony — bejergisizdir[33]. Dünýä boýunça bolsa, her ýyl 330 million adam weneriki keseller bilen keselleýär[34].

Infeksiýalaryň öňünde aýratyn hem ýaş adamlar goragsyzdyr. Jyns gatnaşyklara başlanylan ilkinji iki ýylyň içinde ýetginjek gyzlaryň köpüsi giň ýaýran weneriki keselleriň üçüsinden iň bolmanda biri bilen keselleýärler.

Keselleri gözegçilik etmek we olaryň öňüni almak merkezleriniň maglumatlaryna görä, ýylda özünde jynsy ýollar arkaly geçýän infeksiýalary göterýän adamlaryň täze 19 milliony peýda bolýar. Şu ýagdaýda näsaglaryň takmynan ýarysy 15-den 20-ä çenli ýaşdakylardyr[35]. Biziň günlerimizde ahlaksyz durmuş sürüp, saglygyňy saklamak mümkin däl diýen ýalydyr. Nikadan öňki jyns gatnaşyklaryny saýlaw edäýseňiz, onda siziň kesellemeklik ähtimallygyňyz — iň gowy halatda dörtden biridir[36]. Bu san ýanaşjak adamyňyzyň her täzesi bilen ýene artýar.

Elbetde, siz bu sanlara seredip: «Eger jyns gatnaşyklarda ýaşaýan ýetginjekleriň her dördünjisi keselleýän bolsa, belki-de men keseliň ýokuşmagyndan gaçyp bilerin. Galyberse-de, bu hili kesellikleriň hemmesi-de bejerilýär ahyryn, dogry dälmi?» diýmegiňiz mümkin. Ýok, dogry däl! Wenerik keselleriň köpüsi bejergisizdir, sebäbi olary wiruslar döredýändir. Ähli wirusly keseller, weneriki keselden başlap, tä adaty sowuklama çenli bary bejergisizdir. Jyns ýollar arkaly geçýän kesellikleriň diňe käbirleri bejerilýär, emma bu uzak möhletde we agyryly geçýän prosesdir; sähelçe wagtlyk keýpiň haky, ine, şudur! Munuň üstesine-de, ozallar ondan gutulyp bolunýan kesellikler soňky döwürlerde bejergä boýun bolmasyny goýýar.

Ýylda on alty milliard dollar — şunça puly biziň saglygy goraýyş ulgamymyz jyns ýollar bilen geçýän kesellikleri anyklamak we olary bejermek üçin sarp edýär[37]. Kesel ýokuşan adamlaryň sany uly, lukmanlar bu sany peseltmek üçin dyngysyz işleýärler. Mysal üçin, ýakynda iň köp ýaýran wenerik keseli — APW ýa-da adamyň papilloma wirusynyň garşysyna waksina oýlap tapdylar. Köpler bu üstünligi «jyns infeksiýalaryna garşy göreşdäki möhüm ädim» hasap etdiler, emma hakykatda bolsa, keseliň ýokuşmak howpundan goranmak juda pesdir. Birinjiden, bu waksina diňe aýallara kömek edýär, erkekler üçin serişde entek tapylmady. Soňra ol 70 göterim halatda täsirlidir, soňam ony ýaş wagtyňda kabul etmek gerek; kesel ýokuşan uly ýaşly aýallara bolsa, ol eýýäm kömek edip bilmeýär. Munuň üstesine, ol APW-nyň rak çişlerini emele getirýän görnüşleriniň ählisine hötde gelip bilenok. Galyberse-de, waksina kabul edileninden soň onuň täsiriniň dowamlylygy häzire çenli kesgitlenmedi. Bu serişdäniň açylanyna köp wagt bolmady, şonuň üçin hem waksina täsir eden şol 70 göterim aýallarda bu APW garşy döredilen immunitetiň näçe wagt durjakdygyny anyklamak üçin köp ýyllaryň gerek bolmagy mümkin[38]. Garaz, uzak wagtlaýyn goranmak umydy uly däl.

Emma keseliň özünden gaýry, onuň başga erbet netijeleri-de bardyr. ABŞ-da 15 ýaşdan 20 ýaş aralygyndaky aýallaryň 100 müňüsi, geçiren wenerik keselleri sebäpli, hiç haçan çaga dogrup bilmeýärler[39]. Her ýyl takmynan 80 müňe ýakyn erkek kişi APW zerarly rak bilen keselleýär[40]. Her ýyl 17 müňden gowrak amerikaly AIDS sebäpli ýogalýar[41].

Eger siz şonda-da jyns ýakynlaşmasyny Hudaýyň goýan gorag çäklerinden geçip etmekçi bolsaňyz, onda siziň wenerik keselleri ýokuşdyrmazlyk ähtimallygyňyz örän pesdir. Bu ylym arkaly subut edilendir. Muny lukmançylyk jemgyýetleri hem, hökümet hem boýun alýarlar. Ýogsa-da ABŞ hökümeti juda ýakynda wenerik keselleri anyklamak we olaryň öňüni almak üçin 400 milliard dollar bölüp berdi[42], şonda-da kesellemeklik diňe artýar. Sadaja aýdanda, howpludygy hakda Hudaýyň bizi duýdurýan saýlawymyzyň netijelerinden bizi hökümet ýa-da lukmanlar gorar diýip tama edip bilmeris.

Ýatda saklaň, jyns gatnaşygy baradaky Hudaýyň tabşyryklary bizi islenilmedik netijelerden goramak we bize iň uly şatlygy sowgat etmek üçin berildi. Günä bilen hapalanmadyk we päk-arassa nika düşeginde jyns ýollar arkaly geçýän keselleri ýokuşdyrmaklyk ähtimallygy nämä deň? Nola deňdir. Tüýs makul gelýäni şudur, dogry dälmi?

Ulularyň we ýetginjekleriň köpüsi jyns ýollar arkaly geçýän kesellere degişli meselelerde geň galarly bilimsizdirler.

Hatda has giňden ýaýran wenerik kesel barada we ony bejerip bolmaýandygy barada hem bilýänleri azdyr[43]. Men nämäni göz öňünde tutýaryn? Adamyň papilloma wirusy (APW).

APW — jyns ýol arkaly geçýän wirusly infeksiýadyr, ol şeýle bir ýeňillik bilen geçýär, hatda prezerwatiwler hem kömek edenok. Mümkin ony keseli gözegçilik etmek we öňüni almak merkezleriniň ABŞ-daky wenerik keselleriň içinde birinji belgilisi diýip hasaplamalary şonuň üçindir[44].

Biziň netijelerimize laýyklykda, amerikalylaryň ýylda alty milliona golaýy APW bilen keselleýär[45]. Bu sanyň haýsy derejede ulydygyny bilmegiňize kömek etsem, onda Kaliforniýa ştatynyň Los-Anjeles şäherinde mundan iki esse az adam ýaşaýandyr. Bu sany on ikä bölüp, her aýda 458 333 adamyň keselleýändigini alarys, bu bolsa takmynan Nýu Orleanyň tutuş ilatynyň sanyna deňdir. Her hepdede — 100 müňden gowrak adam (Wiskonsin ştatynyň Grin-Beý şäheriniň ilat sany). Jyns gatnaşyklaryny işjeň alyp barýan adamlaryň günde 15 müňden gowragy keselleýärler, her sagatda — 627 adam, her minutda — 19 adam.Göni häziriň özünde 20 million amerikaly — APW-ny ýaýradyjylardyr[46]. Takmynan şonça adam bütin bir kontinentiň — Awstraliýanyň ilatyny düzýär!

Ýaş ýigitleriň gyzlara seredeniňde jyns gatnaşyklarda köp bolýandygyna garamazdan, gyzlar wenerik keseller bilen köp keselleýärler[61]. Barlaglaryň görkezişi ýaly, mysal üçin, jyns agzasynyň gerpes keseli bilen aýallaryň 21 göterimi, erkekleriň bolsa bary-ýogy 11,5 göterimi kesellidirler[62]. Gaty giň ýaýran wenerik keselleriň 25-si ilkinji nobatda aýallaryň saglygyny ýykýar.

Näme üçin aýallar köp howp astynda? Bar zat adam fiziologiýasyndadyr. Jyns gatnaşyk ýollary arkaly geçýän keselleriň köpüsi wiruslar arkaly döreýär, wiruslar bolsa, öz nobatynda, ýyly, kislorodsyz nemli şertlerde, hakyt aýal jyns agzalarynda köpelýärler. Erkegiň ujudyna düşen wirus bolsa, kislorodyň täsirinde heläk bolýar. Ine, näme üçin aýal adamyň organizmi iki esse köp keselläp, ejir çekýär. Elhenç hakykat şeýledir.

Ine, birnäçe huşa getiriji mysallar:

• Hlamidioz keseli ýokuşan aýallaryň 80-den 90-a çenli göterimi kesellik alamatlaryny duýmaýarlar[63].

• Kiçi çanaklyk organlarynyň infeksion çişmesiniň alamatlarynyň gowşak ýüze çykýanlygy sebäpli aýallaryň 85 göterimi lukmanlara gaty giç ýüz tutýarlar. Bu bolsa olaryň çagasynyň bolmak mümkinçiligini ep-esli peseldýär[64].

• 2007-nji ýyldan 2008-nji ýyla çenli hasaba alnan aýal sifilisiniň sany 36 göterim artdy[65].

• «Ýatgynyň boýunjygynyň raky» diagnozy ýaş aýallaryň arasynda artýar[66], bu bolsa, olaryň wenerik kesellere, şol bir sanda APW hem duçar bolujylygynyň ýokarydygyna şaýatlyk edýär.

• AIW ýokuşan aýallaryň sany tiz wagtda AIW ýokuşan erkekleriň sanyndan geçer[67].

• Göwrelilik wagtynda wenerik keseller bilen kesellän aýala irki burgular, çaganyň daşyndaky perdäniň wagtyndan öň ýarylmasy ýa-da çaga dogulmazyndan, şeýle-de dogulansoň ýatga infeksiýa ýokuşmagy howp salyp biler[68].

• Wagtyndan öň dogulmalaryň we bir ýaşa çenli bolan çagalar arasyndaky ölümçiligiň 30–40 göterimi eneleriň wenerik keselleri bilen bagly hasap edilýär[69].

Jynsy ýetişgenlik döwrüň alamatlarynyň biri-de — maňa hiç zat kär etmez diýen duýgy, erbet zatlaryň hemişe-de başga birleri bilen bolýandygy baradaky ynamlylyk. Ýöne welin haçanda ýetginjeklere we jyns gatnaşygyna gezek gelende, onda bu derejedäki hakykatdan daşa düşme bolmaz.

Biziň jemgyýetimizde 12 ýaşdan tä 25 ýaşa çenli ýaşdakylary ýaş adamlar diýip hasaplama kabul edilendir. Şeýlelik bilen, ABŞ-da ýaşlar ilatyň 17 göterimini düzýär. Şunuň bilen birlikde jyns ýollar arkaly geçýän keselleriň ählisiniň üçden ikisi 25 ýaşa çenli bolan adamlaryň paýyna düşýär[70].

ABŞ-da her ýyl 19 million adam weneriki keseller bilen keselleýärler[71]. Olardan kesellemäniň 3 milliony 13 ýaşdan 19 ýaşa çenli bolan adamlaryň paýyna düşýär[72], dokuz milliondan gowragy — 15 ýaşdan 24 ýaş aralygynda bolanlaryň paýyna düşýär[73]. Ýagny weneriki keseller bilen kesellemeleriň takmynan üçden iki bölegi ABŞ-nyň bary-ýogy 17 göterim ilatynyň paýyna düşýär[74].

Ilkinji jyns gatnaşygyndan soňky iki ýylyň içinde ýaşlaryň 50 göterimi weneriki keseller bilen syrkawlaýar[75]. Her ýyl jyns gatnaşyk durmuşyny işjeň alyp barýan ýetginjekleriň takmynan 25 göteriminde kesellemäniň täze halaty anyklanylýar[76]. Ýagny keselleýän her bir dördünji ýokary synp okuwçysy däl-de, her ýylda her dördünji ýokary synpdaky okuwçydyr. Jyns ýakynlyga giren ýetginjekleriň her bir üçünjisi mekdebi diňe bir attestat bilen däl-de, eýsem oňa goşmaça edip, weneriki keseli bilen hem gutarýar.

Aşakdaky elhenç sanlar barada oýlanyň-da, olara ýeňilkellelik bilen garamaň.

• 2006-njy ýylda AIW ýokanç keseliniň täze ýüze çykan kesellemeleriniň aglaba bölegini (34 göterimi) 13 ýaşdan 29 ýaşa çenli adamlar düzdüler — bu bolsa, ýaş toparlarynyň içinde iň köpi[77].

• AIW bilen kesellän amerikalylaryň bäşisinden üçüsi ýetginjeklik döwründe kesellänlerdir[78].

• Ýaşlar keselläp bilmeklik ähtimallygynyň iň ýokary derejesine degişli bolsalar-da, işjeň jyns gatnaşyk durmuşyny alyp barýan ýetginjekleriň (15 ýaşdan 17 ýaşa çenli) we işjeň jyns gatnaşyk durmuşyny alyp barýan ýaş adamlaryň (18 ýaşdan 24 ýaşa çenli) göni ýarysy wenerik keseli barlagyndan umuman geçmediklerdir[79].

• Köp ýaş aýallary ahyr soňunda «önelgesizlik» derdine alyp gelýän çanaklyk organlarynyň çişmesine[80], ululara garanda, ýaşlar 10 esse ýaly köp duçar bolujydyr.

• Kesellemekligi gözegçilik etmek we olaryň öňüni almak Merkeziniň 2002-nji ýylda hasaba alan hlamidioz bilen kesellemeklik halatlarynyň 50 göterimi ýetginjekleriň paýyna düşýär[81].

• 2002-nji ýylda 15 ýaşdan tä 24 ýaşa çenli bolan adamlaryň arasynda giň ýaýran kesel gonoreýa boldy[82].

• Her gün 15 ýaşdan 24 ýaş aralygyndaky adamlaryň 25 müňe golaýy wenenrik keselleriň biri bilen keselleýär. Bu sagatda 1039 adam diýmekdir[83].

Siziň ýaşdaşlaryňyza prezerwatiw ulanmaklyk howpsuz jyns gatnaşygyny aňladýandyr we howpsuz jyns gatnaşyklary bolsa, adamlaryň fiziki ýakynlaşmadan hiç hili gorkusyz keýp almagyny aňladýar diýip ynandyrdylar. Ine, şeýdip, size ýalan sözlediler.

Birnäçe ýyl mundan ozal prezerwatiwiň tarapdarlary öz ýüzlenmesine bir kiçijik düzediş girizdiler. Indi olar ýaş nesle «howpsuz» däl-de, «howpsuzrak» jyns gatnaşyklary barada gürrüň edýärler. Olaryň kesgitlemesi näme üçin özgerdikä? Sebäbi durmuşy mysallar prezerwatiwiň o diýen bir howpsuz däldigine şaýatlyk edýär. Siz prezerwatiw ulanyp bilersiňiz, emma şonda-da wenerik keseller bilen hem keselläp bilersiňiz. Siz prezerwatiw ulanyp, emma şonda-da göwreli bolup-da bilersiňiz. Eger jyns gatnaşygy Hudaýyň niýeti boýunça amala aşyrylmasa, onda hiç hili prezerwatiw hiç haçan sizi pikirleriň we duýgularyň derejesindäki duzaklardan halas edip bilmez.

Siz entegem şübhelenýäňizmi? Nadip! Ine, size bu mowzukda birnäçe mysallar:

• APW ortaça on-on iki ýylyň içinde özüni hiç hili aýan etmän biler; siz özüňiziň näsagdygyňyzy hatda bilmersiňizem[99].

• APW bilen kesellänleriň 90 göteriminde umuman hiç hili alamatlar ýokdur[100].

• Hlamidiozyň alamatlary hem aýallaryň 80 göteriminde, erkekleriň 40 göteriminde bolman biler[101].

• Jyns agza gerpesi ady bilen belli bolan PGW II alamatlary hem şu derejede az ýüze çykýar, hatda kesel ýokuşanlaryň 80 göterimi olary ýa umuman duýmaýarlar, ýa-da dogry anyklap bilmeýärler[102].

• AIW hem on-on bäş ýylyň dowamynda özüni hiç bir aýan etmezden organizmde «gizlenip» biler[103].

• Hatda daşarky alamatlar derejesinde özüni aýan etmeýän wenerik keseli hem ýoldaşyňa geçip biler.

Wenerik kesellere gezek gelende bejerginiň ýeňil we tiz usuly ýokdur. Jyns ýollar arkaly geçýän infeksiýalaryň ýigrimi bäşinden on ikisi umuman bejergisizdir[106]. Bu diýildigi, 75 göterim ýagdaýda siz hiç zat edip bilmersiňiz.

Keselleri gözegçilik etmek we olaryň öňüni almak merkezleriniň maglumatlaryna görä, amerikalylaryň 65 milliony iň bolmanda bir sany wenerik keseli bilen bejergisiz keseldir[107]. Siz jyns gatnaşyklary baradaky Hudaýyň niýetini ret edip, onuň netijelerinden ýeňil-ýelpaý gutulyp bilmersiňiz. Hatda wenerik keselleriniň çynlakaý howpuny ýöne bir boýun alanyňyz hem ýeterlik däldir. Bir barlagyň netijesine görä, gyzlar jyns ýollar arkaly geçýän keseller hakda bilibem, jyns gatnaşyklaryny dowam etdiripdirler[108]. Olar faktlary bilýärdiler, emma howpa düşünmeýärdiler. Muny jikme-jik düşündirmäge rugsat ediň.

APW — ýylda alty million amerikalylaryň keselleýän wenerik keselleriniň has giň ýaýranydyr. Bu keseliň netijesinde inwaziw raky emele gelýär[109]. Şu güne çenli ol bejergisizdir. 14 ýaşdan 49 ýaşa çenli bolan amerikalylaryň 16 göterimine golaýy jyns organyň gerpesi (PGW) bilen keseldirler[110]. Bu wirus hem entek bejergisizdir. ABŞ-da her ýyl 100 müňe ýakyn amerikaly gepatit B bilen keselleýärler. Her ýyl bäş müňe ýakyn adam bu keselden we onuň netijelerinden ölýär[111].

Hawa, jyns ýollar arkaly geçýän keselleriň öňüni almakda käbir ädimleriň ädilendigi bilen razylaşýaryn, mysal üçin, APW-nyň öňüni alyş sanjymy tapyldy. Emma sekizinji soraga jogapda muny aýdyşymyz ýaly, bu hili öňüni almaklygyň peýdasy hem çäklidir. Öňüni alyş sanjymy diňe aýallaryň organizminde täsir edip, munuň 30 göterime golaýy peýdasyz geçýär (öňüni alyş sanjymyny ulanmaklyk 30 göterime golaý ýagdaýda ýatgynyň boýunjygynyň rakynyň öňüni alyp bilmeýär diýip, Milli Onkologiýa instituty boýun alýar)[112].

Käbir wenerik keselleri bejerilýär, ýöne bu köp halatlarda uzaga çekiji we jebirli ýoldur. Hatda bejerip bolýan wenerik kesellerinde hem infeksiýanyň dermana çydamlylygynyň gitdigiçe artmagy lukmanlary barha howsala salýar. 2006-njy ýylda kesellemäniň 13,8 göteriminde gonoreýanyň wirusy antibiotige çydamlylygy ýüze çykardy; deňeşdirmek üçin: 2005-nji ýylda bu göterim 9,4-e deňdi, 2004-nji ýylda — 4,1-e deň bolupdy[113].

Şeýlelik bilen, gadagan edilen jyns gatnaşygy bilen meşgullanyp, munuň islendik netijelerini häzirki zaman medisinasynyň aýyrmagyna garaşmak samsyklykdyr. Bu iş bermez. Ahyr soňunda siz, bu saýlawyň çynlakaý, hatda ölüm getiriji netijeleri bilen çaknyşmaly bolarsyňyz. Siziň özüňizi jyns ýollar arkaly geçýän infeksiýalaryň ýetirip biljek zyýanyndan gorap biljek ýeke-täk ýoluňyz — bu ilkinji nobatda ýokuşmadan gaçmakdyr.

Barlag üstüne barlaglaryň görkezişi ýaly, ýaşlar nikadan daşardaky jyns gatnaşyklaryň howpy baradaky meselelerde, aýratyn hem öz organizmini jyns ýollar arkaly geçýän keselleriň howpuna sezewar etmeklik babatynda juda sadadyrlar.

Düşünmeklik üçin statistika bilen ýüzleý tanyş bolmaklyk hem ýeterlikdir: wenerik keselleri — jyns gatnaşyklarynda gezýän ýaşlar üçin kadadan çykma däl-de, kadanyň özüdir. Geliň, faktlara ýüzleneliň:

1. Keselleri gözegçilik etmek we olaryň öňüni almak merkezleriniň baha bermegine görä, her ýyl 19 million adam jyns ýollar arkaly geçýän kesellere ýolugýar, munuň ýarysy 15 ýaşdan 24 ýaşa çenli bolan adamlardyr[114].

2. Biziň günlerimizde amerikalylaryň 70 milliondan gowragy jyns ýollar arkaly geçýän keselleriň ol ýa-da bu görnüşi bilen näsagdyrlar[115].

3. Jyns gatnaşyklarda gezýän ýaşlaryň 25 göterimine golaýy her ýyl bir sany wenerik keseli bilen keselleýär[116].

4. Bir barlagyň netijelerine laýyklykda, 25 ýaşyna çenli Amerikanyň ýaşlarynyň ýarysy jyns ýollar arkaly geçýän keseller bilen kesellär[117].

Kaýzeriň Maşgala fondynyň sorag geçirmesi şuny ýüze çykardy: 15 ýaşdan tä 17 ýaşa çenli bolan ýetginjekleriň 60 göterimi jyns infeksiýalarynyň rak keseliniň käbir görnüşlerini döredýändigini bilmeýän eken[127]. Emma hakykat wenerik keselleriniň köp dürli agyr keseller bilen baglydygyndan durýar. Rak hem şol sanda. Şu ýönekeýje hakykata düşünmeklik, wagty gelende siziň ömrüňizi halas etmegi mümkin.

Jyns ýollar arkaly geçýän keselleriň nädip agyr kesellere getirip biljekdiginiň iň adaty mysalyna seredeliň. Barlag geçirijiler APW bilen rakyň göni baglanyşygynyň bardygyny belleýärler. Hakykatda bolsa, APW — ýatgynyň boýunjygynyň rakynyň esasy sebäpkäridir[128].

Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň hünärmenleriniň syn edişleri boýunça, ýatgynyň boýunjygynyň rak keseli bilen kesellän syrkawlaryň 99 göterimi APW ýokuşanlar eken[129]. Dünýedäki bar bolan ýatgynyň boýunjygynyň rak keseliniň hemmesiniň 70 göterime golaýy papilloma wirus sebäpli dörändir[130]. Jon Hopkins uniwersiteti (Kolumbiýa okrugy, Waşington) jyns gatnaşyklary işjeň alyp barýan aýallaryň 80 göteriminiň özlerini APW infeksiýasynyň ýokuşmak howpuna duçar edýändigini görkezen barlagy geçirdi[131]. Netijede bütin dünýäde her ýyl 500 müňe golaý aýal «ýatgy boýunjygynyň rak keseliniň» kesgitlemesini alýarlar. Olaryň 300 müňe golaýy bu dertden ölýärler[132].

Emma ýatgy boýunjygynyň raky bilen kesellemeklik — bu ýeke-täk howp däldir. Keselleri gözegçilik etme we olaryň öňüni alma Merkezleri 1998-nji we 2003-nji ýyllar aralygynda ABŞ-da APW-nyň 25 müňe golaý halatda rakyň sebäpçisi bolandygyny habar berýärler, ýatgy boýunjygynyň rak keseli, ýogyn içegäniň rak keselleri we agyz boşlugynyň rak keselleri hem şonuň içindedir[133].

«Ýokuşýan keselleriň žurnalynda» çap edilen makala laýyklykda, APW- nyň anal ýokuşmasy hem edil serwikal ýokuşma ýaly ýaýrandyr. Netijede, ABŞ-da ýylda 4600-den gowrak adam «ýogyn içegäniň rak keseliniň» kesgitlemesini alýarlar. Näsaglaryň 700–e golaýy bu keselden ölýärler[134]. APW ýokuşan adamyň bokurdak raky bilen kesellemeklik howpy 32 esse ýokarydyr[135].

Jyns gatnaşyklary üçin Hudaý tarapyn goýlan çäkleri bozmak arkaly, siz jyns infeksiýalary bilen, şol sanda APW bilen hem kesellemeklik howpuny birden köpeldýärsiňiz. Bu keseller bolsa, öz gezeginde, agyr kesellere, şol sanda rak keseline hem getirip biler. Ýowuz hakykat bolsa, her ýyl müňläp näsaglaryň ölýänliginden durýandyr.

Size ýatlatmaga rugsat ediň: özüňiziň hiç zat kär etmezligiňize umyt etmegiň geregi ýok. Tertipsiz jyns gatnaşyk durmuşyny alyp baryp, siz ot bilen oýnaşýarsyňyz, diýmek, soňunda raka, ondan soň ölüme getirip bilýän wenerik kesellerine ýolukmak töwekgelligini edýärsiňiz.

1960-njy ýyllarda «erkin söýgä» we jyns gatnaşyk durmuşyň ähli çäklendirmelerini ýatyrmaga çagyran, jyns gatnaşygy rewolýusiýasynyň nyşanyna öwrülen, göwreliligiň öňüni alyş gerdejikleri ady bilen belli bolan oral kontraseptiwleri Amerikanyň medeni ýagdaýyny düýpli özgertdi. 50 ýyldan köpräk wagt geçensoň, biz «erkin» jyns gatnaşyklaryň toslama ekendigini bildik. Hemme zady başlap goýberen kiçijik gerdejikler millionlap aýallary olaryň öz eden saýlawynyň netijelerinden halas edip bilmediler.

Gerdejikler sizi jyns ýollar arkaly geçýän kesellerden gorap bilmeýärler. Olar infeksiýalaryň siziň bedeniňizde ýaşaýan ýerlerine hiç hili täsir etmeýärler. Her ýyl 19 million amerikaly adamyň ömrüni zaýalaýan wenerik keselleriniň has giň ýaýran 25 sany görnüşi bar[136], emma olary keseliň ýokuşmagyndan goramak üçin gerdejikler asla hiç zat etmeýär. Meniň özüm üçin-ä beýle jyns gatnaşygy howpsuz görünmeýär.

Eýsem göwrelilik hakda näme? Göwreliligiň öňüni alyjy gerdejikleri öndürijileriň özleri bu serişdeleriň peýdalylygynyň ýüz göterim däldigini boýun alýarlar. Hatda lukmanyň görkezmelerini berjaý edip, gerdejikleri yzygiderli kabul edeniňizde-de, siz barybir göwreli bolup bilersiňiz. Hakykatda oral kontraseptiwi her gün şol bir wagtda içilmelidir. Eger siz şeýle etmeseňiz ýa-da kabul ediş wagtyny bir-iki sagat gijikdiräýseňiz, onda siziň gormonal ýagdaýyňyz üýtgäp, owulýasiýa (aýalyň aýal jyns öýjüginiň emele gelmegi) bolup geçer; organizmiň tohumlanma ukyply ýetişen jyns öýjügini «boşadyp goýbermek» ähtimallygy ýüze çykar. Şu ýagdaýda ýaş aýallarda göwrelilik köp ýüze çykýar, çünki olaryň jyns organlary entek örän sagdyndyr. Bir barlag oral kontraseptiwleriň ýetginjek gyzlary 13 göterim halatda aldawa salandygyny görkezdi[137]. Ýönekeýräk edip aýdaýyn: gerdejikleri kabul edip, jyns gatnaşyklaryny dowam etdirýän gyzlaryň 100 sanysyndan iň azy 13-i göwreli bolandygyny duýman galýarlar. Gerdejikler, dogrudan-da, garaşylmadyk göwrelilikden käbir goragy üpjün edýär, emma ýüz göterim netijä kepil geçip bilmeýär.

Netije çykaralyň. Gerdejikleriň hiç biri sizi aşakdaky zatlaryň hiç birinden goramaga ukyply däldir:

• wenerik keseliniň hiç bolmanda birinden;

• göwün ýarasyndan;

• nikadan öň edilýän jyns gatnaşyklaryň netijesinde ýüze çykýan beýni üýtgeşikliklerinden;

• nikadan öň edilýän jyns gatnaşyklarynda peýda bolýan günäkärlik we utanç duýgusyndan.

Siziň wenerik kesellerinden goragly boljakdygyňyza kepil geçip biläýjek diňe bir ýol bar — nikadan öň jyns gatnaşyklaryny etmekden saklanyň. Bu meselede dünýewi we mesihi çeşmeler özara ylalaşykdadyrlar: nika çenli saklanmaklyk we nikadaky wepalylyk — kesellemezligiň hiç haçan aldamajak ýeke-täk ýoludyr.

Eger siziň ýoldaşyňyz size wepalylygy saklamasa, ýa-da geçmişde başgalar bilen jyns gatnaşyklary eden bolsa, onda kynçylyk — siziň hem howp astynda galýanlygyňyzdadyr.

Keselleri gözegçilik etmek we olaryň öňüni almak merkezleri bir nikalylyk — jyns ýollar arkaly geçýän keselleriň öňüni almagyň iň täsirli ýoly diýip tassyklaýarlar[138]. Amerikanyň maşgalany meýilleşdirme federasiýasynyň nutugynda şeýle diýilýär: «Saklanmaklyk we ömürboýy bir nikalylyk APW bilen kesellemeklikden bütinleý gaçmagyň iň täsirli ýollary bolmagynda galýar»[139]. Hökümetiň bilim ulgamyna beren görkezmelerinde talyplara saklanmaklygyň nikasyz göwrelilikden we wenerik kesellerinden özüňi kepillikli howpsuzlandyrmagyň ýeke-täk ýoludygyny düşündirmeklik talap edilýär[140].

Geliň, Hudaýyň Sözüniň bize näme öwredýändigine ýene bir gezek seredip geçeliň.

Süleýmanyň pähimleri kitabynda näme diýlendigi ýadyňyzdamy (5:18–19)? «Bulagyň suwlary ak pataly bolsun, ýaşlykda öýleneniňe guwan. Ol bir söýgüli jeren, näzik maral ýalydyr, onuň göwüsleri seni gandyrsyn. Mydama keýpli joş». Bu aýat kime ýüzlenen bolsa, şol adam jyns gatnaşygyň artykmaçlyklaryndan arkaýyn peýdalanyp bilýär. Howatyrlanmalar oňa azar bermeýär. Ol kanagatlanan we «ganan» adamdyr, sebäbi oňa öz saglygy hakda alada edip, howsala düşmek gerek däl. Onuň ýoldaşy kim? Söýgüli aýalydyr, emma oturyşykda duşuran gyzy däldir, ýa-da jyns gatnaşyk durmuşy näbelli bolan tanyş aýaly däldir. Ol kesellemekden doly goralgydyr, ýoldaşynyň nikasyz göwrelilik howpy oňa gorky salmaýar, çünki kanuny aýaly — onuň jyns ýakynlaşygyny edýän ýeke-täk ýoldaşydyr.

Korintoslylara ýazylan birinji hatda (6:13) şeýle duýduryş bar: «…Emma beden azgynçylyk üçin däl…» Haçanda siz Hudaý tarapyndan goýlan çäkleri bozup, köp adam bilen jyns ýakynlaşygyna başlasaňyz, onda siziň bedeniňiz özüniň ilkibaşdaky niýetine garşy hereket edip, howp ençeme esse artar.

Jyns gatnaşygyna gezek gelende, Hudaý bizden howlukmazlygymyzy soraýar. Ol bizi goramagy we bizi iň oňat zat bilen üpjün etmegi isleýär. Biziň eýýäm göz ýetirişimiz ýaly, nika çenli garaşmaklyk bizi fiziki howpdan, şol sanda wenerik kesellerinden we islenilmedik göwrelilikden hem goraýar. Munuň üstesine-de, ol bizi birden köp bolan adamlar bilen jyns ýakynlaşyklara girmekden döreýän, beýnimizde ýüze çykýan newrologiki üýtgeşmelerden-de gorap saklaýar. Emma garaşmaklyk biziň psihiki saglygymyzy goramaga kömek edermikä? Siz entegem soraýarsyňyzmy!

Howsala salyjy fakt: jyns gatnaşyklarda işjeň hereket edýän ýetginjek gyzlar, öz gyzlyk päkligini saklaýan deň-duşlaryna garanyňda, 300 göterim köp öz janyna kast etmek synanyşygyny edýärler[141]. Emma jyns gatnaşyklaryny edýän ýaş ýigitler bolsa, gyzlardan iki esse köp ömür tanapyny kesmegi isleýärler. Ýagny eger ýetginjek jyns gatnaşykly durmuşda ýaşaýan bolsa, onda onuň öz janyna kast etmek ähtimallygy, oglanyň ýa-da gyzyň toýa çenli garaşmagy çözüp ýaşanyna garanyňda, 700 göterim köpdür[142]. Soraglaryň jogabynda 14 ýaşdan 17 ýaşa çenli bolan jyns işjeňligindäki gyzlaryň 25 göteriminden gowragy özlerini sustupes duýýandyklaryny ýazdylar. Deňeşdirmek üçin: päk-gyzlygyny saklan gyzlar 7,7 göterim halatda bu jogaby berdiler. Geçen ýylda jyns işjeňligindäki gyzlaryň on dört göteriminden gowragy öz janyna kast etmäge synanyşdylar, emma päkligini saklan gyzlaryň arasynda bolsa, şol görkeziji 5,1 göterime deň boldy[143].

Wenerik keselleriniň ýetginjeklere salýan howpy barada bu günler açyk ýazýarlar, emma nikadan öň edilýän jyns gatnaşyklaryň psihiki saglyga-da weýran ediji täsirini ýetirýändigi welin, hiç ýerde agzalmaýar. Jyns işjeňligindäki ýetginjekler öz deň-duşlaryndan üç esse köp sustupeslik ýagdaýa düşüp, öz ömrüne kast etmekçi bolýarlar[144].

Jyns saglygy Medisina institutiniň doktory Freda Makkisigiň belläp geçişine görä, «depressiýalara, özüňe pes baha bermeklige we başga-da köp emosional netijelere degişli bolan esasy faktorlaryň biri siziň jyns gatnaşyga giren adamlaryňyzyň sany bilen gös-göni baglanyşyklydyr. Näçe köp adam bilen jyns gatnaşyklarynda bolan bolsaňyz, — ol dowam etdirýär, — onda geljekde bir adam bilen ömür sürmeklige taýýardygyňyza düşünen wagtyňyzda, onuň bilen sagdyn gatnaşyklary gurmakda kynçylyk çekmeklik ähtimallygy şonça-da köpdür[145]».

Häzirki zaman medeniýeti jyns gatnaşyklary bagtlylyk duýgusyny, söýgi gatnaşyklardaky bitewiligi we ýakynlygy berýär diýip öwredýär, emma hakykatda bolup geçýän zatlar welin, asla kanagatlanma getirmeýär.

Amerikanyň saglygy goraýyş jemgyýetindäki kollejiniň ýakynda çap eden barlagy ABŞ-nyň ähli talyplarynyň 43 göteriminiň özlerini şu derejede sustupes duýup, hatda haýsydyr bir işi kynlyk bilen edýändiklerini, talyplaryň 61 göteriminiň bolsa lapykeçlik ýagdaýyndadygyny görkezdi[146]. Bu ýöne gabat gelme däldir: irki jyns işjeň gatnaşygy bilen umytsyzlyk duýgusynyň, depressiýanyň içgin baglanyşygy bardyr.

Haçanda ýetginjek depressiýany bejermek üçin derman serişdesiniň gözlegine çykanda, ýagdaý has beterleşýär. Depressiýa garşy serişdeleriň esasy zyýanly täsiri — jyns gatnaşyk funksiýasynyň bozulmagydyr[147], ýagny adam jyns azgynlygy sebäpli sustupeslige düşýär, ýöne depressiýadan berilýän dermanlaryň netijesinde bolsa, onuň jyns ýakynlykdan keýplenmek ukybyny ondan aýyrýarlar.

Depressiýa — gadagan edilen jyns gatnaşygyň adamyň aňyna ýetirýän ýeke-täk zyýanly täsiri däldir. Kolumbiýa uniwersitetiniň geçiren barlagy azgyn jyns durmuşda ýaşaýan ýetginjekleriň narkotikleri köp ulanýandyklaryny ýüze çykardy[148]. Geçirilen soraglara laýyklykda, jyns gatnaşygyna başlan ýetginjekleriň üçden ikisine golaýy howlukmaçlyk edendiklerine ökünýärler[149]. Ýaş ýigidiň indi hiç haçan yzyna gaýtaryp bolmajak zatdan ýüz öwrendigi baradaky duýgusy ony ähli beýleki netijelerden hem köp horlap biler.

Nikadan daşarda edilen jyns gatnaşygynyň heläk ediji netijeleriniň biri-de — ýürege ýara salynmasydyr. Beýniň fiziki ýakynlaşyga bolan neýrohimiki jogabynyň netijesinde jyns gatnaşygyny ýeňillik bilen söýgüniň deregine kabul edip bolýar. Jyns ýakynlaşygy wagtyndaky bölünip çykýan oksitosin sizi jyns gatnaşykda bolýan ýoldaşyňyza göwün bermeklige getirýär. Jyns gatnaşyk hemişe-de göwün baglaryny döredýär. Haçanda bu baglar üzüläýse, adama erbet agyry salnyp bilner.

Nikada bolýan jyns gatnaşygy howpsuzlyk bilen deňdir. Nikanyň daşynda bolýan jyns gatnaşygy goragsyzlyga, utanja, günäkärlige, depressiýa, umytsyzlyga we betbagtçylyga getirýär.

Emma jyns gatnaşyklary üçin Hudaý tarapyndan goýlan çäkleriň bozulmagynyň tölemeli bolan ruhy bahasy-da bardyr. Ýewreýlere ýazylan hatda (13:4) şeýle aýdylýar: «Goý, hemmeler nika hormat goýsun, är-aýal düşegi günä bilen hapalanmasyn. Hudaý ahlaksyzlary we zynahorlary höküm eder».

Ýönekeý sözler bilen aýdanda, nikadan daşda edilýän jyns gatnaşygy — günädir, günä bolsa, hemişe bizi Hudaýdan aýryp durýar. Hudaýyň görkezmelerini bozmaklyk Hudaýyň Patyşalygy üçin peýdaly hyzmat edip bilmezlige getirýär, biziň bereketlerimizi we Mesih hakda edýän güwäligimiziň hasylyny ogurlaýar.

Biziň duýgularymyzyň, netijede bolsa, ähli babatdaky abadançylygymyzyň öz saýlan şahsy durmuşymyza baglydygyny Hudaý bilýär. Ine, näme üçin Süleýmanyň pähimleri kitaby (4:23) şeýle duýdurýar: «Bar güýjüň bilen ýüregiňi gora, çünki ýaşaýşyň gözbaşy ýürekden gaýdýar».

Anal jyns gatnaşygy — bu hem jyns gatnaşykdyr. Hudaý biziň jyns azgynlygyndan gaça durmagymyzy isleýär (1Kor. 6:18 ser.), bu görnüşli jyns gatnaşygy hem muňa girýändir.

Hakykat jyns gatnaşygynyň waginal görnüşine seredeniňde, onuň anal görnüşiniň has howpludygyndan durýar. Onuň netijesinde göwreli bolmaklyk mümkin däl, emma wenerik keseline uçramak mümkindir. Munuň üstesine-de, APW-nyň anal ýokuşmasy hem edil serwikal ýokuşma ýaly giň ýaýrandyr. Men 11-nji soraga jogap berýärkäm, ýatgy boýunjygynyň iç ýüzüniň «sütün» öýjukleri bilen düşelgidigini aýdypdym. Sütün öýjükleri infeksiýalara juda duýgurdyrlar. Haçanda aýal 25 ýaşyna ýetende, onuň ýatgysynyň boýunjygy berkleşýär we sütün öýjükleri ýokuşýan kesellere az duýgur bolan epiteliýniň teňňe görnüşli öýjükleriniň gatlagynyň aşagynda gizlenýär. Siziň agzyňyz we siziň art geçelgäňiz hem sütün öýjükleri bilen düşelendir. Emma welin olar hiç haçan hem epiteliýniň teňňe öýjükleri bilen ýapylmaz. Siziň teniňiziň bu bölümleri hemişe-de jyns ýollar arkaly geçýän kesellere duýgur bolup durýarlar[150]. Jübütleşmäniň şu derejedäki howply ýoluny synap görjek bolýan ýaşlar betbagtçylykly netijeler bilen çaknyşmaly bolarlar, sebäbi bu hili jyns gatnaşygy olaryň teniniň infeksiýalar üçin iň goragsyz ýerlerini işe salýar.

Edil APW-nyň waginal ýol arkaly geçip, ýatgy boýunjygynyň rakynyň sebäpkäri bolup bilşi ýaly, anal jyns gatnaşygy hem ýogyn içegäniň rak keseline getirip bilýär. Ýowuz hakykatdan gaçyp bolmaz: ABŞ-da her ýyl 4600 adamda «ýogyn içege rak keseli» anyklanylýar, olardan 700-e golaýy bu keselden ölýär[151]. Lukmanlar soňky ýyllarda ýogyn içege rak keseliniň birden artandygyny belleýärler[152], bu bolsa geň zat däldir, çünki anal jyns gatnaşygy bilen meşgullanýan jübütleriň sany diňe artýar.

Bir wagtlar jyns gatnaşyklaryň oral we anal görnüşleri gadagan hasaplanan hem bolsa, biziň günlerimizde ýaşlar özleriniň päkligini hakyky ýagdaýda saklamak üçin olary saýlaýarlar. Emma olar munuň üçin ýokary bahany töleýärler.

Jyns ýakynlaşyklaryň elmydama kalbyňa täsir ediji bölegi bardyr. Siziň teniňiz göçgünli ýagdaýa ýetende beýniňiz himiki maddalaryň bir giden akymyny bölüp çykarýar, şol sanda oksitosin, wazopressin we dofamin hem, şeýdip, hatda waginal aralaşma bolmadyk bolsa hem siziň jyns gatnaşygyny edýän ýoldaşyňyza bolan baglylyk çuňlaşýar. Jyns gatnaşygynyň oral ýa-da anal görnüşi bilen meşgullanmagy çözmek bilen, siz 19-njy soraga berlen jogaplarda aýdylan, kalbyňa we ruhuňa ýetiriljek «zyýanly täsirleri» başdan geçirmek töwekgelçiligine el urýarsyňyz.

Şeýlelikde, anal jyns gatnaşygy hem jyns gatnaşykdyr. Ol hem şol bir howply netijelere getirýär we şol bir berk baglary döredýär. Soňky döwürde ol ýoň bolup barýana meňzeýär, emma köpleriň hasap edişine görä, ol jyns gatnaşyklaryň anyk howpsuz görnüşi däldir.

Emma, hatda jan we kalp duzaklaryny hasaba almanyňda-da, möhüm bir bellemeli zat — bu-da, nikadan öň anal jyns gatnaşyklaryny etmeklik Hudaýyň kada-kanunyna laýyk gelmeýär.

Süleýmanyň Nagmalar kitaby bizi üç gezek «öz mütdeti gelinçä yşgy oýarmazlyga we ony birahatlandyrmazlyga» çagyrýar” (ser.: 2:7; 3:5; 8:4). Anal jyns gatnaşygy hem adamda edil waginal jübütleşme ýaly göçgün döredýär, emma beýle duýgular nikanyň daşynda başdan geçirmeklik üçin niýetlenilmedi. Mattanyň Hoş Habarynda (5:28) azgyn höwes bilen edilen pikirleri är-aýalyň biwepalyk günäsine deňeşdirýär.

Siz azgyn höwesli pikirlere berilmezden anal jyns gatnaşygyny edip bilmersiňiz. Bu gatnaşykda-da fiziki taýdan we akyl taýdan edilýän hereketleriň bary edil waginal jyns gatnaşykdaky ýalydyr.

Hudaý bizi jyns oýunlaryna çekilip, öz päkligimizi hakyky ýagdaýda saklamaklyga çagyrmaýar. Ol sizden belli bir mütdet jyns gatnaşygynyň ähli görnüşinden özüňizi gorap saklamagyňyzy soraýar, sebäbi Ol sizi örän agyr bolup biljek duýgy we fiziki täsirlerden goramak isleýär.

Kaýzeriň maşgala fondynyň we «On ýedi» atly žurnalyň eden 2003-nji ýyldaky milli sorag geçirmeler tapgyry 15 ýaşdan 17 ýaşa çenli ýaşlaryň ýarysynyň oral (agyz) jyns gatnaşyklaryny hakyky jyns gatnaşygy diýip hasap etmeýändigini ýüze çykardy[153]. Kollejleriň talyplarynyň hem diňe 60 göterimi oral jyns gatnaşygyny jyns gatnaşygy diýip hasaplamaýarlar[154]. Mümkin şonuň üçin, 15 ýaşdan 19 ýaşa çenli bolan amerikaly ýaşlaryň ýarymyndan gowragy oral jyns gatnaşyklaryny edýärler, bu san 70 göterime çenli ösýär[155].

Oral jyns gatnaşyklary has makul bolan durmuşy kada öwrüldi: ýaşlaryň 50-den 70 göterime çenlisi ony edýär[156]. Bu köpçülikleýin hadysanyň sebäbiniň bir tarapy, mümkin oral jyns gatnaşygynyň hakyky jyns gatnaşygy däldigi baradaky ählumumy düşünjededir. Göz öňüne getirip görüň, käbir talyplar soraglara berlen jogaplarynda oral jyns gatnaşyklarynyň olaryň «özlerini päklikde saklamagyň» ýolydygyny ýazýanlary-da bar. Ýagny päk-boý halyny ýitirmän, şol bir wagtyň özünde-de ýakynlykdan we jyns gatnaşyklaryň keýpinden hem boýun gaçyrmazlyk hasaplaýarlar. Emma oral jyns gatnaşygyny edýän adam päk ýagdaýda galyp bilermi? Sadarak aýdaly: jyns gatnaşygyň oral ýoly hakykatdan hem jyns gatnaşykmy? Sözlüge seretseňiz bar zada düşünersiňiz.

Sözlük «jyns gatnaşygyna» «jyns meýilli hadysa ýa-da hereket» diýip kesgitleme berýär[157]. Oral jyns gatnaşyklary edýän ýaş adamlaryň sanynyň mese-mälim köpelmegi, elbetde, hadysa hökmünde kesgitlenilýär. Hereketiň jyns meýillidigini nädip bilmeli? Özüňizden sorap görüň: bu sizi göçgünlige, jyns organlaryň gyjyndyrylmasyna we keýp alma getirýärmi? Jogap anyk: hawa.

Şeýlelik bilen, adam teni oral jyns gatnaşygyny-da edil jyns gatnaşygy ýaly kabul edýär. Degişli gormonlar bölünip çykarylýar. Jyns organlar täsirlenýär. Beýni jübütleriň arasyndaky baglary berkleşdirip, ol edil adam ýelimi ýaly işleýän himiki maddalaryň akymynda ýuwulýar. Dofaminiň joşmagy sizde göçgüniň ýokary bolmagyna, ýakymly duýgularyň gaýtalanmagyna teşneligi döredýär. Siziň teniňiz munuň jyns gatnaşykdygyna ynanýar. Siziň beýniňiz munuň jyns gatnaşykdygyna ynanýar. Siziň ýüregiňiz munuň jyns gatnaşykdygyna ynanýar. Oral jyns gatnaşygy — adaty jyns gatnaşykdyr.

Waginal aralaşma — jyns gatnaşyk etmegiň ýeke-täk ýoly däldir, bu görnüp dur. Aslynda men jyns gatnaşyk hasaplap bolaýjak dört görnüşli ýakynlygyň bardygyny bellärdim:

1. Oral jyns gatnaşygy (agyz — jyns organy)

2. Manual gyjyndyrma (el — jyns organy)

3. Jyns organlarynyň galtaşmagy (jyns organy — jyns organy)

4. Aralaşma, girme

Jyns işjeňligindäki ýetginjekleriň her dördünjisi geçirilen soraglara beren jogabynda jyns gatnaşygy bolmazlygy üçin oral jyns gatnaşygyny edýändigini aýdypdyr[158]. Onuň üçin bu iş — öz päkligini ýitirmezden jyns ýakynlygyndan keýp almakdyr. Emma bu şeýlemikä? Beýle adamy päk hasap edip bolarmyka?

21-nji soragyň jogabyny ýatlalyň: jyns gatnaşygy — adamyň organizminde degişli täsirlenmeleri döredýän jyns meýilli hereketdir. Oral ýakynlaşma-da siziň teniňize, beýniňize, gatnaşyklaryňyza edil jyns gatnaşygy ýaly täsir edýär. Diýmek, oral gatnaşygy hem — jyns gatnaşygydyr.

Onuň bilen meşgullanybam, päk oglanlygyňy (ýa-da gyzlygyňy) saklap bolarmy? Hakyky ýagdaýda — hawa, ýöne diňe resmi ýagdaýda. Ýatda saklaň, Hudaý siziň fiziologik (bedendäki) päkligiňizi saklamagyňyzy islemeýär. Ol siziň «nika düşegiňizi arassa saklamagyňyzy» soraýar.

Ýewreýlere ýazylan hatda (13:4) şeýle diýlipdir: «Goý, hemmeler nika hormat goýsun, är-aýal düşegi günä bilen hapalanmasyn». 7-nji soragyň jogabyny ýada salalyň: «arassa» sözüniň oňat kesgitlemeleriniň biri — «özünde başga garyndylary saklamaýan». Her gezek siziň kalbyňyz we duýgularyňyz gaty göçgünli ýagdaýa gelende, oral jyns gatnaşyklary edilen wagty hem şeýle bolup, siziň beýniňiz norepinefrin bölüp çykarýar, şeýdip, bolup geçen waka hakdaky ýatlama beýnide saklanyp galýar[159]. Isläň, islemäň, emma siz oral jyns gatnaşygy baradaky ýatlamany är-aýal düşegiňize getirersiňiz, beýle bolsa, siz ony arassa saklap, Hudaýyň tabşyrygyny berjaý edip bilmersiňiz.

Men bu kitabyň üstünde işleýärkäm, ýaşlaryň bir ruhy hyzmatkäri maňa şeýle wakany gürrüň berdi: «Ýakynda meniň aýalym aýallar toparynyň sapaklaryndan öýe gaýdyp geldi. Bu sapaklarda olar aýal doganlarymyz bilen her hepdede haýsydyr durmuşy meseläni ara alyp maslahatlaşýarlar. Bu gezek jyns gatnaşyklar mowzugy ýüze çykypdyr. Aýalym maňa diýdi: “Sen hatda göz öňüne-de getirip bilmersiň! Bu durmuş guran aýallaryň, üstesine, bagtly durmuş guran aýallaryň köpüsi nikadan öň oral jyns gatnaşyklaryny edipdirler, emma indi bolsa olar hünärmenleriň maslahatlaryndan geçmeklige mätäçlik çekýärler, çünki olaryň beýnisine çümüp galan keşpler enteklerem olary çuň ýaralaýar”».

Jyns gatnaşyklaryň ornuny tutjak ýol hökmünde oral jyns gatnaşygyny etmek bilen siz ýatlamalaryň beýniňize möhürlenip galmagyna päsgel berip bilmersiňiz. Diňe bir bu däl: indiki soraga jogaby okanymyzda, bu saýlawyň sizi heläk ediji infeksiýalardan goramajakdygyna-da düşüneris.

Hudaý siziň işjeň jyns gatnaşygynda gezip, öz päkligiňizi resmi ýagdaýda saklap durmagyňyzy islemeýär. Ol siziň nika düşegiňizi bolup geçen islendik jyns gatnaşyklaryň täsirinden we ýatlamalaryndan arassa saklamagyňyzy soraýar.

Efeslilere hatda (5:3) şeýle diýlipdir: «Araňyzda azgynlyk, haramlyk, açgözlük edýän bolmasyn. Beýle zatlar Hudaýyň halkyna gelişmeýär». Hudaý size işjeň jyns gatnaşygynda käbir gadagan edilen görnüşlerinden gaçyp, ony bölekleýin amala aşyrmaga rugsat bermeýär. Ol siziň jyns gatnaşygynyň hezillikleriniň islendiginden özüňiziň ilkinji (we galan ähli) nika gijäňize çenli garaşmagyňyzy isleýär. Onuň maksady — sizi goramak, öz ýaryňyz bilen hakyky ýakynlygy duýmak mümkinçiligini we jyns gatnaşygyň ýokary keýpini bermekdir.

Millionlap ýetginjekler ýiti duýgulardan lezzet almak üçin oral jyns gatnaşyk etmekçi bolýarlar, ýöne olar jyns azgynlygyň getirýän elhençlikleri bu işde bize howp salmaýar diýip hasaplaýarlar. Bu örän çynlakaý, emma kimdir biri üçin bolsa ölüme getirýän ýalňyşlykdyr.

Ýakynda geçirilen barlaglaryň görkezişi ýaly, ýaş adamlar oral jyns gatnaşyklaryny hakyky jyns gatnaşyk hasap etmeýärler, şonuň üçin olar özleriniň bu bozuklygynyň erbet netijelerinden asla gorkmaýarlar[160]. Bir zat dogry: oral jyns gatnaşyk arkaly göwreli bolup bolanok, emma bu ony jübütleşmäniň howpsuz ýoluna öwüräýermikä?

Kliniki barlaglar oral jyns gatnaşygy bilen gonoreýanyň, sifilisiň, gerpesiň we APW-nyň arasyndaky baglanyşygy ýüze çykardy[161]. Munuň üstesine, eger siz dürli wagtlarda dürli bäş adam bilen oral jyns gatnaşygyny etseňiz, onda wenerik keseli bilen kesellemeklik ähtimallygy 250 göterim artýar[162]. Oral jyns gatnaşygy jyns ýollary arkaly geçýän köp sanly infeksiýalaryna ýolukmagyň aýratyn howpuny döredýär. Olaryň arasynda birinji belgili infeksiýa — APW-dyr. «Täze Angliýa Lukmançylyk žurnalynyň» maglumatlaryna görä, altydan köp adam bilen oral jyns gatnaşygyny eden adamyň APW bilen kesellemek howpy dokuz esse köpdür[163]. Näme üçin bu hakda bilmek şeýle wajyp? Sebäbi APW-nyň oral jyns gatnaşygy arkaly geçmegi bogazyň rak keseliniň döremek ähtimallygyny 3200 göterim artdyrýar[164]. Barlag geçirijiler oral jyns gatnaşygynyň meşhurlygynyň we durmuşy ýerlikliliginiň artmagy bilen bütin ýer şarynda döreýän agyz boşlugynyň rak keseliniň köpelýändiginiň arasynda göni baglanyşygyň bardygyny belleýärler[165].

Entek 1970-nji ýyllarda agyz boşlugynyň rak keseli bilen kesellänleriň 25 göteriminde papilloma wirusy tapylypdy. 1990-njy ýylda bolsa agyz boşlugynyň rak keseli bilen kesellänleriň eýýäm 57 göteriminde papilloma wirusy tapypdyrlar. 2000-nji ýylda bu hasap 68 göterime çenli galdy. 2007-nji ýyla ýakyn ABŞ-da agyz boşlugynyň rak keseliniň 73 göterimi APW bilen baglanyşykly boldy[166].

Ýowuz hakykatyň gözüne dik bakalyň: oral jyns gatnaşygy sizi çynlakaý keseller bilen kesellemeklik howpuna salýar, şeýle hem ol öz yzy bilen uly ruhy we psihiki kynçylyklary alyp gelýär. Oral jyns gatnaşygy sizi jyns ýoldaşyňyza baglaýar. Gatnaşyklar kesilende bolsa, indi gatnaşykda bolmadyk adamyňyza «hasrat çekýänliginden» döreýän agyry bilen ýeke galarsyňyz. Gyzlaryň köpüsi soraglara şeýle jogap ýazypdyrlar: oral jyns gatnaşygy edilýän wagtynda, olar özlerini mejbury peýdalanylýan zat ýaly duýupdyrlar. Olar jyns gatnaşygyň bu görnüşine diňe «öz ýigitlerini bagtyýar etmek» we «meşhur» bolmak isleginde razy bolýarlar. Haçanda ne bagtyýarlyk, ne-de meşhurlyk bolmansoň, gyzlar günäkärlik, utanç, howsala we gahar duýgulary bilen ýekelikde galýarlar.

Oral jyns gatnaşygynda göwreli bolup bolmaýar, emma bu ýagdaý ony jyns gatnaşygynyň howpsuz ýoluna öwürip biläýmez. Siz wenerik keseli bilen keselläp bilersiňiz. Siz rak bilen keselläp bilersiňiz. Siz soňunda ýaraly ýürek bilen galyp bilersiňiz.

Ýowuz hakykat şeýle: oral jyns gatnaşygyň saglyk üçin howply we ölüme alyp barýan netijeleri siziň ondan alyp biljek bir pursatlyk lezzetiňizden köp esse agyr gelýär.

Men siziň munuň bahasyna düşünmegiňizi we özüňizi beýle howp astyna salmazlygyňyzy isleýärin.

Jaýyň içindäki hapa iru-giç daşaryk çykarylar. Jyns gatnaşygy — asla sahşy zat däl. Onuň aýratyn adamlar tölemeli bolan bahasy bar, soňundan ol adamlaryň ýakynlarynyň tölemeli bahasy bar, bütin jemgyýetiň tölejek bahasy-da bar.

Köpleriň pikirine görä, jyns gatnaşygy — iki adamyň şahsy işi. Bize diýýärler: ýapyk gapylaryň aňyrsyndaky bolýan zatlar hiç kime degişli däldir; hökümet hem biziň şahsy durmuşymyza täsir edip biljek kanunlary kabul etmäge haky ýokdur; mekdeplerde çagalara jyns gatnaşygynyň gylyk-häsiýetiniň esaslaryny öwretmeli däldirler, ýygnaklaryň bolsa, bu hakda umuman dymany makul. Galyberse-de, her kim öz eden saýlawy üçin özi hak töleýär, dogry dälmi? Dogry däl!

Eger jyns gatnaşygy — şahsy iş bolýan bolsa, onda näme üçin hökümet çaga düşürtmeleriň bahasyny tölemek üçin ýylyň-ýylyna ägirt uly pul sarp edýärler?

Eger jyns gatnaşygy — şahsy iş bolýan bolsa, onda näme üçin Amerikanyň hökümeti AIDS-yň bejergisi üçin dermanyň gözlegine milliardlap dollarlary harçlaýar?

Sebäbi, jyns gatnaşygy — diňe iki adama degişli bolan şahsy iş däl.

Jemgyýet jyns gatnaşyklarynyň Hudaýyň goýan çäklerinden daşarda her ýerde ýaýrandygy üçin uly bahany töleýär.

Göwreli bolan her bir ýetginjek gyzyň ABŞ-nyň salgyt töleýjilerine azyndan 100 000 dollara düşýänliginden we Amerikada şeýle gyzlaryň millionynyň ýylda göwreli bolýanlygyndan siziň habaryňyz barmy[167]?

Haçanda nikada bolmadyk ýetginjekler bäbekleri jemgyýetçilik lukmançylyk edaralarynda galdyrsalar, onda olaryň saglygyny goramak aladasy, olara terbiýe bermek ýüki salgyt töleýjileriň egnine düşýär. Haçanda ýaşajyk eneler öz çagalarynyň mätäçliklerini doldurmak üçin durmuş taýdan goraglylyk gullugyna ýüz tutsalar, onda munuň üçin puly salgyt töleýjileriň jübüsinden alýarlar. Haçanda hökümet edaralary ýetginjek eneleriň taşlan, öz başyna goýberen ýa-da ýowuz gatnaşyklara duçar edilen çagalarynyň aladasyny edeninde — bularyň barysy hem ýene salgyt töleýjileriň hasabyna mümkin bolýar.

Ýurt öz raýatlarynyň şahsy işleri üçin göni manyda ýokary bahany töleýär. Ýetirilen zyýanlar — bu şol, iru-giç jaýyň daşyna çykaryljak hapa, olar diňe bir jyns ýakynlaşyk etmegi karar eden iki adamyň egnine düşmeýär. Bu bahany edil biziň jemgyýetimiziň tutuşlygyna bolşy ýaly, aýratynlykda köp sosial institutlary, esasan hem, her ýyl kämillik ýaşyna ýetmedik enelerden dogulýan ýarym million çagalar tölemeli bolýarlar[168].

Elbetde, siz: «Syýasat ýa-da milli bähbitler meni gyzyklandyranok» diýip bilersiňiz. Onda näme, belki-de, sizi ýoldaşyňyzyň öz ýany bilen näçe adamy düşege alyp gelýänligi gyzyklandyrar.

Düşüniň: her gezek jyns ýakynlygyna başlasaňyz, siz jyns gatnaşygy diňe bir adam bilen däl-de, eýsem ýoldaşyňyzyň ömründe haçan hem bolsa ýakynlaşan adamlarynyň hemmesi bilen we ol adamlaryň hem ýakynlaşan adamlarynyň her biri bilen edýärsiňiz. Geçen zadyň ýatlamalary, meniň eýýäm aýdyşym ýaly, siziň beýniňizde möhürlenýär. Özüňiz bilmezden göterip ýören keselleriňiz bir jyns gatnaşygyny eden ýoldaşyňyzdan beýlekisine geçer durar. Siziň nikaňyzyň ilkinji gijesinde, siziň haçan–da bolsa jyns ýakynlaşyga giren adamlaryňyzyň bary, olaryň ýanaşanlarynyň bary, olaryňkylar-da, olaryňkylar-da… bularyň hemmesi bilelikde siziň bilen nika düşegiňize girerler.

Bir gezek meniň elime bir kitapça düşdi. Onda şeýle sorag berlipdir: «Siz geçen agşam ýakynlaşan altmyş dört adamyňyzyň näçesini gowy tanaýarsyňyz?» Soragyň manysy bir jyns gatnaşykda, aslyýetinde, onlarça adamyň gatnaşýanlygyndadyr. Jyns gatnaşygy indi gatnaşýanlaryň biriniň ýa-da ikisiniň-de öz şahsy işi bilen meşgullanyp, başgalara-da geçirjek wenerik keselleri bilen kesellänlerinden soň, bu şahsy iş däldir.

Los Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň Talyplar Saglyk öýüniň direktory lukman Edward Wismaýer ”hatda bir sany tötänlikden bolup geçen ýakynlaşygyň bäş sany dürli kesele uçramaklyga getirip biljekdigi” hakda talyplary duýdurýar[169]. Psihiatr lukmany Lourens Leýkob şeýle tassyklaýar: «Eger siz jyns gatnaşyklar babatynda “çynlakaý» bolmasaňyz, onda siziň jyns gatnaşyk edýän ýoldaşyňyzyň hem öň başga biri bilen «çynlakaý» bolmandygynyň ähtimallygy juda beýikdir. Şeýdip dowam etdirilende, siziň kelläňize-de gelmejek üçünji, dördünji, belki-de ýigrimi bäşinji adam hem bardyr”[170]. ABŞ-nyň saglygy goraýyş gullugynyň lukmany Ewerett Kup maňa jaň edip, ýetginjekler bilen jyns ahlaksyzlygyň netijeleri barada mümkin boldugyça berk ynanarly gürrüň etmegimi haýyş etdi..

«Siz olara jyns ahlaksyzlygyň näçe erbet howpludygyny duýdurmalysyňyz, — ol diýdi. — Biziň günlerimizde aýal bilen jyns ýakynlaşygyna başlamak bilen, siz diňe onuň ýeke özi bilen däl-de, eýsem onuň soňky on ýylyň içinde jyns gatnaşyklaryny eden ähli adamlary bilen, öz gezeginde olaryň hem haçan-da bolsa düşege girenleri bilen hem ýakynlaşýarsyňyz»[171].

Jyns gatnaşygy indi her kimiň şahsy işi däl. Bu iru-giç öýüň içinden daşaryk çykaryljak hapadyr.

Siziň şahsy durmuşyňyzyň hiç kime täsir etmezliginiň ýeke-täk ýoly bardyr: bir nikada özara wepalylyk. Hudaýyň jyns gatnaşyklar baradaky niýeti bir erkek adamyň bir aýal bilen bir nikada ýaşamagydyr. Şeýle şertlerde hiç kim ýany bilen öňki ýanaşanlaryny getirmez, belli bir wagta çenli tende gizlenen keseller birinden beýlekisine geçmez, hem-de nikasyz göwrelilikden gorkman bolar. Bu — tötänlik bilen ýüze çykan jyns gatnaşyklaryň netijelerinden gaçmagyň ýeke-täk ygtybarly ýoludyr. Diňe nika wepalylygyndaky ýapyk gapynyň aňyrsynda bolup geçýän iki adamyň arasyndaki işe iki adamyň şahsy işi diýip bolar.

1950-nji ýyllarda aýallaryň onusyndan dokuzy öz ýoldaşy bilen öňünden bilelikde ýaşamazdan durmuşa çykýardylar. 1990-njy ýyllara ýakyn, eýýäm her üçünji är-aýal jübüti: «Razy, razy» diýişmezden öňürti bilelikde ýaşadylar. Bu günler ähli nikalaryň ýarymyndan gowragy öňünden bilelikde ýaşamaklyk bilen geçýär[172].

1980-nji ýyldan bäri şeýle jübütleriň sany 1000 göterim artdy[173].Ýöne eger bilelikde ýaşap görmeklik durmuşda makul zada öwrülen hem bolsa, entek bu oňat usul diýildigi däldir. Barlaglaryň netijeleri munuň tersini subut edýär.

Öňünden bile ýaşamaklygyň soňunyň filmlerdäki ýaly «olar uzak we bagtly ýaşadylar» diýip gutarýany seýrek. Şeýle jübütleriň kyrk göterimi entek nika çenli aýrylyşýarlar[174]. Öňünden bile ýaşap, soň nähili bolsa-da nika guran jübütleriň arasynda, toya çenli bile ýaşamadyklara seredeniňde, aýrylyşmaklygyň iki esse köpdügi bellenilýär[175].

Dünýewi nukdaýnazar bilen seretseň, bilelikde ýaşamaklyk gowy pikir ýaly görner. Bu jübütleriň köp wagtyny bile geçirmegine kömek edýär. Bu aýry iki sany öý hojalygyny ýöretmekden tygşytly. Jübütleriň köpüsi bile ýaşamaklyga, nikanyň talap edýän bagyş etmekliginiň bütinleý bolmadyk ýagdaýynda, öz gatnaşyklarynyň durmuş kynçylyklaryna gün saýyn garşy durup bilşini synap görüji «test synagy» hökmünde seredýärler. Olar şeýle pikirlenýär: «Eger başa barmasa, onda biz emlägi bölmezden, ýüregedüşgünç, utançly nika bozulmasyna harçlanýan çykdaýjylarsyz öz ýolumyza dargaşyp bileris». Emma barlaglar welin, munuň tersini görkezýär.

Häzirki zaman medeniýeti bize nikany artykmaç talapçyl institut, ähli erkinlikden jyda edilen är-aýallaryň jebir çekýän zyndany edip görkezmegi mümkin. Emma statistika ynansak, onda är-aýal jübütleri bile ýaşaýanlara seredende öz durmuşlaryndan çyndan has köp kanagatlananma alýarlar. Geliň, faktlara seredeliň.

Bizi tejribe toplamaklyk hemişe kämillige eltýär — jyns gatnaşykda-da şeýle diýip ynandyrýarlar. Emma geçen soraga jogapdan siziň bilen göz ýetirişimiz ýaly, (diňe nikanyň üpjün edip biljek) berk borçnamalary bolmadyk söýgi gatnaşyklaryň başlap we bes edilip görülen «tejribesi» jübütlerde ne gatnaşyklary gowulaşdyrýar, ne-de jyns ýakynlaşygy. Tersine, nikadan daşda edilen jyns gatnaşygynyň uzak wagtlyk erbet netijelere getirýändigi subut edildi.

Lukman Jon R. Diggs-kiçi özüniň «Nikada bolmadyk jyns gatnaşyklar adamyň saglygyny we abadanlygyny köp zaýalaýar» atly makalasynda, nikadan daşarda edilýän jyns gatnaşyklaryň anyk, köp halatlarda betbagtçylyk getiriji netijelerini görkezdi. Olaryň içinde dawalar, abort, durnuksyz maşgala durmuşy, erkek adamyň islendik pursatda maşgalany taşlap gitmek howpy bar. Munuň netijesi bolsa — aýallaryň we çagalaryň dürli hili howply töwekgelçilige ýykgynlygydyr[182].

Ýagny nikasyz edilýän jyns gatnaşyklaryň tejribesi özünde çynlakaý duzaklary saklaýandyr. Mümkin bu maşgala guran adamlaryň jyns ýakynlykdan näme sebäpden köp lezzet alýandyklarynyň bir sebäbidir. «ABŞ şu gün» gazetinde çap edilen «Oho! Muny ýygnakdaky hanymlaryň ar almagy diýeliň» atly makalanyň awtory mesihi-aýallar (we olar bilen ýatýan mesihi-erkekler) planetanyň jyns kanagatlanmasy has ýokary bolan adamlarydyr diýen netijä gelipdir[183].

Ýazyjy Uilýam R. Mattoks- kiçiniň aýdyşy ýaly, nika çenli jyns gatnaşykdan saklanmak diýmek, özüňe geljek üçin çynlakaý paý toplamakdyr. Mattoks şeýle ýazýar: «Barlaglaryň görkezişi ýaly, jyns gatnaşyga ir başlan ýa-da köp adamlar bilen jyns gatnaşyga giren aýallar, egninde az jyns gatnaşyk tejribesi bilen nika guran aýallara görä, öz şahsy durmuşyndan kanagatlanmany az ýüze çykarýarlar[184]».

Başga sözler bilen aýdanda, özleriniň jyns gatnaşygyna laýyklygyny nika çenli barlap görýän erkeklerde we aýallarda doly bahaly jyns kanagatlanma almaga mümkinçiligi azdyr. Görnüp dur, tejribe toplamaklyk sizi birkemsiz ýan ýoldaş edip goýanok. Mattoks — jyns gatnaşygy nikalaşmazdan öň barlaga mätäç diýlen toslama bilen göreşýänleriň ýeke biri däldir.

«On ýedi» žurnalyndan alnan bir söhbetdeşligi mysal getirmäge rugsat ediň. Sosiolog lukmany Nensi Mur Kletuortä şeýle sorag berdiler: «Eýsem-de bolsa toýa çenli bilelikde ýaşamaklyk nikada hökman ýüze çykjak belli bir agzalalyklary çözmäge kömek etmeýärmi näme?»

Sizden haýyş edýärin, lukman Kletuortiniň jogabyny ünsli okaň:

Göräýmäge, hemme zat bireýýäm, bile ýaşalýan döwürde çözüläýmelidi. Emma beýle däl bolara çemeli. Bir nikalylyk bilen jyns kanagatlanmanyň arasynda göni baglanyşyk yzarlanýar. Näme üçinkä? Sebäbi wepaly, birek-birege özüni bagyşlan ýan ýoldaşlaryň gatnaşygy bilen baglylykda jyns kanagatlanma artýar. Nika çenli jyns gatnaşygy — laýyklygyň we özara borçlara taýýarlygyň barlag guraly bolan jübütler üýtgeşik jyns gatnaşyklary üçin ýöne zerur bolup durýan hakyky ýakynlykda, jogapkärçilikde we ynamda ýetmezçilik duýýarlar.

Nikadan daşda bolýan ýakynlyk — bu geljekdäki jyns gatnaşygyna laýyk gelmäni barlamak üçin gerek bolan türgenleşik däldir we gowy mümkinçilik hem däldir. Bu — Hudaýyň jyns gatnaşyk baradaky niýetini bozmakdyr, netijede jübütler erkinlige däl-de, munuň soňunyň agyr ýüküne eýe bolýarlar. Barlaglar Hudaýyň bireýýäm Öz Sözünde aýdanlaryny diňe subut edýär. Jyns gatnaşygyň hili «öňünden tejribe toplamaklygyň» netijesinde däl-de, eýsem ýakynlygyň, ynamyň we özara ysnyşmaklygyň artmagy arkaly oňatlaşýar. Nikadan öň edilýän jyns gatnaşygy nika wagtyndaky gowy jyns gatnaşyga getirmeýär. Ol lapykeçlige, birsyhlylyga, kesellemek howpuna we ýan ýoldaşlaryň aragatnaşygynyň gowşamagyna getirýär. Beýleki tarapdan, nika çenli jyns gatnaşyklardan saklanmak bilen, siz soňunyň netijeleriniň gorkusy bilen çäklenmedik, hakyky jyns gatnaşygy erkinlikden lezzet alyp bilersiňiz.

Siz üýtgeşik jyns gatnaşygyny isleýäňizmi? Onda «türgenleşmeleri» bir gapdala aýryň-da, nika çenli garaşmak kararyna geliň.

Hawa, jyns gatnaşygy ajaýyp. Çünki ol söýýän Hudaý tarapyndan bize sowgat edildi ahyryn.

Ýakubyň hatynda (1:17) şeýle diýilýär: «Her bir oňat we kämil peşgeş ýokardan, gökdäki yşyklaryň Atasyndan gelýändir. Ol hiç haçan üýtgeýän däldir, Onda üýtgemekligiň ýokundysy hem ýokdur».

Jyns gatnaşygyny Hudaý döretdi.Ýaradyjynyň niýeti bize söýgümizi beýan etmekligiň ajaýyp usulyny we adamlary biri-biri bilen bütin ömür baglap biljek şeýle ýakynlygy sowgat etmekden durýar. Emma bu niýet jyns gatnaşygynyň islendik görnüşine degişli däldir.

Wagyz kitabynda (3:11) şeýle nygtalýar: «Hudaý ähli zady öz wagtynda gözel etdi…» (kursiw edilme maňa degişli. — J.M)

Şeýlelikde, Hudaý zatlary haçan gözel edýär? Gerekli we dogry saýlanan wagtda. Nikasyz jyns gatnaşygy ýakymly bolup biler. Ol är-aýallary ýakynlaşdyryşy ýaly, iki adamyny ýakynlaşdyryp hem bilýär. Emma nikadan daşarda edilen jyns gatnaşykdan gelýän lezzet uzaga çekmeýär.

Ýewreýlere ýazylan hatda (11:25) günäniň lezzetine «wagtlaýyn» diýilýär. Nikadan öň edilýän jyns gatnaşygynyň şatlygy — wagtlaýyn, az salymlyk we geçip gidiji. Munuň üstesine, Hudaýyň niýetini aýlanyp geçip, jyns gatnaşyklaryny edýän ýaşlar öz hereketleriniň depressiýa ýaly, ret edilenlik duýgusy, kalp durnuksyzlygy, jyns ýollar arkaly geçýän infeksiýalar, islenilmedik göwrelilik, janyna kast etmäge synanyşyklar ýaly miwesini ýygmaly bolýarlar.

Kanuny däl jyns gatnaşygyň kalba ýetirýän zyýany söýgüniň nämedigine ýalňyş düşünilýändigi zerarly bolýar. Käbir jübütler şeýle diýýärler: «Jyns gatnaşygy ajaýyp, çünki ol — biziň söýgümiziň beýany». Emma ýatda saklaň, jyns gatnaşygy wagtyndaky beýniň bölüp çykarýan dofaminiň bolşy ýaly, wazopressin bilen oksitasin hem, siziň maşgalalydygyňyza ýa-da ýokdugyňyza seretmeýär[186]. Nikanyň çäginden daşda jyns gatnaşyk edip, siz söýgi bilen ten höwesiniň arasyndaky çägi ýuwup taşlaýarsyňyz. Kelle beýniňizde döreýän himiki utgaşmalary ýeňillik bilen söýgi duýgusynyň deregine kabul edip bolar. Emma duýgular size jyns gatnaşyk babatda dogry saýlaw etmäge kömek edip bilmez, söýgüni duýan ýaly bolmagyň özi-de entek siziň özüňizi we ýan ýoldaşyňyzy bagtly edip biljek gatnaşyklar üçin ýetişendigiňiziň subutnamasy däldir.

Jyns gatnaşygy ajaýyp, emma onuň bilen meşgullanmaklyk hemişe gowy we dogry bolup duranok. Hemme zadyň öz ýeri we öz wagty bar. Düzgünleri bozmak bilen, biz özümiziň ýagşylygymyz üçin döredilen jyns ýakynlaşygy şatlyk çeşmesinden utanjyň, ýigrenji zadyň we azabyň çeşmesine öwürýäris.

Jyns gatnaşygyň hemişe ajaýyp zat däldigine köp mysallar bar. Maşgalalary dargadýan biwepalyklar hakda, pornografiýa baglylyk hakda, zorlanmalar, ýaşy ýetmedikleri azdyrmak we çaga söwdasy hakda ýatlalyň. Bu adamy howsala getirýän mysallar jyns gatnaşygyň elhenç bolup biljekdigini subut edýär. Ol oňa gatnaşýan adamlaryň biriniň özüni gowy duýýanlygyndan gowy zada öwrülmeýär. Ilki bakyşda ajaýyp bolup görünýän zadyň soňunda ýigrenji netijeleri bolup biler.

Bu hakda oýlanyp görüň — siziň özüňiz hem jyns gatnaşygyň haçan gowudygyna we haçan gowy däldigine düşünersiňiz.

Nikanyň çäginden daşdaky jyns gatnaşyk sizi kesellemek howpuna, kanunsyz çagalaryň döremek howpuna getirer, ol siziň ýan ýoldaşyňyza çynlakaý göwün berip bilmek ukybyňyza erbet täsir eder, wagty bilenem, ol sizi depressiýalara, durnuksyzlyga we öz janyňa kast etmek pikirlerine ýokary ýykgynly bolmaga elter. Är-aýallyk gatnaşyklardaky özara bir nikalylyk jyns hezilliklerden sanap geçilen zatlardan howpsyz lezzet almaga erkinlik berer.

Jyns gatnaşygy ajaýyp — şeýle bir ajaýypdyr welin, hatda ol aýratyn goraga mynasypdyr, ol şeýle bir ajaýypdyr welin, hatda munuň üçin garaşyp hem bolar.

Amerikaly seksolog lukmany Rut Westeýmer birnäçe ýyl mundan ozal Sinsinnati uniwersitetiniň jaýynda 1200 sany talyp bilen söhbetdeşlik geçirdi. Onuň çykyş edýän wagtynda bir talyp sorady: «Lukman Rut, eger men mundan artyk garaşyp bilmeýän bolsam näme?»

«Ýaş ýigit, — diýip, lukman Rut jogap berdi, — siziň garaşyp biljekdigiňiz baradaky pikiriň özi — hyýaly zatlara degişli. Siziň ten höwesiňiz mundan gaty güýçlüdir[187]».

Lukman Rutyň pikirine görä, nikanyň çäginden daşda boljak jyns gatnaşykdan asla gaçyp bolmaýar. Ol biziň medeniýetimizde kök uran, gaýnap joşýan gormonlara erk edip bolmaýar we ýaşlaryň jyns höwesi basyp ýatyrardan gaty güýçli diýen pikirleri, edil ýaňlanýan ses ýaly gaýtalaýar.

Geliň, şu meseläniň üstünde pikirleneliň. Goý, aýdaly, ýaş ýigit lukman Ruta meňzeş bir seksologyň ýanyna gelip, şeýle soranmyş diýeliň: «Lukman, meniň tirkeşýän gyzym maňa juda ýaraýar, şonuň üçin men onuň bilen jyns gatnaşygyny etjek bolýan, emma ol muny islänok».

Oňa lukman näme maslahat berip biler? Mümkin ol: «Ol muňa taýyn bolýança garaşaýyň» diýen ýaly bir zatlary aýdar. Başga sözler bilen aýdanda: «Siziň ten höwesiňiz o diýen bir güýçläm däl».

Indi bolsa başga bir sahnany göz öňüne getiriň. Ýaş ýigit seksolog lukmanyň ýanyna gelip, şeýle diýýär: «Lukman, meniň gormonlarym joşup, topalaň turuzýar; men özümiň tirkeşýän gyzym bilen jyns gatnaşygyny edesim gelýär, ol hem muňa razy. Men nähili hereket etmeli?»

Bu ýagdaýda lukmanyň maslahaty lukman Rutyň Sinsinnati uniwersitetinde beren jogabyny bolşy ýaly gaýtalardy. «Ýaş ýigit, siziň garaşyp biljekdigiňiz baradaky pikiriň özi — hyýaly zatlara degişli. Siziň ten höwesiňiz mundan gaty güýçlüdir».

Lukman Rutuň ýörelgesine laýyklykda, biz — tebigy isleglerimize tabyn bolan, olara hötde gelip bilmeýän haýwanlardyrys. Eger şu hili garaýyşlar dogry bolýan bolsa, onda näme üçin dünýäde jyns zorlugy üçin jeza hakynda kanunlar bar? Eýsem zorlaýjy öz hyjuwynyň hötdesinden gelip bilermi näme? Eger ýaş ýigidiň toýa çenli özüni saklap biljegine umyt edip bolmasa, onda toýdan soň, ony «bir gapdala» çekip ugrasa, ol mundan saklanyp biler diýip umyt edip bolarmy?

Siz, näme, tirkeşýän gyzy jyns gatnaşygyny etmäge razy bolan ýaş ýigit garaşmaga ukyply däl bolsa, onda tirkeşýän gyzy muňa taýyn bolmadyk ýigit garaşmaga ukyply diýjek bolýaňyzmy? Nikasy bolmadyk erkekler özlerine asla erk edip bilmeýärler, ýöne şeýle hem bolsa, maşgalaly erkegiň hatda öz kanuny aýalyndan başga bir aýala höwesini bildiräýse, onda ol özüni ele alyp saklanaýmalymy? Siz bu ýerde hiç hili gapma-garşylygyňyzy görmeýärsiňizmi? Şeýdip, nika çenli garaşmak mümkinmi?

Ýaşlar özüne erk edip bilmeýärler diýen düşünje logiki taýdan nädogrudyr, sebäbi ol bir sany esasy zady ünsden düşürýär. Hudaý bize ynsabymyzyň sesine esaslanyp, dogry kararlary kabul etmeklik we olar boýunça hereket etmeklik ukybyny berdi.

Hawa, siziň gormonlaryňyz güýçli. Hawa, belkem size garaşmak kyndyr. Emma ýatda saklaň: jyns gatnaşygyny etmeklik ýa-da etmezlik — bu siziň saýlawyňyzdyr. Siz haýwan dälsiňiz. Siz söýmäge, pikirlenmäge, döretmäge we dogry kararlary kabul etmäge Hudaý tarapyn ukyp alan adamsyňyz.

Lans Morrounyň «Wagt» žurnaly üçin ýazan makalasynda näme diýendigini okap görüň: «Ýetginjekleriň jyns gatnaşyklardan saklananyndan köçäniň itleriniň jübütleşmegini goýany aňsatdyr. Olardan muňa garaşmak — paýhassyzlyk, ýowuzlyk, köneçillik. Bu ýagdaýda ulularyň olar üçin edip biljek iň gowy işi — bu “haýwanlara» prezerwatiwleri paýlap berip, iki buduň arasyndaky gijeme olary gahrymançylyga çagyrmanka geýip ýetişerler diýip umyt etmek[188]”.

Aýdyň, haçanda siz hakda kimdir biri şeýle zatlar aýtsa, bu sizi utandyrmaýarmy? Eýsem-de özüňiziň hyjuwyny we islegini dolandyryp bilmeýän haýwan däldigiňizi subut etmeklik gowy bolmazmydy?

Şol bir makalasynda Morrou şuny boýun alypdyr: «Ýaşlardan başga zada garaşmak bolmaz, sebäbi olar islendik ýagdaýda-da nikadan öň jyns gatnaşyklaryny ederler, bu bolsa olara abraý getirenok». Ol şeýle ýazýar: «Häzirki zaman pikirlenişiň esasynda adam tebigatynyň gelşiksiz nalajedeýin keşbi dur. Ýaşlar olardan edilýän tamalary ýerine ýetirmäge ýykgynly. Hökümet tarapyndan üpjünçiligi edilýän prezerwatiwleri paýlamak programmasynyň hasap edişine görä, jemgyýet ýetginjeklerde jübütleşýän itleri görýär[189]».

Dünýä siziň özüňizi haýwan ýaly alyp barjakdygyňyza garaşyp biler. Jemgyýet bolsa, haýsydyr bir derejä çenli, sizi şeýle hereketlere höweslendirip biler. Emma Hudaý düýbünden başga zada garaşýar. Munuň sebäbi — Onuň her birimize bolan çuňňur söýgüsi we rehimidir.

Titusa ýazylan hatda (2:11–12) şeýle aýdylypdyr: «Çünki Hudaýyň hemmeleri halas edýän merhemeti äşgär boldy. Bu merhemet bize hudaýsyzlygy we dünýewi höwesleri ret etmegi öwredýär, bu döwürde özümize erk etmegi, dogry ýaşamagy, Hudaýyň ýörelgesine eýermegi ündeýär».

Hudaýyň merhemeti bilen siz nikadan öň jyns gatnaşyk etmek höwesine gitmän bilersiňiz. Köp adamlar toýa çenli garaşdylar. Keselleri gözegçilik etmek we olaryň öňüni almak merkezleriniň 2006-njy ýylda beren statistik maglumatlaryna görä, ýokary ýyllyk talyplaryň 47 göterimi, olaryň öz aýdyşlary boýunça, päkligini saklapdyrlar[190]. Eger siz olaryň hatarynda bolsaňyz, onda, mümkin siz özüňizi bu planetadaky ýeke-täk päk oglan (päk gyz) duýýansyňyz, emma bu beýle däl.

Ýaşlaryň millionlarçasy nika çenli ýakynlaşmaga howlukmazlygy karar edýärler. Nika dabarasyna öz päkligi bilen ýetenler size oýnalan oýnuň harçlanan şeme degýändigini aýgytly aýdarlar.

Öz geljegiňizi bir pursatlyk lezzete çalyşmaň. Hazirki zaman medeniýetine nika çenli garaşmak mümkin däl diýip, özüňizi ynandyrmaga ýol bermäň. Sizde hemişe saýlaw bardyr. Hudaýyň niýetine eýeriň, şeýdip, siz bütin ömür hözirini görjek ajaýyp hasyl orarsyňyz.

Men bir gezek jyns gatnaşygyny edensoň ony goýmagyň peýdasy ýok, çünki ýitirilen päkligi gaýtaryp bolmaz diýip pikir edýän ýaşlaryň müňlerçesi bilen gürrüňdeş boldum. Şeýdip, olar bar zady ýitirendiklerine ynanyp, özlerini alyp barşyny üýtgetmän, Hudaýyň niýetine garşy hereket etmeklerini dowam etdirýärler.

Eger bu setirler — siz hakda bolsa, men siziň muny bilmegiňizi isleýärin: siz henizem bar zady düzedip bilersiňiz. Fiziki päkligi gaýtaryp bolmaz, dogry zada dogry diýmeli. Emma siz ruhy päkligi edinip bilersiňiz. Hudaý size geçmiş bilen hoşlaşyp, arassa sahypadan başlamaga kömek etmegi başarýar.

Eger siz nikadan öňki jyns gatnaşyklarynda ýaşan bolsaňyz, onda siz eýýäm näçe howplaryň we duzaklaryň her ädimde gizlenip ýatandygyna göz ýetirensiňiz. Munda kalp ýaralary-da bar, bozulan aragatnaşyklar-da, abraýyň garalanmasy-da bar, özüňe nälaýyk baha bermeklik-de, islenilmedik göwrelilik-de bar we jyns ýollar arkaly geçýän keseller-de bar, garaz, giden bir toplum.

Bu typançak ýoldyr, onda näçe köp galsaň, şonça-da ondan bitin we sikezsiz çykmaklyk gümana.

Men size ýowuz hakykaty aýdaýyn. Haçan hem bolsa bir wagt gadam basan bu ýoluňyzy terk etmezlik kararyna gelip, siz howply we samsyk humar oýnuny oýnaýarsyňyz. Öwrülip, başga ugra gitmeklige entek giç bolanok. Hudaý Özüniň söýgüsini we geçirimliligini duýup bilmegiňiz üçin, geçmişi günäli endikleri bilen bile taşlamagyňyz üçin size başga ýol taýynlady.

Emma siziň ilki etmeli bir zadyňyz bar.

Soňky döwürde ýetginjekler ýaşyryn suratlaryny biri-birine köp ugratmaga başladylar.

Statistika laýyklykda, ABŞ-da ähli ýetginjekleriň iň bolmanda 20 göterimi özleriniň ýalaňaç ýa-da ýarym ýalaňaç suratlaryny biri-birine iberipdirler[191]. Ýetginjekleriň köpüsi jyns gatnaşyk häsiýetli hat alyşmany haýsydyr bir ýokary tilsimli oýnaşma ýaly kabul edýärler, emma ondan aňrysy däl. Olar şeýle diýýärler: «Bu bir açyk göwün bilen edilýän güýmenje. Men kime ýamanlyk edýärin?» Emma bu dogry däl. Köp ýaş ýigitler beýle hat alyşmany (beýleki islendik jyns işjeňligi hem) kredit kartoçkanyň ulanylyşy ýaly kabul edýärler: «Häzir lezzet al, soň tölärsiň». Emma kimdir biriniň ýaşyryn suratlaryny iberip ýa-da alyp, arkaýyn bolaýyň: siz tölemeli bolarsyňyz, we siz ejir çekersiňiz.

Şu görnüşdäki suratlary alyşmagyň köp duş gelýän zyýanynyň biri — jemgyýetiň öňünde abraýdan düşme. Geçirilen soraglaryň netijelerine görä, ýaşyryn suraty alan ýigitleriň köpüsi ony ýene birine görkezýär[192]. Siz öz suratlaryňyzy iberende, olary diňe öz ýigidiňiziň görjekdigine arkaýyn bolup iberendigiňiz belli zat, emma hakykatda beýle ähtimallyk juda az. Bir gezek iberilen suraty soňundan ýok edip bolmajakdygyny hasaba alyp, onuň mümkin bolan, soňunda betbagtlyga getirip biläýjek netijelerini ýatda saklamak gerek. Köp ýetginjekler ýaşyryn mazmunly hatlary alyşmak bütinleý kanuny zat diýip pikir edýärler. Hakykatda, hemmelere elýeterli edilip goýlan gizlin hat we surat alyşmalary üçin, ýaşlara ýurduň hemme ýerlerinde çynlakaý günäler ýüklenilýär[193].

2007-nji ýylda iki sany on üç ýaşyndaky gyzy çaga pornografiýasynda we ten hyjuwyny köpçüligiň öňünde açyk görkezmekde aýypladylar, çünki olaryň öýjükli telefonlarynda düşüren suratlary olaryň razylygy bolmazdan Internetde peýda bolupdy. Haçanda gyzlar özlerini aklap, öz hereketleriniň kanunsyzdygyny bilmändiklerini aýdanda, şäheriň garalaýjysy: «Belli bolşy ýaly, kanuny bilmezlik hiç kimi kanun öňündäki jogapkärçilikden azat etmeýär» diýip, jogap berdi[194].

Soňky birnäçe ýyllaryň içinde köp ýaşlar ýalaňaç suratlary telefona iberendigi we kabul edendigi üçin jyns jenaýatkärler hökmünde kazyýet tertibinde yzarlandylar. Bir ýagdaýda Pensilwaniýanyň orta mekdebiniň üç okuwçysy özüniň ýalaňaç suratlaryny öz jynsyna degişli dört synpdaşyna ýollapdyr. Olaryň ýedisi-de çaga pornografiýasynda günäkärlenip, hemişelik «jyns jenaýatkärleri» tagmasyny aldylar[195].

Ýaşyryn suratlary alyşmaklyk zyýansyz bir güýmenje däl-de, jenaýat işidir. Kanunyň gözünde jyns mazmundaky suratlary ibermek pornografiýa döretmek bilen deňdir, olary ýaýratmak bolsa, pornogarfiki önümleriň söwdasyna deňeşdirilýär. Öz ýaşyryn suratlaryny alşyp, kazyýete çekilen ýaşlar özleriniň sud edilenliginiň netijesinde alan masgaralaýjy tagmasyny hiç haçan ýuwup bilmezler. Olar maşgala guranlarynda öz çagalary bilen mekdebe, futbol oýnuna gidip bilmezler, başga maşgalalary öýlerine agşamlyk naharyna çagyryp bilmezler, sebäbi olar — jyns jenäýatkärlerdir. Netijeleri olar bilen hemişelik galýar, bularyň bary — ýaşyryn suratly hat alyşmak sebäplidir.

Ýalaňaç düşülen suratlary ýollamak diňe bir kanunsyzlyk däl, eýsem erbet täsirlidir hem. 2009-njy ýylda Floridadan bolan talyp gyz özüniň öýjükli telefonynda alan suratlarynyň bihabar internet ulgamyna goýlanyndan soň özüni asdy[196]. «Zyýansyz güýmenjemi?» Emma netijede adamlar ejir çekýärler.

Bular, belkem, aňry baş agyr mysallardyr, emma bular ýalaňaç mazmunly suratlary alyşmaklygyň, gatnaşýan iki tarap üçin hem heläk ediji täsirleriniň anyk suratyny şekillendirýär. Hatda, eger siz jenaýatçy kürsüsinde oturmasaňyz hem, siziň iberýän suratlaryňyz islendik pursatda elýeterli ýagdaýa düşüp, ol ýerde hemişelik galar. Olary sizi geljekde işe aljak adam ýa-da siziň ene-ataňyz görer, siziň boljak adamyňyz (aýalyňyz) ýa-da geljek çagalaryňyz görerler. Netijede, kimdir biri hökman ejir çeker.

Zeburda (100:3) şeýle aýdylypdyr: «Göz alnymda ýaman zada men ýol bermerin…» Elbetde ýalaňaç aýal ýa-da erkek adam ýaman zat däl, emma Reb bizden nika çenli tenimizi ýalaňaçlamakdan saklanmagy soraýar. Hemme zadyň öz wagty we öz ýeri bar, doly ýalaňaçlygyň bolsa, Internete ýa-da öýjükli telefona hiç degişli ýeri ýokdur. Siziň şahsy durmuşyňyza degişli bolan Hudaýyň ölçegleri diňe bir siziň ýatakhanaňyzda bolýan zatlar bilen çäklenmeýär. Jyns mazmundaky suratlary ibermek siziň maşgala ýoldaşyňyz bolmadyk kimdir birine öz ten syrlaryňyzy açýandygyňyz sebäpli hem eýýäm ýalňyşlykdyr.

Siziň köpüňiz eýýäm bihaýa jyns günäsiniň gynançly netijeleri bilen tanyşsyňyz. Siz Hudaýyň niýetiniň çäginden daşdaky işjeň jyns gatnaşygynyň netijesi bolan utanjy, aýyby we ýekeligi öz başyňyzdan geçirip gördüňiz.

Eger şu kitapdaky maglumatlar sizi özüňizi alyp barşyňyzy üýtgetmäge we arassalyga dolanyp gelmäge ynandyryp bilen bolsa, onda siziň: «Hudaý meni bagyşlap bilermikä?» diýen soragy bermegiňiz mümkin. Mümkin, siz bagyşlanmakdan gelýän ýeňilligi öz kalbyňyzda duýup biljegiňize şübhelenýän bolarly. Haýyş edýärin, munuň yzyny gaty ünsli okaň.

Siz öz günäňizi duýýarsyňyz, sebäbi siz hakykatdan hem günäkärsiňiz. Rimlilere ýazylan hatda (3:23) hemmeleriň günä edip, Hudaýyň şöhratyndan mahrum bolandyklary aýdylýar. Biziň eýýäm anyklaýşymyz ýaly, işjeň jyns gatnaşygynyň är-aýallykdan başga hemme görnüşi günädir. Jyns gatnaşygynda azgyn durmuşy alyp barýan adam günä edýär, siziň muny eýýäm bilşiňiz ýaly, günäkärlik duýgusy — günäniň aýrylmaz netijesidir.

Hudaýyň Sözi bagyşlanmagyň mümkindigini we siziň hatda köp ýyllyk azgynlykdan soň hem azatlyga eýe bolup biljekdigiňizi aýdýar. Günäni öz güýjüňiz bilen ýeňip bilmersiňiz, siz geçmişiň soňuna çykyp, ýüregiňizi özbaşdak arassalap bilmersiňiz, emma muny Edip Biljek bar.

Ýohannanyň birinji hatynda (2:1) şeýle aýdylypdyr: «Eziz balalarym! Men size şulary günä etmezligiňiz üçin ýazýaryn. Emma kimdir biri günä etse, Atanyň huzurynda aklawçymyz Isa Mesih bar, Ol adyldyr…»

Isa Öz adynyň hatyrasyna biziň bagyşlanma alyp bilmegimiz üçin Atanyň tagtynyň öňünde dur. Diňe Isanyň hatyrasyna biz bagyşlanyp bileris. Eger siziň entek Isa Mesih bilen şahsy gatnaşyklaryňyz ýok bolsa, onda bagyşlanma tarap ýoluň başy — Mesih bilen şahsy durmuşyňy kesgitleýji duşuşykdyr.

Ýadyňyzda bolsa, Rimlilere ýazylan hatda (3:23) hemmeler günä etdiler diýlipdir. Bu biziň her birimize degişli! Eger siz Isadan özüňiziň şahsy Halasgäriňiz bolmagyny sorasaňyz, Ol siziň ähli günäleriňizi geçer. Ilkinji ädimi nädip ätmeli? Şuňa meňzeş doga-dileg edäýiň:

Haçanda siz öz günäňiz bilen ylalaşyp, Isa Mesihiň sizi olardan halas etmegine mätäçdigiňizi boýun alanyňyzda näme bolup geçýär? Ol sizi bütinleý bagyşlaýar.

Ýohannanyň birinji hatynda (1:9) şeýle aýdylypdyr: «Emma günälerimizi boýun alsak, sadyk hem adalatly Hudaý günälerimizi bagyşlar we bizi her hili ýamanlykdan tämizlär».

Bu aýatda Hudaýyň bizi bagyşlamagy isleýändigi we Onuň muny başaryp biljekdigi anyk aýdylypdyr. Bu ýerde: «…jyns gatnaşyk günälerimizden başga hemmesini» diýilmändir. Ýok! Biz olary Hudaýyň öňüne getirenimizde, Ol bizi her hili ýamanlykdan tämizleýär.

Mümkin, siz: «Men bagyşlanyp bilmegim üçin Isanyň hemme zady edendigine düşünýärin, ýöne şonda-da men özümi günäsi bagyşlanan adam ýaly duýmaýaryn» diýersiňiz. Bilýäňizmi, bu pursatda siz hakykaty saýlamalysyňyz. Hamana Hudaýyň bagyşlamasy size degişli däl ýaly bolup görünýän ýalana ynanmaň. Bu hut şeýtanyň ýetjek bolýan zadydyr. Eger siz eýýäm Mesihde bolsaňyz, onda hakykat, ine, nähili: «Gündogar günbatardan nähili uzakda bolsa, şonça-da Ol günälerimizi bizden aýyrýar» (Zebur 102:12).

Hudaý siziň jyns gatnaşyk günäňizi ýöne bir bagyşlap goýmady, Ol siziň günäleriňizi sizden bütinleý aýyrdy. Mezmurlary aýdyjy Hudaý biziň günälerimizi aýyrýar diýeninde, «gündogar günbatardan nähili uzakda bolsa» diýen, tükeniksizligi aňladýan ýewreý jümlesini ulanýar. Siz bir pugtaja oýlanyp görüň! Globusyň Demirgazyk we Günorta polýusy bar. Siz demirgazyk tarapa uzak ýöräp, belli bir wagtdan soň günorta barýan adama öwrülersiňiz. Şonuň ýaly-da, siz uzak wagtlap günorta tarapa ýöränden soň, belli bir pursatda demirgazyga barýana öwrülersiňiz. Günortadan demirgazyga çenli bolan aralygy ölçäp bolýar. Emma globusyň Gündogar polýusy-da, Günbatar polýusy-da ýokdur. Olaryň arasyndaky aralygy asla ölçäp bolmaz. Eger siz gündogara gitseňiz, onda bütin ömür gündogara gider durarsyňyz. Eger günbatara bolsa — onda hemişelik günbatara gidip bilersiňiz. Isanyň haýsy derejede sizden günäleriňizi aýyrýandygy, ine, şu hilidir, Onuň geçirimliginiň çuňlugy, ine, şeýledir.

Siz Hudaýyň eýýäm siz hakda ýazanlaryna ýöne ynanmagy karar edip, azatlykda ýaşap bilersiňiz. Hudaý sizi bagyşlamagy isleýär. Isa haçda jan berýärkä, siziň günäleriňiziň hakyny töledi. Ondan özüňizi bagyşlamagyny soraň, Ol sizi bütinleý arassalar.

Men size hakyky söýgüni iki ölçeg boýunça tanamaklygy maslahat berýärin.

Hemme zatdan öňürti, eger siziň ene-ataňyz bilen gowy, ynançly gatnaşyklaryňyz bar bolsa, onda aşyk bolan adamyňyz hakda olar bilen gürrüň ediň. Ata-eneňiz, aýratyn hem ataňyz, siziň bu söýgi hekaýatynyň näme bilen gutarjakdygyny sizden öňräk bilýär. Aladaçyl ata-eneler öz çagalaryna olaryň magşugynyň nähili gatnaşyk edýändiklerini ýüregi bilen syzýar.

Men hemmeleriň öz ata-enelerine ýakyn däldigine düşünýärin. Muňa gaty we gaty gynanýaryn! Men her bir çaganyň agzybir we söýgüli maşgalada önüp-ösmegini islärdim. Bu ýagdaýda ýetginjeklik jyns gatnaşyklary bilen bagly meseleler nähili özgererdi!

Eger siz öz gatnaşyklaryňyz bilen baglanyşykly maslahaty ene-ataňyzdan sorap bilmeýän bolsaňyz, onda hakyky söýgüni duşurandygyňyzy bilmegiň ýene bir ýoly bar — Mukaddes Kitaba ýüz tutuň.

Injilde, Korintoslylara ýazylan birinji hatyň 13-nji babynda, mesihiler söýgi hakda gürrüňe başlanlarynda hemişe ýadyňa düşýän aýatlar bar. Olar bize hakyky söýgüniň nusgasyny görkezýär. Olarda gatnaşyklardan näme gözlemelidigimiz anyk aýdylýar. Öz taýymyza duşandygymyzy ýa-da ýokdugyny bilmek üçin duýgularymyza esaslanmagymyzyň deregine, Mukaddes Ýazgylaryň bu ýerleri bize hakyky söýgüniň nämedigini bilmek üçin salgylanmany, duýgularymyzy we hereketlerimizi kesgitlär ýaly ölçegi berýär.

Söýgi gatnaşyklaryna gezek gelende, Mukaddes Kitapda Hudaýyň islegi örän anyk beýan edilendir.

Selaniklilere ýazylan birinji hatda (4:1) Pawlus Selanikli mesihilere şeýle ýazýar: «Eý, doganlar, biz Hudaýy razy etmek üçin nähili ýaşamalydygyny size öwretdik. Siz hakykatdan hem şeýle ýaşaýarsyňyz. Indi bolsa şeýle ýaşamakda has-da ilerlemegiňizi Reb Isanyň adyndan size ündeýäris». Ol nädip Hudaýy razy edip ýaşamalydygyny aýdyp, soňundan okyjylaryny höweslendirýär: «Eý, ýigitler, siz muny eýýäm edýärsiňiz! Siz Hudaýyň islegini gitdigiçe gowy ýerine ýetirýärsiňiz».

Ol 2-nji we 3-nji aýatlarynda sözüni dowam etdirýär: «Size Reb Isanyň haýsy tabşyryklaryny berenimizi bilýärsiňiz ahyryn. Hudaýyň islegi şulardyr: mukaddes boluň, zyna etmäň».

Bu ýerde Pawlus haýsy tabşyrygy berýär? Jyns bozuklykdan saklanmak. Näme üçin? Sebäbi «bu Hudaýyň islegi». Bu bölejik sözlemde mümkin ýa wagtal-wagtal, ýa-da belli bir ýagdaýlarda diýilmändir. Hudaýyň islegi siziň özüňizi zynadan saklamagyňyzdan durýar. Ýok! Jyns gatnaşygynda arassalyk — buzuň durmuşymyza degişli bolan Hudaýyň islegidir. Eýsem bu näme üçin? Biziň mukaddes bolmagymyz, arassalanmagymyz we biziň bähbidimiz üçin.

Siz Hudaýyň göwnünden turmagy isleýäňizmi? Zynadan saklanyň. Siz Onuň islegini bilmegi isleýäňizmi? Zynadan saklanyň. Ol Özüniň islegini bize Onuň bereketlerini alyp bilmegimiz üçin aýan etdi.

Hudaý Öz Sözünde: «Men sizi söýýärin» diýdi, bu bolsa: «Men sizi goramakçy we alada etmekçi. Şol sebäpden garaşyň» diýmegi aňladýar.

Söýgi gatnaşyklaryndan başga, öz durmuşyňyzyň beýleki bölümlerinde Hudaýyň näme isleýändigini nädip bilip bilerkäňiz? Bu siziň Mukaddes Ruhdan dolmagyňyzdan durýar. Efeslilere ýazylan hatda (5:18) şeýle diýilýär: «Şerapdan serhoş bolmaň, bu sizi wejeralyga elter. Tersine, Mukaddes Ruhdan dolup-daşyň». Bu aýat bizi lezzet almagyň gözleginde lezzetiň emeli çeşmelerine berilmezlige çagyrýar. Munuň deregine, Mukaddes Ruhuň biziň durmuşymyza adatdan daşary ýagdaýda täsir etmegine we bizi içimizden özgertmegine ýol bermelidiris. Hudaýyň islegi biziň Onuň Ruhundan dolmagymyzdan we Mukaddes Ruhuň bizi ideklemegi astynda ýaşamagymyzdan durýar.

Ýohannanyň birinji hatynda (5:14–15) şeýle ýazylan: «Biz Hudaýa bil baglaýarys, sebäbi Onuň yradasyna görä näme dilesek, dilegimizi eşidýändigini bilýäris. Onuň ähli dileglerimizi eşidýändigini bilýän bolsak, Ondan dilän zadymyzy aljakdygymyzy-da bilýändiris».

Gör, nähili wada! Eger biz Ondan Onuň niýetine dogry gelýän nämedir bir zat sorasak, onda Ol muny bize hökman berer! Hudaý biziň Onuň Ruhy bilen dolmagymyzy isleýär. Ol bizi nädip Oňa has meňzäp boljakdygyny öwretmegi isleýär. Ol jyns gatnaşygynyň gerekli wagtyna çenli garaşyp ýetip, öz maşgala ýan ýoldaşymyz bilen bilelikde onuň bagyny çözjek sowgadymyz bolmagy üçin, bize şahsy durmuşymyzda ähli ygtyýary bermegi isleýär. Onuň islegi bilen razylykda ýaşamak bilen biz Oňa bil baglap bileris: Ol Öz wadalaryny ýerine ýetirer we bize bereket ýollar. Emma Ol size bil baglap bilermi?

Dünýä siziň nikanyň daşyndan jyns gatnaşyklaryny etmegiňiz üçin üstüňizden basyş edýär. Siz özüňiziň toýa çenli garaşmak wadaňyzy saklap bilmegiňiz üçin deň-duşlaryňyzyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň basyşyna garşy durup bilersiňiz. Arassalygyňy saklap bolar — emma bu birden, öz-özünden bolmaz. Hak ýolda durup bilmegiňiz üçin, sizde göreşi alyp baryşyň öňünden pikirlenilen usullary bar bolmaly.

Ine, eýýäm köp adamlara kömek eden, on bir sany usul[197].

Siz oýlanyp görmänmidiňiz, eger-de Mukaddes Kitap bize: «Düzgünleri bozman, ynha şu çyzyga çenli baryp bilersiňiz» diýen bolsady, onda arassalygy saklamak gaty aňsat bolarmydy? Size, eger-de Reb örän anyk çäkleri goýan bolsady, onda adamlaryň özlerini nähili alyp barmalydygyna düşünmegi gaty aňsat bolaýjak ýaly bolup görünmeýärrmi?

Haçanda gürrüň «ten» işleri hakda gitse, onda berk düzgünleriň bolmagy gowy pikir ýaly görner, emma olaryň bizi synaglardan dyndyryp biljekdigine men ynamly däl. Eger Hudaý rugsat edilen ten galtaşmasy bilen rugsat edilmändiginiň arasynda anyk çyzyk geçiren bolsady, onda adamlar göni şol çyzyga inerdiler-de, soň ony ýene azajyk aňyrrak süýşürerdiler. Biziň ynsan tebigatymyzyň bolşy şeýle — günä etmek we agalyga garşy durmak. Eger Mukaddes Kitap bize düzgünleriň ýygyndysyny beren bolsady, onda köpler olary aýlanyp geçmegiň ýoluny gözlärdiler. Akyldar Hudaý bize «nika çenli özüňi alyp barmagyň kanunlarynyň sanawyny» berjek bolup durmady. Ol bize Öz Sözünde özümiziň söýgi gatnaşyklarymyza degişlilikde ulanyp biljek ýörelgeleri bermek bilen, has oňat zat etdi.

Siz olara päkligiň ýolunda goýlan bellikler hökmünde seredip bilersiňiz. Eger duşuşyk wagtyndaky fiziki ýakynlygyň derejesi size şu ýörelgeleri saklamaga rugsat edýän bolsa, onda siziň çägiňiz dogry bellenilipdir. Emma eger ol şolaryň hiç bolmanda birini bozýan bolsa, onda biraz yza çekiliň-de, özüňiziň goýan çäkleriňizi ýene bir gezek çynlakaý pikirleniň.

Ine, nika çenli garaşmagyň geregi ýok diýýän islendik adama dogry gelýän jogaplaryň toplumy. Kimdir biri size Hudaýyň niýetiniň çäginden daşda edilen jyns gatnaşygy — bu degerli töwekgellik diýäýse, bulary her gezek ulanyň.

Bu hakda gürrüň etmezden öň, pornografiýanyň nämedigine düşünmek gerek. Sözlük pornografiýany «jyns tolgunmasyny döretmäge meýilli bolan (keşpler görnüşindäki ýa-da ýazgy görnüşindäki) erotik hereketleriň suratlandyrylmasy» diýip kesgitleýär[201]. Bu mowzuk gozgalanda, adamlar internetiň X baha berlen web-saýtlary ýa-da eşiksiz tenleriň suratlary ýerleşdirilen «ýalaňaç» žurnallary hakda pikir edýärler. Elbetde, bular pornografiýadyr. Emma sözlükdäki ýazylanlara görä, hyýallaryňy tutaşdyryp barýan jyns gatnaşygyndaky sahnaly teleoýunlary ýa-da filmleri görenimizde, ten hyjuwyny oýarmak üçin düşürilen suratly reklama tagtalaryna we žurnallara seredenimizde, hatda jyns gatnaşyklaryň özüne çekiji wakalary duş gelýän kitaplary okanymyzda hem biz täsir astyna düşýäris.

Pornografiýa biziň medeniýetimizde biçak ýaýrandyr. Eger bilesiňiz gelse, bu 13,3 million dollar girdejili giden bir senagat pudagydyr[202]. Barlaglaryň görkezişi ýaly, uly adamlaryň 40 milliony pornosaýtlary yzygiderli ulanýarlar. Bu yzygiderli beýsbol oýnuna tomaşa edýän adamlaryň sanyndan 10 esse köpdür[203]. Internetde azyndan 40 müň sany pornosaýt hasaba alnandyr[204]. Bütindünýä ulgamyna girilmegiň hemmesiniň 60 göterimi nähili-de bolsa jyns gatnaşyk mowzugy bilen baglanyşyklydyr[205] we bu mowzuk edilýän gözleg talaplarynyň içinde birinji orny eýeleýär[206], ýagny pornografiýanyň täsiri gaty köp ýaýrandyr.

Pornografiýanyň amerikalylaryň iň söýgüli wagt geçirmeleriniň birine öwrüläýen döwründe ýaşap, siz bu zatda hiç hili geň-taňlyk ýok diýip pikir edeniňizi bilmän hem galarsyňyz[207]. Siz öz-özüňizden: «Bu zatdan hiç kime-de erbet bolmaz», ýa-da «Men muňa ýöne oýundan seredýän», ýa-da bolmasa «Soňra hökman seretmegi goýaryn» diýmegiňiz mümkin[208]. Bilýäňizmi, köp ýaşlar pornografiýa diňe toýa çenli seredip, soňra haçanda olarda hakyky jyns gatnaşyklary başlanda, bularyň baryny ýatdan çykararys diýip bahana tapýarlar. Emma welin hakykatda hemme zat başgaça bolup çykýar[209].

Biz 7-nji soraga jogap berenimizde, jyns tejribäniň siziň beýniňize nahili täsir edýändigini derňänimiz ýadyňyzdamy? Pornografiýa jyns höwesini oýandyrmak üçin ýörite döredilendir. Siz filmdäki aç-açan sahnany göreniňizde ýa-da jyns gatnaşyk suratlara göni internetde seredeniňizde, beýniňizde siziň hakyky ýoldaşyňyz bilen jyns gatnaşygyny edýän wagtyňyzda amala aşyrylýan şol bir neýrohimiki utgaşmalar bolup geçýär. Siziň organizmiňiz bagtlylyk gormony — dofaminiň çynlakaý dozasyny alýar, beýniňiz, sizi we hyýaly bolan ýoldaşyňyzy birleşdiriji ýelim ýaly işleýän wazopressin bilen oksitosiniň akymyna ýuwunýar.

Hudaýyň niýetine laýyklykda, sizi siziň maşgala ýan ýoldaşyňyz «hyjuwlandyrmalydyr». Hyjuwy oýarmak üçin pornografiki keşpleri ulanyp, siz olara baglanýarsyňyz. Hatda siz hakykatdan hem köp adamlar bilen jyns gatnaşyklarda bolmasaňyz-da, siziň beýniňiz olara gatnaşýandygyňyza ynanýar. Munuň üstesine, pornografiýa siziň duýgularyňyza güýçli täsir edip, ýatkeşlik gormony bolan norepinefriniň bölünip çykmasyna getirýär. Ol hem bu keşpleri beýniň öýjüklerine berk möhürleýär. Netijede, olar sizi nika düşeginde-de taşlap gitmeýärler. Başga sözler bilen aýdanda, beýniniň pornografiýanyň täsirine düşmegi siziň öz maşgalaňyza çyndan ýakynlaşyp bilmeklik ukybyňyza zyýan ýetirip bilýär.

Pornografiýa görmeklik dofaminiň oýun ederlik däl dozasyny bölüp çykarýanlygy sebäpli, ol nähilidir bir gyzykly, özüne çekiji bolup ugraýar. Şeýdip, siz toýdan soň öz ýan ýoldaşyňyz bilen hakyky ýakyn baglanyşygy döretmegi isleseňiz, siziň bir wagtlar pornografiýanyň täsirinde bolan beýniňiz, özüniň teşne bolýan neýrohimiki täsirlenmelerine ýetmeklik üçin, hyjuwy oýandyryjy keşpleri köp talap edip ugrar.

Pornografiýa görmekligiň ony ulanyjynyň jyns ýakynlygy baradaky düşünjelerini ýoýýandygy subut edilendir. Geçirilen barlaglaryň netijelerine laýyklykda, şu aşakdakylary adamlaryň aňyna ikuçsyz siňdirýär:

• özüňi borçnamalar bilen bütin ömür birine baglamazdan, ýokary jyns lezzetine ýetip bolýar.

• biwepalylyk — adaty zat; ýan ýoldaşlar biri-birinden wepalylyga garaşmaýarlar.

• jyns höwesleri basyp ýatyrmak — saglyk üçin zyýanly.

• çagalar — bu ýük, şahsy durmyşyňdaky päsgelçilik[210].

Masturbasiýa — pornografiýanyň jenaýata gatnaşyjy şärigidir. Masturbasiýa bilen pornografiýa hemişe biri-biriniň hemrasydyr. Emele getirilen jyns teşneligini «gandyrmagyň» serişdesi hökmünde öz-özüňi kanagatlandyrmanyň ýaýramasy hem, pornografiýanyň köpeldigi saýyn giňelýär. Aýratyn hem soňky döwürlerde, käbir abraýly medeni işgärleriň masturbasiýany ýaşlaryň «sagdyn» tejribesi hökmünde goldap, jemgyýetiň öňünde eden çykyşlaryndan soň, ine, şu mowzukda meniň öz pikirimi aýtmagymy sorap, tiz-tizden ýüz tutýarlar. Häzirki zaman medeniýeti pornografiýa bilen masturbasiýany jübütleşmäniň «paýhasly bir oruntutmasy» hökmünde näçe goldasalar-da, olar mundan «paýhasla» öwrülenok.

Döwrebap köpçülikleýin medeniýet — adamlaryň deňleşmeli bolan ölçegi däldir. Hudaýyň Sözi — ine, hakykatyň hakyky ölçegi. Onuň esasynda biz masturbasiýanyň esasy üç sebäpleri boýunça makul däldigini bilýäris: onda zyna etmeklige yşarat bar, teniň höwesi onuň çesmesi bolup durýar, ol ýakynlaşmasyz bolup geçýän jyns gatnaşygyny aňladýar.

Meniň bu kitapda eýýäm birnäçe gezek belläp geçişim ýaly, jyns höweslenmesi bagtlylyk gormony bolan dofaminiň köp mukdarda bölünip çykmagyna getirýär. Dofamin bolsa narkotik ýaly täsir edýär: ilki başdaky jyns gatnaşykdaky lezzetiň derejesine ýetmek üçin şol bir hereketleriň gaýtalanmagyny artýan tertipde amala aşyrmak gerek bolýar. Munuň netijesinde, «aralaşmasyz jyns gatnaşygy», ýagny biri-biriniň uýat ýerlerini owkalamak, masturbasiýa we pornografiýa tomaşa etmek ýaly hereketleri hem öz içine alýan islendik işjeň jyns gatnaşygyna baglylygyň agyr görnüşlerine getirip biler.

Eger siz şu bölümleriň haýsydyr birinde tejribe geçiren bolsaňyz, onda bilýänsiňiz: typançak ýola düşdügiň, ondan saklanmak örän kyn bolýar. Size hatda bu jyns azgynlyk günäden gaýdyp dynma ýok ýaly bolup, ýalňyş hem görnüp biler.

Siz häziriň özünde şeýle pikir eden bolmagyňyz mümkin: «Bu meniň güýjümden ýokary, men muny başarman». Hemme zat dogry — siz başarmarsyňyz. Siz günäni özbaşdak ýeňmäge güýçsüzsiňiz. Emma Isa size durmuşyňyzdaky günäniň agalygyndan ýeňiş bermek üçin ýer ýüzüne geldi.

Filipililere ýazylan hatda (4:13) şeýle wada ýazylypdyr: «Maňa kuwwat berýän Isa Mesih arkaly ähli zady başarýaryn». Mesihiň ady bilen siz jyns gatnaşyk meýillendirmelerini ýeňmäge ygtyýar alýarsyňyz. Köp ýaşlar zyna garşy göreşde birsyhly gaýtalanyp durýan ýeňlişe sezewar bolýarlar, sebäbi olar ýeňişi öz güýji bilen gazanmakçy bolýarlar. Olar gaýta-gaýta şowsuzlyga uçrap, indi hiç haçan jyns azgynlyk günäden dynyp bolmaýar diýip, iru-giç göreşi bes edýärler.

Bu — howply ýalandyr, sebäbi adamyň ýaşaýşy onuň pikirlerine bagly ahyryn. Eger siz günäli endiklerden dynyp bolmaz diýip ynansaňyz, onda azatlyga ýetip bilmersiňiz. Eger bozuklyk gutulgysyz diýip hasaplasaňyz, onda şeýdip ýeňilendigiňiz bilenem ýaşabermeli bolarsyňyz. Günäden ýüz öwürmek aňsat däldir, emma şeýle hem bolsa, biziň durmuşymyzdaky Mesihiň ygtyýarlygy arkaly azatlyga ýetip bolýar. Hudaýyň Sözi muny bize wada berýär.

Rimlilere ýazylan hatda (6:6–7) şeýle diýilýär: «Biz mundan beýläk günäniň guly bolmaz ýaly, köne tebigatymyzyň Isa Mesih bilen haça çüýlenendigini bilýäris. Biz indi günäniň boýuntyrygyndan boşandyk. Ölen adam günäniň ygtyýaryndan azatdyr». Haçanda biz öz durmuşymyzy Mesihe tabşyranymyzda, biziň ozalky tebigatymyz ölüp, Hudaý bizi «täze ýaradylyş» edýär (2 Kor. 5:17 ser.). Haçanda biz öz höweslerimiz üçin ölsek, onda Mesih bizde ýaşap biler, şeýdip Ol bize günäden ýeňişi wada berýär.

Käwagtlar azatlyga derrew ýetilip, bozuk endiklere eýermeklik öz-özünden aýrylýar. Başga bir ýagdaýlarda günäden dynmaklyk belli bir güýç goýmaklygy talap edýär. Eger siz öz durmuşyňyzy zynadan azat etmek üçin zähmet çekmäge taýýar bolsaňyz, onda, ine, size azatlyga ýetmäge kömek etjek birnäçe ädimler.

Mähriban gyzlar,

men Joş bilen bu taslamanyň üstünde işleýärkäm, siz hakda köp gezek oýlanýardym. Siziň, wagty gelip, bu kitaby eliňizde tutjakdygyňyzy — şonda ýowuz saýlaw agramynyň kalbyňyzdan basjakdygyny men bilýärdim.

Biziň günlerimizde özüňi arassalykda saklamak kararyna gelmek juda kyn. Nirä seretseň, bizi gurşap alan medeniýet: «Toýa çenli garaşmak — bu gadym zaman däbi, jynsy gatnaşyk — siziň garaşýan ýakynlaşmaňyza ýetmegiň ýeke-täk ýoludyr» diýip, göni gygyryp dur. Bu ýalany men nähili ýigrenýän! Emma mundan-da ýigrenji zat: siziň garaşmaga mynasyp däldigiňizi beýniňize guýýandyklarydyr.

Eger men diňe bir sany hakykata siziň gözüňizi açyp bilýän bolsadym, onda bu şeýle bolardy: siz eýýäm çuňňur söýülýänsiňiz.

Ýermeýa pygamberiň kitabynda (31:3) şeýle ýazylypdyr: «Reb uzakdan maňa görnüp, şeýle diýdi: Men seni tükeniksiz söýgi bilen söýdüm, şeýdip, saňa sadyklygymy görkezdim». Zakarýa pygamberiň kitabynda (2:8 ser.) Hudaý sizi gözüniň göreji hasaplaýar. Süleýmanyň Nagmalar kitabynda Hudaý sizi «Söýgüli dildarym» diýip tutýar. Zeburda (44:12) Ol: «Şa arzuwlar seniň gözelligiňi…» diýip tassyklaýar.

Hudaý siziň üçin gadymdan bäri göreşýär. Isa gökden ýere geldi we siziň bakyýetde Onuň bilen bile bolmagyňyz üçin Ol gurban boldy.

Ol sizden öz ýüregiňizi Oňa bermegiňizi soraýar we sizi hiç haçan terk etmezligi we ýatdan çykarmazlygy wada berýär.

Meniň size aýtjak bolýan zatlarymy tassyklaýan köp barlaglaryň bolmagy mümkin, emma men şolarsyz hem muny gowy bilýärin, çünki meniň özüm hem gyz bolupdym. Gyzlar özleriniň ýüreginiň töründe gizlenen söýgüni başdan geçirip görmek isleginiň bardygy sebäpli, wagtyndan öň jyns ýakynlyga başlaýarlar. Öz ýigidiň bilen jyns gatnaşyga başlamak meýili, jyns ýakynlaşygy sizi hakykatdan hem birleşdirer we öz saýlan ýigidiňi uzak ýyllar özüňe ýürekden baglap bolar öýdüp, özüňi aldaýan umyt sebäpli bolýar. Mümkin, kimdir biriniň sizden haýrana gelýändigini subut etjek bolup, ýigidiňiz bilen barha köp ýeke galyp, siz eýýäm özüňizi «paýlap» başlansyňyz. Diňläň: älem-jahanyň Eýesi size eýýäm şeýle bir söýgüsini guýdy welin, beýle söýgüni hiç bir erkek adam size berip bilmez.

Siz özüňize garaşmaklaryna mynasypsyňyz, sebäbi siz — Şalaryň Şasynyň gymmatly gyzysyňyz. Jyns gatnaşyk hem garaşmaklyga mynasypdyr, sebäbi diňe bütin ömrüni bagyş eden iki adamyň ynançly gatnaşyklarynyň saýasynda ondan hakyky lezzet alyp bolar, beýle gatnaşyklary bolsa, diňe kanuny baglaşylan nikada tapyp bolar.

Siziň käbirleriňiz toýa çenli garaşmaga taýyn, emma siziň ýeke özüňize söweş etmek kyn düşer. Sizi ynandyrmaga rugsat ediň — siz ýeke dälsiňiz. Men size meňzeş müňläp ýaş aýallar bilen gürrüňdeş boldum, olar hem nika garaşýarlar. Munuň üstesine, meniň özüm hem garaşdym. Öz şahsy tejribäme esaslanyp, men şuny aýdyp bilerin: men özümiň tenimi-de, kalbymy-da öz adamym bilen birinji gijämizi geçirmäge saklanyma gaty begenýärin! On ýyldan soň hem biziň lezzet alýan ýakynlygymyz, Hudaýyň bellän wagtyna ýetmek üçin ýekelikde we howsalada garaşyp geçiren her bir pursadymyzy artygy bilen ödeýär.

Özüňi arassa saklamak — mümkin bolan zatdyr. Är-aýallyk ýakynlaşygy siziň garaşmagyňyza mynasypdyr, edil şonuň ýaly, mähriban gyzlar, siziň özüňiz-de mynasypsyňyz.

Dostluk duýgulary bilen,

Erin

Siziň her biriňiz bilen edil ata-ogul kimin aýratynlykda gürrüň etmeklik gowy bolardy. «Gelşiksiz» mowzuklary aýlanyp geçmän, açykdan-açyk. Men sizi jyns ýakynlyga howlukmazlyga yrmagy juda islärdim. Size bolan söýgim sebäpli, men Hudaýyň goýan çäklerini bozýan jyns gatnaşyklarynyň getirýän heläkçilikli netijelerinden goramak islärdim.

Meniň bu jemleýji sözlerimi ýürekden ýürege edilen gürrüň hasap ediň. Bu biziň jyns gatnşyklara we päklige degişli meseleleri aç-açan gürrüň etmeklik mümkinçiligimizdir.

Dowam etmezden ozal, men siziň bu dünýäde nähili wajypdygyňyzy bilmegiňizi isleýärin. Her bir erkek kalbynyň töründe özüniň bu ada mynasypdygyny bilmek isleýär. Biz töwerekdäkileriň hormatyny we olaryň bizi hasap etmeklerini gazanmagy bütin ýüregimizden isleýäris.

Hudaýyň Sözünde siziň gaty ähmiýetlidigiňiz anyk aýdylypdyr. Ol size beýik bir ýumşy ynandy — öz durmuşyňyzda Oňa meňzeşlikde hereket etmek we beýleki adamlar bilen Hoş Habary paýlaşmak. Siziň Hudaýyň Patyşalygy üçin gaty gymmatlydygyňyz görnüp dur. Siziň mertebäňize Hudaýyň Özi güwä geçendir, munuň tassyklanmagy üçin «gahrymançylyk» gerek däl — ne jyns gatnaşygyny etmek «gahrymançylygy», ne-de başga bir görnüşli. Dünýä sizi jyns gatnaşygynda gazaplylygy ýüze çykarmak arkaly ýa-da düşekde gyzlary ellik çalşan ýaly çalyşmak arkaly hormat gazanyp bolar diýip ynandyryp biler. Emma Hudaý siziň mertebäňiziň Onuň ogly bolmagyňyzdygyny aýdýar. Size Hudaýyň ýanyndan ýer almak üçin göreşmek gerek däldir. Ol siziň hakyky erkek häsiýetlerini edinip, Hudaýyň size wada eden we siziň çagyrylan durmuşyňyz üçin göreşmegi öwrenip bilmegiňiz üçin jyns ýakynlygyna howlukmazlygyňyzy soraýar.

Dünýä hemme tarapdan bozuklyga çagyryşlar bilen hüjüm edýärkä, özüňi arassa saklamak — ýeňil-ýelpaý mesele däldir. Emma bir zady biliň: päklik — siziň, oýlanman hemmeleriň edýänini gaýtalamajakdygyňyz, hakyky erkekdigiňiziň iň gowy subutnamasydyr. Hakyky erkekler özlerine ähmiýetsiz bolmadyk adamlaryny gorap saklamak üçin üstlerine jogapkärçilik alýarlar. Hakykatda siz, Hudaýa şöhrat getirýän jyns arassalygyndaky durmuşda ýaşamaklygy çözmek bilen, özüňiziň geljekde aýalyňyzyň we çagalaryňyzyň öňünde uly hormat gazanjakdygyňyza arkaýyn bolup bilersiňiz. Bu hakda pikirlenip göräýiň! Ine, hormata mynasyp saýlaw şudur.

Jyns gatnaşygynda arassalyga tarap ýol hemişe ýeňil bolup durmaz; siz muny eýýäm bilýärsiňiz. Özüňize akylly maslahat berip biljek, sizi bu göreşde goldap biljek adamlary tapyň. Birek-birege hasabat beriji boluň, ýykylanlary dikläň we Rebbiň size taýýarlap goýan has gowy durmuşy üçin göreşmegiňizi dowam etdiriň.

Jyns gatnaşygynyň iň gowy görnüşinden başgasyna razy bolmaň! Nika çenli garaşmak — başaryp bolýan zatdyr we ol muňa degýändir; bu söweşde ilkinji hatarlary eýeläň!

Iň ýagşy arzuwlar bilen,

Joş

Jyns gatnaşyklary barada gürrüň etmek beýle bir ýeňil zat däl. Ýaşlar bilen işleýärkäňiz, olaryň çekinjeňliginiň bu mowzukda olara köp maglumatlar almaklygyna päsgel bermändigine siz eýýäm göz ýetirensiňiz. Jyns gatnaşyklaryna bolan «Hemme zada rugsatdyr» diýen ýörelge astyndaky häzirki zaman gatnaşygy, eýýäm köp ýigitlerdir gyzlaryň durmuşynda öz heläkleýji yzyny galdyryp ýetişdi. Eger biz olaryň, aýratyn hem jyns ýakynlygy, nika we söýgi meselelerinde Hudaýyň niýeti boýunça ýaşamagyny isleýän bolsak, onda biz bu meselelerde gaty açyk bolmalydyrys.

Bu kitap pornografiýa ýaly, masturbasiýa we jyns gatnaşygyna baglylyk ýaly ýiti mowzuklardan gaçmaýar.

Biziň maksadymyz — öz okyjylarymyzy geň galdyrmak däl-de, ýetginjekleriň şu wagt çyndan göreşýän kynçylyklary barada gürrüň etmekdir. Bu kitabyň peýdalylygy has artyp, ýaş nesile täsir edip bilmegi üçin, biz ara alyp maslahatlaşmak üçin soraglary goşup, olary alty bölüme böldük. Olary toparlarda ulansaň has gowy bolar. Ol ýerde ýaşlar, uly ýaşly halypalaryň ýolbaşçylygynda okan zatlaryny howpsuzlykda we açyk ýagdaýda maslahatlaşyp bilerler.

Biz jyns gatnaşyklary hakdaky oýlanyşyksyz ýeňil gürrüňleri etmäge çagyrmaýarys. Sebäbi bu kitapda galdyrylýan mowzuklar munuň üçin juda näzikdir. Emma ne Hudaýyň, ne-de elbetde, häzirki zaman medeniýetiniň bu mowzuklarda agyz açman oturmaýandyklary üçin, biz hem ýaşlar toparymyzyň gatnaşyjylaryna bu mowzuklary Hudaýyň yşygynda seredip bilmeklerine mümkinçilik döretmek üçin, olara gerekli ähli zatlary bermegi çözdük.

Öz täsiriňiziň ýetip biljek ýerlerinde ýaşlara dogry zatlary ýetirýändigiňiz üçin sag boluň. Olara jyns gatnaşygy we nika baradaky Hudaýyň niýetine eýermäge kömek edýändigiňiz üçin sag boluň. Biziň bu kitapda eýýäm ýazyşymyz ýaly, jyns gatnaşyklardan Hudaýyň goýan çäklerinde lezzet alnanda, onda onuň netijeleri bu dünýäniň arzuw edip biljek hemme zadyndan ýokary bolýar. Ýaşlaryň jyns gatnaşyk baradaky Hudaýyň niýetine düşünmeginiň aladasyny etmek bilen, siz olaryň bütin ömrüne ýetjek sowgady berýärsiňiz!

1–5-nji BÖLÜMLERE SORAGLAR

1. Eger päklik — «Hudaýyň niýetine görä ýaşamak» bolsa, onda siz oňa ymtylýarsyňyzmy we oňa nädip ýetmekçi bolýarsyňyz? Munuň ýollaryndan birnäçesini sanap beriň. Hudaýyň niýetine laýyk gelmegi üçin, siz durmuşyňyzyň haýsy bölümlerindäki hereketleriňizi dogurlamalysyňyz?

2. Sözlemi gutaryň: eger özüňi saklamaklyk — düzgün bolýan bolsa, onda päklik — _____________________________________. Olaryň arasyndaky tapawuda düşünmeklik siziň arassa ýaşamaklyga garaýşyňyzy nädip özgertdi?

3. Süleýmanyň Nagmalar kitabynyň 1-nji babyny okap çykyň. Bu täsirli we söýgi aýatlaryny okanyňyzda siz nähili duýgulary başdan geçirýärsiňiz? (Mysal üçin utanjaňlyk, bilesigelijilik, tolgunma). Siziň pikiriňizçe, bu iki aşyk-magşugyň pynhan gürrüňleri näme üçin Hudaýyň Sözüne goşuldyka?

4. Siz: «Dogrudan-da Reb mähirlimi?» diýen soraga näme jogap bererdiňiz?

5. Öňki soraga beren jogabyňyz, siziň özüňizi alyp barşyňyza nähili täsir edýär? Aýratyn hem siziň jyns gatnaşyklara we söýgi gatnaşyklara degişli çözgütleriňizde?

6. Üçünji soraga jogap berenimizde, biz jyns gatnaşyklaryň döredilmeginiň belli bir üç maksadyny aýdypdyk: nesliň dowamaty, birleşmek we dynç almak, güýjüňi dikeltmek. Bu maksatlary wajyplik tertibinde ýerleşdiriň. Öz jogabyňyzy düşündiriň.

7. Eger hakyky söýgi söýýän adamynyň aladasyny edip we onuň bähbitlerini gorap, hemişe oňa ýagşylyk isleýän bolsa, onda siz öz şahsy durmuşyňyzdan hakyky söýgä nähili mysallary getirip bilersiňiz? Başga sözler bilen aýdanda, hakyky söýgüniň Hudaýdaky görnüşini size kim görkezip bildi?

8. Özüňiziň geljekde boljak maşgala ýan ýoldaşyňyzy goramagyň we onuň bähbitleriniň aladasyny etmegiň üç usulyny sanaň.

9. Haýsy üç sany ajaýyp usul bilen Isa Öz söýgüsini size görkezdi?

10. Kanun taglymaty kitabynda (10:13) Hudaýyň tabşyryklarynyň biziň bähbidimiz üçin berlendigi aýdylýar. Hudaýyň tabşyryklarynyň Injilde agzalýan üçüsini sanaň. Her tabşyryk üçin aşakdaky sözlemi gutaryň: